Аристотель Стагирит – грек философы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Аристотель.
Аристотель Стагирит (б.з.б 384-322ж.) – грек философы,
энциклопедиялық еңбектердің авторы. Ол 367-347 жылы Платон Академиясында
білім алып, алғашқыда оның шәкірті болған, кейін осында оқытушылық қызмет
атқарған. 347-334 жылдары ел аралап, кіші Азияда, тағы басқа елдерде
болады. 343-340 жылдары 13 жасар Ескендір Зұлқарнайынды тәрбиеледі. Афинаға
қайта оралған соң, 334-323 жылдары философиялық мектептің негізін салды.
Бізге жеткен аңыздарға қарағанда Аристотель шәкірттерін серуендетіп жүріп
дәріс беретін болған. Соған байланысты бұл мектеп гректің peripatetikos,
яғни серуендей жүріп орындау мәніндегі сөзіне сәйкес перипатетикалық
мектеп деп аталды. Аристотель еңбектері көзі тірісінде реттеліп
жинақталмаған. Сондықтан оның шығармалары туралы ғылымда талас әлі тоқтаған
жоқ. Неміс ғылымы В.Иегер Аристотель шығармаларын ғалымның дүниетаным
эволюциясы негізінде жүйелеп шыққан. Аристотель алғашқы кезеңде, яғни
Платон дүниеден қайтқанға дейін оның шәкірті, ізін қуушы бола тұрып
ұстазына қарсы шығады, оның идеалар туралы іліміне сын айтады. Осы
тұжырымды негізге алып Философия институтының ұжымы Философиялық мұра
топтамасымен Аристотельдің төрт томдық шығармаларын жарыққа шығарды. 1-
томға Аристотельдің екі еңбегі енген: Метафизика және Жан туралы.
Құрылымы жағынан Метафизика дербес он төрт кітаптан тұрады. Кеңес
дәуірінде метафизиканы түсінуде теріс көзқарастар орын алды. Философия
тарихында метафизика – философияның бір түрі әрі философиялық тәсіл.
Аристотель метафизиканы алғашқы философия деп те, құдайлар туралы ілім
деп те, жай ғана ақыл ктабы деп те атаған. Қазір метафизика онтология деп
аталады. Метафизикасында Аристотель Платонның негізгі ілімі – идеялар
туралы тұжырымын сынға алады. Платон осы тұжырымында болмыс пен ілім-білім
үшін түсініктің мәні мен атқаратын рөлін анықтамақ болған. Бұл мәселеде ол
Сократ ілімінің танымдық мәніне сүйенеді. Аристотель де дәл осы тақырыпты
өз философиясының негізгі мәселесі етіп алған. Оның Платонмен келіспеу-
шілігі, В.Асмустың көрсетуінше, мынадай төрт мәселеге қатысты: 1. Платон
идеялар болмыстан тыс субстанция дейді, ал Аристотель бұған қарсы. 2.
Платон идеялары сезу арқылы қа-былданатын нәрселерге қатыссыз. Аристотель
бұ-ған да қарсы пікір білдірген. 3. Платонның идеясына орай сезу арқылы
қабылданатын нәрселер туралы Аристотель өзінше пікір айтқан, олардың байла-
нысын көрсеткен. 4. Аристотельдің айтуынша, Платон идеялары сезу арқылы
қабылданатын нәрселердің пайда болуы мен жойылуына түсінік бермейді.
Аристотель субстанция элементтері материя және форма дейді. Материалдық
әлемнің төрт бастауын атайды. Олар: материя, форма, қозғалыс және оның
себебі, өзгерістің жаратылыстық мәні мен мақсаты және оның жойылуы.
Аристотель өзгеріс себебі қозғалыс пен танығанымен, бұл мәселенің мәнін
толық аша алмаған. Тек алғашқы қозғаушы, яғни санадан тыс құдіретті күш
бар деген түсінікте болған. Ол – құдай. Сана – бақылаушы ғана. 1-томға
енген екінші жұмыс – Жан туралы. Бұл – психология ғылымының бастауы
болған тұңғыш еңбек. Аристотельдің Ұғымдар, Герменевтика, бірінші және
екінші Аналитика, Топика және Софизмдік терістеулер туралы еңбектері
енген. Бұл еңбектерде Аристотель ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.