Болашақ мамандардың интеллектуалдық қабілетін жетілдіру жолдары
Болашақ мамандардың интеллектуалдық қабілетін жетілдіру жолдары
Әлемнің дамыған елдерінде білім сапасын бағалауды талдау тәжірибесі
кейінгі уақытта оның ауқымды көлемге ие болғанын және білім сапасын
бағалаудың қызметін құру жолымен жүріп келе жатқанын көрсетеді. Білім
сапасын бағалау жүйесінің толыққанды қызмет жасауы үшін білімнің барлық
деңгейі бойынша оқушылардың білім, бейімділік, дағды және біліктілік
сапасын орталықтандырылған бақылаумен қамтудың қажеттілігін көрсетеді.
Сондықтан білім сапасын басқаруды қолға алған жағдайда, қалыптасқан
жағдайды өзгертудің негізгі жолы, мектеп оқушысы оқуын әлі бітірмей
тұрғанда, студент жоғарғы оқу орны мен колледж қабырғасында жүрген кезде,
іске түзетулер енгізу, мектеп оқушыларының, студенттердің даярлық деңгейін
арттыру, мектептердің, колледждердің, жоғары оқу орындарының, білім беру
ұйымдары басшыларының, мұғалімдер мен оқытушы-профессорлар құрамының
жауапкершілігін күшейту заман талабы болып отыр.
Маманның жаңалықтарды қабылдаудағы жеке басының үлгісі кәсібилікпен біте
қайнасқан қасиет болуы керек. Себебі кез-келген ұжымдағы қарым-қатынас жан-
жақты, онда тұлғалық та, кәсіби де, адамгершілік те сипаттар орын
алады.Маманның кәсіби кемелденуі өзінің кәсіби-пәндік білімін толықтырумен,
өзін-өзі іскерлік-әдістемелік жетілдірумен, өз мүмкіндігін игерумен
сипатталады.
Мемлекетіміздің егемендік алуына байланысты болған демократиялық
өзгерістер білім берумен қатар оның басқару жүйесіне де айтарлықтай
өзгерістер енгізді.
Білім берудің барлық жүйелері, олардың деңгейіне қарамай, жаңа
талаптарға сәйкестендірілуін қажет етуде. Нарықтық экономика жағдайында
басқару үшін инновациялық ойы дамыған, басқару мәселелерін шешуге қабілеті
жететін, жаңа технологияларды игерген, ұжымда жұмыс істей алатын, өз іс-
әрекетіне жауапкершілікпен қарайтын және қарым-қатынас мәдениеті жоғары
басшылардың түбегейлі жаңа түрлерін қызметке тағайындауды қажет етеді.
Құзыреттілік (компетенттілік) – латын тілінен аударғанда лайықпын,
сәйкеспін, дегеніме жетемін деген ұғымды білдіреді екен. Нақтылай айтқанда
белгілі бір саладағы толық игерілген білім мен жинақталған тәжірибені
айтуға болады.
Білім саласы адамның потенциялын көтереді. Адамның потенциялы жоғары
болса, ол ертең ғылымды да дамытады. Өндірісін де өркендетеді. Жаңа
технологияны да енгізеді, яғни айтқанда үлкен-үлкен жұмысты атқарады.
Болашақтағы экономика білімге тікелей тәуелді экономика. Себебі жаңа
технологияны енгізе алған экономика ғана үлкен жетістерге жете алады. Ал
бұрынғы ескі технологиямен жұмысын жалғастыруды көздеген өндіріс табысқа
жете алмайды. Ондай өндіріс бәсекеге қабілетсіз болады.Қазіргі білім
саласы жаңа технологияны пайдалана алатын, ғылым мен тәжірибені батыл
ұштастыратын, қандай жаңа зауыт, фабрика салу қажеттігін сезіп тұратын,
қандай өнімді өндіруді білетін маман дайындауға тиіс. Білім мен экономика
арасында ешқандай айырмашылық болмауы керек. Білім экономикаға, әлеуметтік
салаға, бүкіл қоғамға қажетті маман дайындауға міндетті.
Кәсіби білім беруде білікті мамандар дайындаудағы өзекті мәселелер.
Яғни жас ұрпақтың білімі мен тәжірибесіндегі жетістіктер, жалпы қоғамның
жетістіктері, мұғалімнің білім ғылым және кәсіби деңгейінің жоғары болуымен
тығыз байланысты. Сондықтан мамандардың біліктілігін арттыру, оларды заман
талабына сай дайындау процесі мұқият көңіл аударатын мәселе.
Бүгінгі оқытушыларға тек жақсы меңгерілген білім ғана емес, үздіксіз
жаңалыққа ұмтылу өзіндік жаңалығын жаңа жағдайда қолдануға талпыну,
шығармашыл ойлауын дамыту, жаңашылдық қабілеттілігінің болуы, жаңа
міндеттерді қою және шешудегі батылдылықтары қажет. Осы тәрізді келесі
мәселелер жоғары оқу орнының оқытушылары алдына толғағы жеткен көптеген
сауалдарды көлденең тартып, оларға нақты жауап іздеуге мәжбүр етеді.
Студенттердің білім деңгейі: болашақтың талғампаз талабына сай ма?
Заман талабына сай білім беруде студенттерді қандай бағытта оқытып
жатырмыз? Әрине бұл оқытушы іс- әрекетімен тығыз байланысты. Не ексең, соны
орарсың?,- демекші. Нені үйретсең сол бағыттағы маманды көреміз.
Студенттерімнің жетістіктерін өз жетістігім деп білемін. Педагогтік іс-
әрекетімде Білім берудің жаңа педагогтық технологиясы деп аталатын 36
сағаттық арнайы курс ұйымдастырдым. Студенттер бұл арнайы курстан жаңа
педагогтық технологияның әдіс- тәсілдерін меңгере отырып, оны педагогикалық
іс-тәжірибеде кең молынан қолдануға мүмкіндік алды.Осы жобамен жұмыс жасау
студенттерге қажет екеніне, оның заман талабына сай ұйымдастырылған жаңа
нәрсе екеніне көздері жетеді. Бұл белгілі бір мақсатқа негізделген іс
екеніне еш шүбә келтірмейді. Мұнда мұғалім тұлғасын қалыптастыратын, оның
шығармашылық күш қуатын дамытатын, ұстаздың психологиялық ұстанымдарын
көзқарастарын өзгертуге бағытталған білімнің мазмұндық функцияларын
қамтамасыз ететін үздіксіз білім беру жүйесі бар.
Білімге жастардың қызығушылығын қалай арттыруға болады?
Оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру жолында олардың пәнге қызығуын
өздігінен даму дағдыларын қалыптастыру, ізденімпаздыққа, шығармашылыққа
тәрбиелеу мектептің міндеті. Білім мазмұны ақпарат көзі ғана болмай,
оқушылардың өздігінен білім ... жалғасы
Әлемнің дамыған елдерінде білім сапасын бағалауды талдау тәжірибесі
кейінгі уақытта оның ауқымды көлемге ие болғанын және білім сапасын
бағалаудың қызметін құру жолымен жүріп келе жатқанын көрсетеді. Білім
сапасын бағалау жүйесінің толыққанды қызмет жасауы үшін білімнің барлық
деңгейі бойынша оқушылардың білім, бейімділік, дағды және біліктілік
сапасын орталықтандырылған бақылаумен қамтудың қажеттілігін көрсетеді.
Сондықтан білім сапасын басқаруды қолға алған жағдайда, қалыптасқан
жағдайды өзгертудің негізгі жолы, мектеп оқушысы оқуын әлі бітірмей
тұрғанда, студент жоғарғы оқу орны мен колледж қабырғасында жүрген кезде,
іске түзетулер енгізу, мектеп оқушыларының, студенттердің даярлық деңгейін
арттыру, мектептердің, колледждердің, жоғары оқу орындарының, білім беру
ұйымдары басшыларының, мұғалімдер мен оқытушы-профессорлар құрамының
жауапкершілігін күшейту заман талабы болып отыр.
Маманның жаңалықтарды қабылдаудағы жеке басының үлгісі кәсібилікпен біте
қайнасқан қасиет болуы керек. Себебі кез-келген ұжымдағы қарым-қатынас жан-
жақты, онда тұлғалық та, кәсіби де, адамгершілік те сипаттар орын
алады.Маманның кәсіби кемелденуі өзінің кәсіби-пәндік білімін толықтырумен,
өзін-өзі іскерлік-әдістемелік жетілдірумен, өз мүмкіндігін игерумен
сипатталады.
Мемлекетіміздің егемендік алуына байланысты болған демократиялық
өзгерістер білім берумен қатар оның басқару жүйесіне де айтарлықтай
өзгерістер енгізді.
Білім берудің барлық жүйелері, олардың деңгейіне қарамай, жаңа
талаптарға сәйкестендірілуін қажет етуде. Нарықтық экономика жағдайында
басқару үшін инновациялық ойы дамыған, басқару мәселелерін шешуге қабілеті
жететін, жаңа технологияларды игерген, ұжымда жұмыс істей алатын, өз іс-
әрекетіне жауапкершілікпен қарайтын және қарым-қатынас мәдениеті жоғары
басшылардың түбегейлі жаңа түрлерін қызметке тағайындауды қажет етеді.
Құзыреттілік (компетенттілік) – латын тілінен аударғанда лайықпын,
сәйкеспін, дегеніме жетемін деген ұғымды білдіреді екен. Нақтылай айтқанда
белгілі бір саладағы толық игерілген білім мен жинақталған тәжірибені
айтуға болады.
Білім саласы адамның потенциялын көтереді. Адамның потенциялы жоғары
болса, ол ертең ғылымды да дамытады. Өндірісін де өркендетеді. Жаңа
технологияны да енгізеді, яғни айтқанда үлкен-үлкен жұмысты атқарады.
Болашақтағы экономика білімге тікелей тәуелді экономика. Себебі жаңа
технологияны енгізе алған экономика ғана үлкен жетістерге жете алады. Ал
бұрынғы ескі технологиямен жұмысын жалғастыруды көздеген өндіріс табысқа
жете алмайды. Ондай өндіріс бәсекеге қабілетсіз болады.Қазіргі білім
саласы жаңа технологияны пайдалана алатын, ғылым мен тәжірибені батыл
ұштастыратын, қандай жаңа зауыт, фабрика салу қажеттігін сезіп тұратын,
қандай өнімді өндіруді білетін маман дайындауға тиіс. Білім мен экономика
арасында ешқандай айырмашылық болмауы керек. Білім экономикаға, әлеуметтік
салаға, бүкіл қоғамға қажетті маман дайындауға міндетті.
Кәсіби білім беруде білікті мамандар дайындаудағы өзекті мәселелер.
Яғни жас ұрпақтың білімі мен тәжірибесіндегі жетістіктер, жалпы қоғамның
жетістіктері, мұғалімнің білім ғылым және кәсіби деңгейінің жоғары болуымен
тығыз байланысты. Сондықтан мамандардың біліктілігін арттыру, оларды заман
талабына сай дайындау процесі мұқият көңіл аударатын мәселе.
Бүгінгі оқытушыларға тек жақсы меңгерілген білім ғана емес, үздіксіз
жаңалыққа ұмтылу өзіндік жаңалығын жаңа жағдайда қолдануға талпыну,
шығармашыл ойлауын дамыту, жаңашылдық қабілеттілігінің болуы, жаңа
міндеттерді қою және шешудегі батылдылықтары қажет. Осы тәрізді келесі
мәселелер жоғары оқу орнының оқытушылары алдына толғағы жеткен көптеген
сауалдарды көлденең тартып, оларға нақты жауап іздеуге мәжбүр етеді.
Студенттердің білім деңгейі: болашақтың талғампаз талабына сай ма?
Заман талабына сай білім беруде студенттерді қандай бағытта оқытып
жатырмыз? Әрине бұл оқытушы іс- әрекетімен тығыз байланысты. Не ексең, соны
орарсың?,- демекші. Нені үйретсең сол бағыттағы маманды көреміз.
Студенттерімнің жетістіктерін өз жетістігім деп білемін. Педагогтік іс-
әрекетімде Білім берудің жаңа педагогтық технологиясы деп аталатын 36
сағаттық арнайы курс ұйымдастырдым. Студенттер бұл арнайы курстан жаңа
педагогтық технологияның әдіс- тәсілдерін меңгере отырып, оны педагогикалық
іс-тәжірибеде кең молынан қолдануға мүмкіндік алды.Осы жобамен жұмыс жасау
студенттерге қажет екеніне, оның заман талабына сай ұйымдастырылған жаңа
нәрсе екеніне көздері жетеді. Бұл белгілі бір мақсатқа негізделген іс
екеніне еш шүбә келтірмейді. Мұнда мұғалім тұлғасын қалыптастыратын, оның
шығармашылық күш қуатын дамытатын, ұстаздың психологиялық ұстанымдарын
көзқарастарын өзгертуге бағытталған білімнің мазмұндық функцияларын
қамтамасыз ететін үздіксіз білім беру жүйесі бар.
Білімге жастардың қызығушылығын қалай арттыруға болады?
Оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру жолында олардың пәнге қызығуын
өздігінен даму дағдыларын қалыптастыру, ізденімпаздыққа, шығармашылыққа
тәрбиелеу мектептің міндеті. Білім мазмұны ақпарат көзі ғана болмай,
оқушылардың өздігінен білім ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz