Әдебиетіміздің тарихында елеулі орны бар ақындарымыздың бірі - Шәкәрім
Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931)
Әдебиетіміздің тарихында елеулі орны бар ақындарымыздың бірі - Шәкәрім
Құдайбердиев. Ол - Абайдың шәкірті. Абай шәкірттерінің ішінде көп жазғаны
да, көп жасағаны да осы Шәкәрім. Шәкәрім қазақ поэзиясында Абайдан соң ең
танымал есім, ең көрнекті тұлға. Ол - ақын және прозаик, композитор, орыс
және шығыс классиктерін қазақ оқырмандарына таныстырған шебер аудармашы,
бармағынан бал тамған сегіз қырлы өнер иесі, үлкен мәдениет қайраткері.
Жарты ғасырдан астам атын атауға тиым салынған бұл аңыз адам кім?
Абайдың әкесі Құнанбай қажының бәйбішесі Күңкеден туған жалғыз ұлы
Құдайбердінің кенже ұлы Шәкәрім 1858 жылы 11 шілдеде туған. Шәкәрім әкеден
жастай қалады да, атасы Құнанбайдың бауырында өседі. Бес жасында ауылдағы
молдаға оқуға беріліп жеті жасына дейін мұсылманша хат таниды. Осы кезден
бастап өлең шығара бастаған. Шәкәрімнің ақындық жолына үлкен ықпал жасаған
және ұстазы болған немере ағасы Абай. Ақынның айрықша қадір тұтқан шығыс
жұлдыздары Хожа Хафиз, Физули мен Науаи. Шығыс ақындары ішінде Шәкәрім
әсіресе Хафизді жанына жақын тұтады. Оны өзінің ең ұлағатты ұстаздарының
бірі деп санайды.
Шәкәрімнің шығыс тақырыбындағы ең көлемді мұрасы 1907 жылы жазған
"Ләйлі-Мәжнүн" дастаны. Шәкәрім қалдырған "Ләйлі-Мәжнүн" дастаны мың жылдық
тарихы бар ежелгі сюжеттің ең соңғы үлгісі.
Ақын лирикалық поэзиямен шектелмей, эпикалық жанрларға да қалам
тартады. Ақынның атын бүкіл қазақ даласына танымал еткен "Қалқаман-Мамыр"
(1888ж.), "Еңлік-Кебек"(1891 ж) поэмалары. Бұл екі поэма да әрқайсысы жеке
кітап болып Семейдегі сол кезде жаңа ашылған "Жәрдем" баспасынан 1912 жылы
жарық көрген.
Шәкәрімнің аудармашылығы жайында сөз етсек, ол 1908 жылы Пушкиннің
"Дубровский" әңгімесін аударған. Бұл прозалық шығарманы Шәкәрім поэзия
жолымен ... жалғасы
Әдебиетіміздің тарихында елеулі орны бар ақындарымыздың бірі - Шәкәрім
Құдайбердиев. Ол - Абайдың шәкірті. Абай шәкірттерінің ішінде көп жазғаны
да, көп жасағаны да осы Шәкәрім. Шәкәрім қазақ поэзиясында Абайдан соң ең
танымал есім, ең көрнекті тұлға. Ол - ақын және прозаик, композитор, орыс
және шығыс классиктерін қазақ оқырмандарына таныстырған шебер аудармашы,
бармағынан бал тамған сегіз қырлы өнер иесі, үлкен мәдениет қайраткері.
Жарты ғасырдан астам атын атауға тиым салынған бұл аңыз адам кім?
Абайдың әкесі Құнанбай қажының бәйбішесі Күңкеден туған жалғыз ұлы
Құдайбердінің кенже ұлы Шәкәрім 1858 жылы 11 шілдеде туған. Шәкәрім әкеден
жастай қалады да, атасы Құнанбайдың бауырында өседі. Бес жасында ауылдағы
молдаға оқуға беріліп жеті жасына дейін мұсылманша хат таниды. Осы кезден
бастап өлең шығара бастаған. Шәкәрімнің ақындық жолына үлкен ықпал жасаған
және ұстазы болған немере ағасы Абай. Ақынның айрықша қадір тұтқан шығыс
жұлдыздары Хожа Хафиз, Физули мен Науаи. Шығыс ақындары ішінде Шәкәрім
әсіресе Хафизді жанына жақын тұтады. Оны өзінің ең ұлағатты ұстаздарының
бірі деп санайды.
Шәкәрімнің шығыс тақырыбындағы ең көлемді мұрасы 1907 жылы жазған
"Ләйлі-Мәжнүн" дастаны. Шәкәрім қалдырған "Ләйлі-Мәжнүн" дастаны мың жылдық
тарихы бар ежелгі сюжеттің ең соңғы үлгісі.
Ақын лирикалық поэзиямен шектелмей, эпикалық жанрларға да қалам
тартады. Ақынның атын бүкіл қазақ даласына танымал еткен "Қалқаман-Мамыр"
(1888ж.), "Еңлік-Кебек"(1891 ж) поэмалары. Бұл екі поэма да әрқайсысы жеке
кітап болып Семейдегі сол кезде жаңа ашылған "Жәрдем" баспасынан 1912 жылы
жарық көрген.
Шәкәрімнің аудармашылығы жайында сөз етсек, ол 1908 жылы Пушкиннің
"Дубровский" әңгімесін аударған. Бұл прозалық шығарманы Шәкәрім поэзия
жолымен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz