Мәліметтер базасынан ақпаратты іздестіру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Дәріс №5. Тақырыбы: Мәліметтер базасын жобалау.

Дәрістің мақсаты: Жаңа мағлұматтармен, анықтама-терминдермен таныстыру, түсінік беру, мамандық бойынша машықтық бағдарлау.

Дәріс жоспары:

Заттық облыстағы концептуальды модель.
Логикалық модельдер.
МБ жобалау кезеңдері.
Инфологиялық және даталогиялық тәсілдің маңызы.

Қазіргі кезде адам өмірінде әртүрлі ақпараттар өңдеу көп. Сондықтан оларды басқару және ұйымдастыру үшін кең көлемдегі мәліметтер базасымен қорын құруға тура келеді. Қазіргі кездегі кез келген есепт ер ақпараттар мен мәліметтерді түрлендірумен байланысты. Сол себепті соңғы жылдары көптеген әртүрлі компьютерлік жүйелер мәліметтерді басқару жүйелері пайда болады. Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі терминдері компьютерге қатысты қолданылады. Мәліметтер базасы ұғымын белгілі қасиеттеріне байланысты өзара байланысқан және ұйымдасқан ерекше түрде, яғни кесте түрінде сақталынатын ақпараттарға қолданылады.

Мәліметтер базасы мағынасына байланысты электронды картотека түрінде мәліметтердің электрондық қоймасы түрінде компьютерлерде бір немесе бірнеше файл түрінде сақталады. Сондықтан мәліметтер базасының жұмыс атқару барысында бірнеше амалдарды орындауға тура келеді:

Құрылған немесе бар мәліметтер базасының файлынан жаңа ақпараттар қосу;
Мәліметтер базасына жаңа бос файлды қосу;
Мәліметтер базасындағы файлындағы ақпаратты өзгерту (модификациялау) ;
Мәліметтер базасынан ақпаратты іздестіру;
Мәліметтер базасындағы бар файлындағы ақпаратты жою;
Мәліметтер базасынан файлдарды өшіру;

Мысал ретінде:

KOD

NAME

GROUP

BALL

STIP

KOD: 525122

NAME: Батракова И. Н

GROUP: 5-4-УПП

BALL: 4. 5

STIP: 22. 50

KOD: 525123

NAME: Баулин А. В

GROUP: 5-4-УПП

BALL: 4. 0

STIP: 18. 75

KOD: 525124

NAME: Белянин Д. А

GROUP: 5-4-УПП

BALL: 5. 0

STIP: 25. 00

KOD: 525125

NAME: Эспинский И. В

GROUP: 5-4-УПП

BALL: 3. 0

STIP: 0. 00

KOD: 525126

NAME: Солова О. П

GROUP: 5-4-УПП

BALL: 4. 5

STIP: 22. 50

Студенттер туралы мәліметтер жолдық құрылымдық мәліметтер түрінде кестеге жазылады. Кестенің ішіндегі ақпараттар өз атауы бар немесе өрістерді құрайды. Жоғарғы мысалда бұл өрістер келесілер үшін қызмет атқарады.

KOD-стеденттер билеті номері жазылады

NAME-студенттердің аты-жөні

GROUP -студенттер группасы

BALL -студенттер үлгерімінің орташа балы

STIP-студенттер стипендиясы

Кестедегі әр жолды жазба түрінде қарастыру керек. Сондықтан мұндай ақпарат сәйкес өрістерге толтырылады. Сонымен қатар барлық жазбалар бірдей өрістерден тұрады.

Мәліметтер базасының негізгі қызметі ең алдымен ондағы ақпараттарды жылдам іздестіру болып табылады. Ақпаратты ұйымдастыру үшін және оларды кестеге орналастыру үшін көптеген программалар бар, ондай программалар мәліметтер базасын басқару жүйесі деп аталады.

МББЖ-нің негізгі ерекшелігі бұл тек қана мәліметтерді енгізу және сақтау құралы ғана емес сонымен қатар олардың құрылымын сипатайтын құрал.

МББЖ-нің қызметіне келесілер жатады:

МБ-да мәліметтерді тікелей басқару:

Бұл қызмет МБ-на тікелей енетін барлық мәліметтердің сақталуын қамтамасыз етеді және МБ-ң жұмысын және қызметтік ақпаратын қамтамасыз етеді.

Компьютер жадындағы мәліметтерді басқару:

Бұл қызмет алдымен үлкен МБ-мен және оның жүйесімен жұмыс атқарады, МБ-ның жұиысын жылдамдату үшін компьютердің оперативтік жадында мәліметтерді буферлеу қолданылады.

Транзакцияны басқару:

Бұл МББЖ-нің қызметі, яғни біртұтас бүтін ретінде Мб көптеген амалдарды орындайды. Бұндай амалдар компьютер жадында атқарылады. Транзакция ең алдымен көп қолданушылдық жүйеде МБ-ның логикалық үтіндігін сүйемелдеу үшін қажет.

МБ-ғы өзгерістерді басқару және протоколдау:

Бұл қызмет сақатлатын мәліметтің сенімділігіне байланысты, яғни МББЖ-нің мүмкіншілігі авариялық жағдайдағы МБ-ң күйін қалыптастыру.

МБ-ң тілдерін қолдау:

Бұл МБ-мен жұмыс істеу үшін арнайы тілдер МБ тілдер деп аталады.

МБ-ң жүйесінде көбінесе бір тілді қолданады. Онда барлық құралдар қамтылу керек. МБ-н құрудан бастап қолданушы интерфейсін қамтамысз етуге дейін. Қазіргі кезде ең көп таралған МБ-ң тілдері.

SQL(Structured Query Language)

Қазыргі уақыттағы көптеген МБ-да реляциондық мәліметтер моделі қолданылады, сонымен қатар басқа да сәліметтер моделі қарастырылады, яғни:

Инвертирлік төзімге негізделген модельдер
Иерархиялық мәліметтер моделі.
Желілік мәліметтер моделі.
Адрестелген жазбалар операторлары.

Иеррархиялық модельге негізгі мәліметтер базасы реттелген тармақтық жиыннан тұрады. Әрбір тармақ бід «түбірлік» және реттелген нольдік немесе көптеген байланысқан тармақтардан тұрады. олардың арасындағы байланыстың бүтіндігі автоматты түрде орналасады, ал желілік жүйедегі МБ-нда тармақшалар кез-келген түбірлік тармақтардан шығуы мүмкін. Нақты алғанда желілік МБ-сы жазбалар арасындағы көптеген байланыстардан тұрады.

Бақылау сұрақтары: