Басқарушылық шешімдер туралы
7-Тақырып. Басқарушылық шешімдер
1. Басқарушылық шешімдердің мазмұны мен түрлері
2. Шешімдерді қабылдау үрдісі
3. Шешімдерді қабылдау әдістері
Шешім қабылдау ақпарат алмасу сияқты кез келген басқару қызметінің
құрамдас бөлігі. Шешім қабылдау қажеттілігі басқарушының алға қойған
мақсатының қалыптасуы мен сол мақсатқа жетудегі іс қимылын түгелдей
қамтиды. Шешім дегеніміз-бұл баламаны немесе альтернативті таңдау.
Альтернатив дегеніміз- мүмкін болған екі ұйғарымның біреуін ғана таңдауға
мәжбүр етеді. Жеке өмірдегі шешім қабылдауға қарағанда басқарудағы шешім
қабылдау өте қатал процес. Адамдардың шешім қабылдау қабілеті де бірте —
бірте тәжірйбе жүзінде дамуда. Маңызды шешімдерді қабылдаудығы
жауапкершілік басшылығы ауыртпалық әкеледі. Сондықтан басшылар ойланып
қарастырылмаған маңызды шешімдерді қабылдай алмайды.
Жоспарлау жүйеге адал ететін белсенді басқару процесі болып табылады, сол
арқылы белгіленген мақсатқа жету үшін өндірістің даму қарқыны, материалдық
көздері мен оны жетілдіру әдістері анықталады. Басқарудың басты функциясы
ретінде жоспарлау:
— ұйымның болашақта дамуын анықтайды;
— алға қойылған мақсатқа жетудің жолдары мен әдістері белгіленеді;
— міндетті орындау болуы ықтимал зардаптарды көре білуді қамтиды.
Жоспарлаудың маңызы болып қоршаған сыртқы орта факторларының әсері мен
ұйымның ішкі мүмкіндіктерін бағалай отырып белгілеу және сол мақсаттарды
жүзеге асыруда тиімді әдіс-жолдарынан таңдап алу танылады Нарық
жағдайындағы жоспар өндіріс пен өткізу көрсеткіштерін үнемі қадағалап отыру
мақсатында маркетинг жүйесі және бақылау процесімен тығыз байланыста
болады. Басында айтқанда, және парлау мынадай сұрақтарға жауап береді.
Біздің қазіргі, бүгінгі күнгі жағдайымыз қандай?
Болашақта біз қандай болуымыз қажет?
Осы жолда нендей кедергілер орын алған?
Мақсатқа жетуге қандай әрекеттер жасағанымыз орынды?
Осыдан барып жоспарлау барысында ұйым деңгейінде жүзеге асырылатын
төмендегідей міндеттерді атап өтуге болады:
Қажет етілетін адамдық, материалдың; ақпараттық басқа да ресурстарды
іздестіру;
1 басқару жүйесі мен ұйымдық құрылымды қалыптастыру және ақпараттар
тағылымын реттеу;
2 еңбек өнімділігі мен пайда деңгейін арттыру, өндіріс барысы мен құрал-
жабдықтарды пайдалану және жарату жолдарын қарастыру;
3 сенімді бақылау жүйесін қамтамасыз ету арқылы міндеттерді орындауға қол
жеткізу.
Басшылықтың алдында тұрған проблемалар мен міндеттер әрдайым өзара
байланысты әрекеттер жиынтығын талап етеді. Осы тура жоспарлауды ұйымның
даму барысын белгілейтін кешенді жиынтық ретінде қарастыра отырып, бірқатар
бастапқы кезеңдерін атап өтуте болады.
