Қ. Әбдіғұлов атындағы өндірістік корпоратив сипаттамасы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе.
КІРІСПЕ
Диплом алдындағы тәжірибе оқу үрдісінің бөлінбейтін бір бөлігі болып табылады және өнеркәсіп салалары мен әртүрлі меншік формаларындағы кәсіпорындар үшін мамандар дайындауда маңызды элемент болып табылады.
Экономистер мен басқарушылар - бұл әртүрлі экономикалық және басқарушылық дайындығы бар, экономикалық заңдардағы, заңдылықтар мен олардың әрекет ету механизмдеріне еркін бейімделе алатын, болжау, жоспарлау және күрделі экономикалық өзара байланыстарды зерттеу әдістемесін жетік игерген мамандар жас-бітірушілер мамандықтың теориялық білімдерін жетік білуімен қатар, кәсіби мәселелерді тәжірибеде шығармашылықпен шеше ала білуі қажет.
Өндірістік тәжірибенің шешілген мәселелері:
- нарықтық қатынсатарда қызмет ету шартында кәсіпорындағы экономикалық жұмыстардың қағидалары мен әдістерін терең үйрену және зерттеу;
- студенттердің мамандық бойынша жұмыстар үшін тәжірибелік білімдерді меңгеруі;
басқару жолдары мен әдістерін зерттеу, өндіріс тиімділігін және кәсіпорын жұмысының сапасын арттыруға әсерін зерттеу;
- өндірісті жоспарлау мен басқаруды ұйымдастыру тәжірибесімен танысу;
- негізгі өндірістік-экономикалық және қаржылық көрсеткіштерді және статистикалық мәліметтерді өңдеу, талдау;
- талдау және жоспарлаудың алдыңғы әдістерінің негізгілері болып табылатын кейбір есептерді өз бетінше орындау;
- жеке бөлімдердің тәжірибелік жұмыстарына белсенді қатысу.
Диплом алдындағы тәжірибе орны болып «Қ. Әбдіғұлов» атындағы өндірістік кооперативі табылады.
1. «Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК сипаттамасы
«Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК қызметін Мичурин атындағы ұжымшарының мүшелерінің инициативасы негізінде олардың пайларын біріктіру нәтижесінде құрылған. Кооператив заңды тұлға болып табылады және өз қызметін жарғы және 05. 10. 1995ж. Өндірістік кооперативтер туралы заң күші бар ҚРпрезидентінің жарлығы азаматтық кодекс негізінде жүргізеді.
Кооперативтің қызмет етуінің мақсаты өндірістің табыс табу және оны даму үшін, кооперативтің әлеуметтік мәселелерін шешу үшін оның мүшелерін ің иелігіне негізінде пайдалану.
Кооперативтің қызметі:
- ауылшаруашылық өнімдерінің және т. б. өнім өндіру;
- кәсіпорындар, ұйымдар мен азаматтарға қызмет көрсету;
- өз бетінше сыртқы экономикалық қызмет көрсету;
- ҚР заңында рұқсат етілген коммерциялық, делдалдық және т. б. қызметтер жүргізу.
Кооператив мүшелері:
- құрылу негізінен жұмыс істеп кележатқан Мичурин атындағы ұжымшардың барлық тұрақты мүшелері;
- шаруашылықта алдында жұмыс істеген зейнеткерлер;
- ұжымшардағы уақытша кеткен(әскерге қызмет ету, оқуға кету) мүшелері.
Мұліктік жарналары келесі түрде болуы мүмкін:
- ақшалай;
- бағалы қағаздар түрінде;
- мұліктік құқықтар, соның ішінде жерді пайдалану.
Кооператив мүшелерінің құқықтары:
- кооператив жұмысын басқаруға қатысу;
-кооперативтің басқару органдарына сайлауғақатысуға, кәсіпорын қызметін жақсарту жөнінде ұсыныстар беруіне және кемшіліктерді жою бойынша өз пікірлерін айтуға;
- кооператив қызметі жөнінде толық ақпарат алуға;
- таза табыстың бөлінуіне қатысуға, өз ұлесін алуға;
- кооперативтегі өз еңбегі үшін еңбекақы алуға, жеңілдіктерді пайдалануға;
-демалуға;
- әлеуметтік қамтамасыз етуге және әлеуметтік сақтандыруға;
- кооперативтен белгіленген тәртіпте шығуына құқылы.
Кооператив мүшелерінің міндеттері:
- кооперативтің құрылтайшы құжаттарында қарастырылған талаптарды сақтауға;
- кооперативтің сайланған басқару органдарының жалпы жиналысынын, шешімін орындау;
- кооператив қызметіндегі еңбекке жеке қатысуды жүзеге асыру;
- өндірістік және еңбек тәртібін сақтауға міндетті.
2. «Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК -ның қызметін басқару
Кооперативті басқару органдыру болып табылады. :
-өндірістік кооператив мүшелерінің жалпы жиналысы, немесе өкіметті тұлғалардың жиналасы;
- Ревизиялық комиссия;
- бақылау кеңесі.
Кооперативтің атқарушы органы болып басқарма табылады.
Қаржылық кызметті бақылауды жүзеге асыру үшін кооперативтің мүшелеренің 5 адамнан құралған 5 жылға арналған Ревизиялық комиссия құрылған.
Кооперативтің мүшелерінің құрылу көздері болып келесілер табылады:
- кооператив мүшелерінің мүліктік жарналары;
- оның қның қызметінен алынған табыстар;
- заңмен рұқсат етілген басқа да табыс көздері.
Кооперативтің жарғылық капиталдың мөлшері (арнайы қорлар есебінен) 111918м. тг. құрайды.
Резервтік қор 5% мөлшерінде -3300м. тг. құрылған және таза табыстан жыл сайынғы аударымдар 10%мөлшерінде.
Резервтік қор өндірістік-шаруашылық қызметінен болатын зиянның орнын толтыруға бағытталады.
Таза табыс жыл бойындағы қорытындылармен анықталады.
3. «Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК -ның қызметінің техникалық-экономикалық көрсеткіштерін талдау
1-кесте «Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК -ның техника-экономикалық көрсеткіштері
Өлшем
бірлігі
Өнімді өткізуден өткізуден түскен түсім : әрине өнімді өткізу ол кәсіпорынның шығарылған өнімінің ең соңғы кезеңі деп айтсақ болады және ол кәсіпорын үшін өте мағызды. Бұл өнімді өткізу жұмсының эффектісі оның цехтерінен, түскен табыстарының талдауында және тағы басқа қаржы көрсеткіштерінде байқалады, яғни өнімді өткізіуден түскен табыс 2003 жылға қарағанда, 2004 жылы 42444 теңге болып, 5019-теңгеге кеміді немесе 9, 2%.
Өткізілген өнімнің өзіндік құны. Бұл кәсіпорын жұмысшының қалай жүріп жатқанын сипаттайтын көрсеткіш, яғни бұдан кәсіпорынның қаржылық жұмысы, өндіріс жұмысының кеңдігі, шаруашылық субъектілерінің қаржылық денгейін көруге болады. Жалпы алғанда өнімнің өзіндік құны 2003 жылы, 2004 жылға қарағанда 5763 тгеңгеге кеміді немесе 11% деп айтсақ болады.
Жиынтық табыс. Жиынтық табыстың соммасы 2003 жылы 2004 жылмен салыстырғанда 744 теңгеге өсті яғни 33, 5 %.
Кезең шығындары. Бұл көрсеткіш жалпы шығындар, өнімді өткізуге кеткен шығындар, пайыз шығындары, курстық ерекшелік шығындары. Осылардың қосындысы кезең шығындарын береді және мұны 2003 жылмен салыстырғанда 2004 жылы 674 теңгеге өсті немесе 45, 5 пайызды құрады.
Таза табыс. Бұл көрсеткішті есептеу үшін: таза табыс соммасына, жиынтық табыс, салық, табыс салығы кіреді. Осы 2004 жылы таза табыс -9, 5 пайызға өскен немесе -63м, теңге деп айтсақ болады.
Өндіріс рентабельділігі . Осы көрсеткіш кәсіпорын өндірісіннің эффектілігін есептеуде қолданылатын ең негізгі көрсеткіш болып табылады. Ол өндірістегі 1 тенгеден алынған пайданы көрсетеді. Өндіріс рентабельділігі 24, 7 пайызға өскен.
Жұмысшылардың еңбек өнімділігі . Өндіріс қызметінің нәтижелігін көрсететін маңызды көрсеткіш. Бұл көрсеткіш бір адамның орташа жылдық өндіру көлемін сипаттайды. Ол 2004 жылы -22, 15 тенгеге кеміген.
Өндірістегі негізгі құралдардың орташа жылдық құны . Бұл көрсеткіш кәсіпорынның орналасқан жерін, мекемесін тасымалдайтын транспортты, машаналары жатады және бұлардың қосындысы арқылы негізгі құралдардың орташа жылдық құнын табу үшін, осы көрсеткіштің бәрін қосып, әр жылды жеке - жеке (2) бөлеміз. Бұл көрсеткіш 2004 жылы 78, 25м, тенгені құрап, 19, 5 тенгеге қысқарды.
4. Кәсіпорынның кадрлық саясаты.
Кәсіпорында 2002 ж. барлық қызметкерлердің тізімдік саны 336 адам, оның ішінде 125-і әйелдер. Қызметкерлердің нақты саны 248 адам, соның ішінде әйелдер - 125 адам, 2003 ж. барлық қызметкерлердің тізімдік саны 336 адам, оның ішінде 125-і әйелдер, нақты саны 205 адам, соның ішінде 98-і әйелдер, яғни 2003 ж. 43 адамға, соның ішінде әйелдер 27 адамға қысқарған. (2 - кесте)
Қызметкерлердің жалақы қоры 2002 ж. барлығы 16624 мың тенге, соның ішінде әйелдердікі-6577 мың тг., ал 2003 ж. 17746 мың тг., соның ішінде әйелдердікі -7539 мың тг., орташа айлық жалақы 2002 ж. балығы 5586 тг., соның ішінде әйелдердікі -4384 тг., 2003 ж. 7213 тг, с. і. әйелдердікі-6410 тг., яғни 2003 ж. 1627 тг-ге, ал әйелдердікі - 2026 тг-ге өскен. (3-кесте)
Кәсіпорында білісксіз жұмысшылар саны 2002 ж. 143, с. і. әйелдер бойынша 106 адам, ал 2003 ж. барлығы 111 адам, соның ішінде әйелдер - 80 адам, яғни 2003 ж. барлығы 37 адамға азайса, әйелдер - 26 адамға қысқарған.
Барлық деңгейдегі басшылардың нақты саны 2002 ж. 16 адам болса, 2003 ж. 18 адам, яғни 2 адамға өскен. Олардың жалақы қоры 2002 ж. -1716 мың тенге болса, 2003 ж. - 2476 мың тенге, яғни 760 мың тенгеге артқан.
Жалпы өндірістік кооперативте жұмысшыларды саны 2002 ж. 205 адам болса, 2003 ж. - 160 адам болған, ал қызметшілер 2002 ж. - 43 адам болса, 2003 ж. - 45 адам болған.
2-кесте. Өндірістік кооперативтегі қызметкердің санына талдау
Қызметкер-ң
тізімдік саны
Қызметкер-ң
тізімдік саны
3-кесте. Өндірістік кооперативтегі қызметкерлердің жалақы қорына талдау жасау
5. «Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК -ның қаржылық-экономикалық қызметін талдау
«Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК -ның 2003-20054 ж. бухгалтерлік балансын, қаржы-шаруашылық қызметінің нәтижесі туралы есебін және ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есебінің мәліметтерін (қосымша 1-6) негізге ала отырып кәсіпорынның қаржылық жағдайына талдау жүргіземіз.
Кәсіпорынның қаржы жағдайы осы кәсіпорынның белгілі бір кезеңдегі қаржылық тұрақтылығын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі мен өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен қамтамасыз етілуін көрсетеді.
Баланс активтерінің құрамы мен құрылымының динамикасын талдау - кәсіпорынның барлық мүліктерінің және оның жекелеген түрлерінің абсолютті және салыстырмалы арту немесе кему мөлшерін белгілеуге мүмкіндік береді.
Қаржылық есептің маңызды элементі болып саналатын активтерді талдау барысында, осы активтердің нақты қолда бары, құрамы, құрылымы және оларда болған өзгерістер зерттеледі. Активтердің жалпы құрылымын және оның жеке топтарын талдау, олардың тиімді таратылуын талқылауға мүмкіндік береді.
Активтердің өсуі (артуы) кәсіпорынның болашақтағы дамуын көрсететін болғандықтан, ол осы кәсіпорын жұмысының оң нәтижесін сипаттайды.
Баланс мәліметтері бойынша активтердің құрамы мен олардың тоқтатылуына талдау жасау үшін келесі 4-аналитикалық кестені құрамыз.
Кесте - 4 2003-2004 ж «Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК баланс активтерінің құрамы мен құрылуы
Құрылымы
ның өзге-руі
Сома-сы, мың.
тг
Үлес сал-
мағы, %
Сома-сы, мың.
тг
Үлес сал-
мағы, %
(5б/
1б х
100)
4-кесте мәліметтерінен активтердің нақты құнын көрсететін баланс валютасының есепті жылы -11394 теңгеге немесе 12 %-ке кемігенін көруге болады. Бұл «Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК мемлекеттік коммуналды кәсіпорнының әрі қарайғы дамуын көрсететіндіктен, оның жұмысының оң нәтижесін сипаттайды.
«Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК -да өндірістік потенциал құны 2003 жыл басында 87894 мың теңгені, 2004 жыл соңында - 72861 мың теңгені құрады, яғни 15033 мың теңгеге немесе 17, 1 %-ға өсті. Баланс активтерінің жалпы құнындағы өндірістік потенциал үлесі 2003 жылы 5, 3 пунктке кемігенімен 2004 жылы 50, 13 % құрады, бұл өндірістік мақсаттағы мүлік коэффициентінің қалыпты мәніне сай келеді.
Кәсіпорын активтерін таратудың тиімділігін сипаттайтын келесі көрсеткіш - мобильді және иммобильді қаражаттар қатынасының коэффициенттері. Ол ағымдағы активтер құнын ұзақ мерзімді активтер құнына бөлу арқылы анықталады.
Бұл қатынастың қолайлы және қауіпті көлемі кәсіпорынның салалық ерекшеліктеріне байланысты. Кәсіпорындарда берілген көрсеткіштің деңгейі 0, 5-тен төмен болмауы тиіс.
Негізгі құралдардың техникалық жағдайын сипаттайтын маңызды көрсеткіш - бұл осы негізгі құралдардың тозу сомасының оның белгілі бір кезеңдегі бастапқы құнына қатынасы арқылы анықталатын тозу коффициенті. Бұл кәсіпорында негізгі құралдардың тозу коэффициенті :
жыл басында - 0, 35 = (24517 :70082) ;
жыл соңында - 0, 49 = (27333:55872) құрайды, яғни 0, 14 пунктке өскен. Бұл негізгі құралдардың сапалық (моральды) тозуын айтпай-ақ, олардың 2/3-ден көбі табиғи (физикалық) тозғандығын және ескіргендігін көрсетеді.
Кейбір қолма-қол ақшалардың кемуі едәуір дебиторлық борыштың салдары болып табылады. Өтімді емес, өтімділігі төмен тауарлы-материалдық құндылықтардың бар болуы, дебиторлық борыштың әсіресе, оның күмәнді бөлігінің үлкен мөлшерде болуы айналым қаражаттарының айналымдылығының бәсеңдеуіне әкеліп соқтырады және кәсіпорынның қаржылық жағдайына кері әсерін тигізеді. Кәсіпорынның қаржы жағдайына дебиторлық борыштың нақты бар болуы емес, оның көлемі, қозғалысы және түрі, яғни бұл борыштың пайда болу себебі әсер етеді. Дебиторлық борыштың пайда болуы кредиторлық борыш сияқты ақшаны аудару арқылы есеп айырысу жүйесі кезеңіндегі шаруашылық қызметтегі объективті процесс болып табылады. Дебиторлық борыш барлық уақытта есептеулер тәртібінің бұзылуы нәтижесінде туындап, барлық уақытта да қаржылық жағдайды нашарлатады деуге болмайды. Сондықтан да, оны меншікті қаражатты толығымен айналымнан шығару деп есептеуге болмайды, өйткені оның бір бөлігі банктік несиелендірудің нысаны болып табылады да кәсіпорынның төлем қабілеттілігіне ешбір ықпал етпейді.
Кәсіпорынның дебиторлық борышы қалыпты және өтелмеген болып екіге бөлінеді. Өтелмеген дебиторлық борышқа, төлеу мерзімі өтіп кеткен есеп айырысу құжаттары бойынша тиеліп жіберілген тауарлар үшін қарыздар жатады. Өтелмеген дебиторлық борыш айналым қаражаттарының заңсыз бұрмалануын және қаржы тәртібінің бұзылуын көрсетеді.
Дебиторлық борыштың өтімділік және сапалық көрсеткіштерін зерттеу маңызды болып табылады.
Сапа дегеніміз - бұл осы қарызды толығымен қайтарып алу ықтималдығы, ол қарыздың қалыптасу мерзіміне байланысты болады. Дебиторлық борыштың мөлшерлі мезгілін сипаттау үшін оларды пайда болу мерзімі бойынша топтастыру керек.
Баланс активінің құрастырылу көздерінің құрамы мен құрылымының динамикасын талдау. Нарық қатынасы жағдайында кәсіпорынның қызметі және оның дамуы көбіне өзін-өзі қаржыландырумен, яғни меншікті капиталдың көмегімен жүзеге асырылады. Тек ол капитал жетпегенде ғана шеттен капитал тартылады. Бұл кезде қиын болса да сырттан тартылған капиталдан қаржылық тәуелсіздік аса маңызды орын алады. Сондықтан да қаржылық есеп берудің ағымдағы активтерінің құрастырылу көздерін шектеу керек. Оның ең аз бөлігі өндірістік бағдарламаны қамтамасыз ету үшін өзінің кейбір кезеңдерінде ағымдағы активтерге әдеттегіден жоғары, яғни қосымша қажеттілік туғанда, ол банктердің қысқа мерзімді несиелерімен және коммерциялық несиелермен жабылады.
Активтердің қорлану көздерін талдау кезінде меншікті және қатыстырылған капиталдың көрсетілген көлемі белгіленіп, есеп беру кезеңіндегі олардың өзгеру себептері анықталып, оларға баға беріледі. Бұл кезде өз меншігіндегі капиталға басты назар аударылады, себебі өз қаражаттарының қоры болуы оның қаржылық тұрақтылығының барлығын көрсетеді.
Меншікті капиталдың көлемін ғана анықтап қоймай, сонымен бірге капиталдың жалпы сомасындағы оның үлес салмағын да анықтау маңызды. Бұл көрсеткіш әр түрлі атпен берілуі мүмкін, (тәуелсіздік коэффициенті, автономдық коэффициенті) бірақ оның мәні бір ғана - бұл коэффициентке қарап сырттан тартылған қаржыдан қаншалықты тәуелсіз екендігін және өз қаражатын қаншалықты жұмсай алатынын көруге болады. Тәуелсіздік коэффициентін меншікті капиталды барлық авансталған капиталға бөлумен анықтайды:
К тс = М к :А к ( 1)
мұндағы: К тс - тәуелсіздік коэффициенті;
М к - меншікті капитал;
А к - авансталған капитал (баланс валютасы жиыны, яғни қаржыландырудың жалпы сомасы) .
Бұл коэффициенттің өсуі кәсіпорынның қаржылық тәуелсіздігі жоғары екенін көрсетсе, алдағы уақытта қаржылық қиындықтардың азаятындығын көрсетеді.
Қаржылық есеп берудің активтерінің қалыптасу көздерінің құрылымын зерттеуді келесідей кесте- түрінде көрсетуге болады.
Төменде келтірілген 5-кестеден кәсіпорынның есеп беру жылындағы активтерінің қалыптасу көзі 11394 мың теңгеге немесе 12 %- кемігені көрініп тұр. Бұл кему 2004 ж. 83205 мың теңге болған, яғни 2003жылдағы мөлшермен салыстырғанда 1, 2 есе өскен, қатыстырылған капиталдың өсуінен болған бұл кезеңде тәуелсіздік коэффициенті 0, 48-ден -0, 89-ға дейін немесе -1, 37 пунктке төмендеген. Алайда бұл кәсіпорынның қаржылық жағдайының (тұрақтылығының) төмендегенін дәлелдемейді.
Кесте - 5 «Қ. Әбдіғұлов» атындағы ӨК 2003- 2004жж. жағдайы негізінде авансталған капиталының құрамы мен құрылымы
... жалғасыСіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz