Қылмыс істеу сатылары
Қылмысты істеу сатылары деп қасақана істелетін қылмысқа дайындалу, оқталудан біткенге дейінгі өтетін кезеңдерін айтамыз. Қасақаналықпен істелетін қылмыста бірнеше саты болады. Олар: қылмыс істеуге дайындалу, қылмыс істеуге оқталу және қылмысты аяқтау.
Кез келген қылмысты істеу үшін адам өзін соған итермелейтін қоғамға зиянды мүдделерді, қажетгіліктерді, зұлымдық пиғылдарды басшылықка алады. Яғни, адам қылмыс істеу үшін ең алдымен өзінің психологиялық ой-ниетін қалыптастырады.
Бұл адамның ішкі сезімін, ойьш, ниетін білдіреді. Бірақ осы сезім, ой-ниет адамның нақты мінез-құлқы, қимылы, әрекеті арқылы сырттай көрініс бермеуі де мүмкін. Сондықтан да адамның мұндай сыртқа шықпаған ішкі жан-дүниесінің белгілі бір іс-әрекет арқылы сырттай көрініс бермеуін қылмыс қатарына жатқызуға болмайды. Яғни, мұндай психологиялық сана-сезім, жалаң ой, қиял, қылмыстық құқық нормасынан тысқары болады, ол үшін-қылмыстық жауаптылық жоқ.
Сондықтан да сөз жүзінде жай айтылған, түсінде көрген, қияли пиғылдар қылмыс деп саналмайды. Өйткені, мұндай жалаң ойдан, қасақаналық ниетпен қылмыстық заң қорғайтын объектіге ешқаңдай зиян келмейді және зиян келтірілу қаупі болуы да мүмкін емес. Сондықтан да қылмыстық ойдың болуы қылмыс істеу сатысына жатпайды. Өйткені, ондай ой, ниетнақты іс-әрекет арқылы сыртқа шықпай іште қалады, сондықтан да қылмыс сатысына жатпайды. Қылмыстық ой, ниетті табуды қорқыту арқылы ауыр қылмыс жасаумен шатастыруға болмайды. Қылмыстық заңда қорқыту арқылы жасалған бірнеше біткен қылмыстардың құрамы көрсетілген. Мысалы, өлтіремін деп қорқыту (112-бап), куәні, жәбірленушіні, сарапшыны, аудармашыны қорқыту (354-баптың 2-бөлігі), өкімет өкілінің өз қызметтік міндеттерін орындауына
Кез келген қылмысты істеу үшін адам өзін соған итермелейтін қоғамға зиянды мүдделерді, қажетгіліктерді, зұлымдық пиғылдарды басшылықка алады. Яғни, адам қылмыс істеу үшін ең алдымен өзінің психологиялық ой-ниетін қалыптастырады.
Бұл адамның ішкі сезімін, ойьш, ниетін білдіреді. Бірақ осы сезім, ой-ниет адамның нақты мінез-құлқы, қимылы, әрекеті арқылы сырттай көрініс бермеуі де мүмкін. Сондықтан да адамның мұндай сыртқа шықпаған ішкі жан-дүниесінің белгілі бір іс-әрекет арқылы сырттай көрініс бермеуін қылмыс қатарына жатқызуға болмайды. Яғни, мұндай психологиялық сана-сезім, жалаң ой, қиял, қылмыстық құқық нормасынан тысқары болады, ол үшін-қылмыстық жауаптылық жоқ.
Сондықтан да сөз жүзінде жай айтылған, түсінде көрген, қияли пиғылдар қылмыс деп саналмайды. Өйткені, мұндай жалаң ойдан, қасақаналық ниетпен қылмыстық заң қорғайтын объектіге ешқаңдай зиян келмейді және зиян келтірілу қаупі болуы да мүмкін емес. Сондықтан да қылмыстық ойдың болуы қылмыс істеу сатысына жатпайды. Өйткені, ондай ой, ниетнақты іс-әрекет арқылы сыртқа шықпай іште қалады, сондықтан да қылмыс сатысына жатпайды. Қылмыстық ой, ниетті табуды қорқыту арқылы ауыр қылмыс жасаумен шатастыруға болмайды. Қылмыстық заңда қорқыту арқылы жасалған бірнеше біткен қылмыстардың құрамы көрсетілген. Мысалы, өлтіремін деп қорқыту (112-бап), куәні, жәбірленушіні, сарапшыны, аудармашыны қорқыту (354-баптың 2-бөлігі), өкімет өкілінің өз қызметтік міндеттерін орындауына
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Қазақстан Республикасының Қылмыстық құқығы. Алматы, 2003 ж.
2. Е.Төлеуғалиев. Қазақстан Республикасының Қылмыстық құқығы.
1. Қазақстан Республикасының Қылмыстық құқығы. Алматы, 2003 ж.
2. Е.Төлеуғалиев. Қазақстан Республикасының Қылмыстық құқығы.
Қылмыс істеу сатылары
Қылмысты істеу сатылары деп қасақана істелетін қылмысқа дайындалу,
оқталудан біткенге дейінгі өтетін кезеңдерін айтамыз. Қасақаналықпен
істелетін қылмыста бірнеше саты болады. Олар: қылмыс істеуге дайындалу,
қылмыс істеуге оқталу және қылмысты аяқтау.
Кез келген қылмысты істеу үшін адам өзін соған итермелейтін қоғамға
зиянды мүдделерді, қажетгіліктерді, зұлымдық пиғылдарды басшылықка алады.
Яғни, адам қылмыс істеу үшін ең алдымен өзінің психологиялық ой-ниетін
қалыптастырады.
Бұл адамның ішкі сезімін, ойьш, ниетін білдіреді. Бірақ осы сезім, ой-
ниет адамның нақты мінез-құлқы, қимылы, әрекеті арқылы сырттай көрініс
бермеуі де мүмкін. Сондықтан да адамның мұндай сыртқа шықпаған ішкі жан-
дүниесінің белгілі бір іс-әрекет арқылы сырттай көрініс бермеуін қылмыс
қатарына жатқызуға болмайды. Яғни, мұндай психологиялық сана-сезім, жалаң
ой, қиял, қылмыстық құқық нормасынан тысқары болады, ол үшін-қылмыстық
жауаптылық жоқ.
Сондықтан да сөз жүзінде жай айтылған, түсінде көрген, қияли пиғылдар
қылмыс деп саналмайды. Өйткені, мұндай жалаң ойдан, қасақаналық ниетпен
қылмыстық заң қорғайтын объектіге ешқаңдай зиян келмейді және зиян
келтірілу қаупі болуы да мүмкін емес. Сондықтан да қылмыстық ойдың болуы
қылмыс істеу сатысына жатпайды. Өйткені, ондай ой, ниетнақты іс-әрекет
арқылы сыртқа шықпай іште қалады, сондықтан да қылмыс сатысына жатпайды.
Қылмыстық ой, ниетті табуды қорқыту арқылы ауыр қылмыс жасаумен шатастыруға
болмайды. Қылмыстық заңда қорқыту арқылы жасалған бірнеше біткен
қылмыстардың құрамы көрсетілген. Мысалы, өлтіремін деп қорқыту (112-бап),
куәні, жәбірленушіні, сарапшыны, аудармашыны қорқыту (354-баптың 2-бөлігі),
өкімет өкілінің өз қызметтік міндеттерін орындауына байланысты немесе оның
жақындарына қатысты өмірі мен денсаулығы үшін қауіпсіз күш қолдану немесе
қорқыту (321-бап), бастықты қорқьпу (368-бап), т. б. Мұндай қорқытулар
біткен қылмыстың құрамын құрайды. Осы қылмыстарды істеуші субъектілер
жәбірленушіге психикалық зиян келтіру жолымен, қылмыстық ойын белгілі бір
іс-әрекетпен байланыстыру арқылы біткен қылмыстың құрамын жасайды. Мысалы,
112-бапта Өлтіремін деп немесе денсаулыққа ауыр зиян келтіремін деп,
сонымен бірдей адамның жеке басына өзге ауыр күш көрсетемін не мүлікті
өртеп құртамын деп, жарылыс жасап немесе өзге жалпы қауіпті тәсілмен
қорқыту бұл қорқытудың іске асатындығына қауіптенудің жеткілікті
негіздерінің бар екендігі кезінде делінген. Бұл жерде қорқытудың іске
асатындығына қауіптенудің жеткілікті негіздері бар екендігіне деген сөздің
өзі қылмыстық ниеттің белгілі бір іс-әрекетпен байланысын білдіреді, яғни
оны жүзеге асыру біткен қылмыстың құрамын орындаушылық болып табылады. Осы
жерде айта кететін бір мәселе бар. Ол қылмыстың қатарына тек аяқталған
қылмыс қана емес, дайындалу, оқталу сатыларында жасалған, бірақ олардың
аяқталуы әр түрлі себептермен жүзеге аспай қалған қылмыстар да жатады. Егер
кінәлінің ырқына салса бұл әрекеттер аяғына дейін жеткізілер еді, бірақ
оның бітпей қалуы кінәлінің еркінен тыс жағдайларда болатын әр түрлі
бөгеттерге байланысты болады.
Сондықтан да қылмыстық заң қылмысқа дайындалуды, оқталуды қылмыстық
іс-әрекеттің бастапқы сатысы деп қарайды. Қылмыс істеудің бірінші сатысы —
қылмысқа даярланғандық болып табылады. Қылмысқа даярланғандық үшін
қылмыстық жауапкершілік қылмыс істеу үшін құралдар немесе қаруларын
іздестірген, әзірлеген немесе бейімдеп жасаған қылмысқа қатысушыларды
іздестіру, қылмыс жасауға сөз байласу не қылмыс жасау үшін өзге де қасақана
жағдай туғызған реттерде туындайды. Мысалы, кісіні өлтіру үшін у дәрі
дайындайды, мылтық сатып алады, жоспар жасап қылмыс жасайтын жерді,
жағдайды анықтайды, қылмысқа қатысушыларды іздестіреді. Жәбірленушінің келу-
кету жолдарын анықтап ізіне түседі, т.б. әрекеттер. Осындай жағдайларды
жасағаннан кейін қылмыстың субъектісі қылмыс жасаудың екінші сатысы қылмыс
істеуге оқталу сатысына кешеді, яғни қылмыс құрамын орындауға тікелей
бағыттаған Қылмыстық кодекстің Ерекше бөліміндегі жеке құрамдарда
көрсетілген іс-әрекеттерді істейді. Яғни, субъект тікелей қасақана қылмысты
іс-әрекетті істеуге кіріседі, бірақта субъектінің ырқынан тыс жағдайларға
байланыссыз қылмыс ақырына дейін жеткізілмей қалады. Мысалы, біреуді
өлтіремін деп оған жанды жерінен пышақ салады, бірақ дәрігердің дер кезінде
көмек көрсетуі нәтижесінде ол тірі қалады немесе қас адамын өлтіремін деп
оған у дәрі береді, бірақ адам кездейсоқ себеппен өлмей тірі қалады. Қылмыс
істеуге даярланғандық және оқталғандық қылмыс істеудің бастапқы, алдын ала
сатысы болып табылады. Осы екі сатыға да тән белгілер: қылмысты мінез-
құлықтың аяғына дейін жеткізілмеуі, субъективтік жағынан осы екі сатыдағы
қылмыстардың тікелей қасақаналықпен істелуі. Қылмыстың субъектісінің
ырқынан тыс жағдайларға байланысты ақырына дейін жеткізілмеуі болып
табылады. Қылмыстың осы екі сатысы, яғни қылмысқа даярланғандық және
қылмысқа оқталғандық-абайсызда жасайтын қылмыстарда, зардапсыз (формальдық)
құрамдағы, сондай-ақ жанама қасақаналықпен жасалатын қылмыстарда орын алуы
мүмкін емес. Егер кінәлі адам қылмыстық заңның Ерекше бөліміндегі жеке
құрамдардың барлық белгілерін істесе, оңда оның әрекеті біткен қылмыс деп
бағаланады. Мұндай жағдайда субъектінің іс-әрекеті мен нақты қылмыс
құрамының объективтік жағында көрсетілген белгі — қылмыстың зардабы нақты
тууы керек. Қылмыстан болған зардаптың мәні мен көлемі нақты қылмыс құрамы
арқылы белгіленеді. Қылмыстың аяқталу, біту уақыты әрбір қылмыс құрамының
құрылысының ерекшелігіне байланысты да әр түрлі болады. Мысалы, қарақшылық
құрамы қылмыстық заңда бөтен біреудің мүлкін ұрлау мақсатымен шабуыл
жасау деп көрсетілген. Яғни, бұл жерде осы мақсатпен шабуыл жасағанда
мүлікті иемдену, иемденбеуге байланыссыз-ақ қылмыс шабуыл жасаған кезден
бастап-ақ біткен қылмыс деп саналады.
Азаматтық құқықтың ұғымы
Азаматтық құқық атауы ежелгі уақыттан бері белгілі, оны римдік
заңгерлер Рим азаматтарының құқығы — цивильді (juscivile) құқық деп атаған.
Тарихтан белгілі римдіктердің құқығы осы атаумен белгіленді
(квириттер құқығы). Римдік jus civile көне римдегі азаматтардың
мемлекеттік, қоғамдық және жеке өзіндік қатынастарын реттеді және қазіргі
азаматтық құқыққа қарағанда ұғымы әлдеқайда кең болды. Қазіргі кезде
азаматтық құқықтың римдік атауы сақталғанымен оның мазмұны барынша өзгерді.
Дейтұрғанмен оған қарамастан “civil” атауы еуропалық құқықтануға еніп қана
қоймай, заң терминологиясына (Zivilrecht, droit civil, civil law) кірді.
Сондықтан да азаматтық құқықты цивилистік деп атайды, ал бұл саладағы
мамандарды — цивилист деп жүр.
Римде құқықты жария және жеке (jus pablicum, privatum) деп екі салаға
бөлгенін білеміз. Жария және жеке құқықтардың классикалық аражігін Ульпиан
былайша ашып көрсетеді: "жария құқық дегеніміз рим мемлекетінің құқықтық
мәртебесіне қатысты, ал жеке құқық болса жекелеген адамның мүддесіне сай
келеді".
Қазақстан Республикасының қазіргі құқық жүйесі жария және жеке
құқық деп бөлінбейді. Біздің ұлттық азаматтық құқық тек өзіне ғана тән
және белгілі бір ерекшеліктері бар институттардың аясында қалыптасты дей
аламыз.
Сонымен қатар азаматтық құқықтың әртүрлі жүйелерінің арасында белгілі
бір дәрежеде ұқсастықтар бар. Сондықтан әлемдік азаматтық құқықтық
жүйелерде болып жатқан процестер Қазақстан Республикасының азаматтық құқық
іліміне әсерін тигізіп отыру Бұл орайда "біз жаңа мемлекетті, жаңа нарықтық
экономика мен жаңа демократияны көптеген өзге де жас тәуелсіз мемлекеттер
осы тәрізді жолды басынан кешіп те үлгерген уақытта құру үстіндеміз"...,
ендеше осы бағытта әртүрлі өркениеттердің ең соңғы жетістіктерді
пайдалануының маңызы зор.
Азаматтық құқық - Қазақстан Республикасының құқық салаларының бірі
болғандықтан күнделікті тыныс-тіршілікпен, сондай-ақ азаматтардың, занды
тұлғалар мен мемлекеттің өзімен, оның әкімшілік-аумақтық бөліністерімен
тығыз байланысты.
Азаматтық құқықты зерттемес бұрын азаматтық құқық пәнін анықтап,
басқаша айтқанда, мұның пәні не екенін белгілеп алуға ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қылмысты істеу сатылары деп қасақана істелетін қылмысқа дайындалу,
оқталудан біткенге дейінгі өтетін кезеңдерін айтамыз. Қасақаналықпен
істелетін қылмыста бірнеше саты болады. Олар: қылмыс істеуге дайындалу,
қылмыс істеуге оқталу және қылмысты аяқтау.
Кез келген қылмысты істеу үшін адам өзін соған итермелейтін қоғамға
зиянды мүдделерді, қажетгіліктерді, зұлымдық пиғылдарды басшылықка алады.
Яғни, адам қылмыс істеу үшін ең алдымен өзінің психологиялық ой-ниетін
қалыптастырады.
Бұл адамның ішкі сезімін, ойьш, ниетін білдіреді. Бірақ осы сезім, ой-
ниет адамның нақты мінез-құлқы, қимылы, әрекеті арқылы сырттай көрініс
бермеуі де мүмкін. Сондықтан да адамның мұндай сыртқа шықпаған ішкі жан-
дүниесінің белгілі бір іс-әрекет арқылы сырттай көрініс бермеуін қылмыс
қатарына жатқызуға болмайды. Яғни, мұндай психологиялық сана-сезім, жалаң
ой, қиял, қылмыстық құқық нормасынан тысқары болады, ол үшін-қылмыстық
жауаптылық жоқ.
Сондықтан да сөз жүзінде жай айтылған, түсінде көрген, қияли пиғылдар
қылмыс деп саналмайды. Өйткені, мұндай жалаң ойдан, қасақаналық ниетпен
қылмыстық заң қорғайтын объектіге ешқаңдай зиян келмейді және зиян
келтірілу қаупі болуы да мүмкін емес. Сондықтан да қылмыстық ойдың болуы
қылмыс істеу сатысына жатпайды. Өйткені, ондай ой, ниетнақты іс-әрекет
арқылы сыртқа шықпай іште қалады, сондықтан да қылмыс сатысына жатпайды.
Қылмыстық ой, ниетті табуды қорқыту арқылы ауыр қылмыс жасаумен шатастыруға
болмайды. Қылмыстық заңда қорқыту арқылы жасалған бірнеше біткен
қылмыстардың құрамы көрсетілген. Мысалы, өлтіремін деп қорқыту (112-бап),
куәні, жәбірленушіні, сарапшыны, аудармашыны қорқыту (354-баптың 2-бөлігі),
өкімет өкілінің өз қызметтік міндеттерін орындауына байланысты немесе оның
жақындарына қатысты өмірі мен денсаулығы үшін қауіпсіз күш қолдану немесе
қорқыту (321-бап), бастықты қорқьпу (368-бап), т. б. Мұндай қорқытулар
біткен қылмыстың құрамын құрайды. Осы қылмыстарды істеуші субъектілер
жәбірленушіге психикалық зиян келтіру жолымен, қылмыстық ойын белгілі бір
іс-әрекетпен байланыстыру арқылы біткен қылмыстың құрамын жасайды. Мысалы,
112-бапта Өлтіремін деп немесе денсаулыққа ауыр зиян келтіремін деп,
сонымен бірдей адамның жеке басына өзге ауыр күш көрсетемін не мүлікті
өртеп құртамын деп, жарылыс жасап немесе өзге жалпы қауіпті тәсілмен
қорқыту бұл қорқытудың іске асатындығына қауіптенудің жеткілікті
негіздерінің бар екендігі кезінде делінген. Бұл жерде қорқытудың іске
асатындығына қауіптенудің жеткілікті негіздері бар екендігіне деген сөздің
өзі қылмыстық ниеттің белгілі бір іс-әрекетпен байланысын білдіреді, яғни
оны жүзеге асыру біткен қылмыстың құрамын орындаушылық болып табылады. Осы
жерде айта кететін бір мәселе бар. Ол қылмыстың қатарына тек аяқталған
қылмыс қана емес, дайындалу, оқталу сатыларында жасалған, бірақ олардың
аяқталуы әр түрлі себептермен жүзеге аспай қалған қылмыстар да жатады. Егер
кінәлінің ырқына салса бұл әрекеттер аяғына дейін жеткізілер еді, бірақ
оның бітпей қалуы кінәлінің еркінен тыс жағдайларда болатын әр түрлі
бөгеттерге байланысты болады.
Сондықтан да қылмыстық заң қылмысқа дайындалуды, оқталуды қылмыстық
іс-әрекеттің бастапқы сатысы деп қарайды. Қылмыс істеудің бірінші сатысы —
қылмысқа даярланғандық болып табылады. Қылмысқа даярланғандық үшін
қылмыстық жауапкершілік қылмыс істеу үшін құралдар немесе қаруларын
іздестірген, әзірлеген немесе бейімдеп жасаған қылмысқа қатысушыларды
іздестіру, қылмыс жасауға сөз байласу не қылмыс жасау үшін өзге де қасақана
жағдай туғызған реттерде туындайды. Мысалы, кісіні өлтіру үшін у дәрі
дайындайды, мылтық сатып алады, жоспар жасап қылмыс жасайтын жерді,
жағдайды анықтайды, қылмысқа қатысушыларды іздестіреді. Жәбірленушінің келу-
кету жолдарын анықтап ізіне түседі, т.б. әрекеттер. Осындай жағдайларды
жасағаннан кейін қылмыстың субъектісі қылмыс жасаудың екінші сатысы қылмыс
істеуге оқталу сатысына кешеді, яғни қылмыс құрамын орындауға тікелей
бағыттаған Қылмыстық кодекстің Ерекше бөліміндегі жеке құрамдарда
көрсетілген іс-әрекеттерді істейді. Яғни, субъект тікелей қасақана қылмысты
іс-әрекетті істеуге кіріседі, бірақта субъектінің ырқынан тыс жағдайларға
байланыссыз қылмыс ақырына дейін жеткізілмей қалады. Мысалы, біреуді
өлтіремін деп оған жанды жерінен пышақ салады, бірақ дәрігердің дер кезінде
көмек көрсетуі нәтижесінде ол тірі қалады немесе қас адамын өлтіремін деп
оған у дәрі береді, бірақ адам кездейсоқ себеппен өлмей тірі қалады. Қылмыс
істеуге даярланғандық және оқталғандық қылмыс істеудің бастапқы, алдын ала
сатысы болып табылады. Осы екі сатыға да тән белгілер: қылмысты мінез-
құлықтың аяғына дейін жеткізілмеуі, субъективтік жағынан осы екі сатыдағы
қылмыстардың тікелей қасақаналықпен істелуі. Қылмыстың субъектісінің
ырқынан тыс жағдайларға байланысты ақырына дейін жеткізілмеуі болып
табылады. Қылмыстың осы екі сатысы, яғни қылмысқа даярланғандық және
қылмысқа оқталғандық-абайсызда жасайтын қылмыстарда, зардапсыз (формальдық)
құрамдағы, сондай-ақ жанама қасақаналықпен жасалатын қылмыстарда орын алуы
мүмкін емес. Егер кінәлі адам қылмыстық заңның Ерекше бөліміндегі жеке
құрамдардың барлық белгілерін істесе, оңда оның әрекеті біткен қылмыс деп
бағаланады. Мұндай жағдайда субъектінің іс-әрекеті мен нақты қылмыс
құрамының объективтік жағында көрсетілген белгі — қылмыстың зардабы нақты
тууы керек. Қылмыстан болған зардаптың мәні мен көлемі нақты қылмыс құрамы
арқылы белгіленеді. Қылмыстың аяқталу, біту уақыты әрбір қылмыс құрамының
құрылысының ерекшелігіне байланысты да әр түрлі болады. Мысалы, қарақшылық
құрамы қылмыстық заңда бөтен біреудің мүлкін ұрлау мақсатымен шабуыл
жасау деп көрсетілген. Яғни, бұл жерде осы мақсатпен шабуыл жасағанда
мүлікті иемдену, иемденбеуге байланыссыз-ақ қылмыс шабуыл жасаған кезден
бастап-ақ біткен қылмыс деп саналады.
Азаматтық құқықтың ұғымы
Азаматтық құқық атауы ежелгі уақыттан бері белгілі, оны римдік
заңгерлер Рим азаматтарының құқығы — цивильді (juscivile) құқық деп атаған.
Тарихтан белгілі римдіктердің құқығы осы атаумен белгіленді
(квириттер құқығы). Римдік jus civile көне римдегі азаматтардың
мемлекеттік, қоғамдық және жеке өзіндік қатынастарын реттеді және қазіргі
азаматтық құқыққа қарағанда ұғымы әлдеқайда кең болды. Қазіргі кезде
азаматтық құқықтың римдік атауы сақталғанымен оның мазмұны барынша өзгерді.
Дейтұрғанмен оған қарамастан “civil” атауы еуропалық құқықтануға еніп қана
қоймай, заң терминологиясына (Zivilrecht, droit civil, civil law) кірді.
Сондықтан да азаматтық құқықты цивилистік деп атайды, ал бұл саладағы
мамандарды — цивилист деп жүр.
Римде құқықты жария және жеке (jus pablicum, privatum) деп екі салаға
бөлгенін білеміз. Жария және жеке құқықтардың классикалық аражігін Ульпиан
былайша ашып көрсетеді: "жария құқық дегеніміз рим мемлекетінің құқықтық
мәртебесіне қатысты, ал жеке құқық болса жекелеген адамның мүддесіне сай
келеді".
Қазақстан Республикасының қазіргі құқық жүйесі жария және жеке
құқық деп бөлінбейді. Біздің ұлттық азаматтық құқық тек өзіне ғана тән
және белгілі бір ерекшеліктері бар институттардың аясында қалыптасты дей
аламыз.
Сонымен қатар азаматтық құқықтың әртүрлі жүйелерінің арасында белгілі
бір дәрежеде ұқсастықтар бар. Сондықтан әлемдік азаматтық құқықтық
жүйелерде болып жатқан процестер Қазақстан Республикасының азаматтық құқық
іліміне әсерін тигізіп отыру Бұл орайда "біз жаңа мемлекетті, жаңа нарықтық
экономика мен жаңа демократияны көптеген өзге де жас тәуелсіз мемлекеттер
осы тәрізді жолды басынан кешіп те үлгерген уақытта құру үстіндеміз"...,
ендеше осы бағытта әртүрлі өркениеттердің ең соңғы жетістіктерді
пайдалануының маңызы зор.
Азаматтық құқық - Қазақстан Республикасының құқық салаларының бірі
болғандықтан күнделікті тыныс-тіршілікпен, сондай-ақ азаматтардың, занды
тұлғалар мен мемлекеттің өзімен, оның әкімшілік-аумақтық бөліністерімен
тығыз байланысты.
Азаматтық құқықты зерттемес бұрын азаматтық құқық пәнін анықтап,
басқаша айтқанда, мұның пәні не екенін белгілеп алуға ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz