Экономиканы тұрақтандыру жағдайындағы салық механизмінің экономиканы басқаруда алатын орны
Экономиканы тұрақтандыру жағдайындағы салық механизмінің экономиканы басқаруда алатын орны
Қазақстан Республикасының салық механизмінің қызмет ету ерекшеліктері
Салық механизмінің элементтері салықтық жоспарлау мен болжау, шешімді қабылдау және өңдеулер жүйесінде негізгі элементтер болып табылады.
Салықтық жоспарлау мен болжаудың негізгі мақсаты- бюджеттік тапсырмалардың сандық және сапалық көрсеткіштердің экономикалық негізін қамтамасыз ету және салық концепциялардың заңдық тәртібінде қабылданған және өңдеулерден елдің әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету. Бұл мәселенің орындалуының бірінші қаржылық жолы (ағымдағы салықты жоспарлау) және келешектегі перспектива (салықтық болжау). Осымен байланысты салықтық жоспарлаудың тактикасы мен стратегиясы ерекшеленеді.
Салықтар бойынша ағымдағы бюджеттік тапсырманың өңделуі, тоқсандық салықтық түсімдердің анықталуы. Олардың шешімі салық салудағы стратегиялық мақсаттарды зерттеуде және олар үшін құқықтық жағдай жасайды. Бұл жағдайда салықтық болжаудың негізі болып, ғылыми зерттеу есептерінің нәтижесі және ағымдағы салық міндеттерін орындау барысында. Бұл мәліметтерді жинау және өңдеу олардың позитивті және неготивті жақтарын айтуға болады, оны инвестициялау темптеріне әсері, салалар қозғалымдағы құрылымына, табыстарды территоияларға деген сәйкестігі, корпорациялар мен тұрғындарға әсері.
Салықтық тактика - дегеніміз билік органдарының тәжірибиелік әрекет кешені және бюджеттің табыс баптарының жалпы құрылымын өңдеу, салықтық реттеумен бақылауды өткізу. Тактикалық қадамдардың сапалық мазмұны барлық деңгейдегі бюджеттердің уақыттылы және толық орындалуының дәрежесін көрсетеді.
Стратегиялық салықтық жоспарлау (болжау) басқару теориясы мен тәжірибиесінде айырықша орын алады. Ол барлық дамыған елдерде экономикалық алдын көру тәсілі ретінде қолданылады.
Салықтық жоспарлау мен болжау қаржылық менеджменттінің негізгі базалық элементі деп қарастыруға болады. Бұл жағдайда қаржы менеджменті кең мағынада қарастырылады. Басқару позициясынан елдің әлеуметтік-экономикалық дамуы.
Бүгінгі таңда салық ғылымы бюджеттегі салықтық түсімдердің көлемін болжау әдістерінің арнай тәсілін құрды. Тәжірибеде, салықты болжау мен жоспарлауда жалпыға белгілі және кеңінен қолданылатын дәстүрлі әдістер қолданылады: баланстық, экстрополяциялық, нормативті және тағыда басқалар.
Сонымен, табысты болжау бұл заңмен белгіленген салық пен алымдардың құрылымындағы бюджеттік табысты жоспарлау. Осындай болжаулар негізінен бюджеттік процесте қолданылады, яғни болашақ бюджеттік баланысты анықтау үшін, шығынды жіктеу, қарызды қаржыландыратын құралдар және үлестік принцип негізінде табысты үлғайту.
Қаржылық болжамда келесі әдістер қолданылады:
1. экстрополяциялық әдіс (немесе коэффициенттер) қаржылық көрсеткіштерді динамикалық қаулы негізінде анықтаудан тұрады. Есеп кезінде тұрақты түрдегі өсу немесе төмендеу түзету жетістіктер негізінде жүргізіледі.
2. кең тараған әдістердің бірі ретінде нормативтік әдіс, жоспарлы қаржылық көрсеткіштер бекітілген норма мен нормативтік актілер негізінде жүргізіледі.
Осы айтылған екі негізгі әдістен басқа болжауда кең орын алған баланыстық әдіс болып табылады. Программалық мақсаттық әдіс және кең түрде қолданылатын экномикалық-математикалық моделдеу әдісі.
Баланыстық әдіс шығыс пен қаржылық көрсеткіштер жоспарында өзара қүрылымдағы қайнар көздерімен келісімдік түрде жүргізіледі және де өндірістік, қаржылық көрсеткіштер. Қаржылық банланстың талаптарын сақтау өнеркәсіптен экономиканың барлық салаларын қамтып табыстары мен шығыстарының арасындағы қарама-қайшылықтарды алдын-ала ескертуге мүмкіншілік туғызады.
Программалық - мақсаттық әдіс қаржылық болжаудың ғылыми техникалық бағдарлама әдістерінің бірі ретінде нарық жағдайында дамыту, яғни әртүрлі деңгейде жүзеге асырылады. Есептің әртүрлі варианттылығы экономикалық-математикалық әдістердің қолданылуы кең түрде жүргізілуін қолайлы шешімердің таңдауына әкеліп айқындайды.
Қазақстан Республикасында табысты болжаумен Республикалық және облыстық бюджетті болжау осы бюджеттің табыс бөлімін айқындау қаржы министірлігіндегі табыстарды болжау департаменті айналысады. Департамент барлық табыс түрі бойынша бір жылға болжау жасауға міндетті. Департамент табыс бойынша болжау жасауда, барлық ұйымдардан соның ішінде министрліктерден ақпараттар мен мәліметтер жинайды. Қаржы министрлігінің табысын болжау әдісі өте кең, яғни жан-жақтылықты салық кодексіндегі және бүкіл мемлекеттің қаржы саясатында болған өзгерістер есепке алынбайды.
Болжауды құру әдістемесінде негізінен қаржы министрлігінде қолданылуы салыстырмалы түрде қарапайымдылыққа ие және де кесімді түрде бекітіледі.
Осының өзі біздің республикамыз үшін "Бюджет жүйесі" туралы заңды 1999 жылы 1 сәуірінде қабылданғанға дейін үлкен мағынаға ие болды, оған дейін әртүрлі бюджет деңгейлері арасында табыстарды бөлу жүйесі түрақсыз болды.
Шаруашылық өмірге тигізетін салықтардың реттеушілік әсері әр жақты мінездемелерге ие. Қаржы шаруашлық салаларын салықтық реттеу, бюджет табыстарын реттеуден ерекшеленеді.
Бүгінгі танда салықтар бюджет жүйесінің белгілі бір буынына бекітілген. Осы мақсатпен Қазақстан Республикасының "Бюджет жүйесі " туралы заңына реттеулі салықтардың аударымдары нормасы бекітілген. Салықтардың пайыздық аударым әдісі- дәстүрлі болып табылады.
Пайыздық аударымдар әдісі ол жоғары тұрған бюджетке бюджет аралық қарым-қатынас тәжірибесі трансферттік реттеуді енгізді. ("Трансферт" - сөзі латын сөзі - кейінге қалдыру, орнын ауыстыру). Трансферт дегеніміз аймақтарға қаржылық көмекті көрсетуді білдіреді, ортақтандырылған табыс базасын толтыруды қажет ететіндіктерге. Ол реттеуші салықтардан түсетін пайыздық аударымдар.
Экономиканы салықтық реттеу саласында (өндірістік күштердің дамуы темпімен деңгейі, инвестициялық процесстер т.б.) салық ставкалары айырықша орын алады. Бұл процесстің теориялық мазмұны жеткізілген тепе-тендікті білдіреді. Нақты соманың беделдігі тәжірибиеде мағыналы болып табылады. Барлық экономистер үшін белгілі "Лаффер" әсері онда шектен асқан салықтық алымдар (жылдық жиынтық табыстан -35%) салықтық түсімдермен табыс соммасының төмендеуіне әкеледі. Сол себебтен бюджет жүйесінің ішінде салықтардың бөлінуі салықтарды болжау мен реттеуге тәуелді болып табылады. .
Салықтық реттеу - салық механизмі элементтерінің ішінде және мемлекеттік салық менеджменті саласында мобилді болып табылады.
Салықтық реттеу - бұл өндірісті дамыту үшін мемлекеттің жанама шаралар жиынтығының әсері, ол жалпы салық салу деңгейін төмендету немесе жоғарылату арқылы бюджеттік алымдардың нормасын өзгерту жолы арқылы.
Салықтық реттеудің мазмұны мен мақсаты, салық салу жүйесінің реттеушілік қызметінде қарастырылған. Салықтық реттеу әдістерінің мақсаттарымен салаларына байланысты, ол үшін өзара әрекет ететін салаларға бөлінуі мүмкін: салықтық жеңілдіктер жүйесі (преференциялар), санкциялық әдістер шарасы және бюджеттік салықтық тепе-теңдік әдістері. Бүгінгі таңда салықтар бюджет жүйесінің белгілі бір топтарына тіркелген (ҚР 1.04.1999ж. "Бюджет туралы заң" 7 және 11 бап). Олар өзіндік және тіркелген болып саналады, басқалары бөлшектеп сол немесе басқа бюджеттерге түседі. (реттеуші табыстар). Мысалға, корпоротивтік табыс салығы оның бөлінуі ... жалғасы
Қазақстан Республикасының салық механизмінің қызмет ету ерекшеліктері
Салық механизмінің элементтері салықтық жоспарлау мен болжау, шешімді қабылдау және өңдеулер жүйесінде негізгі элементтер болып табылады.
Салықтық жоспарлау мен болжаудың негізгі мақсаты- бюджеттік тапсырмалардың сандық және сапалық көрсеткіштердің экономикалық негізін қамтамасыз ету және салық концепциялардың заңдық тәртібінде қабылданған және өңдеулерден елдің әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету. Бұл мәселенің орындалуының бірінші қаржылық жолы (ағымдағы салықты жоспарлау) және келешектегі перспектива (салықтық болжау). Осымен байланысты салықтық жоспарлаудың тактикасы мен стратегиясы ерекшеленеді.
Салықтар бойынша ағымдағы бюджеттік тапсырманың өңделуі, тоқсандық салықтық түсімдердің анықталуы. Олардың шешімі салық салудағы стратегиялық мақсаттарды зерттеуде және олар үшін құқықтық жағдай жасайды. Бұл жағдайда салықтық болжаудың негізі болып, ғылыми зерттеу есептерінің нәтижесі және ағымдағы салық міндеттерін орындау барысында. Бұл мәліметтерді жинау және өңдеу олардың позитивті және неготивті жақтарын айтуға болады, оны инвестициялау темптеріне әсері, салалар қозғалымдағы құрылымына, табыстарды территоияларға деген сәйкестігі, корпорациялар мен тұрғындарға әсері.
Салықтық тактика - дегеніміз билік органдарының тәжірибиелік әрекет кешені және бюджеттің табыс баптарының жалпы құрылымын өңдеу, салықтық реттеумен бақылауды өткізу. Тактикалық қадамдардың сапалық мазмұны барлық деңгейдегі бюджеттердің уақыттылы және толық орындалуының дәрежесін көрсетеді.
Стратегиялық салықтық жоспарлау (болжау) басқару теориясы мен тәжірибиесінде айырықша орын алады. Ол барлық дамыған елдерде экономикалық алдын көру тәсілі ретінде қолданылады.
Салықтық жоспарлау мен болжау қаржылық менеджменттінің негізгі базалық элементі деп қарастыруға болады. Бұл жағдайда қаржы менеджменті кең мағынада қарастырылады. Басқару позициясынан елдің әлеуметтік-экономикалық дамуы.
Бүгінгі таңда салық ғылымы бюджеттегі салықтық түсімдердің көлемін болжау әдістерінің арнай тәсілін құрды. Тәжірибеде, салықты болжау мен жоспарлауда жалпыға белгілі және кеңінен қолданылатын дәстүрлі әдістер қолданылады: баланстық, экстрополяциялық, нормативті және тағыда басқалар.
Сонымен, табысты болжау бұл заңмен белгіленген салық пен алымдардың құрылымындағы бюджеттік табысты жоспарлау. Осындай болжаулар негізінен бюджеттік процесте қолданылады, яғни болашақ бюджеттік баланысты анықтау үшін, шығынды жіктеу, қарызды қаржыландыратын құралдар және үлестік принцип негізінде табысты үлғайту.
Қаржылық болжамда келесі әдістер қолданылады:
1. экстрополяциялық әдіс (немесе коэффициенттер) қаржылық көрсеткіштерді динамикалық қаулы негізінде анықтаудан тұрады. Есеп кезінде тұрақты түрдегі өсу немесе төмендеу түзету жетістіктер негізінде жүргізіледі.
2. кең тараған әдістердің бірі ретінде нормативтік әдіс, жоспарлы қаржылық көрсеткіштер бекітілген норма мен нормативтік актілер негізінде жүргізіледі.
Осы айтылған екі негізгі әдістен басқа болжауда кең орын алған баланыстық әдіс болып табылады. Программалық мақсаттық әдіс және кең түрде қолданылатын экномикалық-математикалық моделдеу әдісі.
Баланыстық әдіс шығыс пен қаржылық көрсеткіштер жоспарында өзара қүрылымдағы қайнар көздерімен келісімдік түрде жүргізіледі және де өндірістік, қаржылық көрсеткіштер. Қаржылық банланстың талаптарын сақтау өнеркәсіптен экономиканың барлық салаларын қамтып табыстары мен шығыстарының арасындағы қарама-қайшылықтарды алдын-ала ескертуге мүмкіншілік туғызады.
Программалық - мақсаттық әдіс қаржылық болжаудың ғылыми техникалық бағдарлама әдістерінің бірі ретінде нарық жағдайында дамыту, яғни әртүрлі деңгейде жүзеге асырылады. Есептің әртүрлі варианттылығы экономикалық-математикалық әдістердің қолданылуы кең түрде жүргізілуін қолайлы шешімердің таңдауына әкеліп айқындайды.
Қазақстан Республикасында табысты болжаумен Республикалық және облыстық бюджетті болжау осы бюджеттің табыс бөлімін айқындау қаржы министірлігіндегі табыстарды болжау департаменті айналысады. Департамент барлық табыс түрі бойынша бір жылға болжау жасауға міндетті. Департамент табыс бойынша болжау жасауда, барлық ұйымдардан соның ішінде министрліктерден ақпараттар мен мәліметтер жинайды. Қаржы министрлігінің табысын болжау әдісі өте кең, яғни жан-жақтылықты салық кодексіндегі және бүкіл мемлекеттің қаржы саясатында болған өзгерістер есепке алынбайды.
Болжауды құру әдістемесінде негізінен қаржы министрлігінде қолданылуы салыстырмалы түрде қарапайымдылыққа ие және де кесімді түрде бекітіледі.
Осының өзі біздің республикамыз үшін "Бюджет жүйесі" туралы заңды 1999 жылы 1 сәуірінде қабылданғанға дейін үлкен мағынаға ие болды, оған дейін әртүрлі бюджет деңгейлері арасында табыстарды бөлу жүйесі түрақсыз болды.
Шаруашылық өмірге тигізетін салықтардың реттеушілік әсері әр жақты мінездемелерге ие. Қаржы шаруашлық салаларын салықтық реттеу, бюджет табыстарын реттеуден ерекшеленеді.
Бүгінгі танда салықтар бюджет жүйесінің белгілі бір буынына бекітілген. Осы мақсатпен Қазақстан Республикасының "Бюджет жүйесі " туралы заңына реттеулі салықтардың аударымдары нормасы бекітілген. Салықтардың пайыздық аударым әдісі- дәстүрлі болып табылады.
Пайыздық аударымдар әдісі ол жоғары тұрған бюджетке бюджет аралық қарым-қатынас тәжірибесі трансферттік реттеуді енгізді. ("Трансферт" - сөзі латын сөзі - кейінге қалдыру, орнын ауыстыру). Трансферт дегеніміз аймақтарға қаржылық көмекті көрсетуді білдіреді, ортақтандырылған табыс базасын толтыруды қажет ететіндіктерге. Ол реттеуші салықтардан түсетін пайыздық аударымдар.
Экономиканы салықтық реттеу саласында (өндірістік күштердің дамуы темпімен деңгейі, инвестициялық процесстер т.б.) салық ставкалары айырықша орын алады. Бұл процесстің теориялық мазмұны жеткізілген тепе-тендікті білдіреді. Нақты соманың беделдігі тәжірибиеде мағыналы болып табылады. Барлық экономистер үшін белгілі "Лаффер" әсері онда шектен асқан салықтық алымдар (жылдық жиынтық табыстан -35%) салықтық түсімдермен табыс соммасының төмендеуіне әкеледі. Сол себебтен бюджет жүйесінің ішінде салықтардың бөлінуі салықтарды болжау мен реттеуге тәуелді болып табылады. .
Салықтық реттеу - салық механизмі элементтерінің ішінде және мемлекеттік салық менеджменті саласында мобилді болып табылады.
Салықтық реттеу - бұл өндірісті дамыту үшін мемлекеттің жанама шаралар жиынтығының әсері, ол жалпы салық салу деңгейін төмендету немесе жоғарылату арқылы бюджеттік алымдардың нормасын өзгерту жолы арқылы.
Салықтық реттеудің мазмұны мен мақсаты, салық салу жүйесінің реттеушілік қызметінде қарастырылған. Салықтық реттеу әдістерінің мақсаттарымен салаларына байланысты, ол үшін өзара әрекет ететін салаларға бөлінуі мүмкін: салықтық жеңілдіктер жүйесі (преференциялар), санкциялық әдістер шарасы және бюджеттік салықтық тепе-теңдік әдістері. Бүгінгі таңда салықтар бюджет жүйесінің белгілі бір топтарына тіркелген (ҚР 1.04.1999ж. "Бюджет туралы заң" 7 және 11 бап). Олар өзіндік және тіркелген болып саналады, басқалары бөлшектеп сол немесе басқа бюджеттерге түседі. (реттеуші табыстар). Мысалға, корпоротивтік табыс салығы оның бөлінуі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz