Қазақстан мұздықтары және олардың таралу ерекшелігі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ ИНСТИТУТЫ
ГЕОГАФИЯ КАФЕДРАСЫ
ТАҚЫРЫБЫ:
Қазақстан мұздықтары және олардың таралу ерекшелігі
ОРЫНДАҒАН:
ТОБЫ: ПМИ 06-9К2
ҚАБЫЛДАҒАН: Алиасқарова Индира
ШЫМКЕНТ – 2008
Қазақстан мұздықтары және олардың таралу ерекшелігі
Жоспар
1. Кіріспе
А) Қазақстан мұздықтары туралы жалпы түсінік
2. Негізгі бөлім
А)Қазақстандағы аса ірі мұздықтар
Ә)Мұздықтардың типтері
Б)Мұздықтардың пайда болуы
В)Мұздықтардың геологиялық әрекеті
3.Қорытынды
Қазақстан мұздықтары және олардың таралу ерекшелігі
Мұздықтар – бұл өзіндік қозғалысы бар мұздардың табиғи
шоғырлануы.Жер бетінің тау беткейлеріне атмосфералық қатты жауын-шашынның
және қар жылда еритін мөлшерінен артық түсіп, еритін немесе буланатын жауын-
шашынның мөлшерінен артық болғанда мұздықтар қалыптасады
Мұздықтар – табиғаттағы су айналымының маңызды түйіні.
Мұздықтар:
Тау мұздықтары – тау басындағы қар жиегінен жоғарыда
жинақталған, қар тығыздығы күшінің әсерінен тау мұздығына
айналып отыр. Мұздықтар тәулігіне 3 метрге дейін жылжиды.
Жамылғы мұздықтар – Антарктидада кездеседі. Ол мұздықтар 10-
130 метрге дейін жылжып, мұхитқа сырғып түсіп, айсберг түзеді.
Мұздықтардың маңызы:
Мұздықтарда тұщы су қорының 97 %-ы жинақталған.
1) Өзендердің көпшілігі тау басындағы мұздықтардан бастау алады.
2) Мұздықтар дүние жүзілік су айналым процесінде ерекше орын алады.
Қазақстанның мұздықтары 2500 м биіктен жоғары басталады. Ірі
мұздық - Іле Алатауындағы Корженевский мұздығы. Корженев мұздығы – аса
ірі мұздық. Оның ұзындығы - 12 км, қалыңдығы 210-300 м, 3560м
биіктікте орналасқан, ауданы – 38,0 км², жалпы көлемі – 6,32 км³.
Аңғарлық мұздығының қалыңдығы – 50-100 м.
Мұздықтар (мұздық 2724 (1987), жалпы ауданы 2033,3 км²)
Алтай жоталарында 328 мұздық, ауданы 89,6 км²
Сауыр жотасында 18 мұздық
Жоңғар Алатауы 1369 мұздық,ауданы 1000 км²
Тянь-Шань 1009 мұздық, ауданы 857 км²
Ең үлкен мұздық – Іле Алатауындағы Корженевский мұздығы
Ағын су қорының негізгі көзі
Мұздықтар 3 топқа бөлінеді:
Аңғарлық мұздықтары (66 %)
Тау беткейлерінің мұздықтары (33 %)
Денудациялық (жұмыр,мүжілген шыңдар), тегістелген
төбе мұздықтары (1 %)
Мұздықтардың типтері:
Қазақстанда мұздықтардың мынадай негізгі типтері кездеседі.
1) Аңғарлық мұздықтар, кәдімгі альпі типтегі аңғарлық мұздықтар. Бұл
мұздықтың фири алаңдары жақсы дамыған және жіңішке бассейндері
айқын көрініп тұрады.
2) Түркістан типі бұл да аңғарлық типке жатады, бірақ айырмасы қар
көшкіндеріменг қоректенеді, қоректену бассейнінің ауданы кіші,
мореналық шөгінділер дамыған. Бұл Тянь-Шань тау жүйесіне тән.
3) Қар типі. Ол Қазақстанның барлық таулы аймақтарында тараған
кішігірім терең дөңгелек қар қазаншұңқырларында орналасады.
4) Аспалы мұздықтар. Олар беткейлерде немесе беткейлердің ойыс
жерлерінде жатады.
5) Аспалы аңғарлардағы мұздықтар.
6) Жайнақ төбе мұздықтары. Биік таулы қыраттардың төбесінде пайда
болады. Олар Жоңғар Алатауында кездеседі.
Қазақстан тауларындағы аса ірі мұздықтар
Мұздықтар Орналасқан жері Мұздық Ауда-ныҰзын-дыМұз-дық
шетінің (км²) ғы көлемі
теңіз (км³)
деңгейі-нен
биіктігі (м)
Корженевский Іле Алатауы, 3270 38 11,7 6,32
Шілік өзені алабы
Богатырь Ілі Алатауы, 3420 30,3 9,1 4,50
Талғар өзені
алабы
Симонов Теріскей Алатауы,3491 28,1 9,1 4,02
Текес өзені алабы
Мәрмәр қабырға Теріскей Алатауы,3350 22,5 7,8 2,88
Текес өзені алабы
Жаңғырық Іле Алатауы, 3370 17,7 8,9 2,01
Шілік өзені алабы
Дмитриев Іле Алатауы, 3400 17,4 5,7 1,9
Талғар өзені
алабы
Берг Жоңғар Алатауы, 2850 16,7 8 1,83
Лепсі өзені алабы
Калесник Іле Алатауы, 2940 15,3 8,1 1,52
Талғар өзені
алабы
Воейков Жоңғар Алатауы, 2720 13,6 8,6 1,38
Шажа өзені алабы
Абай Жоңғар Алатауы, 2830 13,2 1,9 1,1
Басқан өзені
алабы
Жаңа Күнгей Алатауы, 3370 13 6,4 1,29
Шілік өзені алабы
Безсонов Жоңғар Алатауы, 2903 12,6 6 1,21
Қаратал өзені
алабы
Жамбыл Жоңғар Алатауы, 3120 11,2 6 1,01
Басқан өзені
алабы
Некрасов Жоңғар Алатауы, 3120 10,9 5,8 0,80
Тентек өзені
алабы
Шокальский Іле Алатауы, 3370 10,8 4,7 0,96
Талғар өзені
алабы
Үлкен Берел Алтай, Берел 1920 10,3 10,4 0,89
өзені алабы
Тау-кен институтыІле Алатауы, 3450 9,8 4,5 0,83
Түрен өзені алабы
Қарасай Теріскей Алатауы,3430 9,7 4,8 0,81
Текес өзені алабы
Короленко Жоңғар Алатауы, 3000 9,5 6,2 0,6
Тентек өзені
алабы
Оңтүстік ЖаңғырықКүнгей Алатауы, 3370 9,2 8 –
Шілік өзені алабы
Қазіргі мұздықтардың пайда болуы. Қазақстанның
мұздықтары реликті мұздықтар. Бұған олардың барлық жерде тез қысқара
бастауы, мұз басу орталықтарының орналасу сипаты және мұздық типтерінің
ерекшеліктері дәлел бола алады. Осы күнгі мұздықтардың сақталып қалуына
орографиялық және геоморфологиялық жағынан биік таулы аймақтардың
көлемділігімен ... жалғасы
М.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ ИНСТИТУТЫ
ГЕОГАФИЯ КАФЕДРАСЫ
ТАҚЫРЫБЫ:
Қазақстан мұздықтары және олардың таралу ерекшелігі
ОРЫНДАҒАН:
ТОБЫ: ПМИ 06-9К2
ҚАБЫЛДАҒАН: Алиасқарова Индира
ШЫМКЕНТ – 2008
Қазақстан мұздықтары және олардың таралу ерекшелігі
Жоспар
1. Кіріспе
А) Қазақстан мұздықтары туралы жалпы түсінік
2. Негізгі бөлім
А)Қазақстандағы аса ірі мұздықтар
Ә)Мұздықтардың типтері
Б)Мұздықтардың пайда болуы
В)Мұздықтардың геологиялық әрекеті
3.Қорытынды
Қазақстан мұздықтары және олардың таралу ерекшелігі
Мұздықтар – бұл өзіндік қозғалысы бар мұздардың табиғи
шоғырлануы.Жер бетінің тау беткейлеріне атмосфералық қатты жауын-шашынның
және қар жылда еритін мөлшерінен артық түсіп, еритін немесе буланатын жауын-
шашынның мөлшерінен артық болғанда мұздықтар қалыптасады
Мұздықтар – табиғаттағы су айналымының маңызды түйіні.
Мұздықтар:
Тау мұздықтары – тау басындағы қар жиегінен жоғарыда
жинақталған, қар тығыздығы күшінің әсерінен тау мұздығына
айналып отыр. Мұздықтар тәулігіне 3 метрге дейін жылжиды.
Жамылғы мұздықтар – Антарктидада кездеседі. Ол мұздықтар 10-
130 метрге дейін жылжып, мұхитқа сырғып түсіп, айсберг түзеді.
Мұздықтардың маңызы:
Мұздықтарда тұщы су қорының 97 %-ы жинақталған.
1) Өзендердің көпшілігі тау басындағы мұздықтардан бастау алады.
2) Мұздықтар дүние жүзілік су айналым процесінде ерекше орын алады.
Қазақстанның мұздықтары 2500 м биіктен жоғары басталады. Ірі
мұздық - Іле Алатауындағы Корженевский мұздығы. Корженев мұздығы – аса
ірі мұздық. Оның ұзындығы - 12 км, қалыңдығы 210-300 м, 3560м
биіктікте орналасқан, ауданы – 38,0 км², жалпы көлемі – 6,32 км³.
Аңғарлық мұздығының қалыңдығы – 50-100 м.
Мұздықтар (мұздық 2724 (1987), жалпы ауданы 2033,3 км²)
Алтай жоталарында 328 мұздық, ауданы 89,6 км²
Сауыр жотасында 18 мұздық
Жоңғар Алатауы 1369 мұздық,ауданы 1000 км²
Тянь-Шань 1009 мұздық, ауданы 857 км²
Ең үлкен мұздық – Іле Алатауындағы Корженевский мұздығы
Ағын су қорының негізгі көзі
Мұздықтар 3 топқа бөлінеді:
Аңғарлық мұздықтары (66 %)
Тау беткейлерінің мұздықтары (33 %)
Денудациялық (жұмыр,мүжілген шыңдар), тегістелген
төбе мұздықтары (1 %)
Мұздықтардың типтері:
Қазақстанда мұздықтардың мынадай негізгі типтері кездеседі.
1) Аңғарлық мұздықтар, кәдімгі альпі типтегі аңғарлық мұздықтар. Бұл
мұздықтың фири алаңдары жақсы дамыған және жіңішке бассейндері
айқын көрініп тұрады.
2) Түркістан типі бұл да аңғарлық типке жатады, бірақ айырмасы қар
көшкіндеріменг қоректенеді, қоректену бассейнінің ауданы кіші,
мореналық шөгінділер дамыған. Бұл Тянь-Шань тау жүйесіне тән.
3) Қар типі. Ол Қазақстанның барлық таулы аймақтарында тараған
кішігірім терең дөңгелек қар қазаншұңқырларында орналасады.
4) Аспалы мұздықтар. Олар беткейлерде немесе беткейлердің ойыс
жерлерінде жатады.
5) Аспалы аңғарлардағы мұздықтар.
6) Жайнақ төбе мұздықтары. Биік таулы қыраттардың төбесінде пайда
болады. Олар Жоңғар Алатауында кездеседі.
Қазақстан тауларындағы аса ірі мұздықтар
Мұздықтар Орналасқан жері Мұздық Ауда-ныҰзын-дыМұз-дық
шетінің (км²) ғы көлемі
теңіз (км³)
деңгейі-нен
биіктігі (м)
Корженевский Іле Алатауы, 3270 38 11,7 6,32
Шілік өзені алабы
Богатырь Ілі Алатауы, 3420 30,3 9,1 4,50
Талғар өзені
алабы
Симонов Теріскей Алатауы,3491 28,1 9,1 4,02
Текес өзені алабы
Мәрмәр қабырға Теріскей Алатауы,3350 22,5 7,8 2,88
Текес өзені алабы
Жаңғырық Іле Алатауы, 3370 17,7 8,9 2,01
Шілік өзені алабы
Дмитриев Іле Алатауы, 3400 17,4 5,7 1,9
Талғар өзені
алабы
Берг Жоңғар Алатауы, 2850 16,7 8 1,83
Лепсі өзені алабы
Калесник Іле Алатауы, 2940 15,3 8,1 1,52
Талғар өзені
алабы
Воейков Жоңғар Алатауы, 2720 13,6 8,6 1,38
Шажа өзені алабы
Абай Жоңғар Алатауы, 2830 13,2 1,9 1,1
Басқан өзені
алабы
Жаңа Күнгей Алатауы, 3370 13 6,4 1,29
Шілік өзені алабы
Безсонов Жоңғар Алатауы, 2903 12,6 6 1,21
Қаратал өзені
алабы
Жамбыл Жоңғар Алатауы, 3120 11,2 6 1,01
Басқан өзені
алабы
Некрасов Жоңғар Алатауы, 3120 10,9 5,8 0,80
Тентек өзені
алабы
Шокальский Іле Алатауы, 3370 10,8 4,7 0,96
Талғар өзені
алабы
Үлкен Берел Алтай, Берел 1920 10,3 10,4 0,89
өзені алабы
Тау-кен институтыІле Алатауы, 3450 9,8 4,5 0,83
Түрен өзені алабы
Қарасай Теріскей Алатауы,3430 9,7 4,8 0,81
Текес өзені алабы
Короленко Жоңғар Алатауы, 3000 9,5 6,2 0,6
Тентек өзені
алабы
Оңтүстік ЖаңғырықКүнгей Алатауы, 3370 9,2 8 –
Шілік өзені алабы
Қазіргі мұздықтардың пайда болуы. Қазақстанның
мұздықтары реликті мұздықтар. Бұған олардың барлық жерде тез қысқара
бастауы, мұз басу орталықтарының орналасу сипаты және мұздық типтерінің
ерекшеліктері дәлел бола алады. Осы күнгі мұздықтардың сақталып қалуына
орографиялық және геоморфологиялық жағынан биік таулы аймақтардың
көлемділігімен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz