Морфологиялық талдау

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Морфологиялық талдау
1. Сақадаай сайланған қырық жігіт маңдайды батысқа қойды да, төскейді үзеңгіге ала жүріп кетті.
* Сақадай - сақа деректі , жалпы , дара зат есім, -дай- сын есім тудырушы жұрнақ.
* сайланған - сай- сапалық сын есім, -лан - өздік етіс жұрнағы,
-ған- есімше жұрнағы;
* қырық - есептік дара сан есім;
* жігіт- дара, деректі, жалпы зат есім;
* майдайды - маңдай - дара, деректі, жалпы зат есім, -ды- табыс септік жалғауы;
* батысқа - батыс-мекен үстеуі, -қа-барыс септік жалғауы;
* қойды - қой- негізгі етістік, -ды- жедел өткен шақ жұрнағы.
* да-ыңғайластық мәндегі жалғаулық шылау;
* төскейді- төскей-жалпы, дара зат есім, ді- табыс септік жалғауы;
* үзеңгіге - -үзеңгі-деректі, жалпы дара зат есім,-ге-барыс септік жалғауы;
* ала жүріп кетті -күрделі жедел өткен шақ формасындағы етістік,ал-негізгі етістік -а-көсемше жұрнағы,жүр-қалып етістігі, -іп-көсемше жұрнағы кет- негізгі етістік, ті-жіктік жалғауының ІІІ жағы.
2. Ертеңіне жат иістер шықты, алыстан әлдеқандай дабырлаған дауыстар естілді.
* Ертеңіне - ертең- мезгіл үстеуі- -і-тәуелдік жалғаудың жекеше түрінің ІІІ жағы, -не- барыс септік жалғауы;
* жат- негізгі, сапалық, дара сын есім.
* иістер- иіс- негізгі, дара, дерексіз, жалпы зат есім, -тер- көптік жалғауы;
* шықты - шық- негізгі етістік, -ты- жедел өткен шақтың жұрнағы;
* алыстан - алыс- негізгі, дара, сапалық сын есім, -тан- шығыс септік жалғауы;
* әлдеқандай- бірігу арқылы жасалған күрделі белгісіздік есімдігі;
* дабырлаған - дабыр- еліктеуіш сөз, -лаған- сын есім тудырушы жұрнақ;
* дауыстар- дауыс- негізгі, жалпы, дерексіз, дара зат есім, -тар- көптік жалғауы;
* естілді- есту- негізгі дара етістік, -іл- ырықсыз етіс жұрнағы, -ді- жедел өткен шақ жұрнағы.

3. Қыздың маңдайынан сипады да, толқындай қара шашынан бір сүйіп, өз жөнімен кете берді.
* Қыздың- қыз- неізгі, жалпы, деректі, дара зат есім, -дың- ілік септігінің жалғауы;
* маңдайынан - маңдай- негізгі, жалпы, деректі, даразат есім, ы- тәуелдік жалғауының жекеше түрі, ІІІ жағы, -нан- шығыс септік жалғауы;
* сипады -сипа - негізгі етістік, -ды-жедел өткен шақ жұрнағы;
* да- ыңғайластық мәндегі жалғаулық шылау.
* Толқындай - толқын- негізгі, дара, жалпы деректі зат есім, -дай- сын есім тудырушы жұрнақ.
* қара- негізгі, сапалық, дара сын есім;
* шашынан - шаш- негізгі, дара, жалпы, деректі зат есім, -ы-тәуелдік жалғауының жекеше түрі, ІІІ жағы, -нан- шығыс септік жалғауы;
* бір- есептік, дара сан есім;
* сүйіп-сүй- негізгі, дара етістік, -іп- көсемше;
* өз - өздік есімдігі;
* жөнімен - жөн - дерексіз дара, негізгі зат есім, -і-тәуелдік жалғауының жекеше түрі, ІІІ жағы, -мен- көмектес септік жалғауы.
* кете берді - күрделі етістік, -кет-негізгі етістік, -е- көсемше жұрнағы, бер- негізгі ,дара етістік,-ді- жедел өткен шақ жұрнағы.
4. Қорқып тұрған атты алқымынан алды да, омбы қардан шығармай жығып алды.
* Қорқып тұрған - негізгі, күрделі етістік, қорқу-негізі етістік,
-ып- көсемше жұрнағы, тұр- қалып етістігі, - ған- есімше жұрнағы;
* атты- ат- негізгі, дара, жалпы, деректі зат есім, -ты- табыс септігінің жалғауы;
* алқымынан - алқым- негізгі, дара, жалпы, деректі зат есім, -ы-тәуелдік жалғауының жекеше түрі, ІІІ жағы, -нан- шығыс септігінің жалғауы,
* алды- ал- негізгі дара етістік, ды- жедел өткен шақ жұрнағы;
* да-ыңғайластық мәндегі жалғаулық шылау;
* омбы - сапалық, дара сын есім;
* қардан - қар - негізгі, дара, жалпы, деректі зат есім, -дан- шығыс септік жалғауы;
* шығармай - шық - негізгі етістік, -ар- есімше жұрнағы; -ма- болымсыз етістік жұрнағы, -й- көсемше жұрнағы;
* жығып алды- күрделі етістік; жық- негізгі етістік, -ып- көсемше жұрнағы, -ал- негізгі етістік, -ды- жедел өткен шақ жұрнағы.
5. Мен сұлап жатқан орнымнан тұра алмадым, себебі Тортай мінер ақ боз ат менің тақымымда кеткендей еді.
* Мен - жіктеу есімдігі;
* сұлап- сұла- негізгі етістік, -п-көсемше жұрнағы;
* жатқан-жат- негізгі етістік, -қан- есімше жұрнағы;
* орнымнан- орын- зат есім, -ым- тәуелдік жалғаудың жекеше түрі І жағы, -нан- шығыс септік жалғауы;
* тұра алмадым- күрделі етістік, тұр- ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.