Газ конденсаттарының қысқаша сипаттамасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:

1. Газ конденсаттарының қысқаша сипаттамасы

2. Газ конденсаттарын тұрақтандыру

1. Газ конденсатттарын үшсатылы дегазациямен тұрақтандыру

2. Газ конденсаттарын ректификациялық процеспен тұрақтандыру

1. Газ конденсаттарының қысқаша сипаттамасы

Газ конденсаттарының құрамына пентан және неғұрлым ауыр көмірсутектер
жатады. Практикада оларды тұрақты конденсаттар деп атайды. Бұл өнімдердің
құрамына С5+ көмірсутектер қатарындағы пропан, бутан және басқа да
қосылыстар жатады.

Кейбір конденсаттар метанның қасиеттерімен, ал кейбіреулері нафтенді
көмірсутектердің қасиеттерімен ерекшеленеді. Кейбір конденсаттардың
құрамында белгілі мөлшерде ароматты көмірсутектер де болады. Мысалы,
Митрофановск, Некрасов, Кульбешкак, Усть-Лабинск кен орындарының
конденсаттарының құрамында ароматты көмірсутектер 46-63% құрайды.

Бірдей кен орнының тұрақты конденсаттары әр түрлі көрсеткіштерге ие
болуы мүмкін. Бұл, бір жағынан, кен орнының пласты қысымының төмендеуіне,
екінші жағынан, газдан ауыр көмірсутектер бөлініп жатқан жердегі қондырғы
эксплуатациясының режиміне байланысты болады. Конденсаттардың физико-
химиялық қасиеттері олардың тауарлық құрамымен анықталады.

Конденсаттардан моторлы отындардың әр түрлі маркалары алынуы мүмкін.

Конденсаттар келесі көрсеткіштермен талданады. Олар: қаныққан бу
қысымы, күкірт мөлшері, фракциялық құрам, парафин мен ароматты
көмірсутектердің мөлшері, қату температурасы.

Күкірттің жалпы мөлшеріне байланысты конденсаттарды 3 клсақа бөледі:

І – күкіртсіз және күкірттің жалпы мөлшері 0,05%-дан аспайтын аз
күкіртті конденсаттар. Бұл конденсаттар күкіртті қосылсытардан тазартуды
қажет етпейді.

ІІ – күкірттің жалпы мөлшері 0,05 – 0,8% құрайтын күкіртті конденсаттар.
Бұл конденсаттар тазартуды талап етеді.

ІІІ – күкірттің жалпы мөлшері 0,8%-дан асатын жоғары күкіртті
конденсаттар. Бұл конденсаттарды өңдеу кезінде күкіртті қосылыстардан
міндетті түрде тазалау қажет.

Ароматты көмірсутектердің массалық үлесіне байланысты газ конденсаттарын
3 түрлі типке бөлуге болады: А1, А2 және А3. А1, А2 және А3 типті
конденсаттарға құрамында ароматты көмірсутектердің 20%, 15-20% және 15%
құрайтын конденсаттар жатады.

Алканды көмірсутектердің және сұйық парафиндердің мөлшеріне байланысты
газ конденсаттарын 4 түрге жіктейді: Н1, Н2, Н3 және Н4.

Н1 – жоғарыпарафинді конденсаттар. Фракциядағы қайнау температурасы 200-
300°С болатын комплекстүзушілердің мөлшері 25% (масс.)-дан аспайды. Мұндай
конденсаттардан сұйық н-алкандарды және реактивті, дизельді отындарды алуға
болады.

Н2 – парафинді конденсаттар. 200-320°С фракциясында комплекстүзушілер
мөлшері 18-25% (масс.) құрайды.

Н3 – төменпарафинді конденсаттар. 200-300°С фракциясында
комплекстүзушілер мөлшері 12-18% (масс.) құрайды.

Н4 – парафинсіз конденсаттар. Дизельді фракцияларда комплекстүзушілер
мөлшері 12% (масс.) –дан аспайды.

Фракцияның құрамына байланысты конденсаттар 3 топқа бөлінеді: Ф1, Ф2
және Ф3.

Ф1 – жеңіл фракциялық құрамды конденсаттар. Бензин фракциясы 80% (масс.)
құрайды, 250°С-тан жоғары температурада қайнамайды.

Ф2 – аралық фракциялық құрамды конденсаттар. 250-320°С температура
аралығында қайнайды.

Ф3 - 320°с-тан жоғары температурада қайнайтын конденсаттар.

Осыған орай, газ конденсаты үшін технологиялық сипатаманың шифрі
қойылады. Соған байланысты оның өңделуінің бағыты анықталады. Мысалы,
Шатлык кен орнының конденсаты ІА3Н1Ф3 шифрымен белгіленеді. Оған кіретін
символдар келеі түрде сипатталады:

І – класс: конденсаттағы күкірттің жалпы мөлшері 0,05% (масс.) –дан
аспайды;

А3 – конденсат типі: ароматты көмірсутектердің мөлшері 15% (масс.) –дан
аспайды;

Н1 – түрі: жоғары парафинді конденсат, 200-300°С фракциясында
комплекстүзуші мөлшері 25% (масс.) –дан жоғары;

Ф3 – соңғы қайнау температурасы 320°С-тан жоғары екендігін көрсетеді.

Күкіртті конденсаттар құрамында жеке компоненттер мен фракциялар
мөлшері экспериментальды және есептік жолмен анықталады.

Кесте 1

Конденсаттағы күкірттің жалпы мөлшерін анықтау

Көрсеткіштер
Күкіртті қосылыстар

М g n Xж
Күкіртсутек 34,08 0,05 1 0,0469
Этантиол 62,14 0,10 1 0,0514
Диметилсульфид 62,14 0,12 1 0,0617
Диметилдисульфид 94,14 0,10 1 0,0339
Барлығы - 0,37 0,1939

Осы кестеге сәйкес тұрақты конденсаттағы күкірттің жалпы мөлшері 0,1939%
құрайды.

Конденсаттағы күкірттің жалпы мөлшері мына формуламен анықталады:

мұндағы gi – тұрақты конденсаттағы күкіртті қосылыстардың массалық
мөлшері, %.

Mi – күкіртті қосылыстардың молярлы массасы.

ni – заттағы күкірттің атомдар саны.

Конденсаттардың күкіртті қосылыстар қатары көмірсутектерге қарағанда
термиялық тұрақтылығы неғұрлым төмен болып келеді. Олар өңдеу процесіндегі
қыздыру кезінде әр түрлі айналымдарға төзеді, нәтижесінде күкіртсутек пен
тиолдардың біраз мөлшері бөлінеді де, олар аппаратураны коррозиялайды және
қайта өңделген өнімнің сапасын төмендетеді.

2. Газ конденсаттарын тұрақтандыру

1. Конденсатты көпсатылы дегазациямен тұрақтандыру

Тұрақты конденсатты алу үшін көбіне ректификация мен көпсатылы дегазация
(сепарация) процесін қолданады.

Конденсатты көпсатылы дегазациямен тұрақтандыру температурасының
жоғарылауы және қысымның төмендеуі кезінде С5+ көмірсутектердегі жеңіл
компоненттерінің ерігіштігінің төмендеуіне негізделген. Компоненттердің әр
түрлі ерігіштігі сұйық фазадан бөлумен қамтамасыз етіледі.

Конденсатты тұрақтандыру үшін дегазацияның бір-, екі- және үшсатылы
шамалары қолданылуы мүмкін.

Төменде схемалардың әр түрлі варианттарымен жүргізілген конденсатты
тұрақтандыру процесінің эффективтілігін анықтауы бойынша зерттеулер
нәтижелері көрсетілген. Эффективтілік критериі ретінде сепарациялық газы
мен тұрақты конденсат арасындағы ауыр көмірсутектердің (С5Н12+) таралу
дәрежесі алынған.

Өңдеуге шикізат 3 түрлі вариантпен беріледі (сурет 1).

Сурет 1. Тұрақты конденсатты дегазациямен тұрақтандырудың есептік схемасы

НК – тұрақсыз конденсат; ГС – сепарация газы; СК – тұрақты конденсат.

1-ші вариантта тұрақтандыру 0,13 МПа қысымда және 40°С температурада
жүзеге асты. Ал 2-ші вариантта шикізат алдымен 4,0 МПа қысымда және 10°С
температурада дегазацияланады. Содан соң сұйық фаза ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.