Аш ішектің құрылысы



Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Аш ішектің құрылысы және астың қорытылуы. Қоймалжың ас ботқасы қарыннан
оқтын-оқтын ас қорыту жолының келесі бөлігі - ішекке өтеді. Қоректік заттар
аш ішекте одан әрі едәуір жай заттарға ыдырап, қан мен лимфаға сіңеді.
Аш ішектің астары кедір-бұдырлы бүртіктермен қапталған. Бүртіктердің
астында қылтамырлар мен лимфа орналасады. Бүртіктердщ аш ішектегі асты
сіщріп (сорып) алатын көлемі 4-5 м2-ден 400-500 м2-ге дейін болады. Аш
ішектің ұзындығы 3-3,5 м. Оның бастапқы бөлімі-ұлтабар ұшы. Ұлтабар ұшының
орташа ұзындығы 12 еліге тең. Ұлтабар ұшына бауыр мен ұйқы безінің шығару
өзектері ашылады. Ұйқы безі сөлінің ферменттері сілтілі ортада ғана әсер
етеді және оның қызметін өт күшейтіп отырады. Ac қорыту сөлі ферменттерінің
әсерінен белок, май, көмірсулар ұлтабар ұшында ыдырайды.
Бауыр - денедегі ең ірі без (салмағы 1,5 кг). Ол оң жақ қабырға
астында орналасқан. Бауырда өт пайда болады. Адамның бауыры бірнеше
бөліктерден (500 мыңға жуық) тұрады. Әрбір осындай бөлік өт түзетін бауыр
клеткасының гепатоцитінен пайда болған.
Бауырдың қызметі:
- улы заттарды залалсыздандырады (кедергі қызметі);
- көмірсу, май және белок зат алмасуына қатысады;
- өтті өндіреді (күніне 1,5 л).
Өттің қызметі:
- ұйқы безі және ішек сөлдері ферментін белсендендіреді;
- майларды ұсақ тамшыларға (оның бетін ферменттермен әрекеттесуін
күшейту) бөлшектеу;
- май қышқылдарының ерітілуін күшейту;
- аш ішек қабырғасының жиырылуын белсендендіру;
- ішектегі шіру процесін тоқтатады.
Ұйқы безі - ішкі және сыртқы бездердің ең ірісі. Бұл бас, дене және
құйрық бөлімдерден тұрады. Басы ұлтабармен жанасады. Без екі типті
клеткалардан тұрады: біреуі гормондарды (инсулин, глюкагон), басқалары
ішекке ұйқы сөлін бөледі. Оның құрамына маңызды ас қорыту ферменттері, оның
ішінде трипсин, липаза, амилаза және т.б. трипсин белоктар мен пептидтерді
аминқышқылдарға дейін ыдыратады, липаза майларды глицеринге және май
қышқылына, ал амилаза қалған полисахаридтерді глюкозаға дейін ыдыратады.
Ұйқы безінің жүйкелік және гуморальдық реттелу қызметінің механизмі
бар.
Сіңірілу күрделі физиологиялық процесс. Аш ішектің ішкі бетінде
бүрлер болғандықтан, барқыт секілденіп көрінеді, солардың қатысымен белок,
май мен көмірсудың ыдырау өнімдері қанға сіңеді. Бүршіктердің өте көп болуы
аш ішектің кілегейлі қабықшасының сіңіру бетін едәуір арттырады. Бүрдің
әрқайсысына қан тамырлары мен лимфа тамырлар келеді. Олар қоректік
заттардың суда еріген ыдырау өнімдерін өзіне сіңіріп алады. Сіңіру
дегеніміз - сүзілу, диффузия секілді таза физикалық процесс қана емес,
сонымен қатар ол қоректік заттардың бүрлерден өтуі арқылы жүзеге асатын
физиологиялық процесс болып табылады. Бүрлер ішектерде тіршілік ететін
микроорганизмдердің қан лимфаға өтуіне кедергі жасай отырып, қорғану
қызметін де атқарады.
Тоқ ішектін құрылысы және астын қорытылуы. Қорытылмай қалған ас
қалдықтары тоқ ішектен 12 сағатта жүріп өтеді. Осы уақытта ондағы судың
көбі қанға сіңеді. Тоқ ішектің кілегейлі қабықшасында бүр болмайды. Оның
бездері құрамында ферменттері аз, ал кілегейлі заты көп сөл түзеді, осындай
кілегейлі зат арқасында қорытылмаған ас қалдықтары ілгері жылжып,
организмнен оңай шығарылады. Тоқ ішекте бактериялар көп болады. Олар астың
қорытылуына жәрдемдеседі, бактериялардың қатысуымен кейбір витаминдер
түзіледі. Бір мезгілде К витамині және В тобы синтезі іске асады. Тік
ішектің дефекациясы - күрделі рефлекторлық акт, яғни бұл кезде диафрагма
(көкет) мен қарын бұлшық етінің қабырғасы жиырылады. Бұл рефлекстің
орталығы жұлынның құйымшақ бөлімінде орналасып, оның әрекетін бас миы
реттейді.
Аш ішек арнасы (IG) 
Аш ішек арнасына 19 нүкте кіреді.
IG-Шао-цзэ (Shaoze) Бұл антикалық Jing-dist темір-тегіне сәйкес
келетін нүкте. Аш ішек арнасының бастама нүктесі. Аш ішек арнасының тарамыс
бұлшықетін сергітуші, шүйде тармағына әсер ететін Fu Аш ішектің мерзімдік
нүктесі: қысқы мерзімді сергітеді. Ал “ұзақ жаз” уақытында таратады.
Нүктенің орналасуы: қолдың V саусағының тырнақ түбірінен шынтақ сүйегі
жағына 0,1 цунь қашықтықта орналасқан. Ине қою тәсілі: ине шаншу тереңдігі
1 фэнь 2 тыныс шығарғанда дейін инені қалдырады. 1-3 конуспен қыздырып
емдейді. Тік бағытта 0,3 см қиғаш бағытта 0,5-0,7см тереңде кәрі жілік
буынына бағыттап ине қояды. Үш қырлы инемен қан алып дауалауға болады.
IG-2 Цянь-гу (Qiangu) Бұл антикалық Ying, су тегіне сәйкес келетін,
құлақтың ішкі беті, мұрын, санның ішкі беті, кеуде сарайының арналық
тармақтарына әсер ететін нүкте. Яғни көктемде сергітеді, күзде таратады.
Нүктенің орналасуы:  Шынтақ жағында алақан саусақ сүйектерінің буын
жасаған жерінде (ойыстау) орналасқан. Ине қою тәсілі: ине шаншу тереңдігі 1
фэнь 3 тыныс алуға қалдырады. 1-3 конус аралығында қыздырып емдейді. Тік
бағытта 0,3 см шынтақ жақтан кәрі жілік жағына бағыттап (ине ұшын) ал қиғаш
0,5-0,7 см ине ұшын кәрі жілік білезік буынына бағыттайды.
IG-3 Хоу-си (Houx) Бұл антикалық Shu ағаш тегіне сәйкес келетін. Аш
ішек арнасын сергітетін және Du Mai таңғажайып арнасының кілті болып
есептеледі. Көз ауруларында арнайы нүкте ретінде қолданылады. Көздің сырт
қы бұрышында, құлақ, мойын, бет, батыр-аяқ басы буынның арналық
тармақтарына әсер ету нүктесі: Аш ішектің Fu мезгілдік нүктесі жазғы
мезгілде қуаттайды ал, күзгі мезгілде таратушы әсер береді. Нүкте V
саусақтың алақан саусақ сүйектерінің буынынан артқа жынтақ жәләк жағында
орналасқан. Жұдырықты түйгенде анықтап табады.

Инені 1 фэнь тереңде 2 тыныс шығарғанға дейін қалдырады. 1-7
конуспен қыздырып емдейді. Иненің тік бағытта 1-1,5 см тереңдікте ине ұшын
шынтақ жіліктен кәрі жілікке бағыттап салады. Ал қиғаш бағытта 1-1,5 см
тереңдікте ине ұшын V алақан саусақ негізіне бағыттап салады.
IG 4 Вань-гу (Wangu)
Бұл антикалық Yuan ағаш тегіне сәйкес келетін аш ішек арнасының
бастама нүктесі. Ауырсынуға қарсы (білезік аумағы) нүкте. Бет, құлақ,
мойынның сыртқы бетінде аяқ буындарындағы, кіші және ортаңғы жамбас
бұлшықеттерінің санның ішкі бетіндегі тармақтық арналарына әсер етуші
нүкте. Нүкте қолдың шынтақ жілігі жағында V алақан сүйегі мен үшбұрышты (үш
қырлы) сүйектің аралығында орналасады. Қолдың басын тік ұстағанда табуға
болады. Ине қою әдістемесі: ине шаншу тереңдігі 2-3 фэнь 3 тыныс шығарғанға
дейін қалдырады. 3-7 когнуспен қыздырып емдейді. Тік бағытта 1,5-2 см
шынтақ жақтан кәрі жілік жағына қарай бағыттап салады. Ал қиғаш бағытта 0,7-
1,5 см тереңдікте V алақан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ас қорыту түтігінің морфофункционалдық сипаттамасы
Өңеш
Өңеш жұтқыншақ пен асқазанды жалғастырып тұратын етті түтік
Ас қорыту жүйесінің жалпы анатомиясы мен дамуы
Асқорыту
Асқорыту жүйесінің филогенезі
Мүшелер мен мүшелер жүйесі
Ас қорыту туралы жалпы түсінік
Қарын сөлінің бөліну кезеңдері
Ішек-қарын жолдарының қызметінің реттелісі.
Пәндер