Ата-аналармен балалардың құқыктары мен міндеттері. Қамқорсыз балаларды тәрбиелеу нысандары
Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
а) Ата-аналармен балалардың құқыктары мен міндеттері.
б) Қамқорсыз балаларды тәрбиелеу нысандары.
ІІІ. Қорытынды.
Қолданған әдебиеттері.
Қолданған әдебиеттер
1. Қоянбаева А.С.
2. Алжанбаев М.
Тақырыбы: Ата-ана мен бала арасындагы қүқыкгық
Ата-аналар мен балалардың арасындагы құқыкгық қатынастардың пайда
болуынын негізі балалардың белгіленген заң тәртібімен куәландырылған
белгілі бір әке мен шешеден туатындағы болып табылады. "Неке және отбасы
туралы" Заңда балалардың туу тегін куәландырудың бірнеше әдістері (түрлері)
қарастырылған.
Алғашқы дәстүрлі және неғүрлым кең тараған тәсіл бір-бірімен некеде
тұратын ата-аналардан туған балалардың тегін анықтау болып табылады.
"Неке және отбасы туралы" Заңнын 46-бабына сәйкес бір бірімен некеде
тұратын адамдардан туған баланың туу тегі ата- анасының неке туралы
жазбасымен куәландырылады. Бүл некеден туған бала азаматтық хал актілерін
жазу органында әкесі мен шешесінің біреуі неке туралы куәлігін көрсетіп,
өтініш беруі бойынша солардың атына жазылады деген сөз. Некелі әйелден
туған баланың әкесі сол әйелдің күйеуі болып табылады.
Бала неке бұзылган, оны жарамсыз деп таныған кезден бастап, немесе
бала анасының жұбайы қайтыс болғаннан кейінгі екі жүз жетпіс күн ішінде
туған жағдайда, егер өзгеше дәлелденбесе, анасының бұрынғы жұбайы баланың
әкесі болып танылады ("Неке және отбасы туралы" Заңның 46-бабы, 2-тармағы).
Некесіз туылған баланың тегін куәландыруды реттейтін бұрынғы
қолданылып жүрген заңдар іс жүзінде әкелікті белгілеуге қатысты
мәселелерді ғана шешіп келген еді.
Жаңа заң, сонымен бірге, баланың анасы жағынан тегін (анасы болуын)
белгілеу тәртібін де негіздеп берді. "Неке және отбасы туралы" Заңның 46-
бабының 1-тармағына сәйкес баланың анасы жағынан тегін (анасы болуын)
ананың медициналық мекемеде бала туғанын растайтын құжаттар негізінде, ал
бала медициналық мекемеден тыс жерде туған жағдайда - медициналық
құжаттардың, куәлардың көрсетулерінің немесе өзгі де айғақтардың,
негізінде азаматтық хал актілерін жазу органы белгілейді. Баланың анасы
жағынан тегін белгілеу бала некеде тұрғаң адамдардан туылған жағдайда да,
немесе ол некесіз туылған жағдайда да қолданылады.
Бала туғанда ата-анасы некеде болмаса, немесе анасы баласы-
ның әкесі жұбайы (бұрынғы жұбайы) емес деп мәлімдесе, бала-
ның әкесі жағынан тегін белгілеу мәселесінің шешілуі күрделірек
болады.
Заң баланың анасымен некеге тұрмаған адамнық әкелілігін белгілеудің
бірнеше әдістерін қарастырады.
Ол баланың әкесі мен шешесінің бірлескен арызын, ал кейбір
жағдайларда (шешесінің қайтыс болуы, оның әрекет қабілетсіздігін
мойындау және т.б.) әқесінің арызын АХАЖ органдарына беру
жолымен белгіленуі мүмкін.
Ата-ананың бірлескен арызы немесе бала әкесінің арызы болмаған кезде
баланың нақты адамнан туу тегі (әке болуды) ата-аналарының біреуінің бала
қорғаншысының (қамқоршысының) арызы бойынша немесе баланы асырап отырған
адамның арызы бойынша, сондай-ақ баланың кәмелетке толғаннан кейінгі өз
арызы бойынша сот тәртібімен белгіленеді (Неке және отбасы туралы Заңның
47-бабы). Сонымен қатар заңда көрсетілгендей, сот баланың туу тегі нақты
кімнен екендігін растайтын дәлелдерді есепке алатын болады.
