Ауыр интоксикацияның белгілері. Аса қатты улану

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

ЭТ әдісін қолдану үшін барлық көрсеткіштер кейбір авторлардың пікірінше, қатты уланып қалған кезде абсолютті және салыстырмалы болып бөлінеді.

Абсолютті көрсеткішке мыналар жатады:

1. Ауыр интоксикацияның милық белгілері: кома (бауыр ақаулығы және/немесе ЭГГ-ға нольдік сызық - ЦНС қысым көрсететін улармен улану кезінде) .

2. Қан айналымы ұзақ уақыт тоқтай отырып, ерте постреанимациялық кезең.

3. Антитодты (спецификалық) және симптоматикалық терапияға оңай берілмейтін өмірлік маңызы бар функциялардың бұзыла отырып қатты улануы, бірақ орталық геодинамикада декомпенсацияның болмауы кезінде.

4. Соматегенді кезеңнің асқынуы (мидың ісінуі, гипергидратация, ішектің тұрақты парезі және с. с. ) .

Салыстырмалы көрсеткіштерге мыналар жатады:

1. Дәрілік препараттың жоғары биосіңімділігімен қомақты өлтіретін дозасын немесе қандағы токсиканттың қомақты өлімге соқтыратын деңгейін қабылдау.

2. Биотрансформациясы улы метаболиттердің, яғни «өлтіретін синтездің» түзілуіне әкелетін заттармен улану.

3. Синергиялық әсер ету механизмі бар заттармен аса қатты улану (мысалы, барбитураттар, алкоголь, седативті заттар, транквилизаторлар), тіпті токсиканттардың әрқайсысының қанда шамалы шоғырлануы кезінде де.

4. Уланған кезде қозып кететін, тіпті токсиканттың шамалы мөлшері болса да немесе оның белсенді метаболиттері қанда болса да қозатын бұның алдында да ауруының болуы.

5. Аса қатты уланған ауруда өмірлік маңызы бар функцияға қолдау көрсететін дәстүрлі интенсивті терапияның тиімсіздігі.

6. Тіршілікті қамтамасыз ететін органдар тарапынан аса қауіпті асқынуларды ауыр уланудың самотогенді сатысында эндотоксикоздың көрінісі ретінде қосу.

Әскери-далалық терпаия клиникасының токсикологиялық бөліміндегі ұзақ жылғы жұмыс тәжірибесі эфференттік терапия үшін көрсеткіштерді басқаша қояға мүмкіндік берелі.

Қатты уланып қалған ауруда эффренетті терапия жүргізу үшін көрсеткіштер (ӘДТ клиникасының токсикологиялық бөлімшесінің деректері бойынша) .

БҰРЫНҒЫ КӨРСЕТКІШТЕР

(уланудың токсогендік фазасы)

КЕЙІНГІ КӨРСЕТКІШТЕР

(уланудың самотегенді фазасы)

БҰРЫНҒЫ КӨРСЕТКІШТЕР(уланудың токсогендік фазасы):

1. Биотрансформацмясы токсикалық метаболиттердің түзілуіне әкелетін затпен улану («өлтіретін синтез») .

2. Қандағы удың қомақты өлтіретін деңгейі.

3. Ауыр интоксикацияның милық көрсеткіштері - дәстүрлі интенсивті терапияның тиімсіздігі кезінде оның ұзақтығына қарамастан ІІ-ІІІ ес-түссіз жату

КЕЙІНГІ КӨРСЕТКІШТЕР(уланудың самотегенді фазасы):

1. Өкпенің барынша қабынуы (тыныстың тарылу синдромы) .

2. Айыр дәрежедегі токсикалық гепато және нефропатия.

3. Сепсис.

Кері әсері - абсолюттік - қан ағу.

Т әдістерді пайдалануға салыстырмалы кері көрсеткіші ағзаның тіршілік етуіне жарамды деңгейде тұрақтанғанға дейінгі геодинамика жағдайының декомпенсациясы болып табылады.

Қазіргі уақытта кейбір авторлар ЭТ-ның негізгі әдістерінің бірнеше тобын бөледі, біздің ойымызша, ЭТ-да қатты улануларды пайдалануға болады:

І. Сорбциялық әдістер: энтеро-, иммуно-, гемосорбция;

ІІ. Аферездық әдістер: плазма-, крио-, тромбоцит-, лимфоцитаферез;

ІІІ. Басқа әдістер: фотогемотерапия, экстракорпоральды иммунофармакотерапия, қанды аз терлі мембраналық оксигенация, донорлық көк бауырды экстракорпоралды қосу.

Энтеросорбция.

Энтеросорбция - ЖКТ-дан емдік немесе профилактикалық мақсатта эндо, экзогенді заттарды байланыстыру мен шығаруға негізделген әдіс, малекулаүстілік құрылымдар және энтеросорбция клеткалары эферентті терапияның әрекетін ұзартуға және күшейтуге қабілетті және бастапқыда ауыр улануды емдеу сіңбеген уды жоюдың негізгі әдісі болып табылады. Әдістің негізінде per os сорбентті енгізу жатыр. ЭС-тің негізгі әрекет ету механизмі:

○ ішекке түскен улы заттарды қаннан байланыстыру және сөйтіп оның сіңуінің алдын алу;

○ едәуір мөлшерде улы зөаттары бар ас қорыту шырындарының сорбциялық депурациясы;

○ ішектегі липидті және амиоқышқылды спектрлерді май қышқылдарынан бос кейбір амин қышқылдарының іріктелген сорбциясы және басқалары есебінен модификациялау;

○ тікелеу ішекте түзілген улы заттарды ағзадан сорбциялау және жою;

○ ЭС әсерімен улылығы жоғары өнімдерді улылығы аз немесе мүлдем усыз заттарға биотрансформациялау;

○ ішектің лимфоидті тканіне жүйелі және аумақтық әсер ету;

○ ас және бактериялық антигендер сорбциясы.

ЭС-ны қолданған кезде улану бойында оң клиникалық эффект байқалады. Активтендірілген көмірмен бірге біз бірқатар заманауи сорбенттерді де пайдаланамыз: ваулен, лигносорб, оң клиникалық эффекті бар полифепан. Энтересорбентпен толған ішектің босатылуын жылдамдату үшін адипинат серотонинін пайдалану перспективті деп саналады, оны тамырға 5 минут ішінде 10% натрий хлориді ерітіндісіне 10-20 мл-ға 5-20 мг дозасында салу керек. Кейде дәрі 30-40 минуттан кейін қайтадан салынады. Біз сонымен бірге перистилді де (3 буындағы прокинетик) пероральды ретінде де, ректальды ретінде де, сондай-ақ басқа прокинетиктер: церукалды, мотилиумды пайдаланамыз. Бұл удың уытын қайтару тиімділігін күшейтеді.

Активтендірілген көмірмен сорбталмайтын улы агенттер:

Алкоголь, алифатикалық көмірсутектер, бор қышқылы, сілті, цианидтер, гликолдар, металдар (темір, қалайы, литий, сынап), тұзды бәсеңдеткіштер.

Күшейтілген диурез (КД) .

КД жүргізу гидрофильді улану кезінде көрінетіні белгіленген және гидрофобты құрама интоксикациясы кезінде тиімсіз. Сөйтіп, мысалы, орташа ауыртпалығы бар хлорофоспен уланған пациенттен сіңген уды шығару үшін кәдімге КД жеткілікті. Бұл ретте салынатын сулы сұйықтықтар көлемі алғашқы тәулікте бізде 6-8 л болды. Осындай кезде ауыр жағдайда хлорофоспен уланған жанға бір КД жеткіліксіз болады. Осыған байланысты хлорофос ағзада шағын көлемде бөлінетіндіктен, оны ағзадан шығару үшін біз емдеудің бірінші тәулігінде инфузиялық тамырға жіберілетін жүктемені 5, 5 + 0, 4 л жалпы көлемде операция жасау кезінде және ол аяқталғаннан кейін гемосорбция мен КД сеансын өткіздік. Бұл ретте перфузия көлемі 3 ОЦК-дан аспайтын ГС орындаса жеткілікті. Уыт қайтарудың мұндай техникасы біздің бөлімімізге ауру түскеннен кейінгі 2-3 сөткенің соңына қарай уланудың клиникалық көрінісін толық алуға және антидоттардың қолдаушы дозасын жоюға мүмкіндік берді.

Осыған орай КД-ны су еритін умен улану кезінде қолдану көрсетілген, бұл былайша сипатталады:

○ ағзада шамалы тарайды;

○ биотрансформациясы жоғары емес;

○ бүйрек клиренсі біршама жоғары.

Бұл тектес заттарға мыналар жатады:

○ алкоголь және оның суррогаттары (анифриздер, оның ішінде этиленгликоль, метанол және басқалары) ;

○ қан тамырға диуретик салынады (лазикс 40 мг және одан астам, не осмодиуретиктер - 10-15 минутта 1-1, 5 г/кг дозада мочевина немесе маннитол) ;

○ сұйықтық салу кейіннен диурез жылдамдығына тең жылдамдыққа әкеледі;

○ қан плазмасының электролитті құрамына (К+, Na+, Ca++, Mg++, CI) және эритроциттерге (К+) сөткесіне кемінде 1 рет бақылау орнату;

○ калийдің жоғалуын өтеуге бақылау мақсатында осы электролитті бөлінетін зәрдің литріне 1 г есебімен ФОС - 2, 5 - 3г/л улану кезінде енгізу ұсынылады;

○ Орташа ауырлықта улану кезінде КД-ның ұсынылатын көлемі сөткесіне 3-4 л зәр болады, ал қатты улану кезінде - сөткесіне 10 л және одан көп болады.

КД-ның тиімділігін арттырудың токсиннің диссоциациясының константтарын есепке алуға мүмкіндік береді, яғни әлсіз қышқылдар (мысалы, барбитураттар) сілтілік ортада жақсы шығады, ал әлсіз негіздер (мысалы, хлорофос, амфетаминдер, фенотиазиндер), керісінше қышқыл зәрде тиімді экскретирленеді. Осыған абйланысты осы рәсімнің клиренсін арттыру үшін ағзаның ішкі ортасын модификациялау бойынша арнайы түрі өзгерген әдістемелер әзірленді. Мысалы, аурудан барбитураттарды жылдам шығару үшін бір мезгілде зәрді қан тамырға натрий гидрокарбонатын салу арқылы сілтілендіре отырып КД пайдаланылады.

Осылайша қатты улануді емдеу кезінде КД пайдалану ауру ағзасынан токсиканттарды шығарудың негізгі әдістерінің бірі. Алайда, КД-ның елеулі артықшылықтарына қарамастан оны қолданудың да шегі бар, бұған ең алдымен ауору ағзасынан токсикант элиминациясының салыстырмалы түрде шамалы жылдамдығы жатады, бұл экстракорпоральды гемокоррекцияның инструментальды әдісін қолдану қажеттілігін туғызады.

Гемосорбция.

Геморбсорбция (ГС) әдісі алғаш рет 1980 жылы бронхиалды астмамен ауыратындарды емдеуде қолданылды (Евсеев, 1989) . Әдістің принципі плазмадан заттардың байланысы жүретін сорбенті бар (активтендірілген көмір және т. б. ) салмақ ауысу құрылғысы арқылы сораптың көмегімен қанды перфузиялауден (1-2 ОЦК) тұрады.

ВПТ клиникасындағы ұзақ жылғы зерттеулер негізінде максималды көлемімен (150 л дейін) жоғары ағымды (минутына 600 мл дейін) перфузиямен гемосорбция жүргізу әдістемесі және ұзартылған гемосорбция жүргізу әдістемесі жасалып, енгізілді.

Гемосорбция арқылы жойылатын заттар:

Төртхлорлы көміртек, хлоралгидрат, колхицин, дигитоксин, дихлорэтан, глютетимид, фенобарбитал, лидокаин, мепробамат, метаквалон, метотрексат, N-ацетилпрокаинамид, паракват, фенотиазиндер, прокаинамид, теофиллин, таллий, үш циклді антидепрессанттар.

ГС-дан кейін клиникалық токсикологияда детоксикацияның белсенді әдістемелерінің бірі - гемодиализге басымдық беріледі, ол сіңірілген уды қайтаруға, ұсақмолекулалы улы субстанцияларды шығаруға бағытталған.

Гемодиализ (ГД) .

Гемодиализ - диффузиондық алмасу мен ұсақмолекулалы субстанцияларды сүзгілік ауыстыру және суды қандағы айналушы экстракорпоральды жартылай су өтпейтін мембрана арқылы диализденетін ерітіндіге айналдыру принципіне негізделген әдіс. ГД кезінде гиперфузияның қазіргі заманғы технологияларын барбитураттармен, алкоголь суррогаттарымен, суда еритін ФОС-пен қатты уланған кезде қолдануға рұқсат беріледі. Мысалы, қазіргі заманғы дихлорэтан клиренсін пайдалану кезінде ГД 40 мл/мин, ФОС - 30-дан 90 мл/мин дейін, ал метанолды - 150 мл/мин болады. ГД ауыр металдарды, мырышты, этиленгликолды, метанолды, салицилаттарды ОО жалғастыру кезінде бастапқы іріктелетіндердің негізгі әдісі деп есептеледі.

Диализденбейтін улы агенттер:

Аллюминий, бензодиазепиндер, төртхлорлы көміртек, хлордиазепоксид, кокаин, мыс, цианидтер, циклофосфамид, диазоксид, дигоксин, глютетимид, темір, изониазид, магнезии сульфат, сынап, метаквалон, метотрексат, опиаттар, клофелин, ФОС, фенотиазиндер, үшциклды антидепрессанттар, қалайы.

Диализга ұшырайтын улы заттар:

Ацетаминофен, ацетон, спирттер, амикацин, аминофиллин, ампициллин, анальгетиктер, химиотерапиялық заттар, атенолол, азатиоприн, бацитрацин, вромидтер, эрготамин, этиленгликольдар, флуорид, 5-фторурацил, фоли қышқылы, гентамицин, йодидтер, изопропранолол, канамицин, калий, проппанолол, салицилаттар, камфора, карбенициллин, литий, МАО ингибиторлары, қорғасын, маннитол, паральдегид, паракват, пенициллин, фенобарбитал, фосфаттар, цефамандол, метанол, метилдопа, стрептомицин, хлоралгидрат, сульфонамидтер, тетрациклин, стрихнин, метилпреднизолон, хлоридтер, хлороквин, колхицин, циклосерин, неомицин, теофиллин, тобрамицин, ванкомицин.

Гемодиафильтрация (ГДФ) .

Гемодиафильтрация (ГДФ) диффузиялық алмасу, ұсақ және орташа молекулярлық заттарды және суды айналып тұрған қаннан диализдейтін ерітіндіге жартылай су өткізбейтін мембрана арқылы сүзгілік және конвекциялық тасымалдау принципіне негізделген әдісті білдіреді.

ГДФ-ның негізгі көрсеткіштері:

○ кез келген генездің асқынған бүйрек қабынуы, әсіресе сепсис және біртіндеп дамитын полиорганды ақаулар болғанда, сондай-ақ айқын хроникалық аурулар немесе жүрек-қантамыр жүйелері тарапынан пайда болғана ақаулар болғанда;

○ токсифицирлейтін улармен барынша қатты улану (ЭГ) .

Иммуносорбция.

Иммуносорбция (ИС) - антиген-антидене реакциясында сорбенттен өзара спецификалық әрекеттесуші патогенді субстанциядан қан ағымын алу. Токсикологияда ИС көрсеткіші Fab-фрагменттерді - амитриптилинді, дигоксинді, диготоксинді жою болып табылады. ИС әдісі тұтас қанды спецификалық аллергендермен модификацияланған матрица секілді иммносорбент колонкасы арқылы, содан кейін антиген-антидене жемістер реакциясын ұстаушы, сондай-ақ иммуносорбент антигендері арқылы перфудиялаудан тұрады.

Аферезді әдістер.

Плазмаферездер.

Плазмаферез (ПА) - бұл ағзадан плазмаларды іріктеп жою процесі. Афереза әдісінің негізінде плазмаларды жою принциптерінде кристаллоидтармен немесе коллоидтар ерітіндісінің ауыстырулар көрсеткіштері жатыр.

ПА-ның емдеу механизмінің іс-әрекетіне жататындар:

Токсиндер концентрациясын азайту;
Гемодилюция, циркуляцияны жақсарту;
Циркуляция ішіндегі біршама антигендар мен оларға қатысты антителдерді азайту;
Иммуноглубулиндер, иммундық комплекстерді жүргізіп тұруын, шиеленісу фазаларының белоктарын және т. б. деңгейін түсіру;
Айналушы иммунды комплекстерді, антигендер мен интиденелерді ткандіктен айналушы пулға ауыстыру;
Иммунокомпетентті клеткалар рецепторларды оқшаусыздандыру;
Иммунитетке әсер ететін құралдардың тиімділігін арттыру.

Плазмаферез көмегімен алынатын улы агенттер:

Дигитоксин, дигосин, L-тироксин, паракват, фенитоин, преднизолон, пропранолол, салицилаттар, тобрамицин.

Перитонеалды диализ.

Өз мәнін және перитонеалды диализ.

Перитонеальды диализ операциясын қолдану мыналарға негізделеді:

● операцияларды орындаудың салыстырмалы қарапайымдылығы;

● пациенттің гемодинамикасына теріс әсердің көрінуінің елеусіздігі;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.