Ақша несие ерекшеліктері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Ақша несие ерекшеліктері
Қазіргі дүниежүзілік ақша ролін номиналдық алтын мазмұны бар қағаз
пқша атқарады. Олар металл ақшадай тозуды, салмағы кемуді, құны азаюды
білмейді.
Ақша және тауар мөлшері тепе-теңдікте болуы шарт. Егер біріншісінің
шамасы көбейіп кетсе құнсызданады, инфляцияға қызмет етеді. Белгілі бір
елдің айналыстағы қағаз ақшасының шамадан тыс көбейіп кету салдарынан оның
құнсыздануын – инфляция дейміз. Ол тауарлардың бағасын шамадан тыс көтеріп
жібереді.
Осындай келеңсіз жағдайларды болдырмау немесе дұрыс қалыпқа келтіру
шаралары бар. Олар: девальвация және ревальвация.
Қағаз ақшаның ресми құнын өзінің тұрақты қалпына келтіруді –
девальвация дейміз. Ашық және бүркемелі жолдары бар. Девальвация
шараларының негізгілері: ұлттық ақша өлшемінің алтындық мамзұнын кеміту;
шетел валюталары мен қатынас курсын төмендету; толық құнды несие билеттерін
шығару, бағасы төмендеген ақшаларды айналымнан алып тастау; айналымдағы
қағаз ақшаны ресми төмендету мақсатымен ақша реформасын жүргізу.
Ревальвация – ақшаның ресми құнын тұрақтандыру және бағаның инфляция
зардабынан өсуіне қарсы ықпал жасаудың әдісі. Ақша курсын өсіру деген сөз.
Айналыс құралы қызметін атқаратын ақша арқылы тауарлар бағасы жүзеге
асатын болғандықтан, айналысқа қажетті ақша мөлшері ең алдымен тауар
бағасының сомасына байланысты болады. Ақша неғұрлым шапшаң айналса, ол
соғұрлым айналысқа аз керек болады. Мұнан мынадай қорытындыны жасауға
болады: айналысқа қажетті ақша мөлшері тауар бағасы сомасының белгілі ақша
өлшемінің (баға, марка, доллар т.т.) айналым шапшаңдығына бөлінуіне тең
болады. Сөйтіп, айналысқа қажетті ақша мөлшері (М), үш факторға байланысты
болады 1) тауар мөлшері (Т), 2) тауар бағасының дәрежесі (Б), 3) ақшаның
айналыс шапшаңдығы (АШ). Бұл тәуелділікті мына төмендегі формула түрінде
көрсетуге болады:

Ақша айналысының халі ақша айналысы сферасынан тыс жатқан жағдайларға
байланысты және оған объективті түрде болатын бірқатар факторлардың әсерін
көрсетеді. Тауарды сату-сатып алу процесі, оның шапшаңдығы, сондай-ақ ақша
айналымының шапшаңдығы өндіріс жағдайына, транспорттың даму дәрежесіне,
қала мен ауыл арасындағы экономикалық қарым-қатынастарға, несие жүйесінің
жағдайына және т.с. байланысты болады.
Ақша тек айналыс құралы қызметін атқарып қана қоймайды, сонымен қатар
ол төлем құралы қызметін де атқарады, сондықтан несие қатынастарының
дамуына байланысты ақша айналысы заңының формуласы мына түрге көшеді:
.
Айналыста болатын ақша мөлшері мынаған тең болады: сатылуға тиісті
тауарлар бағасының сомасына (тб), несиеге сатылған тауарлар бағасының
сомасы (Кр), төлеу мерзімі жеткен төлемдер (Т), өзара өтелетін төлемдер
сомасы (ӨТ), ал осының бәрі белгілі бір ақша өлшемінің айналым санына
бөлінеді (АС).
Несие – қарыз капиталының қозғалысы, несие беру мүмкіндігі ақысын
төлеу, қайтарып беру және мерзімдік принциптеріне құрылған. Экономикалық
категория ретінде несие құл иеленушілік қоғамда өсімқорлардың ақшаны
қарызға беруінен басталып, өзінің айтарлықтай даму дәрежесіне
буржуазиялық қоғамда қарыз капиталын пайдалану арқылы жетті. Несие
нарықтық экономика тұсында маңызды қызметтер атақарды.
Несие (латын сөзі - сreditum - қарыз) кең мағынада, экономикалық
әріптестер (партнер) арасындағы қарыз түріне мәміле (келісім) яғни екінші
адамға (жеке немесе заңды тұлғаға белгілі бір уақытта қайтаруға және
пайдаланғаны үшін белгілі мөлшерде пайыз төлеу жағдайында қарызға берілген
мүлік немесе ақша.
Несиенің қажетгілігі: жалпы алғанда, нарық-экономикадағы капиталдың
табиғаты мен оның ұдайы өндіріс процесіндегі айналуы мен қайта айналу
заңдылығынан туындайды.
Өндіріс ақша қаражатына тұрақты мұқтаждықта болады. Ондай жағдай мына
төмендегі факторларда туындайды:
1) ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.