Салыстырмалы әрекет жасаудың екі әдістемесі

Салыстырмалы әрекет жасаудың екі әдістемесі.

Диагносткалау негізінде суретті тесттерді қолданбайтын маман жоқ болар, с»рә, әсіресе, егер ол баламен жұмыс (істейтін) жасайтын мамандар болса шын мәнінде, бұл клиенттің ішкі желі туралы үлкен көлемді ақпарат алуға талана мүмкіндік. Онымен бірге балалар сурет салу сияқты тапсырманы (қуана, ) шын көңілмен орындайды - бұл іс - әрекеттің дағдылы және түсінікті түрі.

«Адамның суреті», «Үй ағаш, адам», «белгісіз жануардың суреті», «жанұя суреті» және т. б әдістемесі неғұрлым жиі қолданылады. Студенттерді оқытқан кезде суреттің деталын, бағалау параметрлерін толық қарастырды, жұмысты талдау жасалады. Тәжірибеде тәжірибесі бар маман көбінесе алдымен (болжам) жорамал жасайды, ал сосын, оларды тексереді.

Суретті тесттің қайсысының клиенттің ішкі дүниесі туралы, оның эмоциялық жағдайы туралы қайсысы көбірек ақпарат беретінін біз әріптестермен талқылағанбыз. Бір мезгілде беретінін біз әріптестермен талқылағанбыз. Бір мезгілде «Үй - ағаш - адам» және «белгісіз жануар суретін» ұсыну керекпе немесе бір жұмысты орындау жеткілікті ме? Бұл әдістемелер бірін - бірі толықтыра ма?

Мен осы әдістемелерді салыстыруға әрекет жасадым. Әр - түрлі авторлар нақтылап талдаудың әртүрлі деңгейдегі талдау жасауға арналған параметрін бөліп шығарды. Егер бұл жұмысты жалғастырғысы келгендер табылса мен қуанамын.

Әдебиеттер тізімінде Е. С. Романованың, О. Ф. Потенкинаның «Психологиялық диагностикадағы графикалық әдістер» атты атақты монографиясына нұсқау жоқ, онда тек «Үй - ағаш - адам» көрсетілген, бірақ, «белгісіз жануар» жоқ.

Айтпақшы соңғы әдістемені суреттің материалдар өте аз болып шықты.

Әдістемелер туралы жалпы ақпарат.

«Үй - ағаш - адам»

Үй - субьектінің жанұя туралы пікірі немесе оның жанұялық оған қарым - қатынасы туралы пікірін талдау ретінде түсіндіріледі, анасының фигурасы, автопортреті мұқият қарастырылады.

Суреттің маңызды деталы: егер үйдің тек бір бүйірі ғана бейнеленген болса, бір есіктен кен емес, бір терезе, бір қабырға, егер бұл көп қабатты үй немесе тропиктегі үй болмаса, труба немесе түтін шығуға арналған басқа да құрылымдар бейнеленген. Трубалардың болмауы сол сияқты жартылай бұзылған үйдің суретін дәлелдей алады.

Егер үй басқа суретден ірірек (бейнеленсе) салынса, онда жанұядағы тұйықты болжайды. Басқа суреттерден майдалау (ұсақ) үйдің суреті - жанұялық байланысының әлсіздігін, «үйді сезінудің» жоқтығын білдіреді. Үйді бейнелеудегі абыржу (үрей, қорқыныш) жанұя (ортаға) ішкі мәселелерді көрсетеді.

Егер баланың әңгімесінде үйде баланың ата - анасыз тұрып жатқандығы туралы айтылса, онда олардың ата - ана қамқорлығынан құтылуға ұмтылысын (тырысқанын) болжауға болады.

Суретті талдау кезінде:

- қабырға мен үйдің шатыры ЭГО шекарасын көрсетеді:

- бөлме - ассоциацияларды қарастырады;

а) бөлмеде тұрып жатқан адаммен;

б) бөлмедегі кейіпкердің қарама - қарсы қарым - қатынасы;

в) бұл бөлменің тағайындалуы;

- терезелер - байланыстыру тәсілі;

- үйдің шатыры - қиял сферасы, шынайылықтан қол үзу.

- труба - жақын көңілдес қарым - қатынастағы жылылық белгісі ретінде қарастырылады.

Ағаш - базалық автопортрет, субьектінің бейсаналы даму картинасы, оны әдеттегі шындыққа, оларға әсер ету мен тәсілге қоса отырып әке фигурасы.

Суреттің маңызды деталы - діні және бірбұтағы .

Суретті талдау кезінде:

- тамырлар өткенге өз жанұясына қарым - қатынас көрсеткіші ретінде түсіндіреді (ағаш ауада тамырсыз ілулі тұрса - үйге берілудің (үйді жақын көрудің) нашарлығы)

- діңі (өзегі) - субьектінің өз мүмкіндігін, күшін түсінуі дененің белгісі, қазіргі (нағыз) қатынасын көрсетеді;

- ағаштың ұшар басы болашақпен, сол сияқты ойлары, арманы бар баспен ассоцияциялайды (байланыстырады)

- бұтақтары - иілгіштік деңгейі олардың қосылып, қанат жайып (араласып) кету деңгейі, көлемі саны субьектінің ортадан қанағат алу қабілеттілігі мен қолайлылығына, бейімделуіне көзқарасын көрсетеді.

- бұталардың құрылысы - байланысу сферасын, шындыққа қанағаттану деңгейі.

Жел бақылауға қиын берілетін, субьектінің күйзелісін білдіреді.

Күн жылу көзі, беделді фигура символы.

Адам - субьектінің жеке кейіпкерге көзқарасы. Субьектінің шынайы бейнесі. Субьектінің сексуальды ролінің концепциясы. Субьектінің кейіпкерлер арасы қарым - қатынасқа тұтастай толығы мен немесе ерекше өзара іс - әрекеттерге тәсілі. Белгілі бір фобшар, обессивтік сенулер Субьектіге оны қоршағандардан ерекше сүйкімді адам.

Адамның суреті интелетінің даму деңгейін бағалауға мүмкіндік береді, бірақ бұл жұмыста талдаудың бұл бөлігі қарастырылған. (Мұны Ф. Гудинафтың, Д. Харистің кітаптарынан немесе А. Л. Венгрдің компьютерлік вариантынан көруге болады) .

Адамды суреттеудегі маңызды деталдар; бас, дене, екі қол, екі аяқ. Екі көз, екі құлақ, мұрын, ауыз. Қандай да бір бөлігінің формаларының өзгеруі субьектінің сол тәрізді немесе ұқсас шынайы өзгеруін немесе оларға бейімделу реакциясын көрсетеді.

Суретке талдау жасау кезінде:

- бас - интелект, бақылау, қиял (ойлау) сферасы;

- бет әлпеті - шындықпен сенсорлық байланыс, ішкі стимулдар рецепторы;

- дене - базалық қажеттіліктер және әуестенудің орналасу орны;

- қолдар - күреске базалық ұмтылу, ортаны басқару мен өзгерту қаруы, неғұрлым жетілген және қоршаған ортаға ілтипатпен бейімделген, ең бастысы, қызметкерлер арағы қаруы.

- табаны - қызметкерлер арағы жылжымалылық белгісі.

«Белгісіз жануар»

Жұмыс өзінің «меніне», өзінің дүниедегі жағдайы туралы түсінігін көрсетеді, өзін мәні бойынша жануарлар мен теңестіргендей.

Суреті салынған жануар - сурет салушының өзінің өкілі

Образды бейнені жасау тәсілі қиял мен ойлау түрін сипаттайды.

Төменгі деңгей - шынайы жануар (6 жасқа дейін - нормадан ауытқымау) . Бұл интеллектуальды немесе эмоциальды дамудың ауытқу көрсеткіші болуы мүмкін, қорқыныш туралы айтуы мүмкін.

Егер бір кездері болған хайуан әдебиет немесе кино образы бейнеленсе, онда бұл қиялға кедей немесе төменгі мәдени деңгей туралы айтады.

Шынайы хайуан деталынан құрастырған сурет тапсырмаға рационалистік, шығармашылық емес тәсілді көрсетеді. (8 жасқа дейін тән) Тұлғалардың саны неғұрлым көп болса соғұрлым бағасы жоғары.

Стандартты схема бойынша тұтас образы (көзі бар, аузы, денесі, аяғы бар басы) тапсырмаға көркем эмоциялық тәсілді сипаттайды. Хайуан неғұрлым, шынайыға аз ұқсас болса, тестіленушінің қиял деңгейі соғұрлым жоғары болады.

А. А. Венгер жұмысқа талдау жасауды мынадай схема бойынша құруды ұсынады.

- жалпы әсер алу.

- сезім органын, аяқтағаннан сексуалды символикаларды бейнелеу (бұл өһзін көрсетуді, үрейленуді, қорқынышты, қиялдауды білдіреді) ;

- шабуыл жасау мен қорғану құралы қалай белгіленген;

- өмір сипатын бейнелеу.

М. Р. Битянова талдау жасау кезінде мыналарды көрсететін көрсеткіштерді анықтады.

- мазасыздану жағдайын;

- психологиялық қорғауды

- организмнің әлсіреуін, төменгі күш қуатыты, депрессиялықты;

- агрессивтілікті;

- өзін - өзі төмен бағалауды;

Әдістемелерді салыстыру.

Авторлары: Дж. Бук (1948) - «Үй - Ағаш - Адам»; Ж. Жшбе (1934) - «Ағаш»; М. З, Дукаревич - «Белгісіз жануар»,

модификация - А. К Венгер.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс