Құқықбұзушылықтардың түсінігі, белгілері және түрлері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
Кіріспе 2
1 Құқықбұзушылықтардың түсінігі, белгілері және түрлері 3
2 Құқықбұзушылықтың заңды құрамы 5
3 Заңды жауапкершіліктің түсінігі, белгілері және қағидалары 6
4 Заңды жауапкершіліктің түрлері 8
5 Әрекеттің құқыққа қайшылығын және заңды жауапкершілікті жоятын жағдайлар
9
Қолданылған әдебиеттер тізімі 12

Кіріспе

Қоғам әрқашан тәртіпке негізделіп, арқа сүйеп қалыптасып, тіршілік
етеді. Қоғамда тәртіп болмаса, ол құлдырайды, яғни, келешегі болмайды. Мұны
адамдар ежелден-ақ жақсы түсінген. Сондықтан да қоғамда тәртіп орнатудың
жолдарын қарастырған. Дегенмен де, керісінше қоғамдық тәртіпті бұзуға бейім
азаматтар да аз болмаған. Осыдан келіп құқық бұзушылық орын ала бастады.
Құқық бұзушылық - қоғам өміріне тән дерт. Адам баласы өмір сүрген ортада ол
да әрқашан орын алады. Бұл шартты құбылыс.

1 Құқықбұзушылықтардың түсінігі, белгілері және түрлері

Құқықбұзушылық – бұл қоғамның, мемлекеттің, тұлғаның мүдделеріне нұқсан
келтіруші, тұлғаның кінәлі, құқыққа қайшы, қоғамға қауіпті әрекеті.
Құқықбұзушылықтың белгілері:
- әрекет немесе әрекетсіздік;
- кінә;
- құқыққа қайшылығы;
- зиянды нәтиже;
- әрекет пен зиянды нәтиженің арасындағы себепті байланыс;
- заңды жауапкершілік.
Әлеуметтік қауіптілігіне қарай барлық құқықбұзушылықтар қылмыстарға және
теріс қылықтарға бөлінеді.
Қылмыстар – бұл қоғамға ерекше қауіптілікпен ерекшеленетін, әлеуметтік
маңызды мүдделерге нұқсан келтіретін, нұқсан кел-тірушіліктен қылмыстық
заңнамамен қорғалатын қылмыстық құқықбұзушылықтар. Құқықбұзушылықтардың
басқа түрлеріне қарағанда, қылмыстық заңмен аталған қылмыстық әрекеттердің
тізімі нақты анықталған және олар кеңейтілген түсінуге жатпайды. Қылмысты
жасау жазалауды көздейді.
Теріс қылықтар – әлеуметтік қауіптіліктің, қылмысқа қарағанда, аз
дәрежесімен ерекшеленеді, қоғамдық өмірдің әр түрлі салаларында жүзеге
асырылуы мүмкін, әр түрлі нұқсан келтіру объектілері мен заңды салдарға ие.
Олар үшін жаза емес, әр түрлі шаралар көзделген.
Теріс қылықтардың түрлері:
1. Азаматтық – бұл мүліктік және жеке мүліктік емес қатынастар саласында
жасалатын, ұйымдарға немесе жеке азаматтарға мүліктік зиян келтіруден
көрініс табатын, шарт бойынша міндеттемелерді орындауды, азаматтың абыройы
мен қадір-қасиетіне нұқсан келтіретін мәліметтерді таратуды және т.б.
білдіретін құқықбұзушылықтар. Олар үшін зиянды өтеу, бұзылған құқықты
мәжбүрлі түрде қалпына келтіру, орындалмаған міндетті мәжбүрлі түрде
орындату сияқты санкциялар және басқа да құқықты қалпына келтіруші
санкциялар көзделген.
2. Әкімшілік – бұл заңмен орнықтырылған қоғамдық тәртіпке, мемлекет
органдарының атқарушылық-өкімдік қызметі саласындағы қызметтік міндеттерді
жүзеге асырумен байланысты емес қатынастарға нұқсан келтіруші
құқықбұзушылықтар. Әкімшілік құқықбұзушылықтар үшін айыппұл, ескерту,
арнайы құқықтан айыру (мысалы, көлік құралын айдау құқығы) және әкімшілік
заңнамамен көзделген басқа да санкциялар көзделген.
3. Тәртіптік – бұл еңбек қатынастары саласында жүзеге асырылатын,
кәсіпорындардың, ұйымдардың, мекемелердің қызметінің ішкі тәртібіне нұқсан
келтіретін құқықбұзушылықтар. Тәртіптік шаралар Еңбек туралы заңда,
әскерилер үшін – Тәртіп туралы жарғыда, лауазымды тұлғалардың кейбір
санаттары үшін – арнайы ережелерде қарастырылған. Бұл шараларды
кәсіпорынның, мекеменің немесе ұйымның әкімшілігі жүзеге асырады.
Құқықбұзушылықтардың барлық түрлері үшін санкциялар көзделген. Санкциялар
құқықты қалпына келтіруші және айыппұлдық болып бөлінеді. Құқықты қалпына
келтіруші санкциялар міндетті мәжбүрлі түрде орындатуға, бұзылған құқықты
мәжбүрлі түрде қалпына келтіруге бағытталған, ал айыппұлдық санкциялар
құқық бұзушының белгілі бір құқықтарын шектеуді, оған арнайы міндеттерді
жүктеуді немесе оны ресми түрде сынға алуды көздейді.

2 Құқықбұзушылықтың заңды құрамы

Құқықбұзушылықтың заңды құрамы – бұл құқықбұзушылықтың заңды
жауапкершілікке тарту үшін қажетті және жеткілікті белгілерінің жүйесі.
Заңды құрамға мыналар жатады:
1. Құқықбұзушылықтың субъектісі – бұл осы әрекетті немесе әрекетсіздікті
жасаған құқықәрекетқабілетті жеке тұлға немесе әлеуметтік ұйым.
2. Құқықбұзушылықтың объектісі – бұл осы құқықбұзушылықтың неге
бағытталғанын көрсетеді. Объектінің түрлік және тектік түрлерін бөліп
қарастырады. Тектік объект ретінде қоғамдық қатынастар орын алса, түрлік
объектіге өмір, денсаулық, абырой, мүлік және т.б. жатады.
3. Құқықбұзушылықтың субъективтік жағы – бұл тұлғаның өз әрекетіне және
оның салдарына деген субъективтік қатынасын сипаттайтын белгілердің
жиынтығы. Бұл жерде басты категория болып кінә табылады. Кінә дегеніміз
тұлғаның өзі жасаған құқыққа қайшы әрекетіне психологиялық қатынасы.
Кінәнің екі түрі болады: қасақаналық және абайсыздық. Қасақаналық тікелей
және жанама болып бөлінеді. Тікелей қасақаналықта тұлға өз әрекеттерінің
қоғамға қауіпті сипатын сезінеді, зиянды салдардың туу мүмкіндігін түсінеді
және осы салдардың тууын қалайды. Жанама қасақаналықта тұлға өз
әрекеттерінің қоғамға қауіпті сипатын сезінеді, зиянды салдардың туу
мүмкіндігін түсінеді және осы салдардың тууын қаламаса да, олардың
туындауына саналы түрде жол береді.
Абайсыздықтың да екі нысаны болады: менмендік және немқұрайдылық.
Менмендікте тұлға өз әрекеттерінің қоғамға қауіпті салдарын түсінеді,
алайда жеткілікті негізсіз олардың алдын алуға тырысады. Немқұрайдылықта
тұлға өз әрекеттерінің қоғамға қауіпті салдарын болжай алмайды, алайда
дұрыс зейін қойғанда оларды байқауы мүмкін әрі тиіс еді.
4. Құқықбұзушылықтың объективтік жағы – бұл осы құқықбұзушылықты
сипаттайтын сыртқы белгілердің жиынтығы, оларға мыналар жатады: а) әрекет
немесе әрекетсіздік; ә) құқыққа қайшылық; б) зиянды нәтиже; в) әрекет
(әрекетсіздік) пен зиянды салдың арасындағы себепті байланыс.

3 Заңды жауапкершіліктің түсінігі, белгілері және қағидалары

Заңды жауапкершілік – бұл құқықбұзушылық жасаған тұлғаларға заңнамамен
көзделген мемлекеттік мәжбүрлеу шараларын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.