Мәліметтердің реляциялық моделінің элементтері


Дәріс №3 Тақырыбы: Мәліметтердің реляциялық моделінің элементтері
Дәрістің мақсаты: Мәліметтердің реляциялық моделің құру, модель элементтерін қарастыру.
Дәріс жоспары:
Реляциялық модель элементтері.
Кесте кілт қызметі.
Модель элементтерін құрастыру жоолдары.
Мәліметтердің реляциялық, моделінің элементтері мен оларға сәйкес ұғымдар 1 -кестеде көрсетілген. Мәліметтер қорын құрайтын кестенің әрбір жазбасын даралау үшін, яғни кестеде бірдей жазбалардың болмауын қадағалау үшін кестенің бір немесе бірнеше атрибуттарынан кестенің кілтін немесе негізгі кілтін анықтауға болады.
Кесте кілтінің мәні бірде-бір рет кайталанбайтын ерекше болуы шарт, яғни кестеде кілт бағанасындағы (бағаналарындағы) мәндері өзара бірдей екі немесе одан да көп жазбалар болуы мүмкін емес. Бірнеше атрибуттан кұралған жағдайда құрама кілт барынша аз атрибуттардан ықшам анықталғаны дұрыс; мұндай кілттің құрамында оны өшіріп тастаған жағдайда ештеңе өзгермейтін, яғни жазбалардың ерекшелігіне ешқандай әсер тигізбейтін атрибуттар болмағаны жөн.
Мысалы, Student (ҒІО, Special, Datard) кестесінде кілт ретіңде ҒІО немесе Special
немесе Datard жеке жиектерін қолдануға болмайтыны түсінікті:
FIO жиегінің кілт болмайтын себебі -- кестеде аты-жөндері бірдей студенттер болуы мүмкін;
Special жиегінің кілт болмау себебі -- бір мамандықга бірнеше студентгердің дәріс алатыны;
Datard жиегінің кілт болмайтын себебі -- туған күндері бірдей студенттер болуы мүмкін.
Бұл кестенің кілті ретінде FIO, Special жөне Datard жиектерінің жиынын да алуға болмайтыны анық: жоғары оку орнында бір мамандық бойынша бір күнде туылған аты-жөндері бірдей бірнеше білімгерлердің кездеспейтініне кім кепіл? Мұндай жағдайда кестеге әрбір жазбадағы мәні ерекше болатын арнайы жиек енгізген дұрыс; мысалы натурал сандарды кабылдайтын білімгерлердің коды -- Kodstud атрибуты: Student(Kod_stud, FIO, Spe - cial, Datard) (кілт-жиектің асты сызылған). Әдетте мұндай жиектің мәні қолданбалы программада программалық жолмен немесе мәліметгер қорында автоматтандыру арқылы беріледі.
Кесте кілтінің атқаратын қызметі:
1. Жазбалардың қайталануын болдырмау
2. Кортеждерді кілт жиектің (жиектердің) мөндерінің өсу немесе кему ретімен реттеу
3. Кестедегі жазбаларды окуды тездету
4. Кестелерді өзара байланыстыру.
Реляциялық моделде кестелердің байланысы сыртқы кілттер (Foreign Key -- FK) арқылы ұйымдастырылады. Сыртқы кілт -- мәңдері басқа бір кестенің жазбалары арқылы көрсетілген, яғни басқа бір кестенің негізгі кілтінің мәндерінен тұратын атрибут. Сыртқы кілті анықталған қатыс (кесте) оған сәйкес атрибуты (жиегі) негізгі кілті болып табылатын екінші бір қатысқа (кестеге) сілтеме жасайды деп айтады, мысалы, Customer және Order (Клиент жене Тапсырыс) кестелерін қарастырайық (1-сурет), мұндағы Customer -- басты (негізгі, аналық) кесте, Order - қосымша (бағыныңқы, балалық) кесте.
1- cypem. Customer және Order кестелерінің байланысы үйлесімділік.
Мәліметтер қорындағы ... жалғасы
Дәрістің мақсаты: Мәліметтердің реляциялық моделің құру, модель элементтерін қарастыру.
Дәріс жоспары:
Реляциялық модель элементтері.
Кесте кілт қызметі.
Модель элементтерін құрастыру жоолдары.
Мәліметтердің реляциялық, моделінің элементтері мен оларға сәйкес ұғымдар 1 -кестеде көрсетілген. Мәліметтер қорын құрайтын кестенің әрбір жазбасын даралау үшін, яғни кестеде бірдей жазбалардың болмауын қадағалау үшін кестенің бір немесе бірнеше атрибуттарынан кестенің кілтін немесе негізгі кілтін анықтауға болады.
Кесте кілтінің мәні бірде-бір рет кайталанбайтын ерекше болуы шарт, яғни кестеде кілт бағанасындағы (бағаналарындағы) мәндері өзара бірдей екі немесе одан да көп жазбалар болуы мүмкін емес. Бірнеше атрибуттан кұралған жағдайда құрама кілт барынша аз атрибуттардан ықшам анықталғаны дұрыс; мұндай кілттің құрамында оны өшіріп тастаған жағдайда ештеңе өзгермейтін, яғни жазбалардың ерекшелігіне ешқандай әсер тигізбейтін атрибуттар болмағаны жөн.
Мысалы, Student (ҒІО, Special, Datard) кестесінде кілт ретіңде ҒІО немесе Special
немесе Datard жеке жиектерін қолдануға болмайтыны түсінікті:
FIO жиегінің кілт болмайтын себебі -- кестеде аты-жөндері бірдей студенттер болуы мүмкін;
Special жиегінің кілт болмау себебі -- бір мамандықга бірнеше студентгердің дәріс алатыны;
Datard жиегінің кілт болмайтын себебі -- туған күндері бірдей студенттер болуы мүмкін.
Бұл кестенің кілті ретінде FIO, Special жөне Datard жиектерінің жиынын да алуға болмайтыны анық: жоғары оку орнында бір мамандық бойынша бір күнде туылған аты-жөндері бірдей бірнеше білімгерлердің кездеспейтініне кім кепіл? Мұндай жағдайда кестеге әрбір жазбадағы мәні ерекше болатын арнайы жиек енгізген дұрыс; мысалы натурал сандарды кабылдайтын білімгерлердің коды -- Kodstud атрибуты: Student(Kod_stud, FIO, Spe - cial, Datard) (кілт-жиектің асты сызылған). Әдетте мұндай жиектің мәні қолданбалы программада программалық жолмен немесе мәліметгер қорында автоматтандыру арқылы беріледі.
Кесте кілтінің атқаратын қызметі:
1. Жазбалардың қайталануын болдырмау
2. Кортеждерді кілт жиектің (жиектердің) мөндерінің өсу немесе кему ретімен реттеу
3. Кестедегі жазбаларды окуды тездету
4. Кестелерді өзара байланыстыру.
Реляциялық моделде кестелердің байланысы сыртқы кілттер (Foreign Key -- FK) арқылы ұйымдастырылады. Сыртқы кілт -- мәңдері басқа бір кестенің жазбалары арқылы көрсетілген, яғни басқа бір кестенің негізгі кілтінің мәндерінен тұратын атрибут. Сыртқы кілті анықталған қатыс (кесте) оған сәйкес атрибуты (жиегі) негізгі кілті болып табылатын екінші бір қатысқа (кестеге) сілтеме жасайды деп айтады, мысалы, Customer және Order (Клиент жене Тапсырыс) кестелерін қарастырайық (1-сурет), мұндағы Customer -- басты (негізгі, аналық) кесте, Order - қосымша (бағыныңқы, балалық) кесте.
1- cypem. Customer және Order кестелерінің байланысы үйлесімділік.
Мәліметтер қорындағы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz