Ленин (Ульянов) Владимир Ильич

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Ленин (Ульянов) Владимир Ильич (22.04.1870, Симбирск, қазіргі Ульяновск, -
21.01.1924, Горки пос., қазіргі Ленинские Горки, Москва обл.) - адамзаттың
данышпан ойшылы, еңбекші адам атаулының ұлы ұстазы, кемеңгер көсемі, К.
Маркс пен Ф. Энгельстің істерін ілгер дамытушы. Асқан шебер пролет.
Революционер, Совет Одағы Коммунистік партиясын ұйымдастырушы, советтік
соц. Мемлекеттің негізін салушы.
Лениннің мәңгі өшпес есімі мен, өнегелі өмірі мен, ерлік ісі мен
байланысты нәрсенің әрбір адал еңбекш адам үшін, адамзат қоғамының игілігі
үшін аса қадірлі, әбден қасиетті. Мұның өзінше табиғи сыры бар. Ленин өзі
туып өсіп, тәрбие алған әлеуметтік ортасы - қалың халық бұқарасымен тығыз
байланысқан, өз еңбектерімен күн көрген аяулы адамдар еді. Оның әкесі Илья
Николаевич Ульянов - озат педагог-демократ, өмір бойы оқытушылық қызметпен
айналысып, ұстаздық етті, жас ұрпақтарды тәрбиеледі; анасы Мария
Александровна Ульянова - өз заманында мейілінше білімді, аса жоғары
мәдениетті, көргені көп, тәрбиесі мол, халық мұғалімі деген ардақты
дәрежеге ие болған адам. Бұлар барлық саналы өмірін, тамаша педагогтық
қабілеті мен мол тәжірибесін балаларына арнаған, оларды білімді, идеялық
жағынан ұстамды, парасатты адам ретінде тәрбиелеуге жұмсаған. Мұның өзі өз
жемісін ойдағыдай етіп берді. Ульяновтардың жас шағында қайтыс болған
Ольгадан басқа бес баласы - Анна, Александр, Владимер, Дмитрий, Мария
жалынды революционер, көрнекті қоғам қайраткерлері болып көзге түсті.
Осындай ортадан шыққан Ленин бала кезінен-ақ өтө зейінд , алғыр,
өмірлік мәселелерге тура да дұрыс баға бергіш болып өскен. Гимназияда оқып
жүрген шағында-ақ бірнеше шет тілдерді жете үйреніп, әдебиеттің әр алуан
түрлерін оқып, ол қоғам өмірінен, айналасындағы халық тұрмысынан, адамдар
арасындағы әр қилы қатынастардан көп нәрсе түйіп, қорытынды шығара білген.
Қоғам өмірінің осындай мәселелерін түсінуде, өзінің дүниеге сын көзбен,
материалистік тұрғыдын қарауына оған сол кездегі озат орыс әдебиеті, орыс
революцияшыл демократтарының шығармалары, Батыс Европа революциенерлерінің
енбектерінен оқығандары елеулі әсер еткен. Ленин 1887 жылдың жазында
Симбирск гимназиясын алтын медальмен бітіріп, сол жылдың күзінде Қазан
университет не оқуға түсті.
Бұл кезде Лениннің дүниеге материалистік көзқарасы, революциялық іс
пен күреске деген пікір тұрақты қалыптасқан. Сондықтан да ол университетке
түсісімен-ақ ондағы студенттер арасындағы революциялық қозғалысқа
араласады, жиындарда патша өкіметіне қарсы жалынды сөздер сөйлейді. Бұл
алғашқы ашық революция қызметі үшін-ақ 1887ж. декабрьде қамауға алынады,
университеттен шығарылады, одан соң Қазан губерниясындағы Кокушкино дейтін
деревняға айдалып жіберіледі. Дәл сол кезден бастап Ленин біржолата
революциялық іске бел байлайды, ендігі жерде менің алдымда бір ғана жол
қалды, ол - революциялық күрес жолы дейді. Келесі жылы Қазан қаласындағы
маркстік үйірмелерінің біріне кіріп, онда Маркс пен Энгельс шығармаларын,
бүкіл революциялық әдебиеттің елеулілерін жан-жақты оқып үйренеді, әсіресе
Маркстың басты еңбегі "Капиталды" мұқияттап оқиды, одан өзіне мол рухани
азық табады. Мұның нәтижесінде революциялық күрестің теориясын,
стратегисясы мен тактикасын терең түсінеді. Сонымен, алты жыл бойы (1888-
93) Қазан мен Самара губернияларында дәйекті және жүйелі түрде революциялық
жұмыс жүргізеді, қоғамды революциялық жолмен өзгерте алатын бірден-бір
жеңімпаз күш - жұмысшы табы екеніне көзі жетеді. Россияда өріс алған
халықшылардың бұл мәселелер жайында ұстаған жолдарының мүлдем теріс екенін
ұғады, оларды марксистер арасында әшекерлей бастайды. Ол кезде осындай
революциялық жұмыстармен қатар Ленин өздігінен оқып, өз білімін үздіксіз
толықтыра берді. 1891 жылы Петербург университетінің заң факультет не
экстерн ретінде емтихан тапсырып, 1-дәрежелі диплом алды. Мұның өзі де
Ленинге біткен талант пен іскерліктің айрықша бір бейнесі еді. Волга
бойындағы қалаларда жүргізген революциялық жұмыстары кезінде-ақ Ленин
білімділігімен, іскерлігімен, революциялық жұмысқа деген алғырлығымен
ерекше көзге түседі. Революциялық күрес жолдарындағы жолдастары мен
әріптестер арасында аса жоғары құрметке ие болады. Самара қаласындағы Ленин
ұйымдастырған маркстік үйірме мүшелелері естеліктеріне қағанда, олар 20-
жастағы Ленинді мынадай екі топ қасиеттері үшін: бір жағынан, мейілінше
қарапайымдылығы, қамқоршылдығы, жарқын жүзділігі үшін:екінші жағынан, терең
білімділігі, керемет көрегендігі үшін аса жоғары қадір тұтқан. Ленин
жайында сол кездің өзінде-ақ мұндай бірынғай қоғамдық пікір болуы - әбден
табиғи құбылыс. Өйткен ол адам үш н, оныө өсу мен өркендеу үш нкүрес
майданына шыққан қаһарман күрескер, жалынды революционер, жет к марксист ед
. 90 жылдың басынан бер революциялық қозғалысқа белсене араласқан,
коммунистт к партиямыздың қарт ардагерлер н ң ь р Г. Р. Кржижановский
айтқандай, "Ленин үш н марксист - алдымен революционер ед ".
90 жылдың басында Ленинн ң революциялық қызмет нде жаңа кезен
басталды. 1893 жылдың 2-жартысында ол Россиядағы жұмысшы қозғалысының
маңызды орталықтарынын б р - Петербургке кел п, революциялық ст ң
қайнаған орталығынан орын алады, аз уақыттың ш нде мұндағы марксистерд ң
жұрт таныған беделд басшысы болып, революциялық қозғалыстың одан әр өр
стей түсу не үлкен әсер етед . Мұндағы атқарған с мен Ленин революциялық
қозғалыс тарихында, б зд ң Коммунист к партиянын ұйымдасу тарихында мәңг
өшпес, ұрпаққа үлг боларлық з қалдырды. Мұнда ол алдыменлиберал-
халықшылдарға қарсы батыл күрес жүрг зд , олардың патша өк мет не құлдарша
бас и п, оған ашықтан-ашық қызмет стей бастағанын аяусыз сынады. Осыған
байланысты 1894ж. "Халыө достары деген не және олар социал-демократтарға
қарсы өалай күресед !?" деген атақты еңбег н жазды. Ьұнда ол сан алуан
теориялық мәселелерд шешумен қатар мына төмендег дей ек күдел
проблеманың басын ашып берд : б р жағынан, халықшылардың идеялық
көзқарастарының тер с екен н, өм рден мүлде қалып қойғандығын және сонымен
қатар мей л нше зиянды екен н анықтады; ек нш жағынан, орыс жұмысшы
табынын тарихи рол н, Россияны социалист к нег зде қайта құру қолынан келет
н нағыз революциялық күш екн н дәлелдед . Осы жағдайларды жан-жақты бақылай
кел п, Ленин бұл еңбег н ғылыми социализм идеялары жұмысшылар арасында кең
тараған кезде бұлардың арасында бер к ұйымдар құрылған кезде орыс жұмысшысы
барлық демократияшыл элеметтерд ң бастаушысы болып көтер л п, абсолютизмд
құлатады, сөйт п орыс пролитариатын ашық саяси күрест ң тура жолымен жең
мпаз коммунист к революцияға апарады деген қорытындымен аяқтады. Бұл - б
рден-б р данышпандық қағида ед . Мұның өз Ленинн ң нағыз революциялық
теоретик екен н, адамзат бағына б ткен кемеңгер екен н тағыда айқындай түст
.
Ленинн ң Петербургке келгеннен кей нг қолға алған алып жұмыстарынын
енд б р тобы - түрл маркст к үй рмелерд жинастыру мен топтастыру нег з
нде жұмысшы табының өз не тән партия ұйымын, авангардын құру болды. Осыған
байланысты 1895 жылдың 1-жартысында шетелдерге барып, Швейцариядағы
Плеханов бастаған "Еңбект азат ету" тобымен байланыс жасады.Батыс
Европадағы басқа да марксистер мен танысады. Ол жақтан қайтып кел с мен сол
жылдың күз нде Петербург қаласындағы маркст к үй рмелерд б р кт р п,
"Жұмысшы табын азат ету жолындағы күрес одағын" ұйымдастырады. Бұл одақ
Россиядағы жұмысшы табы партиясынын ұйтқысы болды. Б рақ патша өк мет н н
жендеттер ғ бұл ұйымнын з не түс п, Ленинд б рсапыра сер ктер мен
тұтқынға алды, ақырында, 1897 жылдың бас кез нде С б рге жер аударды. Мұнда
жүр п те Ленин өз н ң революциялық жұмыстарын тоқтатпады, марксистермен
байланысын үзбей, отыздан аса ғылыми еңбек, соның ш нде "Россияда
капитализмн ң дамуы" атты атақты еңбег н жазды.
1900 жылдың басында Ленин айдаудан қайтып, елд ң б рсапыра өалаларын
аралады, олардағы революция жүрг зуш лер мен байланысады. Б рақ патша қк
мет н ң қуғындауына байланыстышетелге кет п бес жыл бойы (1900-1905)
Мюнхенде, Лондонда, Женевада тұруға мәжбүр болады. Сонда жүр п қз н ң
революциялық қызмет н бұрынғыданбетер күшейте түст , Россядағы революциялық
қозғалысқа басшылық етт , жұмысшы табының жаңа типтег партия ұйымдастыру
жөн ндег жұмысты т келей қолға алды, бұл жайында сан алуан теориялық
еңбектер жазды. Алдымен "Искра" газет н шығарып, онда жұмысшы партиясын
ұйымдастырудың барлық мәселелер н кең нен жаза бастады, РСДЖП Программасы
мен Уставының жобасын жасады, яғни жұмысшы партиясының идеялық-саяси және
ұйымдық нег здер н тұжырымдады. Ленинд к осы нег здерде 1903 ж. РСДЖП-н ң 2-
сьез шақырылып, онда Россия жұмысшы табының шын мән с ндег партиясы -
большивиктер партиясы ұйымдасты. "Большевизм, - деп жазды ол, - саяси ой
ағымы рет нде және саяси партия рет нде, 1903 жылдан бер өм р сүр п келед
" Бұл кезде жазылған Ленинд к тамаша теориялық еңбектерде жұмысшы
партиясының барлық нег зг принциптер , стратегиялық жоспары мен тактикалық
бағыты, алда болғалы тұрған революциядағы м ндеттер жан-жақты шеш лд . "Не
стеу керек?" атты данышпандық еңбектереволюциялық теория болмаса,
революциялық қазғалыс та болмақ емес... Алдыңғы қатарлы теорияны қолданған
партия ғана алдыңғы қатардың күрескерд ң рқл н атқара алады" деген қағида
тұжырымдалды. Ал "Социал-демократияның демократиялық революциядағы ек
тактикасы" атты к тапта: ""Продетариат, самодержавиен ң қарсылығын күшпен
жаныштау үш н және буржуазияның тұрақсыздығын күрмеу үш н, шаруалар
бұқарасын өз не қосып алып, демократиялық төңкер ст ақыр аяғына дей н жетк
зуге ти с. Пролетариат буржуазияның қарсылығын күшпен тойтару үш н және
шаруалар мен ұсақ буржуазияның тұрақсыздығын күрмеу үш н, халықтың жартылай
пролетар элементтер н ң бұқарасын өз не қосып алып, социалист к төңкер с
жасауға ти с" деген нақты нұсқау бер лд . Ленинд к туындыларда сол тұста
жасалған осы тәр зд теориялық қорытындылар Россиядағы жұмысшы қозғалысының
өр стеу не, партия ұйымдары жұмысының жандануына үлкен әсер етт . Б р нш
орыс революциясының болуына елеул ықпал жасады.
1905 ж. Күз нде Ленин елге қайтып кел п, петербургте большевикт к
ұйымдардың жұмысына т келей басшылық етт , газеттер н басқарды, шығарысты.
Бр ақ, амал не, 1906ж. Жазында полицияның қуғындауына байланысты ол
Финляндия жер не ауысады, ал 1907 жылдың аяғында тағыда амалсыздан шетелге
кетед . Содан он жыл бойы шет жерде жүр п, Россиядағы революциялық
қозғалысқа, большевикт к партия ұйымдарының жұмыстарына үзбестеп басшылық
етед . "Материализм және эмпириокритизм" атты к табын жазып, диалектикалық
материализмд жаға сатыға көтер п дамытады, маркст к философияны түрл
ревизиялаудан қорғап қалады. Революциялық қозғалыстың жағадаң өрлеу
тұсында Ленин партия жұмысының жан-жақты жандануына қолма-қол әсер етед ,
большевикт к жұмысшы газет "Правданың" шығуына т келей көмек көрсетед ,
партия кадрларын даярлауға қатысады, 1912 ж. Прагада РСДЖП-н ң 6-
конференциясын жүрг з п, меншевик жойымпаздарын рген аулақ салып,
партияның жаңа жағдайдағы нақты м ндеттер н белг лейд . Ал 1-дүние жүз л к
соғыс тұсында 2-интернацианал қатарындағы социал-шовинистерд әшкерелейд ,
империалист к соғысты Азамат соғысына айналдыру үш н ұран көтерд . Дәл осы
тұста жазылған еңбектер нде б рнеше теориялық жаңа қағидалар тұжырымдайды.
Соның б р - б р елде социализм орнату мүмк нд г . "Экономикалық және саяси
дамудың әркелк л г - капитализмн ң сөзс з заңы, - деп жазды Ленин, - олай
болса, социализмн ң әуел б рнеше ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.