Менеджменттегі бақылау

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ
ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан
мемлекеттік университеті

CӨЖ
Тақырыбы: Менеджменттегі бақылау;

Орындаған: Абдирашова Жанель;
Тобы: ЭФ-19-4к;
Қабылдаған: Даурбаева М.У.

Шымкент

Бақылау
Менеджмент адам мен тіл табыса алу өнерлері және кәсіби, билік және де әкімшілік тәжірибесі, басқару органы және де әкімшілік бірлік ретінде анықталады. Мысалы, өнеркәсіптің жоспары жасалынса, онымен қоса оның структурасы құрылады, жұмыс орындары тәртіп мотиві есептелінеді.
Одан бөлек тағы бір ең қажетті компонент, басқару функциясына жататын түрі ол - бақылау деп аталады.

Бақылау деген сөз алғашында бухгалтерлік есеп терминімен шаруашылық саласындағы кәсіптік практикадан ашылған. Осы әдісті кейбір басқарушылар мен бизнес теоретиктер қолданады әйтсе де бақылау функциясын классикалық менеджментте басқарудың бір саласы ретінде қарастыруға болады. Себебі ол кәсіпорынды керекті жолға өзінің стандартты жоспарын қолдана отырып алып шығады. Бақылау практикасында технологияның бақылау жүйесі жүргізіледі. Біз бақылау технологиясын ауыстырып, олардың міндеттерін, жоспарларын және менеджмент мақсаттарын қарастырайық:
Бақылау технологиясы:
Бақылау тұжырымдамасы: яғни бұларға жүйе, процесс, тексеру пәні және бақылау мақсаты, бақылау органы болып табылады.
Бақылау мақсатын анықтау: дұрыс ұйымдастыру және бақылау эффективі.
Бақылау нормасы. Этикалық, құқықтық, кәсіпкерлік және т.б. кіргізуге болады.
Бақылау методы: диагноздық, терапевтік, соңғы мезеттік болып саналады.
Бақылау көлемі және аудандары. Толық біркелкі, таңдаулы, қаржылық, тауар сапасы, еңбек өнімі т.б.
Бақылау жоспарлау процесін аяқтап және жаңа жоспарлау шешімдеріне бастама болады. Тиімді бақылау басқарудың - жоспарлау, ұйымдастыру және мотивациялау сияқты функцияларымен үнемі байланысты болу керек. Бақылау функциясының нәтижесі жоспарды қайта құру, ұйымның басқару құрлымын жетілдіру, мадақтау жүйесін жақсарту т.б. түрінде болуы мүмкін.
Американдық басқару әдебиетінде әкімшілік және басқарушылық бақылау деп ажыратылады. Егер әкімшілік бақылау күнделікті операцияларды бақылап, қайталана беретін және автоматизациялануға оңай көнетін болса, басқарушылық бақылау мақсаттарға жету барысында ресурстарды тиімді пайдалануға бағытталған және шешім қабылдау мен саясатты жасаудың инструменті болып саналады.
Басқарушылық бақылау ұйым жұмысының тиімділігін көрсететін және стратегиялық шешімдерді түзету, күнделікті қызметті реттеу туралы сапалы информация беру керек. Ол болашақта көптеген ішкі және сыртқы материалдық, қаржылық және еңбек ресурстарын пайдалану тиімділігін талдауды қамтиды. Ұйым қызметін таңдау және бағалау басқарудағы ең күрделі мәселелердің бірі деп санлады. Әр түрлі учаскелерге және басшыларға қазіргі жағдайда өте дәл және орынды баға беру тиімді басқарудың басты шарты боп табылады. Практика жүзінде бақылаудың жалпы басқару аспектілеріне оперативті бақылаудың мәселелеріне қарағанда аз көңіл аударылады. Көп мамандар мұндай практиканың теріс жағын айтып, жалпы бақылау маңыздылығын төмендетпеу керектігін айтады. Бұл әсіресе техникалық прогресс, бәсекелестік, экононмикалық коньюнктура талаптарының нәтижесінде және де жаңалықтарды енгізу барысында басқару жүйесінің икемділігімен, бейімделуімен және жетілдірумен байланысты. Бақылау әртүрлі бөлімшелер жұмыстарының нәтижесі туралы ақпаратты жинап, өңдеп және баға береді. Бақылау процесс ретінде келесі кезеңдерден тұрады:
өндірістік процесстерді орындау саласы және басқа операциялар салаларында стандарттарды тағайындау;
нақтылы нәтижелерді нормалармен салыстырып ауытқуларды анықтау;
ауытқуларды жоюға немесе жоспар мен нормаларды қайта құру арқылы іс - қимылдар ұйымдастыру.
Бақылау жүргізу үшін сандық және сапалық нормалар орнату керек. Нормалар ретінде жұмыстың нәтижесін бағалайтын критерийлер қолданады. Жұмыс істеу нормаларына қойылатын талаптар: олар дәлелді, икемді болуы қажет және жаңа жоспар құрылған сайын жаңартылып тұру керек. Сондықтан жаңа нормаларды жасаған кезде күнделікті қызметті талдап, өткендегі жетістіктерге ықпал еткен факторлар мен себепті анықтау керек және болашақта қосымша ресурстарды және резервтерді пайдалану арқасында қандай жетістікке қолымыз келетінін ескеру керек. Қызметті талдаудың келесі кезеңі ақпаратты жинау, өңдеу және ұсыну; осының арқасында басқарудың барлық деңгейіне сай стандаттық мерзімді есеп беруді ойлап табу. Бұл есеп беруден уақыты мен көлемі басқару деңгейінде қабылданатын шешімге қажет ақпаратқа байланысты.

Алдын - ала бақылау шешімдердің дайындалуын бақылайды. Бұл процесте бақылау өкілеттілігі орган мен бөлімшелердің бекітілген ережелер мен номативтерге сәйкестігін анықтайды. Алдын - ала бақылау негізгі бақылау түрі болмау керек, өйткені пайдалы ықпалымен қатар егер де оған көп кқңіл бөлінсе теріс жағымен көрінуі мүмкін.
Күнделікті бақылау алдын - ала бақылауға қарағанда одан гөрі маңызды орын алады. Бір жоспарды орындау кезінде көптеген жағдайлар себебінен жоспарды өзгертуге тура келеді. Осы себептерді уақытында анықтау күнделікті бақылаудың негізгі міндетіне жатады. Бастықтың ең бірінші міндеті алдына қойған мақсатқа жету болады. Бірақ мақсаттың өзі де өзгеріске шалдығуы мүмкін, мысалы қажеттіліктердің өзгерісіне байланысты т.б. Күнделікті бақылаудың міндеті мақсаттарды орындау мүмкіншіліктері мен құралдарын тауып, оларды нақты жағдайлармен байланыстыру болады. Әр түрлі деңгейдегі басшылардың жұмысында кейінгі бақылау маңызды орын алады. Оның негізі мен құралдары болып жұмыстың нәтижесі және құрылымдық бөлімшелердің тиісті есеп беру саналады. Бұл бақылаудың түріне шешімді орындауын тексеруге қатысты сұрақтардың барлығы кіреді.
Кейінгі бақылау ең толық және жан - жақты қамтитын бақылау болып табылады. Бірақ бұл бақылау бұрынғы істелген жұмыстың өзгеруіне ешқандай ықпал ете алмайды, сондықтан оның қорытындысы дұрыс баға беруге және болашақта істелетін жұиыстардың тиімділігін көтеруге қолданады.Бақылау процесі

Бақылау процесі үш кезеннен түрады: стандарттар мен критерийлер жасау, оларды нақты нәтижелермен салыстыру енгізілетін кажетті түзетулерді қабылдау олардың әрқайсысында
алуан түрлі шаралар жиынтығы жүзеге асырылады..
Стандарттарды белгілеу. Бақылауға пайдаланылатын барлық стандарттар ұйымныңмақсаты мен стратегиясына орай таңдалынып
алынуы тиіс. Бақылау үшін стандарттар ретінде пайдалануға болатын мақсаттардың манызды екі ерекшелігін атап көрсетуге болады. Оларуақыт аясының болуымен, сол уақытаралығында жұмыстың орындалуымен сипатталады, сол арқылы жұмыстың орындалу дәрежесін бақылауға болады.
Тиімді бақылау сипаттамалары.Адамдардың тәртібі -- бақылаудың тиімділігін анықтайтын бір ғана фактор емес. Өзінің міндетін атқаруы, яғни ұйымның мақсатқа жетуін қамтамасыз етуі үшін бақылауда бірнеше маңызды қасиеттер болуы керек.
1. Бақылаудың стратегиялық бағыты. Бақылау тиімді болу үшін оның стратегиялық сипаты болуы, яғни ұйымның жалпы артықшылықтарын бейнелеуі және қолдауы керек. Каңдай да болмасын сандық түрдегі қызметті бағалаудың салыстырмалы күрделілігі немесе оның нәтижелілігін "шығын -- әсер", принципі бойынша өлшеу, бақылау механизмін енгізу қажет пе деген шешім үшін критерий ретінде қызмет етпеу керек. Стратегиялық мәні және алынған нәтижелерді ауытқулар үлкен болғанша ешкімге айтпауға да болады. Бірақ басшылық кейбір қызметтің стратегиялық мәні бар деп ойласа, онда мұндай облыстың әрқайсысында міндетті түрде тиімді бақылау жүргізілу керек. Әртүрлі ұйымдардағы облыстар әртүрлі бола-ды, бірақ барлық ұйымдар тиімді бақылау жүйесін кажет етеді.
2. Нәтижелерге бағытталу. Бақылаудың соңғы мақсаты ақпарат жинау, стандартгарды бекіту ұйым алдындағы міндеттерді шешуден тұрады. Егер сіз бақылауды тиімді жасағыңыз келсе, оңда сіз бақылау құралдары ұйымның жалған мақсаттарына қарағанда маңызды орынға ие болуын қадағалауыныз керек. Бақылау механизмі дұрыс жұмыс істемеуінің себебі, өлшеу процедурасы емес, құқық пен жауапкершілік кұрылымын жетілдіруді қажет етуде. Бақылау тиімді болу үшін басқарудың басқа қызметтерімен интеграциялануы керек.
Ұйым күткен мақсаттарына жеткен кезде және оның болашақтағы өмір сүруіне қамтамасыз ететін жаңа мақсаттарды құруға жағдайы болғанда ғана бақылауды тиімді деп айтуға болады.
3. Іске сәйкестендіру. Бақылау тиімді болу үшін бақыланатын қызмет түріне сәйкес келуі және өте маңызды шараларды объективті өлшеп, бағалауы керек. Бақылаудың сәйкес келмейтін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.