Туризм саласындағы маркетингтің Қазақстан Республикасында дамуы
Туризм саласындағы маркетингтің Қазақстан Республикасында дамуы
ҚР туризм рыногы мен маркетингтің даму үрдістері мен бағыттарын ғылыми
тұрғыдан жан-жақты қарастыру, ҚР-дағы туризм саласында маркетингті
жетілдіру жолдарын іздестіру, туристік қызметтегі маркетинг кешенін
ұйымдастыру жолдарын іздестіру.
Аталған мақсатқа жету үшін алға қойылған мәселелер: ҚР туристік
рыногын зерттеу, оның зерттеу қарқынын анықтау, туристік саланың дамуындағы
маркетингтің рөлін айқындап, қазіргі жай-күйі мен даму болашағын қарастыру.
Туризм индустриясы - халықаралық экономиканың жетекші саласының бірі.
Бұл экокномика саласы тез жылдамдықпен дамып, біраз жылдарда экономиканың
маңызды секторына айналады. Туризм индустриясында жыл сайынғы инвестицияның
өсуі 3% құрайды.
Тұрғындар үшін туризм – қажеттіліктерін қанағаттандыратын және
қалыптастыратын сфера болса, ал туристік индустрия өкілдеріне қызмет
сферасы және капитал жинау саласы, сонымен қатар демалыс кешендерін,
мекемелерін эксплуатациялау, құрылыс және жобалау сфересы болып
табылады.Дүниежүзілік туристік ұйымның мәліметі бойынша туризм планетадағы
өндірістік-сервистік рынок айналымының 10 %-ын қамтамасыз етеді. Туризм
сферасында Дүниежүзілік Ұлттық өнімнің 6 %–ға жуығын, әлемдік
инвестицияның 7 %–ын, салық түсімдерінің 5%–ын құрайды. Бұл көрсеткіштер
туризм индустрия қызметінің тікелей экономикалық тиімділігін сипаттайды.
Туризм қызметіндегі маркетинг ең алдымен ғылым емес, өнер болып
табылады. Ол тәжірибеде қолданушылардың шығармашылық бағытын және кез-
келген кездескен мәселе тәжірибелік тапсырманың стандарттық емес шешімін
талап етеді. Туристік маркетинг көптеген дамыған және дамушы елдер үшін
валюталық түсімдердің қайнар көзі болып табылады. Қазіргі таңда Қазақстан
үшін де бұл экономика секторы маңызды мәселе болып отыр. ҚР-да көптеген
туризм түрлерін және формаларын дамыту үшін қажет ресурстары мен
мүмкіншіліктері мол.
Әлемдік экономикада туризмнің рөлі күннен күнге өсуде. Жоғарғы
табысты, ірі және динамикалық сала болып отыр, ол өз кезегінде тек мұнай
өндіру мен өңдеу саласынан ғана табыстылық деңгейінен артта қалады. ДТҰ
жылма-жыл стсатистикалық жинақ шығарып отырады. Өкініштісі, осы жинаққа
Қырғызстан еніп, Қазақстан енбей қалған. Ендеше, осындай көкейтесті
мәселені мемлекеттік дәрежеде жедел шешіп, экономикалық пайданы да,
халықаралық қауымдастық алдындағы ел беделін де дұрыс пайдалану қажет.
Туризм қызметінде маркетингтің кешенін айтарлықтай әлі қолданбаған,
туристік кәсіпорындардың маркетингтік кешенін жолдау толық зерттелмеген.
Осы тұрғыдан алғанда тақырыптың актуалдылығын аңғаруға болады.
Еңбекті жазу барысында салыстыру, эксперттік, статистикалық талдау
әдістері қолданылды.
Туризм әлемдік экономикада басты рөлдердің бірін атқарады.
Дүниежүзілік туристік ұйымның (ДТҰ) мәліметі бойынша туризм планетадағы
өндірістік-сервистік рынок айналымының 10 %-ын қамтамасыз етеді. Туризм
сферасында Дүниежүзілік Ұлттық өнімнің 6 %–ға жуығын, әлемдік
инвестицияның 7 %–ын, салық түсімдерінің 5 %–ын құрайды. Бұл көрсеткіштер
туризм индустрия қызметінің тікелей экономикалық тиімділігін сипаттайды.
Сол себепті де қазіргі таңда Қазақстан Республикасы үшін туризм саласының
дамуы басты назарда болып отыр.
Қазақстандық және шетелдік азаматтардың әр түрлі туристік қызметтерге
қажеттілігін қанағаттандыру үшін кең мүмкіндіктерді қамтамасыз ететін
қазіргі заманғы тиімділігі жоғары және бәсекеге қабілетті туристік кешен
құру, саланы дамытудың экономикалық және құқықтық тетіктерін әзірлеу, әрі
Қазақстанның туристік өнімінің сапасын қамтамасыз ету біздің алдымызда
тұрған ең маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Біз туристік
индустрияны дамыту үшін, ең алдымен, туристік маркетингті қарастыруымыз
керек.
Туристік маркетинг дегеніміз – ірі туристік ұйымның туристік-
экскурсиялық қызметтің жаңа, тиімдірек түрін жасауда және оны жасап, өткізу
арқылы ол туристік өнімнің сапасын жақсарту негізінде пайда табуға
бағытталған қызметін ұйымдастыру және басқару жүйесі.
Туристік маркетингтің негізгі қызметтері – рекреакциялық мұқтаждықты,
сұранысты, монопольді және коммерциялық бағаны, рынокты сегменттеуді
қалыптастыруға бағытталған әрекет.
Туристік маркетингтің қызметтеріне мыналар жатады:
1. Рыноктық сұранысты анықтау;
2. Өнімнің оңтайлы ассортиментін анықтау;
3. Өндірістің құрылымын анықтау,
4. Тиімді шешімдерді қабылдау;
5. Өткізу саясатын жасау.
Кейбір авторлар туристік маркетинг анықтамасына жаһанды мән береді.
Мысалы, швейцариялық маман Е. Крипендорф былай анықтама береді: Туристік
маркетинг – туристік кәсіпорындардың қызметін, сонымен қатар, аумақтық,
ұлттық және халықаралық жоспарлар бойынша, туризм аумағындағы жеке және
мемлекеттік саясатты жүйелі түрде өзгерту және координациялау . Мұндай
өзгертулердің мақсаты – тұтынушылардың белгілі бір топтарының
қажеттіліктерін неғұрлым толығырақ қанағаттандыру.
Туристік өнім, ең алдымен жақсы сатып алынуы керек. Туристік
маркетинг осы мақсатқа жетуге бағытталған бірінен кейін бірі жасалатын
қызметтерден тұруы керек. Осыған орай туризмдегі маркетингтің ойға сыятын
және негізделген анықтамасы келесі деп айтуға болады.
Туристік маркетинг дегеніміз – ұсынылатын қызметтерді, нарықтағы
сұранысы бар және оны фирма осы қызметті өндіре отырып, өзіне пайда алатын
және бәсеклестерден тиімдірек жасайтын қызметтермен үздіксіз ұқсату жүйесі.
Барлық жерлердегідей, қазіргі таңда туризм Қазақстанда да
қарқынды дамып келеді. ХХ ғасырдың басында Верный қаласында орыстың тау
қоғамының бөлімшесі құрылған болатын, ол 1927 жылға дейін қызмет етті. 1929
ж тау туризмінің жанкүйерлері Іле Алатауына бірнеше туристік жорықтар
ұйымдастырды және сол жылдың жазында Есік көліне алғашқы туристік жорықтар
жасады. Бұл жорыққа Алматы қаласының 17 мектеп мұғалімдері
қалыптасқан.Тағы да осы сияқты сапарлар жылдан жылға көбейіп, сапасы
жақсарып арта берді.
Республикамыз бойынша туризм, демалу және емделу зоналар жалпы
ауданы 1,7 млн га жуық болады. Оның ішінде Батыс Қазақстанда 168,6 мың га,
Солтүстік Қазақстанда 373,4 мың га, Орталық Қазақстанда 111,8 мың га, Шығыс
Қазақстанда 453,8 мың га, Оңтүстік Қазақстанда 513,4 мың га.
Қазақстанда туризмді дамытудың маңызды алғышарттарының қатарына
күзетілетін табиғи объектілер және аң шаруашылықтары жатады. Бүгінгі таңда
Республикамызда 7 ммемлекеттік қорық бар, әрине, олар КСРО кезінде құрылға
болатын. Сондықтан да осындай көлемдегі қорығы бар жерлер Республикамызда
туризмді дамытуға негіз береді деп есептеледі. Ақсу Жабағылы , Алматы,
Барсакелмес, Қорғалжын, Марқакөл, Наурызым, Үстірт қорықтары 803,4 мың га
жерді алып жатыр, 2 табиғи парк (Баянауыл және Қарқаралы), 64 мемлекеттік
аңшылық-шаруашылық фаунаны қорғайтын тапсырыс орындарының ауданы 6,1 млн
га, 1,8 млн га созылып жатқан 19 мемлекеттік аң шаруашылықтары, 23,9 млн
га жерге орналасқан 400-ден астам спорттық-аңшылық шаруашылықтары.
Осы аталған территориялардың барлығы Республикамыздағы туризмді
дамытудың бірінші кезектегі резервтері деп қарастырылады.
Туризм Қазақстанда рыноктық қатынастарды қалыптастыруда көптеген
аспектілердің жетекшісі болып табылады. Халықаралық және отандық тәжірибе
көрсеткендей, туризм қысқа мерзім ішінде экономиканың ең табысты саласына
айналуы мүмкін. Жургізіліп отырған реформалар мен өзгерістердің
методологиялық жоспарында туризм аясының ең тиімді және мақсатты бағытты
саясатын таңдау маңызды рөл атқарады. Осы мақсатта туристік бизнестің
дамуына, динамикадағы жеке сегменнттердің ... жалғасы
ҚР туризм рыногы мен маркетингтің даму үрдістері мен бағыттарын ғылыми
тұрғыдан жан-жақты қарастыру, ҚР-дағы туризм саласында маркетингті
жетілдіру жолдарын іздестіру, туристік қызметтегі маркетинг кешенін
ұйымдастыру жолдарын іздестіру.
Аталған мақсатқа жету үшін алға қойылған мәселелер: ҚР туристік
рыногын зерттеу, оның зерттеу қарқынын анықтау, туристік саланың дамуындағы
маркетингтің рөлін айқындап, қазіргі жай-күйі мен даму болашағын қарастыру.
Туризм индустриясы - халықаралық экономиканың жетекші саласының бірі.
Бұл экокномика саласы тез жылдамдықпен дамып, біраз жылдарда экономиканың
маңызды секторына айналады. Туризм индустриясында жыл сайынғы инвестицияның
өсуі 3% құрайды.
Тұрғындар үшін туризм – қажеттіліктерін қанағаттандыратын және
қалыптастыратын сфера болса, ал туристік индустрия өкілдеріне қызмет
сферасы және капитал жинау саласы, сонымен қатар демалыс кешендерін,
мекемелерін эксплуатациялау, құрылыс және жобалау сфересы болып
табылады.Дүниежүзілік туристік ұйымның мәліметі бойынша туризм планетадағы
өндірістік-сервистік рынок айналымының 10 %-ын қамтамасыз етеді. Туризм
сферасында Дүниежүзілік Ұлттық өнімнің 6 %–ға жуығын, әлемдік
инвестицияның 7 %–ын, салық түсімдерінің 5%–ын құрайды. Бұл көрсеткіштер
туризм индустрия қызметінің тікелей экономикалық тиімділігін сипаттайды.
Туризм қызметіндегі маркетинг ең алдымен ғылым емес, өнер болып
табылады. Ол тәжірибеде қолданушылардың шығармашылық бағытын және кез-
келген кездескен мәселе тәжірибелік тапсырманың стандарттық емес шешімін
талап етеді. Туристік маркетинг көптеген дамыған және дамушы елдер үшін
валюталық түсімдердің қайнар көзі болып табылады. Қазіргі таңда Қазақстан
үшін де бұл экономика секторы маңызды мәселе болып отыр. ҚР-да көптеген
туризм түрлерін және формаларын дамыту үшін қажет ресурстары мен
мүмкіншіліктері мол.
Әлемдік экономикада туризмнің рөлі күннен күнге өсуде. Жоғарғы
табысты, ірі және динамикалық сала болып отыр, ол өз кезегінде тек мұнай
өндіру мен өңдеу саласынан ғана табыстылық деңгейінен артта қалады. ДТҰ
жылма-жыл стсатистикалық жинақ шығарып отырады. Өкініштісі, осы жинаққа
Қырғызстан еніп, Қазақстан енбей қалған. Ендеше, осындай көкейтесті
мәселені мемлекеттік дәрежеде жедел шешіп, экономикалық пайданы да,
халықаралық қауымдастық алдындағы ел беделін де дұрыс пайдалану қажет.
Туризм қызметінде маркетингтің кешенін айтарлықтай әлі қолданбаған,
туристік кәсіпорындардың маркетингтік кешенін жолдау толық зерттелмеген.
Осы тұрғыдан алғанда тақырыптың актуалдылығын аңғаруға болады.
Еңбекті жазу барысында салыстыру, эксперттік, статистикалық талдау
әдістері қолданылды.
Туризм әлемдік экономикада басты рөлдердің бірін атқарады.
Дүниежүзілік туристік ұйымның (ДТҰ) мәліметі бойынша туризм планетадағы
өндірістік-сервистік рынок айналымының 10 %-ын қамтамасыз етеді. Туризм
сферасында Дүниежүзілік Ұлттық өнімнің 6 %–ға жуығын, әлемдік
инвестицияның 7 %–ын, салық түсімдерінің 5 %–ын құрайды. Бұл көрсеткіштер
туризм индустрия қызметінің тікелей экономикалық тиімділігін сипаттайды.
Сол себепті де қазіргі таңда Қазақстан Республикасы үшін туризм саласының
дамуы басты назарда болып отыр.
Қазақстандық және шетелдік азаматтардың әр түрлі туристік қызметтерге
қажеттілігін қанағаттандыру үшін кең мүмкіндіктерді қамтамасыз ететін
қазіргі заманғы тиімділігі жоғары және бәсекеге қабілетті туристік кешен
құру, саланы дамытудың экономикалық және құқықтық тетіктерін әзірлеу, әрі
Қазақстанның туристік өнімінің сапасын қамтамасыз ету біздің алдымызда
тұрған ең маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Біз туристік
индустрияны дамыту үшін, ең алдымен, туристік маркетингті қарастыруымыз
керек.
Туристік маркетинг дегеніміз – ірі туристік ұйымның туристік-
экскурсиялық қызметтің жаңа, тиімдірек түрін жасауда және оны жасап, өткізу
арқылы ол туристік өнімнің сапасын жақсарту негізінде пайда табуға
бағытталған қызметін ұйымдастыру және басқару жүйесі.
Туристік маркетингтің негізгі қызметтері – рекреакциялық мұқтаждықты,
сұранысты, монопольді және коммерциялық бағаны, рынокты сегменттеуді
қалыптастыруға бағытталған әрекет.
Туристік маркетингтің қызметтеріне мыналар жатады:
1. Рыноктық сұранысты анықтау;
2. Өнімнің оңтайлы ассортиментін анықтау;
3. Өндірістің құрылымын анықтау,
4. Тиімді шешімдерді қабылдау;
5. Өткізу саясатын жасау.
Кейбір авторлар туристік маркетинг анықтамасына жаһанды мән береді.
Мысалы, швейцариялық маман Е. Крипендорф былай анықтама береді: Туристік
маркетинг – туристік кәсіпорындардың қызметін, сонымен қатар, аумақтық,
ұлттық және халықаралық жоспарлар бойынша, туризм аумағындағы жеке және
мемлекеттік саясатты жүйелі түрде өзгерту және координациялау . Мұндай
өзгертулердің мақсаты – тұтынушылардың белгілі бір топтарының
қажеттіліктерін неғұрлым толығырақ қанағаттандыру.
Туристік өнім, ең алдымен жақсы сатып алынуы керек. Туристік
маркетинг осы мақсатқа жетуге бағытталған бірінен кейін бірі жасалатын
қызметтерден тұруы керек. Осыған орай туризмдегі маркетингтің ойға сыятын
және негізделген анықтамасы келесі деп айтуға болады.
Туристік маркетинг дегеніміз – ұсынылатын қызметтерді, нарықтағы
сұранысы бар және оны фирма осы қызметті өндіре отырып, өзіне пайда алатын
және бәсеклестерден тиімдірек жасайтын қызметтермен үздіксіз ұқсату жүйесі.
Барлық жерлердегідей, қазіргі таңда туризм Қазақстанда да
қарқынды дамып келеді. ХХ ғасырдың басында Верный қаласында орыстың тау
қоғамының бөлімшесі құрылған болатын, ол 1927 жылға дейін қызмет етті. 1929
ж тау туризмінің жанкүйерлері Іле Алатауына бірнеше туристік жорықтар
ұйымдастырды және сол жылдың жазында Есік көліне алғашқы туристік жорықтар
жасады. Бұл жорыққа Алматы қаласының 17 мектеп мұғалімдері
қалыптасқан.Тағы да осы сияқты сапарлар жылдан жылға көбейіп, сапасы
жақсарып арта берді.
Республикамыз бойынша туризм, демалу және емделу зоналар жалпы
ауданы 1,7 млн га жуық болады. Оның ішінде Батыс Қазақстанда 168,6 мың га,
Солтүстік Қазақстанда 373,4 мың га, Орталық Қазақстанда 111,8 мың га, Шығыс
Қазақстанда 453,8 мың га, Оңтүстік Қазақстанда 513,4 мың га.
Қазақстанда туризмді дамытудың маңызды алғышарттарының қатарына
күзетілетін табиғи объектілер және аң шаруашылықтары жатады. Бүгінгі таңда
Республикамызда 7 ммемлекеттік қорық бар, әрине, олар КСРО кезінде құрылға
болатын. Сондықтан да осындай көлемдегі қорығы бар жерлер Республикамызда
туризмді дамытуға негіз береді деп есептеледі. Ақсу Жабағылы , Алматы,
Барсакелмес, Қорғалжын, Марқакөл, Наурызым, Үстірт қорықтары 803,4 мың га
жерді алып жатыр, 2 табиғи парк (Баянауыл және Қарқаралы), 64 мемлекеттік
аңшылық-шаруашылық фаунаны қорғайтын тапсырыс орындарының ауданы 6,1 млн
га, 1,8 млн га созылып жатқан 19 мемлекеттік аң шаруашылықтары, 23,9 млн
га жерге орналасқан 400-ден астам спорттық-аңшылық шаруашылықтары.
Осы аталған территориялардың барлығы Республикамыздағы туризмді
дамытудың бірінші кезектегі резервтері деп қарастырылады.
Туризм Қазақстанда рыноктық қатынастарды қалыптастыруда көптеген
аспектілердің жетекшісі болып табылады. Халықаралық және отандық тәжірибе
көрсеткендей, туризм қысқа мерзім ішінде экономиканың ең табысты саласына
айналуы мүмкін. Жургізіліп отырған реформалар мен өзгерістердің
методологиялық жоспарында туризм аясының ең тиімді және мақсатты бағытты
саясатын таңдау маңызды рөл атқарады. Осы мақсатта туристік бизнестің
дамуына, динамикадағы жеке сегменнттердің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz