Жарық интерфернциясы туралы түсінік

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
1. Жарық интерфернциясы туралы түсінік
2. Қос сәулелі интерференция және оны іске асыру әдістері
3. Ньютон сақиналары
4. Жарық интерференциясының тұрмыста қолданылуы

Жарық интерфернциясы туралы түсінік

Жарықтың толқындық табиғаты интерференция құбылысы арқылы
түсіндіріледі. Мысалы, сабын көпіршігіне, суға тамған мұнай кілігейіне күн
сәулесі түскенде, олардың беті қызыл-жасылды болып құлпырып тұрады. Мұндай
жолақтардың түрлі түсті болуы көпіршік пен сұйыққа ақ жарық түскендіктен
болады. Яғни, жұқа пленкеның қабыршақ бетіне монохромат (бір түсті) жарық
түссе, онда аралары күңгңрт жолақпен бөлінген бір түмті жолақтар байқалып,
олардың жарықталынуы бірдей болмайды. Олай болса, осындай ашық күнгірт
жолақтардың пайда болуы-жұқа пленка беттерінен шағылғын жарық толқындары
бірімен-бірі қосылысқанда олардың бірін-бірі күшейтуі немесе әлсіретуі
себебінен болады. Бұл құбылыс жарықтың интерференциясы деп аталады.
Интерференция құбылысы жарық толқындарымен қатар, дыбыс толқаындыры мен
электромагниттік толқындарға да тән қасиет.

Егер
бірнеше толқындардың фазалары бірдей болса , онда мұндай толқындар бірін-
бірі күшейтеді де, ал фзалары қарама-қарсы болса, онда толқындар бірін-бірі
әлсіретеді. Осындай интерференциялық көріністер байқалуы үшін кеңістіктің
әрбір нүктесінде қосылатын толқындар фазаларының айырмасы бақылау кезінде
өзгермей тұрақты болу қажет. Сондықтан фазалар айырмасы уақытқа байланысты
өзгермейтін толқындар когерентті толқындар деп аталыды. Осындац толқындар
шығаратын көздер когерентті көздер болып есептелінеді. Егер
берілген бір нүктеге жетіп қосылған жарық толқындрының фазалар айырмасы
бақылау кезінде тұрақты болса, онда осы нүктедегі күрделі тербеліс
амплитудасының мәні үлкен, жарықталыну зор, ал амплтуданвң мәні кіші болса,
жарықталыну нашар болады. Сөйтіп бақылау нүктесінде интерференциялық
көріністер байқалады. Бұдан шығатын қорытынды: тек когерентті жарық
толқындары ғана интерфренциялық көріністер бере алады. Ал табиғатта
когерентті жарық толқындарының болуын бір қосақ жарық толқынының екіге
айырылуы нәтижесі пайда болуынан байқауға болады.
Интерференция құбылысын 1675 жылы Ньютон, одан кейін Юнг және
Френель байқаған. Мұны қалай түсіндіруге болады? Шын мәнәнде, мәселе
толқынның цугінде екен. Дененің әртүрлі атомдары бір-біріне байланыссыз
жарық шығарады. Сондақтан олардың жиіліктерінің бірдей болуына қарамастан ,
әр цугтің фазасы әр түрлі. Ал бұл жарақытың фазасы ретсіз өзгеретін
электромагниттік толқын екенін көрсетеді. Сонда екі толқынды бір-біріне
қосқанда пайда болған қорытқы толқынның берілген нүктедегі амплитудасы да
кездейсоқ түрде бір секундта милион есе (максимум немесе минимум болып)
өзгеріп отырады.
Жарық түскен бет біздің көзімізге біркелкі жарық түскен беттей
болып көрінеді. Сондықтан жарық толқынының интерференциясы тек когерентті
толқындар қабаттасқанда ғана пайда болады.
ҚОС СӘУЛЕЛІ ИНТЕРФЕРЕНЦИЯ ЖӘНЕ ОНЫ ІСКЕ АСЫРУ ӘДІСТЕРІ.
Когерентті толқындарды интерферо-метрлердің көмегімен алады. Ең қарапайым
түрі- бір жарықты екіге жіктеу.
1.Юнг әдісі. Ағылшын физигі Томас Юнг жарық толқындарының кеңістік-тік
когернттігін алды. Ол жарық көзінің алдыны кіщкентай саңылауы бар
тосқауылды орналастырды. Жарық толқындары ол саңлаудан өтіп, бірдей
фазамен бір уақытта екі кішкене және саңылауларға жетеді. Бұл
саңылаулар бір-біріне жақын және жарық көзіне қатысты симметриялы
орналастырылған.
Сондықтан және саңлаулары бір толқындық бетте жатыр деп
есептеуге болады. Гюгенс принципі бойынша толқындық беттің әрбір нүктесі
екінші толқын көзі болып табылады. Біз қарастырып отырған жағдайға бұл
бірінші және екінші саңылаулар. Бұл толқындар бір-біріне қабаттасып,
интерфернциялық көрініс береді. , мұндаңы - толқындар жүрісінің
айырмасы, - және саңылауларының ара қашықтығы,
- және саңылауларынан экранға дейінгі қашыұтық, -
орталық максимумнан экрандағы интерефернциялық сурет байқалған А нүктесіне
дейінгі қашықтық.
2.Френель әдісі. Когерентті жарық толқынын алудың басқа жолын
француз физигі Огюстен Жан Френель ұсынды. Ол қос призма(бипризма) мен
айнаны пайдаланды. Бипризма әрқайсысының сыну бұрышы өте аз болып келген
бірдей екі призмадан тұрады. Олар бір-біріне табандарымен беттестірілген.
Френельдің қос призмасының табанындағы бұрышы өте доғал . жарық
көзінен шыққан сәуле бипризмаға түседіде және алынады. Олар
шеңбердін бойында орналасқан.

Экранда тұрақты интерфернциялақ көрініс- кезектесіп орналасқан
күңгірт, ақ жолақтар пайда болады.

3.Жұқа пленка әдісі. Су бетіне майдың, мұнайдың,бензиннің тамшысы
тамғанда әр түсті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.