Қазақстан Республикасының салық заңдылықтарының дамуы туралы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Кіріспе 2
1. Салық және салық салудың есебі 3
1.1 Салық туралы түсінік 3
1.2 Қазақстан Республикасының салық заңдылықтарының дамуы 4
1.3 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі 5
Қорытынды 11
Пайдаланған әдебиеттер 12

Кіріспе

Ұйымдық-құқықтық жағынан салықтар - бұл мемлекет біржақты тәртіппен
заң жүзінде белгіленген, белгілі бір мөлшерде және мерзімде бюджетке
төленетін қайтарусыз және өтеусіз сипаттағы міндетті ақшалай төлемдер.
Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функциялары мен
міндеттерін жүзеге асыру үшін мемлекет жұмылдыратын ұлттық табыстың бір
бөлігі болып табылатындығында.
Қазіргі кезде бухгалтерлік есеп ең басты бір орын алады. Ол
кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттап, басқарушы шешім қабылдаудың
негізі. ҚР аймағында әрекет етіп тұрған барлық субъектілерге қаржылық есеп
беруді және бухгалтерлік есепті жүргізу міндеттілігі жүктеледі. Жалпы
алғанда салық міндеттемесі мемлекет алдындағы әрбір салық төлеушінің
міндеттемесі болып табылады және ол салық заңына сәйкес жүргізіледі. 2005
жылғы 12 маусымда №209-11 Қазақстан Республикасының Салық және бюджетке
төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (өзгертулер және
толықтырулармен) салық Кодексі қабылданды. Кодекске сәйкес жеке және заңды
тұлғалардан алынатын салықтар мемлекеттік бюджетті толықтырудың негізгі
көзі болып табылады.
Мемлекеттік бюджет ─ жалпы мемлекеттік тұрғыдан бөліп пайдалану,
жұмсау үшін құрылатын қаржы қоры болып табылады.
Бюджеттің қаржысы экономиканы дамытуға, халықтың материалдық әл-
ауқатын және мәдени деңгейін көтеруге және басқа да мақсаттарға
пайдаланылады. Жеке және заңды тұлғалардан алынатын салықтар мемлекеттік
бюджетті толықтырудың негізгі көзі болып табылады.
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес мемлекеттік бюджеттің табыс
бөлігіне қосымша келесідей мемлекеттік салықтар мен алымдар енеді:
Корпоративтік табыс салығы;
Жеке табыс салығы;
Жер қойнауын пайдаланушыларға салынатын салық;
Әлеуметтік салық;
Жер салығы;
Көлік құралдарына салынатын салық;
Мүліктерге салынатын салық;
ҚҚС;
Акциздер.

1. Салық және салық салудың есебі

1.1 Салық туралы түсінік

Салықтар мемлекетпен бірге пайда болды және мемлекеттің өмір сүріп,
дамуының негізі болып табылады. Адамзат дамуының бүкіл тарихы бойына салық
нысандары мен әдістері өзгерді, игерілді, мелекеттің қажеттіліктері мен
сұрау салуларына бейімделді. Салықтар тауар-ақша қатынастарының ахуалына
әсер ете отырып, олардың дамыған жүйесінде айтарлықтай өрбіді . Мемлекет
құрылымының өзгеруі, өркендеуі әрқашан салық жүйесінің қайта құрылуымен,
жаңаруымен қабаттаса жүреді.
Салықтар барлық елдерде олардың қоғамдық-экономикалық құрылысы мен
саяси іс-бағытына қарамастан ұлттық мемлекет кірістерінің негізгі көзі-
ұлттық табысты қайта бөлудің басты қаржылық құралы, мемлекеттің кірістерін
және бюджеттің кірістерін қалыптастырудың шешуші көзі болып табылады.
Салықтарда мемлекеттің экономикалық мазмұны нақты түрде көрінеді, ал
салықтардың әлеуметтік-экономикалық мәні, олардың түрлері мен рөлі қоғамның
экономикалық құрылысымен, мемлекеттің табиғатымен және функцияларымен
айқындалады. Белгілі философ Фрэнсис Бэкон салықтарды төлеу - әрбір
азаматтың қасиетті борышы деген еді.
Қазақстан Республиксы Конституциясының 35–ші бабында: заңды түрде
белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге де міндетті төлемдерді төлеу
әркімнің борышы әрі міндеті болып табылады, - деп жазылған.
Салықтарда ежелден салық жүктемесін бөлудің екі қағидаты қалыптасқан:
пайда (алынған игіліктер) қағидаты
″қайыр көрсету″ (төлем қабілеттілігі) қағидаты
Тұңғыш рет Қазақстан Республиксында заңнамалық деңгейде салық салудың
қағидаттары баянды етілген. Қазақстан салық заңнамасында сонымен бірге
салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеудің
міндеттілігі, салық салудың айқындығы, әділдігі, салық жүйесінің
біртұтастығы және салық заңнамасының жариялылығы қағидаттары негізделеді.
Салық төлуеші салық заңнамасына сәйкес салықтық міндеттемелерін толық
көлемінде және белгіленген мерзімдерде орындауға міндетті.
Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер айқын
болуға тиіс. Салық салудың айқындығы салық төлеушінің салықтық
міндеттемелері туындауының, орындалуының және тоқтатылуның барлық негіздері
мен тәртібін салық заңнамасында белгілеу мүмкіндігін білдіреді.
Еліміздегі салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып табылады.
Жеке сипаттағы салық жеңілдіктерін беруге тыйым салынады.
Қазақстанның салық жүйесі оның бүкіл аумағында барлық салық
төлеушілерге қатысты бірыңғай болып табылады.
Мемлекет салық саясатын – салық саласындағы шаралар жүйесін қоғамның
оның нақтылы кезеңіндегі әлеуметтік – экономикалық мақсаттар мен
міндеттеріне қарай әзірленген экономикалық саясатқа сәйкес жүргізеді.

1.2 Қазақстан Республикасының салық заңдылықтарының дамуы

Салық міндеттемесі мемлекет алдындағы әрбір салық төлеушінің
міндеттемесі болып табылады және ол салық заңына сәйкес жүргізіледі.
2005 жылғы 12 маусымда №209-11 Қазақстан Республикасының Салық және
бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (өзгертулер және
толықтырулармен) салық Кодексі қабылданды. Кодекске сәйкес жеке және заңды
тұлғалардан алынатын салықтар мемлекеттік бюджетті толықтырудың негізгі
көзі болып табылады.
Салық кодексі республикалық және жергілікті бюджетке түсетін
салықтарды, алымдар мен салымдарды және басқа да міндетті төлемдерді
білгілейтін, Қазақстан Республикасы зандарымен реттелетін кеден баж салығы,
алымы мен төлемдері мәселерін қоспағанда, Қазақстан Республикасындағы
барлық салықтық қатынастарды реттейтін бірден-бір заңды құжаты болып
табылады. Салық кодексі салықтардың толық тізімін, оларды есептеу тәртібін,
салық салу объектілерін, салықтың негізгі түрлері бойынша төлеушілерін
анықтайды. Салықтар, алымдар мен басқа да міндетті төлемдер деп Кодексте
белгіленген тәртіпке сәйкес Қазақстан Республикасының бюджет жүйесіне
төлеушілерден аударылған (бөлінген) қаражаттарды айтамыз.
Салықтарды, алымдарды және басқа да міндетгі төлемдерді енгізу және
аудару немесе тоқтату құқығы Қазақстан Республикасының заң органдарының
өкілеттілігіне жүктелген. Бұл құқтық тек қана Салық кодексіне өзгерістер
мен толықтырулар енгізу арқылы жүзеге асырылады.
Салық төлеуші, салық міндеттемесін орындау барысында, салық салынатын
объектісін, салық базасын, салық, мөлшерлемесін, салық кезеңін білуге
міндетті болады. Бұл кезде: салық, салынатын объектісі және салық салумен
байланысты объектілері: мүлік және әрекеті болып табылады, егер де олар бар
болса, онда салықтөлеушінің міндеттемесі де пайда болады;
Салық базасы деп құқықтық, физикалық базасын айтады және де салық салу
объектісіне басқа да сипаттамасы бойынша салық салуға жатуы мүмкін. Салык
базасының негізінде салық сомасы және баска да төлеулердің мөлшері
анықталады.
Салық мөлшерлемесі салық базасының өлшем бірлігіне есептелген салық
деңгейі болып табылады. Салық мөлшерлемесі пайыздық немесе абсолюттік
сомасы бойынша салық базасының өлшем бірлігіне карап белгіленеді.
Салық кезеңі — бұл уақыт кезеңі, әрбір салық түріне және Салық
кодексінің басқа да міндетті төлемдеріне қолайлы етіп белгіленеді, сол
кезең біткеннен кейін салық базасы анықталынып бюджетке төленуге жататын
салық пен басқа да міндетті төлемдері есептелінеді.
Қазақстан Республикасындағы салық заңы — мүліктің кірістелген және
тауарды сату мақсатында жөнелтілген, қызметтің көрсетілген, жұмыстың
атқарылған кезеңімен есептелген шығысы мен төленген табысының кезеңіне
қарамастан, салықтық есептің әдісіне орап есептеу әдісі бойынша құрылады.
Казақстан Республикасында әрекет етіп тұрған салықтар мен басқа да
бюджетке төленетін міндетті төлемдердің сызбасы төменде көрсетілген.
Кәсіпорынның бюджетпен есеп айырысу операциялары 63 Бюджетпен есеп
айырысу бөлімшесінің шоттарында есепке алынады. Бұл бөлімшеге: 631
Төленетін корпорациялық табыс салығы, 632 Кейінге қалдырылған
корпорациялық табыс салығы, 633 Қосылған құн салығы, 634 Акциздер, 635
Әлеуметтік салық, 636 Жер салығы, 637 Мүлікке салынатын салық, 638
Көлік құралдарына салық, 639 Өзге де салықтар, алымдар және бюджетке
төленетін міндетті төлемдер шоттары кіреді.

1.3 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі

а) Корпорациялық табыс салығы.
Корпорациялық табыс салығы бойынша бюджетпен есеп айырысу 631
"Төленетін корпорациялық табыс салығы" деген пассивтік шотында жүреді.
Корпоративтік табыс Салық Салық мөлшерлемесіСалықтық
салығын төлеушілер салынатын кезең
объектілері
Заңды тұлға, ҚР Салық 30%Календарлық
резиденттері(бұларға салынатын 15% жыл
Ұлттық банкі мен табыс
мемлекеттік ұйымдар Төлем көзінен
кірмейді) алынатын
табыс салығы
салынатын
салықтар
Заңды тұлға, ҚР Салық 10% Календарлық
резиденттері , олар үшінсалынатын жыл
жер өндіру негізгі табыс
құралы болып табылады
ҚР тұрақты ұйымдар Салық 30% Календарлық
арқылы қызметін жүзеге салынатын жыл
асыратын резиденттер табыс 15%
есес заңды тұлғалар Таза табыс
ҚР-да төлем кезінде Теллем 15%-марапаттау мен
табыс алатын резиденттеркөзінен қатысу үлесінен
емес заңды тұлғалар алынатын алынатын табыстар,
табысқа дивиденттер; 10%-
салынатын теуекелдіктен
салықтар сақтандыру келісім
шарты бойынша
төленетін,
сақтандыру
пайдасы; 5% -
тәуекелдіктен
қайта сақтандыру
келісім шарты
бойынша төленетін,
сақтандыру
пайдасы; 5% -
Халықаралық
тасымалдауда
транспорттық
қызмет көрсетуден
түскен табыс; 20%-
басқа да табыстар

Корпоративтік табыс салығының салық салынатын негізгі объектісі салық
салынатын табысы болып табылады, оның деңгейі жылдық табыс жиынтығы мен
шегерімнің (тұрақты мекемелер арқылы қызметін жүзеге асырмайтын, резидент
еместерді қоспағанда) арасындағы айырмасы арқылы анықтайды:
Салық салынатын табыс = Жылдық табыс жиынтығы ─ Шегерімдер
Жылдық табыс жиынтығына: жөнелтілген өнімдер, атқарылған жұмыстар,
көрсетілген қызметтер және басқа да операциялар үшін, салық төлеушінің
алуына (алғанына) жататын ақшалай немесе басқа қаражаттар, өзара есеп
айырысу ретінде үшінші тұлғаларға жіберілген, тікелей, не жанама түрінде
шығындарды өтеуге жіберілген қаражаттар кіреді. Кәсіпкерлік қызметтерден
түсетін кірістерге: өнімді (жұмысты, қызметті) сатқаннан түсетін кірістер;
ғимараттарды, қондырғыларды сату кезінде құнының өсуінен, сондай-ақ
амортизациялауға жатпайтын активтерден инфляцияға байланысты олардың
құндарына түзетулерді есепке алу барысында түскен кірістер; басқа да
сатудан түскен тыс кірістер, соның ішінде: проценттер бойынша кіріс;
дивидендтер; ақысыз алынған мүліктер мен ақша қаражаттары; мүліктерді жалға
беруден түсетін кірістер; роялити; мемлекеттен және басқа да занды
тұлғалардан алынған жәрдем ақшалар; кәсіпкерлік қызметтен немесе оның
қызметін шектеуден алынған кірістер; қарыздарды есептен шығарудан түскен
кірістер және т.б. жатады.
Салық төлеушілер жылдың табысының жиынтығынан мыналарды шығарып тастау
керек:
- дивидендтер, ҚР занды тұлға резиденттерінен алынған бұрындары төлем
кезінен ұсталғандары;
- кәсіпорынның меншігіндегі акциясының құны, олардың номиналдық
құнынан артқан деңгейі, яғни эмитенттердің орналастыру кезіңде және
меншікті акциясын сатқан кезінде алынған табыстары;
- мемлекеттік бағалы қағаздарды сатқаннан түскен табыстары;
- әртүрлі апатты төтенше жағдайына, душар болған жағдайда,
гуманитарлық көмек ретінде алынған мүліктердің құны, егер де олар арналымы
бойынша пайдаланылса;
- мемлекеттік кәсіпорындардан тегін негізде алынған негізгі
құралдардың құны;
- зейнетақыны қамтамасыз ету туралы ҚР заңына сәйкес алынған
инвестициялық табыстары.
Заңды тұлғалардың жылдық табысының жиынтығынан оны алуға байланысты
барлық шығындар кемітіледі, соның ішінде табыс салығы салынатын еңбек ақы
бойынша шығындары да, яғни қызметкерлерінің материалдық және әлеуметтік әл-
ауқатын көтеруге шығарылған шығындар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының
заңдарымен реттелетін Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру және арнайы
қорларға салынған шығындар.
Салық төлеушілердің шегерімдерінің тиісті құжаттары бар болса, яғни
жылдық табыс жиынтығын алумен байланысты ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.