Менеджер іс әрекетінің бір көрсеткіші дұрыс шешім қабылдай алу
қабілеті. Өйткені менеджер басқарудың төрт функциясын орындағандықтан,
әрбіреуі бойынша тұрақты шешімдер ағымымен жұмыс атқарады. Өңдеу және шешім
қаылдау басшылар іс әрекетіндегі шығармашылық процесс. Ол бірнеше
кезеңдерден тұрады:
§ Өңдеу және мақсат қою
§ Мәселені оқып білу
§ Қабылданған шешімнің тиімділігі мен мүмкін ... жалғасы
1. Басқарушылық шешімдердің мазмұны мен түрлері
2. Шешімдерді қабылдау үрдісі
3. Шешімдерді қабылдау әдістері
Шешім қабылдау ақпарат алмасу сияқты кез келген басқару қызметінің
құрамдас бөлігі. Шешім қабылдау қажеттілігі басқарушының алға қойған
мақсатының қалыптасуы мен сол мақсатқа жетудегі іс қимылын түгелдей
қамтиды. Шешім дегеніміз-бұл баламаны немесе альтернативті таңдау.
Альтернатив дегеніміз- мүмкін болған екі ұйғарымның біреуін ғана таңдауға
мәжбүр етеді. Жеке өмірдегі шешім қабылдауға қарағанда басқарудағы шешім
қабылдау өте қатал процес. Адамдардың шешім қабылдау қабілеті де бірте —
бірте тәжірйбе жүзінде дамуда. Маңызды шешімдерді қабылдаудығы
жауапкершілік басшылығы ауыртпалық әкеледі. Сондықтан басшылар ойланып
қарастырылмаған маңызды шешімдерді қабылдай алмайды.
Жоспарлау жүйеге адал ететін белсенді басқару процесі болып табылады, сол
арқылы белгіленген мақсатқа жету үшін өндірістің даму қарқыны, материалдық
көздері мен оны жетілдіру әдістері анықталады. Басқарудың басты функциясы
ретінде жоспарлау:
— ұйымның болашақта дамуын анықтайды;
— алға қойылған мақсатқа жетудің жолдары мен әдістері белгіленеді;
— міндетті орындау болуы ықтимал зардаптарды көре білуді қамтиды.
Жоспарлаудың маңызы болып қоршаған сыртқы орта факторларының әсері мен
ұйымның ішкі мүмкіндіктерін бағалай отырып белгілеу және сол мақсаттарды
жүзеге асыруда тиімді әдіс-жолдарынан таңдап алу танылады Нарық
жағдайындағы жоспар өндіріс пен өткізу көрсеткіштерін үнемі қадағалап отыру
мақсатында маркетинг жүйесі және бақылау процесімен тығыз байланыста
болады. Басында айтқанда, және парлау мынадай сұрақтарға жауап береді.
Біздің қазіргі, бүгінгі күнгі жағдайымыз қандай?
Болашақта біз қандай болуымыз қажет?
Осы жолда нендей кедергілер орын алған?
Мақсатқа жетуге қандай әрекеттер жасағанымыз орынды?
Осыдан барып жоспарлау барысында ұйым деңгейінде жүзеге асырылатын
төмендегідей міндеттерді атап өтуге болады:
Қажет етілетін адамдық, материалдың; ақпараттық басқа да ресурстарды
іздестіру;
1 басқару жүйесі мен ұйымдық құрылымды қалыптастыру және ақпараттар
тағылымын реттеу;
2 еңбек өнімділігі мен пайда деңгейін арттыру, өндіріс барысы мен құрал-
жабдықтарды пайдалану және жарату жолдарын қарастыру;
3 сенімді бақылау жүйесін қамтамасыз ету арқылы міндеттерді орындауға қол
жеткізу.
Басшылықтың алдында тұрған проблемалар мен міндеттер әрдайым өзара
байланысты әрекеттер жиынтығын талап етеді. Осы тура жоспарлауды ұйымның
даму барысын белгілейтін кешенді жиынтық ретінде қарастыра отырып, бірқатар
бастапқы кезеңдерін атап өтуте болады.
Менеджер іс әрекетінің бір көрсеткіші дұрыс шешім қабылдай алу
қабілеті. Өйткені менеджер басқарудың төрт функциясын орындағандықтан,
әрбіреуі бойынша тұрақты шешімдер ағымымен жұмыс атқарады. Өңдеу және шешім
қаылдау басшылар іс әрекетіндегі шығармашылық процесс. Ол бірнеше
кезеңдерден тұрады:
§ Өңдеу және мақсат қою
§ Мәселені оқып білу
§ Қабылданған шешімнің тиімділігі мен мүмкін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz