Абсолюттік және салыстырмалы қателік
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ
ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы: _________________________________ __
Орындаған: _________________________
Тобы: АП-16-2К
Қабылдаған:Саденова Ақнұр
Шымкент 2017
Жоспар:
# Абсолюттік қателік;
# Cалыстырмалы қателік:
Талдау қателіктерін жіктеу
Кез келген талдау жүргізген кезде анықталатын заттың мөлшерін дәлірек табу үшін бірнеше дүркін өлшеулер жүргізеді. Әр өлшеу кезінде әр түрлі жағдайларға байланысты қателіктер кетуі мүмкін. Мәселен, талдауға қажетті өлшенді алу, өлшеу, тұндыру, тұнбаны таразыда өлшеу кездерінде түрлі қателіктер кетеді. Сайып келгенде, әр операцияда кеткен қателіктер бүкіл талдау нәтижесіне әсерін тигізеді. Өлшеудің қателері оны жүргізушінің дайындығына да байланысты болады.
Талдау қателіктерін орын сипатына қарай жүйелік, кездейсоқ және
өрескел қателіктер деп үшке бөледі.
Жүйелік қателік пайдаланып отырған әдіске байланысты тұрақты себептер нәтижесінде кетеді. