Өтпелі кезендегі Қазақстанның статистикалық жүйесі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Өтпелі кезендегі Қазақстанның статистикалық жүйесі
Қазақстан экономикасының нарық қатынастарына өтуіне байланысты
Республиканың әлеуметтік-экономикалық өмірінде болып жатқан өзгерістер
адекватты көріну қажеттілігінен туындаған еді. 90-шы жылдардың басына
дейін болып келген халық шаруашылығының баланысына негізделген
статистикалық жаңа заман талаптарына жауап бере алмады. Бұл ахуал елімізді
экономикасы нарықтық қатынастарға құрылған елдердегі реформаны қабылдауға
және статистикалық есепке біртіндеп көшуге жағыдай жасайды, бұл еліміздің
статистикалық жүйесі халық аралық масштаптағы тұжырымдамалар, анықтамалар
және топтастырулар негізіндегі ҰШЖ-не алмастыруын білдіреді.
Қазақстанда, бұрынғы Кеңес Одағында халық шаруашылығының баланысы
аталған ЭСЖ-сі (экономикалық салааралық жіктеме) қолданылып келеді. Халық
шаруашылық баланысында материалдық өнім жүйесі болып және ол социалистік
бағыттағы көптеген елдерде қолданылады. Жалпы алғанда материалдық өнім
жүйесі (МӨЖ) макро деңгейіндегі экономикалық процестердің зерттеу құралы
ретінде ҰШЖ атқаратын функцияларды атқарады, былайша айтқанда, экономиканы
зерттеуге қажетті кестелердің жиынтығын құрайды. Бірақ бұл жүйелер арасында
айтарлықтай айырмашылықтар болды, олар шаруашылықтандырудың жаңа әдісін
іске асыруға, яғни нарықтық экономикада материалдық өнім жүйесін
қолданылуға мүмкіндік бермеді.
Материалдық өнім жүйесі ел экономикасын екіге бөледі: аумағы мен
ауқымында ұлттық табыс пайда болатын материалдық өндіріс саласы және осы
табысты қолданылатын тұтынушы ретіндегі материалдық емес сала. Экономиканы
шартты топқа бөлу МӨЖ-нің көрсеткіштер жүйесінің негізгі постулаты
(сипаттауды керек етпейтін жорамал) болып табылады, ал ҰШЖ-де экономикалық
бірліктерді секторлар бойынша топтау қолданылады.
Материалдық қорларды орталықтан жопарлауға және бөлуге бағытталған
мемлекеттік басқару қаржыландыру жүйесінің рөлін материалдық өндіріске
қызмет етуге бейімдегендіктен, секторлық жіктеуді қажет етпейді.
Материалдық өнім жүйесінің қортынды көрсеткіштер жүесі ретіндегі негізгі
кемшіліктер-экономиканың материалдық емес сияқты осындай маңызды бөлігі
экономикалық өндіріс саласының бөлігі ретінде қарастырылған жоқ. Осының
бәрі экономиканы талдауда қортындылаушы есептер мен көрсеткіштердің сапасын
айтарлықтай кемітті.
Сондай-ақ, материалдық өнім саласында материалдық өндіріс
көрсеткіштері арасында сабақтастық болған жоқ. Мемлекеттік бюдлжет
көрсеткіштерін есептеудің бұл ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.