Перитонит деп - ішастарының жедел қабынуын айтады
Перитонит
Перитонит деп - ішастарының жедел қабынуын айтады. Ол жергілікті және
жалпы белгілермен, дененің өмірге маңызды ағзалары мен жүйелерінің
қызметтерінің айқын бүзылыстарының дамуымен сипатталады.
Перитониттің этиологиясы әрқилы, біріншілік және екіншілік перитонит
деп жіктелу жүйесі қалыптасқан. Біріншілік перитонитке ішқуысына
микробтардың енуін айқындайтын кіреберістері жоқ, ол жағдайда микрофлора
гематогенді, лимфогенді жолмен және жатыр түтіктері арқылы енуі мүмкін. Бұл
жағдай өте сирек, шамамен 1% жағдайда кездеседі.
Перитонит ешқашан өздігінше пайда болмайды, әдетте ол құрсақ қуысындағы
ағзалардың әртүрлі ауруларының асқынуынан және жарақаттануынан туады.
хирургиялық аурулардың ішінде перитониттің дамуына себепші болатын
аурулар:
жедел аппендицит (55,4%),
жедел холецистит (8,9%), і
ішектің түйілуі (7,6%),
қысылған жарықтар (6,8%),
асқазан мен 12-елі ішектің ойық жарасының тесілуі (6%),
жедел панкреатит (4%),
ішектің жарақатық зақымдары (4%)
шарбы майы мен қан тамырларының тромбозынан болған
қуық тесілуінен болған
пельвиоперитонит, әйелдер жыныс мүшелерінің қабыну ауруларынан болған
онкологилық
операциядан кейінгі аурулар жағдайында пайда болуы мүмкін.
Сондай-ақ перитонит жіктелуінде септикалық және асептикалық түрлерін де
ажыратады.
Клиникалық ағымына байланысты-реактивті(24 сағ. дейін), токсикалық(24-
72 сағ.), терминалдық(72 сағ. кейін); сатысы бойынша- компенсация,
субкомпенсация, декомпенсация сатыларын; экссудат тіріне байланысты-
серозды, фибринозды, фибринозды-іріңді, іріңді түрлерін ажыратады.
Іш қуыс пердесінің қабынуында дұрыс ем тағайымдау үшін, оның іш қуысына
қаншама жайылып кеткендігіне байланысты В.В. Федоров (1974) патологиялық
процестің жайылып кету сатысына қарап классификация ұсынды:
1. Жергілікті іш қуысының қабынуы
А. Шектелген(қабынулық инфильтраты, абсцесс)
Б. Шектелмеген(шектейтін жабысулар жоқ, бірақ процесс іш қуысының бір
бөлімінде – қалтасында орналасуы).
2. жайылмалы іш қуысының қабынуы
А. Дифузды - іш пердесінің қабынуы бірталай жерге тараған, бірақ
қабыну іш пердесі екі қатарынан - қабатынан аз тараған
Б. Жайылған - іш пердесі екі қатарынан - қабатынан көп мөлшерде
жайылған.
В. Жалпы – барлық іш пердесі қабынуы және барлық ағзалардың сірлі
қабатының қабынуы.
Іш қуысы топографиясы, қабаттары
Жоғарыда локалдық жіктелудің сипатын түсіну үшін, және білікті
хирургиялық ем көрсету үшін іш перденің анатомиялық құрылысы мен
ерекшеліктерін жақсы біліп, түсіну керек.
Іш пердесі, peritoneum, тек әйелдерде сыртқы ортамен жатыр түтіктерімен
байланысатын, жабық серозды қап сияқты сипатталады. Іш пердесі барлық
серозды қаптар сияқты екі жапырақшадан тұрады: париетальды рeritoneum
parietale, және висцеральды рeritoneum viscerale . біріншісі іш қуысы
қабырғасын, екіншісі ішкі ағзаларды олардың серозды қабатын құрай отырып
қаптайды. Екі жапырақша бір бірімен тығыз беттесіп жатады, арасында іш
қуысы қойнауы деп аталын кішкентай қуыс болады. Оның ішінде ағзалардың бір-
бірінен жылжуын жеңілдететін аз мөлшерде серозды сұйықтық болады.
Париетальды жапырақша алдыңғы және бүйір іш қабырғаларын біркелкі жауып
диафрагма мен артқы қабырғаға жалғасады. Осы жерде ол қайта айланып ішкі
ағзаларды қаптап, висцеральды плевраға айналады.
Әр плевра жапырақшасы келесі қабаттардан тұрады:
1. Мезотелий
2. Аралық мембрана
3. Беткі коллагенді қабат
4. Беткі эластикалық қабат
5. Терең эластикалық қабат
6. Терең коллагенді-эластикалық қабат
Мезотелий функциялық қасиеттері:
1. Сору және резорбцияға қатысады (1 сағ. 70 литр сұйықтыққа дейін
фильтрациялай алады)
2. Фибринолитикалық қасиетке ие
3. Мезотелиоциттер микробүрлерді құрайды
4. Аркадтар
Мезотелиоциттер мен аркадтар әр жас деңгейінде қызмет етеді. Қалған
қабаттары механикалы беріктілік пен созылғыштық қызметін қамтамасыз етеді.
Іш пердесінің ерекшеліктері:
1. Қан-айналысының аздығы
2. активті лимфокапилярлы жүйе
3. ауырсынуға сезімтал иннервация (іш пердесін тітіркендірсе адамда шок
дамиды)
4. Клеткаарлық зат сұйықтықты транспорттайтын интерстициалды каналдар
түзеді.
Іш перденің қызметтері:
1. су – минералды алмасуға қатысады
2. Серозды қуыстағы ағзалар активтілігін қамтамасыз етеді
3. макрофагиялық жүйенің көмегімен серозды қуыстың стерилділігін
қамтамасыз етеді
4. биологиялық барьер қызметін атқарады.
Іш пердесі дамуына келесілер маңызды:
1. ішектердің ұзындығының өсуі және дифференциясы
2. бөліктерінің өзгеруіне байланысты ішектердің жылжуы
3. Іш пердесінің бөліктерінің екіншілік фиксациясы
Іш пердесіне мынандай сипаттама беруге болады:
Ол жылтыр, тегіс және мықты (3 тен 20 кг дейінгі салмақта созыла
алады).
Іш пердесінде орналасына байланысты іш ағзаларды келесі топқа бөледі:
1. интраперитениальды: висцеральды жапырақшамен барлық қабаттары
қапталған, бауыр мен ас-қазан (Сапин бойынша), өт қабы түтігі, жалпы
холедох, көлденең 12-елі ішектің жоғарғы бөлігі, ащы ішек, соқыр ішек,
аппендикс, колденең тоқ ішек, сигматәрізді ішек, тік ішектің жоғарғы
бөлігі.
2. мезоперитонеальды: үш жағынан іш пердесімен қапталған, бауыр мен ас-
қазан (хирургиялық), өт қабы, жоғарлаған және төмендеген тоқ ішектер, тік
ішек ортаңғы бөлігі, қуық (толы күйінде), жатыр (күмбезі мен денесі).
3.Экстраперитонеальды: іш қуысынан тыс жатқандар (бір жағынан
жапырақшамен қапталған), 12-елі ішектің төмендеген, жоғарлаған, төменгі
көлденең бөліктері, ұйқы безі, тік ішек төменгі бөлігі, бүйрек, бүйрекүсті
безі, несепағар, бос қуық.
Интра- және мезоперитонеалды органдар іш қуысында орналасқан,
экстраперитонельды органдар іш қуысы артында орналасады.І ш қуысында
қуыстар мен органдар иірімдерін толтыратын, және ұйкелісті азайтатын іштік
ликвор болады. сұйықтық ағысы келесідей болады: ол сол жақ қабырға астынан
кіші ... жалғасы
Перитонит деп - ішастарының жедел қабынуын айтады. Ол жергілікті және
жалпы белгілермен, дененің өмірге маңызды ағзалары мен жүйелерінің
қызметтерінің айқын бүзылыстарының дамуымен сипатталады.
Перитониттің этиологиясы әрқилы, біріншілік және екіншілік перитонит
деп жіктелу жүйесі қалыптасқан. Біріншілік перитонитке ішқуысына
микробтардың енуін айқындайтын кіреберістері жоқ, ол жағдайда микрофлора
гематогенді, лимфогенді жолмен және жатыр түтіктері арқылы енуі мүмкін. Бұл
жағдай өте сирек, шамамен 1% жағдайда кездеседі.
Перитонит ешқашан өздігінше пайда болмайды, әдетте ол құрсақ қуысындағы
ағзалардың әртүрлі ауруларының асқынуынан және жарақаттануынан туады.
хирургиялық аурулардың ішінде перитониттің дамуына себепші болатын
аурулар:
жедел аппендицит (55,4%),
жедел холецистит (8,9%), і
ішектің түйілуі (7,6%),
қысылған жарықтар (6,8%),
асқазан мен 12-елі ішектің ойық жарасының тесілуі (6%),
жедел панкреатит (4%),
ішектің жарақатық зақымдары (4%)
шарбы майы мен қан тамырларының тромбозынан болған
қуық тесілуінен болған
пельвиоперитонит, әйелдер жыныс мүшелерінің қабыну ауруларынан болған
онкологилық
операциядан кейінгі аурулар жағдайында пайда болуы мүмкін.
Сондай-ақ перитонит жіктелуінде септикалық және асептикалық түрлерін де
ажыратады.
Клиникалық ағымына байланысты-реактивті(24 сағ. дейін), токсикалық(24-
72 сағ.), терминалдық(72 сағ. кейін); сатысы бойынша- компенсация,
субкомпенсация, декомпенсация сатыларын; экссудат тіріне байланысты-
серозды, фибринозды, фибринозды-іріңді, іріңді түрлерін ажыратады.
Іш қуыс пердесінің қабынуында дұрыс ем тағайымдау үшін, оның іш қуысына
қаншама жайылып кеткендігіне байланысты В.В. Федоров (1974) патологиялық
процестің жайылып кету сатысына қарап классификация ұсынды:
1. Жергілікті іш қуысының қабынуы
А. Шектелген(қабынулық инфильтраты, абсцесс)
Б. Шектелмеген(шектейтін жабысулар жоқ, бірақ процесс іш қуысының бір
бөлімінде – қалтасында орналасуы).
2. жайылмалы іш қуысының қабынуы
А. Дифузды - іш пердесінің қабынуы бірталай жерге тараған, бірақ
қабыну іш пердесі екі қатарынан - қабатынан аз тараған
Б. Жайылған - іш пердесі екі қатарынан - қабатынан көп мөлшерде
жайылған.
В. Жалпы – барлық іш пердесі қабынуы және барлық ағзалардың сірлі
қабатының қабынуы.
Іш қуысы топографиясы, қабаттары
Жоғарыда локалдық жіктелудің сипатын түсіну үшін, және білікті
хирургиялық ем көрсету үшін іш перденің анатомиялық құрылысы мен
ерекшеліктерін жақсы біліп, түсіну керек.
Іш пердесі, peritoneum, тек әйелдерде сыртқы ортамен жатыр түтіктерімен
байланысатын, жабық серозды қап сияқты сипатталады. Іш пердесі барлық
серозды қаптар сияқты екі жапырақшадан тұрады: париетальды рeritoneum
parietale, және висцеральды рeritoneum viscerale . біріншісі іш қуысы
қабырғасын, екіншісі ішкі ағзаларды олардың серозды қабатын құрай отырып
қаптайды. Екі жапырақша бір бірімен тығыз беттесіп жатады, арасында іш
қуысы қойнауы деп аталын кішкентай қуыс болады. Оның ішінде ағзалардың бір-
бірінен жылжуын жеңілдететін аз мөлшерде серозды сұйықтық болады.
Париетальды жапырақша алдыңғы және бүйір іш қабырғаларын біркелкі жауып
диафрагма мен артқы қабырғаға жалғасады. Осы жерде ол қайта айланып ішкі
ағзаларды қаптап, висцеральды плевраға айналады.
Әр плевра жапырақшасы келесі қабаттардан тұрады:
1. Мезотелий
2. Аралық мембрана
3. Беткі коллагенді қабат
4. Беткі эластикалық қабат
5. Терең эластикалық қабат
6. Терең коллагенді-эластикалық қабат
Мезотелий функциялық қасиеттері:
1. Сору және резорбцияға қатысады (1 сағ. 70 литр сұйықтыққа дейін
фильтрациялай алады)
2. Фибринолитикалық қасиетке ие
3. Мезотелиоциттер микробүрлерді құрайды
4. Аркадтар
Мезотелиоциттер мен аркадтар әр жас деңгейінде қызмет етеді. Қалған
қабаттары механикалы беріктілік пен созылғыштық қызметін қамтамасыз етеді.
Іш пердесінің ерекшеліктері:
1. Қан-айналысының аздығы
2. активті лимфокапилярлы жүйе
3. ауырсынуға сезімтал иннервация (іш пердесін тітіркендірсе адамда шок
дамиды)
4. Клеткаарлық зат сұйықтықты транспорттайтын интерстициалды каналдар
түзеді.
Іш перденің қызметтері:
1. су – минералды алмасуға қатысады
2. Серозды қуыстағы ағзалар активтілігін қамтамасыз етеді
3. макрофагиялық жүйенің көмегімен серозды қуыстың стерилділігін
қамтамасыз етеді
4. биологиялық барьер қызметін атқарады.
Іш пердесі дамуына келесілер маңызды:
1. ішектердің ұзындығының өсуі және дифференциясы
2. бөліктерінің өзгеруіне байланысты ішектердің жылжуы
3. Іш пердесінің бөліктерінің екіншілік фиксациясы
Іш пердесіне мынандай сипаттама беруге болады:
Ол жылтыр, тегіс және мықты (3 тен 20 кг дейінгі салмақта созыла
алады).
Іш пердесінде орналасына байланысты іш ағзаларды келесі топқа бөледі:
1. интраперитениальды: висцеральды жапырақшамен барлық қабаттары
қапталған, бауыр мен ас-қазан (Сапин бойынша), өт қабы түтігі, жалпы
холедох, көлденең 12-елі ішектің жоғарғы бөлігі, ащы ішек, соқыр ішек,
аппендикс, колденең тоқ ішек, сигматәрізді ішек, тік ішектің жоғарғы
бөлігі.
2. мезоперитонеальды: үш жағынан іш пердесімен қапталған, бауыр мен ас-
қазан (хирургиялық), өт қабы, жоғарлаған және төмендеген тоқ ішектер, тік
ішек ортаңғы бөлігі, қуық (толы күйінде), жатыр (күмбезі мен денесі).
3.Экстраперитонеальды: іш қуысынан тыс жатқандар (бір жағынан
жапырақшамен қапталған), 12-елі ішектің төмендеген, жоғарлаған, төменгі
көлденең бөліктері, ұйқы безі, тік ішек төменгі бөлігі, бүйрек, бүйрекүсті
безі, несепағар, бос қуық.
Интра- және мезоперитонеалды органдар іш қуысында орналасқан,
экстраперитонельды органдар іш қуысы артында орналасады.І ш қуысында
қуыстар мен органдар иірімдерін толтыратын, және ұйкелісті азайтатын іштік
ликвор болады. сұйықтық ағысы келесідей болады: ол сол жақ қабырға астынан
кіші ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz