Инфляция және жұмыссыздық деңгейінің бірбіріне тәуелділігі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

1. Инфляцияның түрлері және оның шығу себептері

2. Инфляцияның өлшенуі

3. Инфляция және жұмыссыздық деңгейінің бір-біріне тәуелділігі

4. Инфляция процестерін мемлекеттік реттеу әдістері

5. Инфляция шығындары

6. Қазақстан Республикасының экономикасында инфляцияның ерекшеліктері
Кіріспе

Нарықтық экономикалық қатынастар жағдайында экономикада болып жатқан түрлі өзгерістерді зерттеудің маңыздылығы арта түседі. Бұл өзгерістердің ішнде инфляцияның орны ерекше.
Инфляция – бұл ел ішіндегі тауар мен ақша көлемдері арасындағы сәкессіздігі. Бұл сәйкессіздіктің басты себептері мен оның экономикаға әсерін біз, Таналинов Амангелді, Акежанов Данияр мен Абдунурова Асем, бұл жұмыстың ішінде ашуға тырысатын боламыз.
Жұмыстың актуалдылығы келесі факторлардан туындайды:
• біраз уақыт бұрын халықаралық қоғамдастық (мировое сообщество) Қазақстанды нарық экономикалы ел боп жариялады. Сол себептен экономикалық заңдарды түсіну өмірлік қажеттілікке айналды.
• Қазақстанда инфляциялық процесстер қатты сезіліп тұр, бұны күнделікті тұтынатын тауарлар бағаларының өзгеруінде көруге болады.
1. Инфляцияның түрлері және оның шығу себептері

Ең үлкен макроэкономикалық проблемалардың бірі - инфляция. Дүние жүзінде әрбір мемелекетте тым болмаса 50-100 жылда 1 рет инфляция болады. Инфляция салдары – экономика салаларының қалыптасуына негативті әсерін тигізекді.
Инфляция (лат. тілінен inflatio – кебіну) – ақшаның сатып алу қабілеттілігінің төмендеуін немесе бағаның өсуін сипаттайды. Инфляцияның теріс көрсеткіші – дефляция (лат. тілінен deflatio – выдувание), яғни бағаның төмендеуі.
Инфляцияның маңызды себептерінің бірі – ақша – массасынын және тауарлар аоасындағы тепе-тендіктің бұзылуы.

Инфляция сипатымен жылдамдығына карай мынадай турлерге жіктеледі:
1) бірқалыпты
2) галлопирующая
3) гиперинфляция
Инфляциянын бірінші түрі – бағанын өсуі төмен каркынмен сипатталады, яғни жылына 10-15 пайыз, немесе айына 1 пайыз баға өседі. Рыноктын экономикасы дамыған елдерде бұл инфляция бола береді.
Галопирующая инфляция – бағанын 200-400 пайыз өсуін сипаттайды. Инфляциянын бұл түрі – жоғары дамыған және дамымаған елдерде бола береді. Мысалы: 70 жылдардағы инфляциялык кризис. ОПЕК – мұнай экспорттаушы мемлекеттер бірігіп, мунай шикі заты мен өнімдердің бағаларын реттей бастады. Нәтижесінде бензинді аз қажет ететін жапондык малолитражкалар американдык автомобильдерді рыноктан ығыстырып тастады. Яғни бензиннын бағасы курт оскенде, унемды жапондык автомобильдерге сураныс осты.
Бул инфляциянын өзінің ерекшелыктері бар. Бул уакытта халыкка акша ұстау пайдалы емес, сондыктан халык тутынатын таурларды сатып ала бастайды, керек емес болса да. Ең басты – сатып алу кабілеттілігін материалды турде сактау. Бул оз кезегінде халыкта тауарлардің тым көп болуына әкеледі.
Инфляциянын 3-ші түрі – бағанын астрономиялык өсуын сипаттайды, 3 және 4 турлы цифрлармен есептелуы мүмкін. Бул инфляциянын ең улкен каупы онын кадағалауға мумкіншілік берілмейтіндігінде және реттеалмайтындыгында, тіпті мемлекеттің әсер ету шаралары жузеге аспайды.
Бул жағдай басты мемлекеттік банктің акша усынысын бакыламағаннан туындайды. 2-3 жыл ішінде экономика депрессия күйіне өтеді, бул өз кезегінде 2-ші денгейдегі банктердің күйреуыне, экономиканын барлык салаларында өндірістын томендеуыне жагдай жасайды.
Тутынушылардын инфляциялык кутуынен туындайтын ажиотаждык сураныс, жагдайды одан ары шиеленыстыреды. Халык барлык тауарларды сатып ала бастайды, бул фирмаларды бағаны осыруге итермелейды. Бул инфляциянын мысалы ретынде мынадай мемлекеттер бола алады: Аргентина, Чили, Израиль, ТМД мемлекеттеры және т.б.
Инфляция себептеры: ышкы және сырткы. Инфляциянын пайда болуына сырткы экономикалык арекеттын кыскаруы немесе томендеуын жаткызуга болады. Бағанын осуыне экс имп болуы, (ягни мемлекет коп оным шыгарып, аз тауарларды импортталады) әсер етеді.
Инфляциянын пайда болуынын ышкы себептерыне экономикалык жагдайдын денгейы болып табылады. Жасырын кризистер, оныдырыстын томендеуы, моносалалардын дамуы – бағанын осуыне алып келеды. Халык, дукендегы тауарлар толыктырылмагандыгын корып, тутыну суранысын канагаттандыру ушын барлык тауарларды сатып ала бастайды. Осы жалпы суранысты томедету ушын, фирмалар бағаны котереды, содан инфляция пайда болады.
Кейбыр кезде керысынше болады. Мемлекет, мемлекеттын экономикасы котерылу фазасында. Ягни фирмалар оным ондыруды жогарлатпайды, осыган орай коп жұмысшыларды жалдайды, оларга орта денгейден жогары жалакы толейды. Сонымен, уй шаруашылыгынын табыстары жогарлай бастайды, ягни жогары суранысты канагаттандыруды талап етеды. Бырак фирмалар унемы оным оным ондыруды жогарлата алмайды (мысалы, ресурстардын шектеулы болуынан, өндіріс масштабынын эффекты) сондыктан жогарлай беретын жалпы суранысты канагаттандыралмайтындыктан бағаны осыреды. Бул сураныс инфляциясы деп аталады.

Қысқа мерзімде баға тұрақты – Р болып табылады, бірақ өндіріс көлемі У1 У2 өсуі мүмкін. Бул жагдай Д. Кейнспен жұмыспен қамтылу, % және ақшанын жалпы теориясы енбектерынде карастырылган
Ол қысқа мерзімде өнім көлемінің өсуі – жұмыссыздықтың салдары деген. Ягни өндіріс шыгындары, оным ұсынысына қарамастан тұрақты болып қалады немесе төмендеу мүмкін, өйткені жалақы төмендейді. Жұмысшылар төменгі жалақымен жұмыс істеуге мұршалы болады.
Жалпы сұраныстың өсуі АD2 AD3 , баға да өседі (Р1) өндіріс Q де өседі У1 У2 . Бұл жағдайда фмрмалар жалақыны өсіруге міндетті, бұл өз кезегінде жалпы сұрансытың өсуіне алып келеді: халықтың тұрмыс жағдайы өседі, яғни қажеттілік те өседі.
AD3 AD4 аралықта сұраныс шаектен асады. Бұл жағдайда фирмалар сұранысты қанағаттандыруға үлгере алмайды немесе мүмкіндігі болмайды, өндіріс Q тұрақты Y ал баға Р2 жагдайды немесе одан әрі өсе береді.

2. Инфляцияны өлшеу

Ұлттық экономиканы бағалау үшін өсу қарқыны қолданады, ол белгілі бір уақыт кезеңіндегі экономикалык айнымалылардын озгенруын корсетеды. Бул жана инфляциялык каркынын жаткызугаболады, - ол орта денгейдегы бағанынын осу каркыны, берілген уақытта өсуін немесе төмендеуін (%) сипаттайды.
Инфляциянын каркыны = (P1-P0) P0

3. Инфляция және жұмыссыздық деңгейі арасындағы тәуелділік

Ағылшын экономисті Фииллипс жұмыссыздык денгейы мен жалакы денгейы арасындагы тауелдылыкты график турде корсеткен.

W – жалақы койылымынын жылдык осу каркыны, И – жұмыссыздыктын жалпы денгейы

Мысалы, G нүктесінде жалакы колемы – W, ал жұмыссыздык денгейы – U. сонда F нуктесынде W2 оте томенгы жалакы, ал U2 жұмыссыздык денгейы жогары.
Жұмыссыздык және инфляция арасындагы өзара байланысын математикалык турде корсетуге болады.
Wt =Wt-1(1+A(Nt –N*)N*)
мүндағы
t –ағымдағы период
t-1 – базистік период
A – t периодында жалақының өзгерісін көрсететін көрсеткіш
Nt – жұмыспен қамтудың ағымдағы деңгейі
N* - жұмыспен қамтудың базисті деңгейі
Кейінірек Филлипс қисығы жұмыссыздық пен инфляциянын арасындагы байланысты корсететын болды. Ягни жұмыссыздыктын томендеуы инфляциянын осуымен катар журеды ойткены халыктын жұмыспен камтылуы жогарлаган сайын, табыстары да жлгарлайды, сол аркылы халык жалпы суранысын жогарлатады. Бырак ондырушылер өндіріс колемын тез осыре алмайды (ресурстардын шектеулыгы) сондыктан Р осуге мажбур.
Инфляциялык процесін мемлекеттік реттеу әдістері
Инфляция мемлекеттык экономиканы улкен зиян тигызетыны даусыз: онын масштабы шаруашылыктын барлык секторларын кан аукымда камтиды. Сондыктан оны байкамауга және елемеуге болмайды. Инфляция ұлттык экономиканын барлык саласын камтитындыктан, ол макроэкономикалык проблема болып табылады.
Мемлекет колындагы акша- несие және бюджет-салыктык саясатын секылды негызгы куралдарын пайдалана отырып, оны реттей отырып, инфляцияны баскара алуы тиыс. Инфляцияны мемлекеттык реттеу куралдарына токталып отейык.
Инфляциялык жагдайды акша-несиелык реттеу саясатынын жактастары экономикадан Нобель сыйлыктын лауреаты (1976) Милтон Фридман және Анна Шварц болды.
Оз енбегынде олар инфляциянын басты себебы акша массасынын усыныстык осуымен корсетылген акшалар ортасы деп далелдеген.
Эмпирикалык байкауга суйене отырып, галымдар тужырым жасады: егер акша массасынын осу каркыны тым жогарылып кетсе, онда инфляция жогары денгейде корынеды, ал егер, акша массасынын осуы томен денгейде болса, онда инфляция томен денгейде калыптасады деген ойларын далелдеген.
Сондыктан мемлекеттын басты тапсырмасы – акша массасынын агымен, асыресе инфляция кезынде катан бакылау жасау.
Улттык экономикадагы инфляцияны томендетудын тагы быр тасылы – бюджет дефицитын кыскарту болып табылады. Осу кыскарту алеуметтык орта саласында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.