Мұндай дәлелдерге баланың анасы мен жауапкердің бала туғанға дейін
бірге тұруы және ортақ шаруашылықты жүргізу немесе олардың баланы бірлесіп
тәрбиелеуі немесе жауапкердің әкелікті мойындауын (ертеректе бүл жағдайлар
заңда тура атап көрсетілген болатын) растайтын айғақтар жатады.
Баланың тегі жорамалданып отырған әкесінен екендігін заңда көзделген
дәлелді әдістердің кез келген түрінің көмегімен де растауға болады. Баланың
тегіне байланысты жекс мәселелер (жүкті болу уақьпы, бала мен жорамалданып
отырган әкесінід қанының қай топқа жататыңдығы жәнс т.б.) медициналық-
биологиялык сараптаманы, оның ішінде соңғы кездсрі пайда болған гендік
сараптаманы қолдану арқылы анықталады.
Өмірдс кейде некеден тыс туған баланың әкесі әкелікті белгілегенге
дейін қайтыс болып кететін жағдайлар да кездеседі. Заң мен сот практикасы
әкелікті талап арызбен белгілеудің салдарына үқсас заңды салдар туғызатын,
әкелік фактісі айырыкша жағдайда белгіленуі мүмкін жағдайларды қарастырады.
Азаматтың әке еқенін тану фактісі ол қайтыс болып кетксн жағдайда
азаматтық іс жүргізу зандарында белгіленген ережелер бойынша сот тәртібімен
белгіленеді ("Неке және отбасы туралы" Заңның 48-бабы).
Әкелікті "Неке және отбасы туралы" Заңның 46, 47 және 48-ші баптарында
көзделген тәртіппен, яғни баланың ата-анасының
бірлесіп арыз беруі, сондай-ақ әкелікті сотпсн белгілеген жағдай-
да, балалардың ата-аналары мен олардың туыстарына қатысты бір-
бірімсн некеде тұратын адамдардан туған балалардағы сияқты
қуқықтары мен міндеттері болады ("Неке және отбасы туралы"
Заңның 51-бабы).
Заң баланың ата-аналарын туу туралы жазбалар кітабына жазу тәртібін
белгілі ережелерге бағындырады.
Бір-бірімсн некеде тұрған әке мен ана туу туралы жазбалар кітабына
олардың кез келгенінің арызы бойынша ата-анасы болып жазылады.
Егер баланың ата-анасы бір-бірімсн некеде тұрмаса, баланың
анасы туралы жазба — анасының арызы бойынша, ал баланың
әкесі туралы жазба баланың әкесі мен анасының бірлесксн арызы
(немесе жалғыз әкесінің) бойынша, немесе соттың шешіміне сойкес жазылады.
"Неке және отбасы туралы" Заңның 49-бабына сәйкес бала некеде
тұрмайтын анадан туған реттс, ата-ананың бірлескен арызы болмағаи жағдайда
немесе әке болуды анықтау туралы сот шешімі болмаған жағдайда туу туралы
жазбалар кітабында бала әкесінің тегі аиасының тегі бойынша бала әкесінің
аты-жөні бала анасыныц корсетуі бойынша жазылады.
Некеде жоқ адамдардан туған балалардың тегін белгілеудің
жоғарыда көрсетілген өдістерінен ерекшелігі, аталған жазу тәртібі
баланың тек анасына қатысты қүқықтары мен міндеттерін туғызады.
Тіпті әкесі туралы мәліметтер баланың әкесінің, немесе соның атын,
тегін алып жүрген басқа адамның шын атымен кездейсок сәйкес келсе де
баланың анасының айтуымен жазылған әкесі туралы жазбалардың ешқандай да
қүқықтық салдар-себептсрі болмайды.
Бойға бала бітірудің жаңа әдісі жағдайындағы және баланың тууы
кезіндегі ата-аналарды жазу тәртібі туралы ерекшс айтуға тура келеді. "Неке
және отбасы туралы" Заңның 49-бабының 4-тармагыңда қарастырылғандай, некеде
түратын және бойға бала бітірудің жасанды әдісін немесе эмбрион
имплантациясын қолдануға жазбаша түрде өз келісімін берген адамдар осы
әдістерді қолдану нәтижесіндс ездерінде бала туған жағдайда туу туралы
жазбалар кітабына оның ата-анасы болып жазылады.
Ата-аналар мен балалардың күқықтары және міндеттері
Балалардың тууы олар мен ата-аналарының арасында әртүрлі қүқықтар мен
міндеттердің туындауына алып келеді.
Бул қүқықтар мен міндеттср мынадай жағдайларда колданылады.
а) баланың атын, тегіи, әкесінің атын және, сондай-ақ оның
ұлты мен азаматтығын анықтау кезінде;
б) балалардың қүқықтары мен мүдделерін қорғау кезіндс ата-
аналарының олардың атынан өкілеттілік алуды жүзеге асырғанында;
в) ата-аналар балаларын тәрбиелеу міндетін жүзеге асырғанда.
Жаңа Заң баланың, мәселен, мына сияқты қукықтарын реттейді: баланың
отбасыңда өмір сүру және тәрбиелену қүқығын (52-бап), баланың ата-анасымен
және басқа да туыстарымен карым-қатынас жасау күқығын (53-бап), баланың өз
пікірін білдіру қүқығын (54-бап).
Қүқықгық қатынастардың біркатары баланың ат алуға, әкесінің атын және
тегін алу қүқығына ие болуына байланысты ("Неке және отбасы туралы" Заңның
55-бабы).
Балаға ат ата-анасының (немесе олардың орнындағы адамдардын) келісімі
бойынша қойылады. Баланың аты-жөні әкесінің аты бойынша не ұлттық дәстүрлер
ескеріле отырып беріледі. Некеге отырмаған шешеден туған баланың аты-жөні,
егер ата-аналарының бірлескен арызы немесе әкелікті белгілеу жөніндегі сот
шешімі болмаған жағдайда анасының көрсетуі бойынша анықтадады.
Баланың тегі ата-анасының тегімен айқындалады. Егер ата-аналарының
тегі ортақ болса, онда сол тек балаға да беріледі. Ал, ата-анасының тегі
әртүрлі болған жағдайда балага ата-анасының келісімі бойынша әкесінің
немесе анасының тегі беріледі. Ата-анасының тілегі бойынша балалардың тегі
ұлттық дәстурлер ескеріле отырып, әкесінің немесе атасының атынан шығарылуы
23.6. Ата-аналардыц, балалардың және отабасының басқа да мүшелерінің
арасындағы алименттік қатынастар
Ата-аналар мен балалардың алименттік міндеттемелері. Респликаның Ата
Заңының 27-бабы балаларына қамқорлық жасау және
оларды ... жалғасы
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
а) Ата-аналармен балалардың құқыктары мен міндеттері.
б) Қамқорсыз балаларды тәрбиелеу нысандары.
ІІІ. Қорытынды.
Қолданған әдебиеттері.
Қолданған әдебиеттер
1. Қоянбаева А.С.
2. Алжанбаев М.
Тақырыбы: Ата-ана мен бала арасындагы қүқыкгық
Ата-аналар мен балалардың арасындагы құқыкгық қатынастардың пайда
болуынын негізі балалардың белгіленген заң тәртібімен куәландырылған
белгілі бір әке мен шешеден туатындағы болып табылады. "Неке және отбасы
туралы" Заңда балалардың туу тегін куәландырудың бірнеше әдістері (түрлері)
қарастырылған.
Алғашқы дәстүрлі және неғүрлым кең тараған тәсіл бір-бірімен некеде
тұратын ата-аналардан туған балалардың тегін анықтау болып табылады.
"Неке және отбасы туралы" Заңнын 46-бабына сәйкес бір бірімен некеде
тұратын адамдардан туған баланың туу тегі ата- анасының неке туралы
жазбасымен куәландырылады. Бүл некеден туған бала азаматтық хал актілерін
жазу органында әкесі мен шешесінің біреуі неке туралы куәлігін көрсетіп,
өтініш беруі бойынша солардың атына жазылады деген сөз. Некелі әйелден
туған баланың әкесі сол әйелдің күйеуі болып табылады.
Бала неке бұзылган, оны жарамсыз деп таныған кезден бастап, немесе
бала анасының жұбайы қайтыс болғаннан кейінгі екі жүз жетпіс күн ішінде
туған жағдайда, егер өзгеше дәлелденбесе, анасының бұрынғы жұбайы баланың
әкесі болып танылады ("Неке және отбасы туралы" Заңның 46-бабы, 2-тармағы).
Некесіз туылған баланың тегін куәландыруды реттейтін бұрынғы
қолданылып жүрген заңдар іс жүзінде әкелікті белгілеуге қатысты
мәселелерді ғана шешіп келген еді.
Жаңа заң, сонымен бірге, баланың анасы жағынан тегін (анасы болуын)
белгілеу тәртібін де негіздеп берді. "Неке және отбасы туралы" Заңның 46-
бабының 1-тармағына сәйкес баланың анасы жағынан тегін (анасы болуын)
ананың медициналық мекемеде бала туғанын растайтын құжаттар негізінде, ал
бала медициналық мекемеден тыс жерде туған жағдайда - медициналық
құжаттардың, куәлардың көрсетулерінің немесе өзгі де айғақтардың,
негізінде азаматтық хал актілерін жазу органы белгілейді. Баланың анасы
жағынан тегін белгілеу бала некеде тұрғаң адамдардан туылған жағдайда да,
немесе ол некесіз туылған жағдайда да қолданылады.
Бала туғанда ата-анасы некеде болмаса, немесе анасы баласы-
ның әкесі жұбайы (бұрынғы жұбайы) емес деп мәлімдесе, бала-
ның әкесі жағынан тегін белгілеу мәселесінің шешілуі күрделірек
болады.
Заң баланың анасымен некеге тұрмаған адамнық әкелілігін белгілеудің
бірнеше әдістерін қарастырады.
Ол баланың әкесі мен шешесінің бірлескен арызын, ал кейбір
жағдайларда (шешесінің қайтыс болуы, оның әрекет қабілетсіздігін
мойындау және т.б.) әқесінің арызын АХАЖ органдарына беру
жолымен белгіленуі мүмкін.
Ата-ананың бірлескен арызы немесе бала әкесінің арызы болмаған кезде
баланың нақты адамнан туу тегі (әке болуды) ата-аналарының біреуінің бала
қорғаншысының (қамқоршысының) арызы бойынша немесе баланы асырап отырған
адамның арызы бойынша, сондай-ақ баланың кәмелетке толғаннан кейінгі өз
арызы бойынша сот тәртібімен белгіленеді (Неке және отбасы туралы Заңның
47-бабы). Сонымен қатар заңда көрсетілгендей, сот баланың туу тегі нақты
кімнен екендігін растайтын дәлелдерді есепке алатын болады.
Мұндай дәлелдерге баланың анасы мен жауапкердің бала туғанға дейін
бірге тұруы және ортақ шаруашылықты жүргізу немесе олардың баланы бірлесіп
тәрбиелеуі немесе жауапкердің әкелікті мойындауын (ертеректе бүл жағдайлар
заңда тура атап көрсетілген болатын) растайтын айғақтар жатады.
Баланың тегі жорамалданып отырған әкесінен екендігін заңда көзделген
дәлелді әдістердің кез келген түрінің көмегімен де растауға болады. Баланың
тегіне байланысты жекс мәселелер (жүкті болу уақьпы, бала мен жорамалданып
отырган әкесінід қанының қай топқа жататыңдығы жәнс т.б.) медициналық-
биологиялык сараптаманы, оның ішінде соңғы кездсрі пайда болған гендік
сараптаманы қолдану арқылы анықталады.
Өмірдс кейде некеден тыс туған баланың әкесі әкелікті белгілегенге
дейін қайтыс болып кететін жағдайлар да кездеседі. Заң мен сот практикасы
әкелікті талап арызбен белгілеудің салдарына үқсас заңды салдар туғызатын,
әкелік фактісі айырыкша жағдайда белгіленуі мүмкін жағдайларды қарастырады.
Азаматтың әке еқенін тану фактісі ол қайтыс болып кетксн жағдайда
азаматтық іс жүргізу зандарында белгіленген ережелер бойынша сот тәртібімен
белгіленеді ("Неке және отбасы туралы" Заңның 48-бабы).
Әкелікті "Неке және отбасы туралы" Заңның 46, 47 және 48-ші баптарында
көзделген тәртіппен, яғни баланың ата-анасының
бірлесіп арыз беруі, сондай-ақ әкелікті сотпсн белгілеген жағдай-
да, балалардың ата-аналары мен олардың туыстарына қатысты бір-
бірімсн некеде тұратын адамдардан туған балалардағы сияқты
қуқықтары мен міндеттері болады ("Неке және отбасы туралы"
Заңның 51-бабы).
Заң баланың ата-аналарын туу туралы жазбалар кітабына жазу тәртібін
белгілі ережелерге бағындырады.
Бір-бірімсн некеде тұрған әке мен ана туу туралы жазбалар кітабына
олардың кез келгенінің арызы бойынша ата-анасы болып жазылады.
Егер баланың ата-анасы бір-бірімсн некеде тұрмаса, баланың
анасы туралы жазба — анасының арызы бойынша, ал баланың
әкесі туралы жазба баланың әкесі мен анасының бірлесксн арызы
(немесе жалғыз әкесінің) бойынша, немесе соттың шешіміне сойкес жазылады.
"Неке және отбасы туралы" Заңның 49-бабына сәйкес бала некеде
тұрмайтын анадан туған реттс, ата-ананың бірлескен арызы болмағаи жағдайда
немесе әке болуды анықтау туралы сот шешімі болмаған жағдайда туу туралы
жазбалар кітабында бала әкесінің тегі аиасының тегі бойынша бала әкесінің
аты-жөні бала анасыныц корсетуі бойынша жазылады.
Некеде жоқ адамдардан туған балалардың тегін белгілеудің
жоғарыда көрсетілген өдістерінен ерекшелігі, аталған жазу тәртібі
баланың тек анасына қатысты қүқықтары мен міндеттерін туғызады.
Тіпті әкесі туралы мәліметтер баланың әкесінің, немесе соның атын,
тегін алып жүрген басқа адамның шын атымен кездейсок сәйкес келсе де
баланың анасының айтуымен жазылған әкесі туралы жазбалардың ешқандай да
қүқықтық салдар-себептсрі болмайды.
Бойға бала бітірудің жаңа әдісі жағдайындағы және баланың тууы
кезіндегі ата-аналарды жазу тәртібі туралы ерекшс айтуға тура келеді. "Неке
және отбасы туралы" Заңның 49-бабының 4-тармагыңда қарастырылғандай, некеде
түратын және бойға бала бітірудің жасанды әдісін немесе эмбрион
имплантациясын қолдануға жазбаша түрде өз келісімін берген адамдар осы
әдістерді қолдану нәтижесіндс ездерінде бала туған жағдайда туу туралы
жазбалар кітабына оның ата-анасы болып жазылады.
Ата-аналар мен балалардың күқықтары және міндеттері
Балалардың тууы олар мен ата-аналарының арасында әртүрлі қүқықтар мен
міндеттердің туындауына алып келеді.
Бул қүқықтар мен міндеттср мынадай жағдайларда колданылады.
а) баланың атын, тегіи, әкесінің атын және, сондай-ақ оның
ұлты мен азаматтығын анықтау кезінде;
б) балалардың қүқықтары мен мүдделерін қорғау кезіндс ата-
аналарының олардың атынан өкілеттілік алуды жүзеге асырғанында;
в) ата-аналар балаларын тәрбиелеу міндетін жүзеге асырғанда.
Жаңа Заң баланың, мәселен, мына сияқты қукықтарын реттейді: баланың
отбасыңда өмір сүру және тәрбиелену қүқығын (52-бап), баланың ата-анасымен
және басқа да туыстарымен карым-қатынас жасау күқығын (53-бап), баланың өз
пікірін білдіру қүқығын (54-бап).
Қүқықгық қатынастардың біркатары баланың ат алуға, әкесінің атын және
тегін алу қүқығына ие болуына байланысты ("Неке және отбасы туралы" Заңның
55-бабы).
Балаға ат ата-анасының (немесе олардың орнындағы адамдардын) келісімі
бойынша қойылады. Баланың аты-жөні әкесінің аты бойынша не ұлттық дәстүрлер
ескеріле отырып беріледі. Некеге отырмаған шешеден туған баланың аты-жөні,
егер ата-аналарының бірлескен арызы немесе әкелікті белгілеу жөніндегі сот
шешімі болмаған жағдайда анасының көрсетуі бойынша анықтадады.
Баланың тегі ата-анасының тегімен айқындалады. Егер ата-аналарының
тегі ортақ болса, онда сол тек балаға да беріледі. Ал, ата-анасының тегі
әртүрлі болған жағдайда балага ата-анасының келісімі бойынша әкесінің
немесе анасының тегі беріледі. Ата-анасының тілегі бойынша балалардың тегі
ұлттық дәстурлер ескеріле отырып, әкесінің немесе атасының атынан шығарылуы
23.6. Ата-аналардыц, балалардың және отабасының басқа да мүшелерінің
арасындағы алименттік қатынастар
Ата-аналар мен балалардың алименттік міндеттемелері. Респликаның Ата
Заңының 27-бабы балаларына қамқорлық жасау және
оларды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz