Кемеңгер немесе елбасы туралы тебіреніс (Назарбаев Нұрсұлтан Әбішұлы)

Жоспар

Назарбаев Нұрсұлтан Әбішұлы
КЕМЕҢГЕР немесе ЕЛБАСЫ ТУРАЛЫ ТЕБІРЕНІС
Ел мүддесіне ерекше назар

Пән: Журналистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

Назарбаев Нұрсұлтан Әбішұлы
Назарбаев Нұрсұлтан Әбішұлы (1940) - тәуелсіз Қазақстанның тұнғыш Президенті. Туып-өскен жері-Алматы облысының Қарасай ауданына қарасты Шамалған ауылы. Днепродзержинск техникалық училищесін (1960), Қарағанды металлургия комбинатына қарасты жоғары техникалық оқу орынын (1967), Кеңес Одағы коммунистік партиясы Орталық комитетіне қарасты Жоғары партия мектебін (1976) бітірген. Экономика ғылымның докторы, академик. Еңбек жолын 1960 жылы Теміртау қаласындағы Қарағанды металлургия комбинатында қатардағы жұмысшы болып бастап, домна пешінің аға газдаушылығына дейінгі жолдан өтті. 1969 жылдан бастап комсомол және партия жұмысына ауысты. Жоғары мемлекеттік және партиялық қызметтерді 1979 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің хатшысы болып сайланған кезден атқара бастады. Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Министрлер Кеңесінің төрағасы (1984-1989), әрі Кеңес Одағы Коммунистік партиясы Орталық Комитеті Саяси бюросының мүшесі (1990-1991), Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Жоғарғы Кеңесінің төрағасы (1990 жылдың ақпан-сәуір айлары) болып қызмет атқарды. Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының Жоғарғы Кеңесі 1990 жылдың 24 сәуірінде Н.Ә.Назарбаевты Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының ең алғашқы Президенті етіп сайлады. Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының Президенті ретіндегі қызметінің заңға сәйкес екенін 1991 жылы 1 желтоқсанда өткен ең алғашқы бүкілхалықтық сайлау одан әрі орнықтыра түсті. Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы атауының Қазақстан Республикасы болып өзгеруіне байланысты Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің қаулысына сәйкес Н.Ә.Назарбаев 1991 жылы 10 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Президенті лауазымымен қызметке кірісті. Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жоғарғы Басқолбасшысы, Қазақстан халықтары Ассамблеясының Төрағасы, Қазақтардың Дүние жүзі Қауымдастығының Төрағасы. Қазақстанның, Ресейдің, Өзбекстанның және басқа да бірқатар шет елдің жоғары ордендері мен медальдарымен марапатталған. Нұрсұлтан Әбішұлы әлемнің аса ірі мемлекет басшылары мойындаған қазақ мемлекетінің ең алғашқы басшысы, дүние жүзіне әйгілі саясаткерлердің бірі. Ол ел басқару ісінде халықтың ғасырлар бойы жинақталған бай тәжірибесі мен әлемдік тәжірибені тал бойына тоғыстырған алымды да алғыр басшы. Ел өмірінің алуан салалы тіршілік-тынысын терең білу, маңдай тіреген проблемалардың ең елеулісін тап басып тани алу, ел ішіндік және әлемдік ахуалдармен санаса отырып ұрымтал әрекеттерге бару, сол жолда таңдалған бағытын табандылықпен жүзеге асыру- Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың мемлекет басшысы ретіндегі басты қасиеті. Н.Назарбаевтың бастамасымен тәуелсіз қазақ елінде дүниежүзілік-тарихи маңызы бар істер атқарылды. 1991 жылдың күзінде 40 жылдан астам уақыт бойы адамзат баласына от бүркіп, апат қауіпін төндіріп келген Семей ядролық сынақ полигоны жабылды. 459 ядролық жарылыс өткен бұл полигон енді мәңгіге тыншыды. Туған елінің тыныштығын, адамзаттың қауіпсіздігін ту еткен Н.Назарбаев Америка Құрама Штаттарының, Ресейдің, Францияның билеушілерімен ұзақ та күрделі келіссөздер жүргізіп, ядролық қаруды Қазақстаннан аластауға 1994 жылы келісті. Бұл біз үшін өтеуі қымбат келісім еді. Өйткені ядролық державалар (АҚШ, Англия, Россия, Қытай, Франция) Қазақстанның тәуелсіздігіне, егемендігіне және бүгінгі шекараларының өзгермейтініне құрметін білдірді, Қазақстанның тәуелсіздігіне территориялық біртұтастығына қарсы күш қолданбауға міндеттенді, Қазақстанға экономикалық қысым көрсетуге бармайтынын мәлімдеді. 1995 жылы соңғы ядролық қару қазақ елінен әкетілді. Осылайша адамзат тарихында тұңғыш рет жойқын қарудан ерікті түрде бас тартқан мемлекет пайда болды. Президент Н.Назарбаевтың көптеген бері қолға алып, практикаға енгізіп келе жатқан іргелі идеясы-Еуразиялық одақ құру. Бұл, әрине, бұрынғы Кеңестер Одағын тірілту емес. Еуразиялық одақ қос құрлықты мекендеген мемлекеттер мен халықтар арасындағы интеграцияны жаңа сапалы биіктікке көтеру. Алғашқы нәтижеге де қол жетті. 2000 жылдың күзінен бері бес мемлекеттің басын қосқан еуразиялық экономикалық одақ өміп сүріп келеді. ЮНЕСКО күнтізбесіне Абайдың 150 жылдық, М.Әуезов пен Қ.Сәтбаевтың 100 жылдық, Түркістанның 1500 жылдық мерейтойларының енуі, Париж бен Лондонда, Берлин мен Токиода қазақ арыстарының аттары құрметпен аталып, ән-күйлеріміз бұрынғыдай жалтаңкөзденбей, барынша еркін, қуанышты көңілде шалқуы мәдениетімізді, өнерімізді, ғылымымызды ғана түлетіп отырған жоқ, санамызды, дүниетанымымызды, мінезімізді де жаңаша қалыптастыруда. Қазақстанның тәуелсіздігі жылдарында қыруар іс атқарылды. Бірақ олардың ішінде екеуін атап өту керек. Біріншісі - 1997 жылы Президент Н.Назарбаев ұсынған Қазақстан - 2030 даму стратегиясы, екіншісі - елорданың Алматыдан Астанаға көшірілуі. Үш ғасырға жуық уақыт бойы отаршылдықтың тауқыметін тартып, этнос ретінде шалажансар халге түскен қазақ халқын ел етіп, ТМД елдерінің аясындағы ең көп тілді, көп конфессиялы Қазақстанның еңсесін көтеріп, тәуелсіздік жолымен алып жүру міндеті Нұрсұлтан Әбішұлының маңдайына жазылды. Бұл жолда да тәуелсіздікті тәу ететін, шынайы демократияға ұмтылған, ұлтаралық түсіністік пен достықты өмір салты еткен, болашағына сеніммен қадам басқан қазақстандықтардың символына айнала білді.

КЕМЕҢГЕР немесе ЕЛБАСЫ ТУРАЛЫ ТЕБІРЕНІС

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Начало формы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Конец формы
Біз ұзына бойы тарихы мыз да Ұлы далада небір қиындық тарды басымыз - дан кешірген, сұрапыл соғыстарды, жойқын жор туылдарды өткерген; сан рет қирап, сан рет бой түзеген; "та рих тың тағдырлы көші" дей тін ұзақ жолда жақсыны да, жаманды да көрген; салтанатты да өмір сүрген, хандары алтын сарайларда да тұрған, алтын тақта да отырған, іргелес елдермен бейбіт өмір сүре де білген елміз.
Тауқыметті соншама көп кешкен, тағдыры аянышты - езіліп-егілген, жа бығып жапа шеккен, тарығып-зарық қан халық жер бетінде екеу болса, со ның біреуі - қазақ. Сондай сұмдық тар дың кесірінен қазақ кезінде атамекенін тастап, тоз-тоз болып жан сауғалауға да мәжбүр болды.
Орысқа бодан болған үш ғасырдың ішінде тарихымыз, ар-ожданымыз табан ға тапталды. Алқакөл-сұламаға ұшыра дық. Кеңпейіл, аңқау қазақтың мал-жаны тәркіленіп, ашаршылыққа душар болды. Зұлматтың құрығына түсті. Өзгенің та ри хын өзімізге теліп оқыдық. Хандарымыз бен билеріміз, бектеріміз бен батыр ла ры мыз әжуаға, күлкіге, мазаққа айналды. Та рихымыз саясаттың құралына айналды. Сана, дәстүр күйреді. Халық жадынан ай рылды. Шыбын жаны шырқырады. Ұлт ретінде жер бетінен жойылып кете жаз дадық. Қазақтың: "Қаратаудың басы нан көш келеді", деп зарлағаны, Қаз туған жыраудың: "Қайран да менің Еділім" деп қабырғасы сөгілгені; үш жүздің басын қоса алмай, қала сала алмай, көшіп-қон ған жұртын орнық ты рып ел ете алмай Абылайдың пұшай ман болғаны; Бұқар жыраудың жер тіреп күңіренгені; "Еділді келіп алғаны - етекке қолды салғаны, Жайықты келіп алғаны - жағаға қолды салғаны", "Әдіра қалғыр Үш Қиян" деп Мұрат ақынның күйзелгені; "Бас-басына би болған өңкей қиқым, Мінеки, бұзған жоқ па елдің сиқын", деп Абайдың қабыр ғасы қайысатыны осы тұс еді.
Даламызды да, өзімізді де көрмеген батыстың ғалымдары қазақты жер бе тін дегі жабайы халықтың қатарына қосты. Олар өркениеттің Шығыстан бастал ған ды ғын, Еуропа қалың ұйқыда жатқанда бұл өңірде салтанатты тірші лік болған ды ғын, керек болса, ер қана ты жылқыны да қолға үйретіп, ер-то қым салып, жүген деп, өмір сүрудің құра лына айнал дыр ған ды ғын біле тұра, мойындағылары келмеді. Өркениеттің жалғасын, тұтас бір дәуірін жасаған ата-тегіміз - ғұндарды да, оның көсемі Еділ (Аттила) патшаны да; көк Тәңірі мен қара жердің ортасын дағы бү кіл адам баласын билеген, дүниенің төрт бұрышын аузына қарат қан, сөйтіп азды-көп, кедейді бай қыл ған, тату елге жақ сы лық қылған, асыл мұралар қалдырған Қа ғанат қаһарман дарын да жабайыға санады.
Ойыңа түссе зығырданыңды қайна та тын, пұшайман қылып сергелдеңге сала тын, досың түгілі жауыңа да тілемейтін осындай қорлықты, сұмдықты басымыз дан кешкен, тарихқа есесі кеткен елміз.
"Дәуір алмасып жатқанда өмір сүр ме", - дейді екен қытайлар. Бүгінгі ұр пақ тың өмірі дәуір мен дәуір, ғасыр мен ғасыр алмасып, заман өзгеріп жатқан тұсқа тура келді. Біз осы күнге арып-ашып, жадап-жүдеп, шаршап-шалдығып, талықсып, сеңдей соғылысып, тентек қойдай теңселіп, ақылымыздан, жады - мыздан, санамыздан айырыла жаздап жеттік.
Құдайға шүкір, Алла көзіміздің жа сын көріп, тілегімізді беріп, басымыздан бақ тайған, қан жылаған зар заманымыз артта қалып, жаңа дәуірдің, жаңа заманның есігін аштық.
Сөйтіп, көз алдымызда демде жер де, ел де, адам да, заман да өзгерді. Күл-тал қа ны шығып, быт-шыт болып қираған өндіріс ошақтары қайта тірілді, жаңа арнаға түсті. Ел есін жиды, етегін жапты, еңсесін көтерді. Халықтың көңілі орны ғып, жаңа заманның кәсіп-тіршілігіне көшті. Ызы-қиқы, адам баласы түсініп бол майтын неше түрлі мехнат-қиын дық тар ұмыт болды. Жылқы мінезді халық емеспіз бе, енді бүгін сол құбыжықтарды басымыздан кешпегендей, көзімізбен көрмегендей болып отырмыз. Демде-ақ бәрін де ұмыттық. Ұлы далада шым-шы тырық, қым-қиғаш, астасқан алуан заман ның ел басынан өткені де, талай дәурен сүргені де рас, бірақ ХХ ғасыр дың аяғында көзіміз көрген, өзіміз ара ласқан бүгінгідей ғажайып шындықты қазақ халқы бұрын-соңды басынан кешкен емес.
Сенесіз бе, сенбейсіз бе? Небары он сегіз-ақ жылдың ішінде осы байтақ дала да бұрын-соңды болмаған бүтіндей жаңа мемлекет - Тәуелсіз Қазақстан елі көш түзеді. Осы Ұлы көшті Н.Ә.На зар баев бастады. Арғы-бергі заманда осындай ұлан-ғайыр мемлекет орнатып, халқы ның көңіліндегісін тауып, көкейін дегісін істеген Назарбаевтай кісіні Ұлы даланың тарихы білген емес.
Н.Назарбаев ел тізгінін алмағайып, аумалы-төкпелі, ең қиын кезеңде қолына алды. Тарихтың да, тағдырдың да сыны нан абыроймен өтіп, халқын да қыл кө пір ден, жанып тұрған өрттен аман алып шықты. Азаматтың теңдесі жоқ осы қа һар мандығын, даналығын кейінгі ұрпақ тың келешекке аңыз етіп жеткізетін - ді гінде еш күмән жоқ. Тарихқа есесі кеткен халқымыздың бүгінгі тағдыры туралы ойлау - Президентіміз туралы ойлаумен сабақтас. Бағы тайған қазақтың есесін қайтарып, қабырғалы ел етіп, осыншама құдіретті жасап беріп отырған Елбасының кемеңгерлігі туралы қалай айтсақ та жарасады.
Н.Назарбаев - түп атасынан, арғы тегінен батырлық үзілмеген, қазақ та рихында қолбасшылығымен, билігімен, шешендігімен өшпестей із қалдырған қайраткерлердің ұрпағы. Бабалары - еңсегей бойлы Есімханның туын ұстаған қолбасшы Қарасай батыр, Қарасайұлы Көшек батыр, Назарбай би. Әкесі Әбіш пен анасы Әлжанның тұла бойы тұң ғы шы, әулиеге түнеп жүріп, Құдайдан тілеп алған баласы.
Әлжан ана перзент көрмей, құрсақ көтермей, аяғы жеткен жердегі әулие лерді аралап, ақыры Райымбек батырдың ба сы на кеп түнеген түні түс көреді... Түсін де ен далада жүріп келеді екен. Жүріп келе ді, жүріп келеді, ақыры көз ұшында сағымданып көрінген бір теңізге келіп жетеді. Теңіздің түбіне түседі, жүре береді. Жүре береді, бір кезде теңіздің түбінде көлденең жарқырап жатқан ұзын мылтықты көреді. Мыл тықты көтеріп алып, иығы на салып, сол күйі теңізді кешіп отырып, арғы бетіне шығады...
Осы көрген түсін Әлжан ана ауылдағы абысын-ажындарына айтып береді. Олар Әлжан ананың түсін жақсылыққа жориды: "Құр сақты болады екенсің, шекесі торсықтай ұл табады екенсің, өмірі күреспен өтеді екен", - дейді. Алла анамыздың тілегін беріп, тоғыз ай, тоғыз күн көтеріп, дүниеге болашақ Президентті әкеледі.
Айтса айтқандай, ес жиып, етек жап қан нан бері Нұрсұлтанның өмірі ел үшін, болашақ үшін күреспен өтіп келеді.
Болашақ Президентті алғаш рет 1957 жылы көрдім. Қаскелеңдегі Абай атын дағы қазақ орта мектебінде педпрак ти кадан өткенімде Нұрсұлтан оныншы кластың оқушысы еді. Жүзі жайнап, екі көзі оттай жанып, жарқ-жұрқ етіп, ай маң дайы жарқырап, бәйге атындай ты пыр шып отыратын. Ішіне сыймай жүр ген бір құдірет бардай көрінетін. Қажыр лы, еңселі болатын. Тұрғыластарының ара сы нан иығы озық тұратын. Намыс шыл болатын. Момынға болысып, жұрт қа көмектесіп жүретін.
Болат кездік қын түбінде жатпайды дегендей, Нұрсұлтан жастайынан қы нап тан суырылған қылышқа ұқсады, әуел бастан-ақ мұзжарғыш кемедей қай ортаға барса да сыйып, сіңіп жүре берді.
Орта мектепті үздік бітірді. Бала жастан елгезек болып өсті. Ерте тұрды, кеш жатты. Отбасының ауыртпалығын әке-шешесімен бірге көтерісті. Жатпай-тұрмай ата-анасына қолғабыс тигізді.
Асылы, ықылым заманнан бері қоғам дық өмірде қалыптасқан белгілі бір құбылыс - кесек, біртуар тұлғалардың жара тылысы ерекше болып, көпшілік ортада құдай берген қадір-қасиетімен бала кезден танылатындығы. Сөйтіп, жа сы нан көзге ілігіп, қай істе де мақсат кер лік мінез-болмысымен дараланып, шоқтығы биік тұратындығы.
Өзі қатарлы балалар ауылын қимай жүргенде Қаскелеңге тиіп тұрған әсем Алма тыға емес, ол кезде жер түбіндей көрінетін Арқадағы Қарағандыға, оның да өзіне емес, жанындағы ол кезде атын біреу естіп, біреу естімеген Теміртау қала сына, онда да оқуға емес, жұмысқа тар тып кеткенін, кейіннен өзге де қазақ стандық жастармен Днепродзер жинскі ге аттанғанын, келгеннен кейін Қазақ стан Магниткасының маңдайалды металлургі атанғанын да, сонда жүріп көзге түсіп, әуелі комбинаттың, одан қаланың, одан облыстың басшылығында болғанын да, қылшылдаған қырықтағы жасына жаңа жеткенде республикалық деңгейдегі лауа зымды қызметке - Орталық Коми теттің хатшылығына шақырылғанын да, мұнан соң көп ұзамай сол кезде Кеңес Одағын да ғы ең жас Совмин Төрағасы болып бе кі тілгенін де бүгінде халық жақсы біледі.
Бесіктегі баланың бек боларын кім біледі,
Қарындағы баланың хан боларын кім біледі,
- дегендей, ол кезде Нұрсұлтанның Прези дент боларын кім болжады дейсіз. Бірақ табиғатынан жалындап тұрған жас тың түбі бір жерді жарып шығатынын жұрт сезетін еді.
Нұрсұлтан уақыт тынысын ерте сезді. Қазақ жастары атын естісе де затын біл мейтін бүкілодақтық екпінді құрылысқа жазылды. Өз жолын, даңғылын тапты. Ортасынан оза шауып, көшбасшылыққа ұмтылды. Көкірек көзі ерте ашылды. Сан далмамен күн кешкен, қызыл төңке ріс, қызыл зұлмат, кіші тәркілеу, ұлы тәркілеу, ашаршылық тозағынан өткен қазағына күзетші болайын деді, ел қатарына қосудың қамын жеді.
Темір қорытты. Домнаның пешіне қай нап-пісті, жарғақ құлағы жастыққа тимей жастайынан жарқырап көзге түсті. Деге ніне жетті. Әруақ қолдап, бақ дарып, таққа мінді. Сөйтіп, заты қазақтың рухын ас панға көтерді, ел-жұртын да өрге жетеледі.
Нұрсұлтан Әбішұлы неге жетсе де - моншақтаған терін сұқ саусағымен сыпы рып, от шашқан домна пешінің қызуына қақталып жүріп жетті. Жоғары ға, билік иерархиясына сүйреген, қол тығынан деме ген жанашыры болған жоқ. Өзінің жүрек отына сенді. Бейнеттен бойын тартпады. Өмірдің ыстық-суығына алмас қылыштай суарылып өсті.
Н.Назарбаев жауапкершілікті мойны на алып, ел үмітін арқалаған кезде, Қа зақ Советтік Социалистік Республи ка сы дейтұғын елде тұратын азамат тар дың ішіндегі ең бейшарасы, ең сорлысы қазақтар болатын. "Қазақпын" деп те, "Менің ана тілім - қазақ тілі" деп те айта алмайтынбыз, айтқызбайтын. Мың қазақ отырып, арамызда жалғыз орыс болса бәріміз орысша сөйлейтінбіз. Тіл де, дін де, тарих та, мәдениет те, салт-дәс түр де, әдет-ғұрып та, ата жолы да - бәрі де мансұқ болды. Мәскеуден кел ген - дердің ығына жығылдық. Сөзін сөйлеп, жағынуға тырыстық. Қатыгездік, бірін-бірі сыйламастық, жанкештілік, самар қау лық, жалқаулық, немқұрайды лық етек алды. Елдің еңсесі түсті. Өтірік күлді, жалған сөйледі.
Енді, құдайға шүкір, сан ұрпақ аңса ған, мыңдаған жылдар бойы армандаған тәуелсіздікке қол жеткіздік - ел болдық. Тәуелсіздік алған жылдары мемлекет өзі нен өзі орнай салғандай, өзінен өзі дами беретіндей дау ры ғысып, қалпағы мыз ды аспанға лақ ты рып, қуаныстық. Есі шық қан ел не істерін білмей шеруге де шық ты. Қайсыбірі сол шеруге не үшін шыққандарын да білмеді.
Шынтуайтына келгенде, біз бұрын-соңды қазақ басынан кешпеген бақытты кешіп, солар сезіп-білмеген жауапкер шілікті мойнымызға алған едік. Бұрын ешқандай тәжірибесі болмаған елде, даму жолының өнегесі болмаған жерде тәуелсіз мемлекет орнатуды қолға алған едік. Бұл адамзат тіршілігіндегі, адам сана сындағы, оның тәжірибесіндегі қиынның ең қиыны еді. Осы жауапкер шілікті қалың елдің ішінен суырылып шығып, мойы нына алған, өз тағдырын елі нің тағды ры мен жалғаған, сөйтіп солардың ылғи үзіле берген үмітін жал ғаған азаматымыз - халқының ержүрек перзенті Н.Назарбаев болатын.
Тәуелділіктен арылып, тәуелсіздікпен қауышқан тұста, ызы-қиқы кезеңде мен Н.Назарбаевтың елді апатқа ұшыратып алмай, аман алып шығудың айла-әрекет те рін іздеп шарқ ұрған, елі үшін төсегі нен түңіліп, түн ұйқысын төрт бөлген мазасыз күндерінің, ұйқысыз түндерінің куәсі болған, жан тебіренісін де, күйзелі сін де көрген адаммын. Жан-жақтан анта ла ған ке зеңде жанында болған, ерліг ін, қайсар - лығын, тәуекелшілдігін көзіммен көрген, елі үшін атқарған ерен еңбектерінің куәсі болған адаммын. Шамам келгенше қолғабыс тигізген нө керлерінің бірімін.
Тәуелсіздіктің қиын да күрделі жыл да ры 5 жыл бойы күні-түні қасында бо лып, тереңдігін, кемелдігін көрдім. Елім дегенде ен дүниеге сыймай талай тебі рен ге нін, талай ұйқысыз түндер мен тыным сыз күндерді басынан кешіргенін көзіммен көріп, жүрегіммен сездім.
Арпалысқан, аласапыран кезеңде үйреніскен қалыпты жүйенің астан-кес те ңі шығып жатқан, алда не боларын біл мей жұрт сасқалақтаған уақытта Н.На зарбаев именбей қол бастады, тар кезең нен жол тапты. Алаштың аманатын мой нымен көтерді. Азаттыққа қолымыз ды жеткізіп, мәртебемізді асқақтатты.
Сын сағатында, алмағайып заманда екі өмір, екі дүние, екі дәуір арпалысқа түскен шақта Назарбаев осындай қадамға барды. Керек десеңіз, бәйгеге басын да тікті. Ештеңеден, ешкімнен қаймыққан жоқ. Қалай барды? Неге сенді? Кімге сенді? Бұл арасы ол кезде тек оның өзіне ғана мәлім еді. Ес жиып, етек жапқан кезде ол туралы Н.Назарбаевтың: "мен хал қымның тәуекеліне сендім" - деп жаз ғаны да, "...Мен өз халқымның жо лын да басымды бәйгеге тіккен адаммын. Маған ары үшін жанын садаға ететін осын дай текті халыққа, мені ұлым деп, перзентім деп төбесіне көтерген халыққа, арғы-бергідегі қазақ баласының бірде-бірінің пешенесіне бұйырмаған бақыты - толыққанды, тәуелсіз мемлекет құру дың басында болу бақытын бұйыртқан халыққа қызмет етуден артық ештеңенің керегі жоқ, осы жолда мен бойымдағы бар қайрат-қабілетімді, білім-білігімді аямай жұмсаймын, қандай да тәуекелге барамын..." деп ағынан жарылғаны да жа дымызда. Қандай да бір шешім қабыл дағанда да, нендей бір істі бастағанда да Елбасы осылай, үнемі халыққа сеніп, халқына арқа сүйеп келеді. Президентті қол тығынан демеген де, демейтін де, қол да ған да, қолдайтын да - өзінің туған халқы.
Осының бәрі айтуға ғана жеңіл. Әйт пе се тар кезеңде азаматқа елдің тілегін жүзеге асыратын жүрек керек еді. Білек те керек еді, қолдайтын тілек те керек еді. Риясыз жүрек те, тілек те болды. Алла не берсе де оңынан берді. Соның арқасында біз басымыздан кешпеген өмірді кешіп отырмыз, жүріп өтпеген жолға түсіп отырмыз. Назарбаевты қазақтың пешене сіне берген, халық үшін туған ұлы пер зенті дейтініміз сондықтан.
Елбасының саясаты алтын ар қауы, басты өзегі - ел бірлігін сақтау. Мемлекет рәміздерінен бірде-бір кем ұстамайтыны, қайта-қайта аузынан тастамайтыны - елдің ынтымағы мен бірлігі. Билікті қолына алған сәттен бас тап осыны саясатының туы етіп ұстап келеді.
Бізге ең алдымен ынтымақ, бірлік, елдің тыныштығы керек еді. Ырың-жы рың ға жол бермеу керек еді. Бұдан басқа жол жоқ еді. Бабаларымыз бізге мирас етіп кеткен сол жолдан Елбасы ешқашан тай ған емес. Небір тар жол, тайғақ кешу ден де, неше түрлі сыннан да, тозақтың оты нан да, қияметтің қыл көпірінен де бір лік пен ынтымақтың арқасында аман өтті.
Одақ тарағаннан кейін бұрынғы одақ тас республикалардың барлығы дерлік дағдарысты басынан кешіргені есімізде. Қалыптасқан колхоз-совхоздар ыдырады, зауыт-фабрикалар күйреді, балабақша лар, мектептер, мәдениет ошақ тары та лан-таражға түсті, эконо мика құлдырады, ел күйзеліске ұшырады; жұртты үрей би ле ді, мұның аяғы не болады деп пұшай ман болды. Қайтіп ел бо ламыз деп сер гелдеңге түсті. Неше түр лі арандатушылар пайда болып, әбіржітті, ел ішіне іріткі салды. Ресейдің кейбір саясаткерлері бұл ахуалды "Парад Независимости!" ("Тәу ел сіздіктің шеру лері") деп келеке қылады. Елдің есі шықты, ойына келгенін істеді. Шерулер көбейді. Түрлі қозғалыстар пайда болды. Адамның ақылына сыймай тын митингі лер қаптады. Небір "ше шен дер" шықты суырылып. Неше түрлі газеттер шыға бастады. Қысқасы, жұрт бетімен кетті. Солардың көбі жаңа ғана тәй-тәй басып, қаз-қаз тұрып, тірсегі дірілдеп, құлағы қалқайып келе жатқан тәуелсіздікке демеу болудың орнына қарсы шыққан дай болды. Толып жатқан ессіз митингі лер, шерулер елге кесірін тигізді; мемле кеттің алға қойып отырған, биліктің жүзеге асырсақ, құлағанды түзесек, қисайғанды демесек деген тірлігіне кедергі болды. Көбінің аузынан ақ ит кіріп, көк ит шықты. Елді бүлікке де шақырды. Елбасын балағаттап та жатты. Тобықтан қағып, етектен алмақ түгілі, жағадан да алып, кеңірдекке де қол салып жатты. Сөйтіп жүріп "Демократия қайда?!" деп айқай салды.
Ешкімге оқ атылған жоқ. Елбасы осының бәріне шыдады. "Мұратымызға жету үшін біз осындай қиын жолдардан да өтуіміз керек, төзімді болуымыз ке рек", - деп жүрді. "Тілі байланған, қол-аяғы кісенделген ел едік. Енді аяқ-қолы, тілі босаған соң, жұрт еркін сөйлеуді де үй ренсін", - деді. Кеңшілік жасады. Со - ның арқасында көрші елдер бүлініп жатқанда, бізде тышқан мұрны қанаған жоқ. Осылай демократия жолына түстік. Жұрт еркімен жүрді, еркімен сөйледі, дегенін істеді. Бірақ демократия аузына келгенді оттау, ойына келгенді істеу емес екен дігін, демократия дегеніміз интел лек туалды ақылдың билігі екендігін жұрттың бәрі түсіне бермеді. Бәзбіреу лердің түсін гі сі де келмеді. Сол бір ал мағайып кезең де Елбасы халықтың орта сынан шыққан нағыз интеллектуал екен дігін, саясатта сал қынқандылық, төзім ділік керек екен дігін шебер дәлелдеді. Кемеңгерлікке тән мінез танытты.
Риза болған, әбден сенген ел аза маты ның соңынан ерді. Ері де елін адастырған жоқ. Сөйтіп, көкірегіміз қарс айрылған дай өзіміздің Мәскеуіміз, өзіміздің Ода ғы мыз деп жүрген елде тірі пенде біл мей - тін қазақ деген халықты, Қазақстан деген мемлекетті бүгінде бүкіл әлем таныды.
"Мен сендердің төбелеріңнен алтын жаудырам деп уәде бермеймін, бұдан да қиын кезеңді бастан кешерміз" дегенінің өзінде де, қай сайлауда да, қайбір таңдауда да ел тағы да сол Назар баевқа сенді, Назарбаевтың соңынан ерді, оны таңдады. Талай қауіптен, өмірдің талай сынынан елін аман алып шығып, үнемі ілгерілеумен, жұлдызын жоғары ла ту мен болды. Халық - сыншы, Назар баевтың елді әйтеуір бір даңғыл жолға түсіретініне сенді.
Сенім үдесінен шыққан Елбасы ел тізгінін ұстаған 1991 жылдың 1 желтоқ са ны нан бергі жерде экономикаға төтен нен, сырттан киліккен бүкілдүниежүзілік дағдарыстың да алдын алу, бетін қайтару амалдарын іздестіріп, тосқауыл қоя білді. Тоқсаныншы жылдардың аяғындағы дағдарыстан аман алып қалды. Назар баевтың дағдарыстан шығару әдістеріне, мемлекет құрудағы тәжірибесіне бүгіндері көптеген іргелі елдердің ерекше ден қойып отырғаны сондықтан.
Елбасын әсіре мақтап, аңызға, мифтік кейіпкерге айналдырайын деп отырғаным жоқ, аңызға бергісіз шын дықты көзі мізбен көріп, басымыздан кешіп отырған соң айтып отырмын.
Біз бұрын толыққанды мемлекет орнатпаған, жел біретіп ту тікпеген, астана салмаған, Орда тұрғызбаған ел едік. Құдайға шүкір, Елордалы, Ақордалы, Елбасылы ел болдық, осының бәрін де көрдік, бәріне де куә болдық, мақтаныш сезіміне бөлендік. Елордамыз бүгінде халық аралық қатынас тардың да астанасына айнала бастады.
Астана салу былай тұрсын, сортаң, қу тақыр даламыз да енді бүгін жайқалған орманға айнала бастады. Байтақ Қазақ стан ды орманға, жасыл елге айналдыра мын деген Елбасының "Жасыл ел" дейтін жобасы "Мәңгі ел" орнатамыз деген байырғы Түркі қағанаты заманын дағы бабаларымыздың асыл мұратын еске салады. Астананың маңына он жылда 45 мың гектар орман егіліпті. Ол 75 мың гек тарға жетпекші. "Біз болашақ ұрпаққа ну орманға айналған Қазақ станды табыс етуіміз керек" - деді Ел басы. "Жасыл ел" - "Мәңгі ел" ұғым дары астасып, түбінде еліміздің басты идеологиясына айналатын түрі бар.
Елбасын көп ретте Абылай ханмен са лыстырып та жатады. Сөз жоқ, Алаштың айбыны болған Абылай халық жадында, ел тарихында мәңгілік қалады. Дана қай раткер, кемел тұлғаның: "Үш жүздің ба сын қоссам, қала салсам, сөй тіп көшіп-қон ған жұртымды ел етсем" деген арма ны асқақ болатын. Абылайдың да сол ар ма нын жүзеге асырған, аманатқа адал бол ған адам - тағы да сол Нұрсұлтан На зарбаев. "Тымақ - төбесінен, ел төре сі нен тозады" дейді халық. Құдайға шү кір, қазақтың тымағы бүтін, төресі төрінде.
Н.Назарбаев ешқашан халқына жал ған уәде берген жоқ, ақиқаттан айныған емес. Оны халқы бағалады. Астананы көшіргенде де халқы қолдады, қазір де қолдап отыр.
Елбасының: "Менің бабалары батыр, аналары дана халқым бар; тағдырдың талай тауқыметін мойымай көтерген, өмірдің небір шырғалаң кезеңдерінде небір аласапырандарды басынан кешірген төзімді халқым бар; өздерінің халі мүшкіл бола тұрып, өзінікі түгіл өзге ұлттың жетімін тентіретпеген, қаншама ұлт пен ұлыстарға пана бола білген мәрт халқым бар; жүрегі жомарт, ақылы дария, ниеті пәк, көңілі кіршіксіз қардай ақ ақкөңіл хал қым бар; талай жаудың меселін қайта рып, ел іргесін сөгілтпей, жерін жауға бермей аман алып қалған батыр халқым бар; күмбірлете күй төгіп, тамылжыта ән салып, қырық күн, қырық түн жырлана тын дастандарды дүниеге келтірген өнерпаз халқым бар; қаншама данышпан-даналарды, кемеңгер ғалым дарды, алып батырларды, сұңғыла ше шен дерді, тура билерді дүниеге келтірген тәкаппар да паң халқым бар.
Мені де осы халықтың дүниеге келті ріп, менің де Ұлы даланың қасиетті то пы рағына кіндік қанымның тамғанына ризамын. Айналайын, жомарт халқым нан, дана халқымнан, көнтерілі халқым нан!" - деп тебірене жазатыны сондықтан.
Нұрекең ес біліп, етек жиғалы хал қым деп тебіреніп, елім деп еміреніп, ұл тым деп қызмет етіп келеді. Не көрсе де, елімен бірге көріп, бірге жасасып келеді.
Құдайға мың шүкір! Бүгінде дүние жү зін мойындатқан егеменді еліміз бар. Мемлекеттігіміздің негізін қалап, елі міз дің көсегесін көгертіп, әлемге танытып, көрегендікпен өрге сүйреп келе жатқан Көшбасшымыз бар.
"Қатты жерге қақ тұрар, ынтымақты елде бақ тұрар" деген сөз бар бабалары мыздан қалған. Еліміздің ынтымағына қазір жер-жаһанның бәрі де қызығып отыр. Жер-жерде топалаң келіп, топан су басып, түрлі шиеленіс-қақтығыстар бо лып, қайбір елдер дағдарыстан еңсесін көте ре алмай жатыр. Алла сондайдан сақ тасын деп тілейік. Билікке таласып, баққа таласып, таққа жармасып жатқан кейбір даңққұмар, таққұмарлардың не ойлай ты нын қайдам, халық елдің тыныштығын, жердің бүтіндігін, ердің абыройын тілеп отыр. Елбасының да күні-түні ойлайтыны осы. Оның халқымен қаны да, жаны да бір, жүрегі де, тілегі де бір, әр күні, әр сағаты туған елінің тағдыры үшін күрес пен өтіп келеді. Тәуекелге барып, тәуелсіз мемлекет құрды. Халқын сан ғасырлар армандаған мұратына жеткізді. Осының бәрі ынтымақтың арқасы, Елбасының сарабдал саясатының арқасы, сүттей ұйыған ел бірлігінің арқасы.
Қазір жер аяғы кеңіді. Кеше бір қырдың астында отырып, келесі қырдың басына барып келгенін жыл бойы әңгіме қылып айтатын қазақ, бүгінде таңертең үйінде шай ішіп, Парижде түстеніп, кеш ке қайта оралып жатса бұған ешкім таң қалмайтын болды. Барамын деген жеріне барып жатыр, аламын дегенін алып жатыр, істеймін дегенін істеп жатыр, ойындағысы болып жатыр. Елбасының қадір-қасиетін осы тұрғыдан да бағалауымыз керек.
Билік үнемі бір кісінің басында тұра бермейді, мәңгі тақта отырған патшаны тарих білмейді, білген де емес. Өмір көшкен керуен тәрізді. Бір көш келіп, бір көш кетіп жатады. Сондықтан алдымен мына жалған дүниеде бір-бірімізді қадір леп, бір-біріміздің тілеуімізді тілеп жүр ген нен артық ештеңе жоқ. Алда не бола - рын кім біледі дейсіз, тіршілікте сіз-біз дескенге, сыйласқанға, жүзіміздің жар қын болғанына ештеңе жетпейді.
Өмір бірқалыпты тұра бермейді. Арқамызды Алатауға сүйегендей болып жүргенде, халықтар достығының кемесі шайқалып, отыз жылдай еліміздің тізгінін ұстаған, аспандағы айымыз, көктегі жұл - дызымыз деп жүрген Димекең құданың құдіретімен бір-ақ сәтте торғайдай топ етіп жерге түсті емес пе? Өмір бойы жақ сы лығын көріп келе жатқан талай қазақ сонда Қонаевтан лезде-ақ теріс айналып шық қан. Жарық тық Диме кең нің басынан бақ, астынан тақ тай ғанда, көзін сүзіп қайдағы бір сау денеге шыққан сыздауықтай болып Колбин кел генде: "Бұлттан шыққан күндей болды ңыз" деп әкесі тірілгендей қуанғандарды да көзіміз көрген.
Қазақтың бағы Колбин кетіп, билікке Назарбаев келген соң ашылды.
Ауыс-түйіс болып жатқанда да, кейін де Орталық Назарбаевқа "Халің қалай?" деген жоқ, қолұшын да берген жоқ. "Сен қалайсың?" деген жанашыр болма ды. Қып-қызыл өрттің ішінде жалғыз қалды. Жетпейдінің заманы туды. Қамау ға түскен барысша арпалысты, барыстық мінез танытты. Нендей қиындық бол мады дейсіз. Сонда да қалың елді, қиямет-қайымнан әупірімдеп аман алып шықты. Ішкі-сыртқы қиындықтармен арпалыса жүріп аса маңызды жобаларды жүзеге асырды, сөйтіп Қазақстанды әлемдік қауымдастықтың қатарына қосты.
Ең әуелі: жалпақ дүниеге ат ізін салып, барған жерінен бос қайтпай, еліміздің туын аспандатып, еңсесін асқақтатты. Сөзін өткізді. Нешеме алпауыттың бүйрегін бүлк еткізіп, елдегі тұралап жатқан шикізат пен өндіріс көзіне шеттен инвестиция тарта білді. Соның арқасында жеті қат жер астындағы шикізат көзіне қол жеткізер технологиясы жоқ... бесаспап білгір маманы жоқ... қаржы көзі тапшы дамушы елден - бұл күнде көмірсутегі өндіруден дүниелік бесінші орынға шықтық, уран шикізатынан екінші орынға көтерілдік.
Еліміздің талантты да алғыр жас тарын "Болашақ" бағдарламасы бойын ша шет елде оқытып алуға жол ашты. Нәтижеде қазір менталитеттік техноло гияның құла ғында ойнайтын ойы ора лым ды, ақылы зерек жастар елдің басқа ру жүйесінде, ғылыми зерттеу институт тарында, өндіріс ошақтарында білек түріп жұмыс жасауда. Ғарыштық зерттеу комитетінде, "Жол кар тасында", 30 ин но вациялық кешенді өндірісте - топ-менеджерлік - ел ертеңі іс білетін жастардың қолына көшуде.
Адам өмір бойына үйренеді, ұдайы жетіледі. Әрдайым өзін-өзі қамшылау, білімдіден үйрену, білгеніңді үйрету, сол арқылы қоғамды алға сүйреу - Прези денті міздің айрықша қасиеті. "Қазақ стан ның әлемдегі бәсекеге барынша қабі летті елу елдің қатарына кіру стра тегиясы" - ұлт болып, Елбасы болып, өзін-өзі қам шы лаудың айрықша көрінісі. Бәсекеге қабілетті болу үшін - адам факторы алғы межеге шығады. Ол адам бәсекеге қабі летті, білімді болуы керек. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында, ең бір қиын кезеңде, 1993 жылы бюджет саласының қызметкерлеріне жалақы төлеуге қаржы табылмай жатқанда мем лекет өзінің ертеңін ойлады. Халықара лық "Болашақ" стипендиясын тағайын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.