Ислам дініне жалпы түсінік

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Дін дегеніміз не ?2

Ислам дініне жалпы түсінік3

Негізгі бөлім5

Иман негіздері5

Ақыретке иман6

Дін дегеніміз не ?

Адам баласы ақылымен, сезімімен бір жаратушы күштің (Алланың) бар екенін білсе де, оның бұйырған нәрселері мен тыиым салған нәрселерінің не екенін біле алмайды. Оны Алла тағала тек пайғамбарлар арқылы, солардың дәнекерлігімен ғана білдірген. Адам баласына бұл дүниеде, ахиретте бақытқа ие болудың жолдарын баян еткен. Осы Алланың әмірімен білдірілген атқарылуға тиіс немесе тиім салынған іс-әрекеттерінің жиынтығы «Дін» деп аталады. Сондай-ақ бүкіл пайғамбарлардың діні «Ислам» еді. Сол үшін де Ислам діні тек бір қауымның немесе ұлттың діні емес, барша адам баласына ортақ ең соңғы дін. Өйткені Ислам діні ақылдың, білімнің, тазалықтың, содай-ақ бейбітшілік пен тәртіптің діні. Онда өмір сүрудің ең жақсы жолдары мен қағидалары көрсетілген. Ислам діні адамдарды жығымды көркем мінезділікке, абзал әдептілікке тәрбиелейді.

Ислам деген сөздің мағынасы: Алланың және оның пайғамбарының бұйрықтарына сеніп, мойындау. Осылайша Аллаға, пайғамбарына шын сеніп мойын ұсынғанды «мұсылман» дейді.

Ислам дініне жалпы түсінік

Адамзат тарихына көз салсақ, ықылым заманыннан бері дінсіз өмір сүрмегенін байқаймыз. Адам жеке тұлға ретінде де, қоғамдық тұрғыдан да дінге мұқтаж. өйткені дінге деген сенім оның табиғаты мен жаратылысында бар. Туа біткен қасиет. Дін - оның мына қалтарыс-бұлтарысы мың сан қабат ғұмырында арқа сүйер тірегі, сарқырап аққан өмір-өзеніндегі қайғының діттеген мақсатына апарар ескегі мен жөн көрсетер темірқазығы.

Жеті қабаттан тұратын ғаламат әлемге бір сәт көз салайықшы! Неткен ғажап жаратылған?! Қандай тіл жетпес жүйе құрылған?! Осы әлемде адамнан басқа әрбір жаратылыс өз қызметін қалтықсыз атқарып, тыныс тіршілігін жасауда. Алдын-ала келісіп қойғандай бірігіп, жұмыла кірісін, әлемнің тепе-теңдігін сақтап, жағдай жасап, соған бағынуда. Ал адам баласы осынау жеті қабат әлем өзіне бағынса да, бақытты емес. Ол ұзақ уақыт бойы ойланып, бұл ғұмырға неге келгенің, қайда баратын таба алмауда. Мына әлемнің өзіне не үшін бағынатынын, өзінің кім екенін ұға алмай жүр. Кейде ол өзінің дүниедегі жалғыз ақыл иесі екенін аңғарса да, жақсы ғұмыр сүре алмай жүр. Құс екеш құстың ұясы қарағанда жанды тамсандырса, адам баспанасын әзер салуда.

Адам-әлемде бірден-бір саналы жан. Бірақ зор тауқыметті де сол санадан көрді. Өйткені санасы өзін қашан да сұрақ қойып мазаласа да, бірақ жауап бере алмайтын. Әлемдегі әркімнің өз қызметі мен мақсаты бар. Бәрінің мақсаты-адамға қызмет ету. Бірақ адам баласының мақсаты не болмақ? Әсіресе оның жанын қатты қиынайтын өлім. Өлімді ойлай бастағанда жүрегінің терең түкпіріндегі мәңгілік өмірге деген сезім, бейне бір жанар таудай атқылап, тұла бойын өртейді. Ол саналы бола тұрып, көбінесе жақсы мен жаманды айыра алмауда. Бүгін жақсы дегені ертең жаман, алжаман дегені жақсы болып шығуда. Жанын ең қатты қинағаны, ақыл иесі бола тұра, қауқарсыз, әлжуаздығы. Кейде жауыннан қашып, жапырақты тасалаған көгершінге көзі түсіп, бұл да ғұмырдың зардабынан қашып, құдретті бір күшті паналап, бой жасырғысы келеді. Әлемнің жалғыз Жаратушысы бар екендігін тапса да, оны тани алмауда.

Адам баласының хал-күйі осылай. Сондықтан ол шеше алмаған жұмбақтың жауабын діннен ғана таба алады. Ол дін илаhи ( құдайлық ) болу керек. Яғни, дін-өзі мен жалпы жаратылысты жоқтан жаратқан Ұлы Жаратушыдан келуі лазым. Өйткені адамның бақытты өмір сүру жолдары Ұлы Жаратушыға аян. Әркім өзінің жасағанын жақсы білмек. Сол секілді адам да өзін-өзі жасамағаны белгілі. Өзіне қызмет еткен табиғат-әлем де жасауы мүмкін емес . Ендеше оны жаратылыстан тыс біреу жаратқан. Ұлы Жаратушы. Олай болса, адамға не керек екенін, қайдан келгенін, қайда баратынын және бойындағы шексіз сезімдер мен қабілеттерді қалай пайдалану керектігін де бір Аллаh Тағала ғана біледі. Өйткені Ол - Жаратушы. Аса қадірлі қонағына арнап жеті қабат сарай салып шақырған Сол. Жер-жүзін үлкен дастарқан етіп, оны жүз мыңнан астам тәтті тағамдармен толтырып, қоноғына дәм таттырған Сол. Жан-жануар мен құс атаулына қызметші қылып, күнді шырақ, жерді бесік еткен Сол. Ендеше, адамның нендей мақсатпен шақырылғанын, діттеген мұраты мен мәңгілік бақытын білетін де Сол. Сондықтан Ұлы Жаратушы өзінің қәдірлі қонағын жауапсыз тастауы әсте мүмкін емес. Ол сол хабарын елшісі арқылы білдірмек. Міне, сол елшісі әкелген хабарды біз дін дейміз.

Адам баласы қашан да дінге мұқтаж. Осы илаhи хабардан қалып қойған әр бір адам жаратылысындағы қажетілікті өзге жасанды діни-сенімдермен толтырады. Дінсіз бұл күнге дейін қоғам, яки жек тұлға кездескен жоқ. Ұлы Жаратушыға сенбеген адам, әйтеуір бір нәрсені өзіне медет тұтады. Ол ағаш, тас, ай, күн тіпті өзінің нәпсісі болуы мүмкін. Бірақ ақиқат бір-ақ нәрсе. Ол-Ұлы Жаратушыға бас имеген жанның сансыз пұттарға бас июі. Атеистік те жалған жалған дін. Құдайсыздар алдымен аталмыш идеяны жасағандарға, содан кейін нәпсісіне табынады. Ібіліс те әуелде Ұлы Жаратушыға мойын ұсынған еді. Кейіннен Хазіреті Адамға сәжде ету әміріне қарсы шығып, өз нәпсісінің дегеніне мойын ұсынып, содан бері өз нәпсісіне табынумен келеді.

Адам баласы Ұлы Жаратушыға мойын ұсынғанда ғана пұт атаулыдан ада болып азаттыққа жетеді. Иман еткен адамның бодандықтан құтылып, бостандыққа жетуінің сыры осында жатыр. Өйткені Аллаh Тағала имандының Ұлы Досы. Әлемнің Ұлы Иесіне дос болған кімнен қорықсын. Жүрегіндегі бұрынғы қорқынышын Досының ұлылығы мен Оған деген қасиетті сезім басары шүбәсіз ғой.

Дінге адам әрқашан мұқтаж. Адамда жан мен тән бар. Тәнге не қажеттігі анық. Ал рухқа не қажет? Оның азығы не ? рухани байлыққа кенелмеген кісі төрт түлігі сай келсе де, бақытты бола алмайды. Алайда рух-әлем шұғылаға оранған сана иесінің шаңырағынан су өтсе де, табанынан сыз өтпейді. Пенденің рухани байлығы-Ұлы Жаратушығаиман ету. Рухы сонда ғана жәй тауып, арнасымен ағады. Иман-Аллаh Тағалаға ғибадат. Рух ғибадатқа кіріптар. Ол оның дара азығы.

Әрі рухтың бұл дүниемен шектелгісі келмейтін шексіз қалауы бар. Мәңгі бақи бақытта ғұмыр кешкісі келеді. Шексіздікті қалайды. Аллаh Тағала мен ақыретке иман ету мен ғана көңілі жұбаныш табады.

Адам өмірі - күрес. Ол мұнда өмірдің жал-жал толқындарын бұзып-жарып, өзінің кім екендігін көрсету үшін келген. Бірақ ол кейде көксеген мұратына жету жолында қатты шаршап-шалдығып, алдағы үміт отын сөндіру қауіпіне ұшырап, өзінің қауқарс ыздығын аңғартады. Алдынан қамалап тосқауылдар шықанда қашанда көмек көрсететін Ұлы Жаратушыға құл болып, көкірегін дауылға тосып, Ұлы Иесінің мұны бір сәтте тастамайтына бек сенеді. Ол өзі көтере алатын ауыр сын арқылы жақын достығын анықтап жатқанын біледі. Адамның сыналатынын Ұлы Жаратушысы елшісі арқылы білдірілген. Адамзаттың өмірге келген мақсаты екі нәрседен тұрады:

Аллаh Тағалаға иман етіп, берген мол берекесіне шүкірлік етіп, алғыс айту. Сосын Аллаh Тағала қаситті хадисте былай дейді:

« Мен бір құпия қазына едім. Танысын деп әлемді жаратым ». Әлем - Оның сипаттарының айнасы. Ал адам - дара айна. Сондықтан адамның мақсаты-Аллаh Тағаланың күллі сипаттарын танып, оны әлемге паш ету. Бұл екеуі ғибадатты құрайды.

Адамзат Аллаh Тағалаға ғибадат неліктен жасайды?

Біріншіден, Ұлы Аллаh «ғибадат ет» деп әмір еткені үшін. Екішіден, Оның ризалығын алу. Үшіншіден, жоғарыда айтылғандай, адам рухының азығы -Аллаh Тағалаға ғибадат ету. Әрине, Аллаh ғибадатқа мұқтаж емес. Керісінше біз мұқтажбыз. Оған құлшылық еткенде ғана адамның жан-сарайы жай тауып, рухы көгілдір көктемге айналады.

Адам дінсіз өмір сүре алмайды. Сол діннің қайнар көзі - илаhи болуы лазым. Шынайы дін ғана адамды нұрға бөлейді. Жалған дін жүректі қараңғылықтың қара шәлісімен тұншықтырады. Сөз түйіні, нағыз дін- арқыл иелерін өз еріктерімен ізгілік пен туралыққа жеткізетін илаhи заңдар жиынтығы.

Негізгі бөлім

Иман негіздері

Ислам дінінде «Аллаh Тағала, періштелерге, кітаптарға, пайғамбарларға, ақырет күніне, қаза және тағдырға» иман ету бір негіз. Оларды біліп моиындау иманның алғашқы шарттары деп атталады. Бұларға сену дінімізде (діндегі зәрулік ) Бұларды мойындамаса иман толық болмайды.

Біз бұл тақырыпта қарастыратын мәселеміз иман негіздерінің ішіндегі «Ақырет күніне» иман туралы болмақ. Ақырет күніне иманына сөз ету үшін «ақырет» деген не? Деген сұраққа жауап бере кеткеніміз жөн болар.

Аяттың мағынасы: «Бұл дүние өмірі ойыншық. Ермек қана. Ақырет жері шын өмір жері. Әтең олар білсе». Бұл аяттың сыры бойынша: адам бір жолаушы рухтар әлемінен ананың құрсағына, ананың құрсағынан бұл дүниеге, дүниеде нәрестеліктен жастық шаққа, жастық шаққтан кәрілікке кәріліктен қабірге, қабірден ақыретке (яғни қайта тірілуге), сөйтіп мәңгілік жолаушылығы жалғасады. Екі дүниенің керек нәрселерінің Малику Мулк (яғни Бүкіл мүлік иесі) болған Аллаh адамзат баласына берген. Бірақ адам баласы өзінің надандығынан екі дүние үшін берілген нәрселерді тек қана бұл өткінші болған дүниеге жұмсайды. Алайда, ол керек нәрселердің оннан бірі дүниелік өмірге, оннан тоғызы мәңгілік өмірге жұмсау керек.

Ғажабы, бірнеше мемлекетті аралау үшін үкіметтен жиырма төрт лира (24000 мың теңге) ақша алған бір қызметкер алғаш барған мемлекетте жиырма үш лирасын жұмсаса басқа мемлекетте не істейді? Қалай күн көреді? Үкіметке не деп жауап береді? Осылай әрекет жасаған адам өзін ақылды деп айта ала ма?

Тура осы мысалдағы сияқты Аллаh Тағала бізге екі дүниеде бақытқа қол жеткізу үшін, жиырма төрт сағат уақыт берген. Көбін азына, азын көбіне беру суреті мен жиырма үш сағатты қысқа, өткінші болған бұл тіршілік өміріне, еш болмаса бір сағатты бес уақыт намазға яғни мәңгілік бітпейтін о дүние бақытына жұмсау керек. Себебі, дүниеде патша, ақыретте қайыршы болмасын. Ойланбайтын адам өз міндетін тәрк етеді, Аллаhтың міндетімен шұғылданады. Ия, адам ойланбаушылық арқылы күш-қуаты жететін, оңай болған құлшылық міндетін тәрк етіп, әлсіз жүрегімен басқару міндетін өзіне жүктейді де, астында езіледі.

Ия, адам бір әскер. Әскерлік міндеті басқа, үкіметтің міндеті басқа. Әскерлік міндеті тәлім-тәрбие, соғыс сияқты дінін және отанын қорғау істері. Үкіметтің міндеті рызықтандыру (тамағын беру) киіндіру, қарумен қамтамасыз ету. Егер әскер үкімет мені асырай алмай қалуы мүмкін деп өз міндетін тастап сыртқа шығып сауда істеп кетсе қашқын әрі сатқын болады. Бұл мысалдағыдай Адамның міндеті Аллаhқа құлшылық ету. Күнәларды жасамау тақуалық нәпсі мен шайтан мен күресу - соғыс. Алайда адамның өзіне, балаларына, туған-туысқандарына Бұл дүниеге керекті нәрселерін қамтамасыз ету Аллаhтың міндеті. Өмір берген - Ол. Өмірді жалғастыратын керек жарақтарды да ол береді. Тек қана үкіметтің әскер үшін жинап қойған қоймалардағы азық-түлікті әскерлерге тасытып, тазалатып, пісірткені сияқты Аллаhу тағалада өмірге керекті болған нәрселерді «Жер» деген қоймада өсіріп өндіргеннен кейін, ол рызықтарды жинау, астын қопсыту, турау сияқты кейбір міндеттерді адамға жасатады. Себебі, адамға бұл дүниеде шұғылданатын бір іс болсын. Іссіздік азабынан құтылсын.

Ей адам! Ананың құрсағында жатқан кезеңде күш қуаттан мақұрым жағдайда сені өте ләззатты рызықпен баққан Аллаh сені бұл дүниедеден кеткенше ол рызықпен қамтамасыз етеді. Жан -жағыңа мұқиатпен қара. Әр көктем мезгілінде жер бетіндегі неше түрлі жемістерді, рызықтарды кім жаратып жатыр және кімдер үшін жаратып жатыр. Сенің аузыңа әкеліп салмайды ғой. Бау-бақшаларға барып ол жердегі күлімсіреп тұрған жемістерді үзіп жеу саған қиынға, соқты ма?

Аллаh ынсап берсін!

Ақыретке иман

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.