Конституциялық өндірістің мәселелері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Конституциялық өндірістің мәселелері 2
Қазақстан Республикасының Конститутциясы және оның құқықтық қорғауы. 5

Конституциялық өндірістің мәселелері

Конституциялық Кеңес өзінің құзырлығын конститутциялық өндіріс жолының
құқықтық процедура ұстанымдарына сәйкес жүзеге асырады.
Процедуралық ережелердің болуы құқықтық тәртіпті қамтамасыз етеді.
Конституциялық өндірістің барлық түрдегі істері өндірістің жалпы
ережелері бойынша қарастырылады, тек арнайы нормаларда, оның ішінде
Конституциялық Кеңес Регламентінде қаралмаса, аталған жалпы ереже бойынша
қарастырылады. Бұл арнайы нормалар көрсетілген өндірістің ерекшелігін
білдіре отырып төмендегідей білгілейді:
- қайсы бір іс категорияларының негіздемесінің ерекшелігі;
- субъектілердің қарым-қатынас шеңберіндегі сәйкестікпен, қарым-
қатынастың мазмұны мен тексерілетін нормативті актінің заңды
күшімен, дауды қарастырғандағы белгілі бір процедуралардың өтуімен
байланысты;

Кеңеске жүгінетін жағдайлар:
- кеңес юрисдикцияларының заңды шектері.
- Түрлі іс категориялары бойынша қорытынды шешімдердің түрлері
Республика президентінің әрекет етуші жарлығы Конституциялық Кеңес
пен Конституциялық Кеңес регламентінің конституциялық өндіріс
сатысын нақты белгіледі. Олардың ережесі келесі төрт сатыны бөлуге
негіздеме болады:
1) Конституциялық Кеңеске үндеу мен оларды алдынала қарастыруды
енгізу;
2) Кеңес мәжілісіндегі тыңдауға істі дайындау мен тағайындау;
3) Мәжілісте істі қарастыруды;
4) Кеңестің қортынды шешімінің қабылдауы мен орындалуы.
Аталған сатылар Конституциялық Кеңесте қарастырылатын кезкелген іс
міндетті түрде оның бәрін өтуді меңземейді. Ол Конституциялық Кеңес туралы
қалыптасқан заң, негіздеме бойынша бас тартатын Кеңес қаулысы шығуының
бірінші және екінші сатыларында аяқталуы мүмкін. Мұндай негіздемелер
төмендегідей:
- егер ол тиіс емес субъектіден шықса, белгіленген талаптардың
қатынасындағы сәйкессіздік;
- Конституциялық Кеңестің құзырлығына қатынас пәні кірмейді;
- Көрсетілген қатынас мәселелер заңдылығы Конституциялық Кеңесте
қарастырылған және заң күші сақталған шешімдер бар;
- Қатынаста көрсетілген мәселе заңды шешімін таппаған.
- Талас тудыратын акт, заңдылық күші бұзылған немесе жойылған.
Республикадағы Конститутциялы заңдылық жағдайын талдау мен тұтастай
заң ережесін нығайту бойынша ұсыныстарды енгізу қалай қамтамасыз ете алса,
солай жеке Конститутциялық өндіріс практикасын жинақтау:
1 Әділ сотқа жібергенде тәуелсіз соттардьың конститутциялық
ұстанымдарын алсақ, тек сот төрағасы ғана емес, Конститутциялық Кеңеспен
жеке соттарының құқықтық қатынаста болу туралы мәселені шешу қажет.
2. Республика заңдылығында Конститутцияға қайшы келетін заңға
қарсылық көрсететін прокуратура өкілдігін жүзеге асыратын механизмнің
жоқтығын ескеріп, Конститутциялық Кеңес құқықтық қатынасын Республиканың
бас прокурорынан болу қажет.
3. Конститутциялық Кеңес өкілдігінің шеңберін белгілейтін Заңның 72
бабының ішкі құрылысын дәлірек айтсақ, 72 баптың 1 тармағының 4-ші
тармақшасын қайта қарастыру қажет. Біздің пайымдауымызша, елдің
конституциялық зандылығымен қамтамасыз ету процесіндегі Кеңестің
құқықтарына негізін салушылардың бірі ресми түсініктеме беру болып
табылады, осыған байланысты ол квазисоттың органның еншісіндегі ,,сәулетті
иерархияны” басқару керек.
4. Қазақстан Республикасының заңдарына, оның ішінде конститутциялық
заңдылықтарда заңдарды түсіндіретін субъект белгіленбеген. Конститутциялық
заңдылықтар Негізгі Заңның белінбес бөлігі, оның материясының органикалық
жалғасы екендігін ескеріп, конститутциялық заңдылықтарға түсінік беруді
конститутциялық баықылау органдары басқаратын жакын жене алыс шетелдік
елдердің практикасы мұндай заңдарды конститутциялық кеңестің құқықтық
түсінік беруден үлестіру керектігін кұптайды.
5 Ресми түсініктеме мәселелері бойынша конститутциялық Кеңеске
үндейтін субъектілер санатында мемлекеттік үкіметтің заң шығарушы жене
орындаушы тармақтарының өкілдері ғана көрсетілген. Үкіметтің жан-жақты және
баланстырландырған өзара әрекет етудің барлық тармақтарының кедергі және
қайшы жүйенің әрекеттікпен сәйкес мақсатында елдің жоғарғы сот органы
ретіндегі Жоғарғы Соттың төрағасына ресми түсініктеме нормалары мәселелері
бойынша Конститутциялық Кеңеске үндеу құқығын толық берсе игі еді. Өйткені
жалпы юрисдикция соттары заңды қолдану мен басқа да нормативтік құқықтық
актілерді жүзеге асырады, көбінесе әрекет ететін құқықтың кемістіктерге
ұшырасып жатады. Сондықтан, елдің Жоғарғы Сот органының Негізгі заң
нормаларына ресми түсінік беру мәселелері бойынша Конститутциялық Кеңеске
үндеуге құқығының болуы, заңды дұрыс түсіну мен қолдануға септігін
тигізеді, сондай-ақ конститутциялық заңдылық тәртібін нығайтады.
6. Конститутциялық заңдылықтың; жоғарылығын қамтамасыз ету үшін заң
немесе басқа әрекет етуші нормативті құқықтық акт конститутциялық құқыққа,
адам мен азаматтың еркіне (яғни Заңның 78-тармағында) қысым жасағанда ғана
емес, кез-келген нормативті құқықты актілерге және басқа да конституциялық
нормаларға қайшы келгенде Конститутция Кеңесіне соттардың үндеуі тастауы
туралы мәселесіне шешу қажет.
Конститутция мен Конститутция Кеңесі туралы Жарлықтың берген күші бар
Конститутция Кеңесі адам мен азаматтың еркі, құқық саласындағы
конститутциялық ережелерді сақтауын бақылауды ғана қамтамасыз етпейді,
сондай-ақ Негізгі заңньң басқа бөліктерінде бекітілген басқа да барлық
нормаларды қамтамасыздандырады.
7. Конститутциялық Кеңестің шешетін мәселелерінің сипаты мен
күрделілігін ескере отырып, Конститутция Кеңесі (4-баптың
1- тармағы) туралы қазіргі Республика Президентінің талап ететін жарғысын
корректірлендіру қажет деп есептейміз. Конститутция Кеңесінің құрамына
жасы 35-тен жоғары, үнемі Қазақстан аймағында 5-жыл бойы тұратын
тұлғалардың тағайындалуы көзделеді. Кеңес мүшесінің жеткілікті түрде терең
зерттеу мүмкіндігі болу қажет және Конститутция Кеңесі ғана шешетін
мәселелердің маңыздылығына сәйкес елдің іс жағдайы туралы білуі керек.
8. Төраға өкілдігін, Конститутция Кеңесінің мүшелігін тоқтататын
негіздеме болып табылатын Конститутциялық Кеңестің 12 жене 1
3-тармақшаларын Республика Президентінің
15-жарлығының 2-ші тармағына қосымша енгізу кажет. Оның ішінде,
көрсетілген жарғының аталмыш бабының тармақшаларындағы төраға өкілдігі,
Конститутциялық Кеңес мүшелігі тоқтатылуының мынадай салдары бар:
9. Конститутцияның 53-ші бабының 11-ші тармақшасына сәйкес даярланған
және Қазақстан Республикасының Парламентіне бағытталған "Елдегі
Конститутциялық заңдарының жағдайы туралы" Конститутциялық Кеңестің жыл
сайынғы үндеуі, Кеңестің Конститутция заңдары ережесін қамтамасыз ету,
сондай-ақ оның болашақ нығаюы бойынша ұсыныстары жұмысының талдауы ғана
емес. Осыған орай, "Парламент және оның депуттарының дәрежесі туралы"
Конститутция заңының 6-бабына толықтыру енгізу көзделеді. Ол арнайы
тармақпен орайластырылған "Парламент Палаталардың біріккен мәжілісінде
Республика Конститутция Кеңесінің елдегі Конститутция заңдылығының жайы
туралы,, үндеуін тыңдайды. Одан шыққан қорытындылар мен ұсыныстарды
өзінің қызметінде ескереді.
10) Азаматтықтан шығу немесе одан айырылу;
11) Қазақстан Республикасының аймағында тұрақты өмір сүруден мүлде
кетуі.

Қазақстан Республикасының Конститутциясы және оның құқықтық қорғауы

Мемлекеттің Негізгі заңын құқықтық қорғауымен байланысты сұрақтарды
дұрыс шешу қазіргі заң ғылымының маңызды мақсаттарының бірі болып табылады,
өйткені осы сұрақтың дұрыс қаралуы көптеген мемлекеттің қоғамдық-саяси
құрылыстарына әсер ететін факторлармен ескерілген.
Мемлекеттің, тәуелсіздік қабылдағаннан кейін дербес, тәуелсіз саяси
даму мүмкіндігінің тууы, әлемдік тәжірибеде дәлелдеген. Осы концепцияның
жарқын көрінісі болып Қазақстан Республикасы болып табылады, ол үшін, Н. Ә.
Назарбаев тура айтқандай: "Соңғы өткен 10-жыл тек Совет Үкіметінің ыдырауы
мен ескіліктің күйзелуі болып қана тарихқа кірмейді. Жаңа мемлекеттер
тобының қазіргі замандағы әлеуметтік - саяси және зкономикалық құрылыс
моделіне бет бұрысы жүзеге асырылуда".
ССРО - ның ыдырауынан кейін бізге негізінде жаңа қоғамдық қатынастарды
қамти алмайтын құқықтық жүйесі қалды, сондықтан да ол Қазақстанның
Мемлекеттік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.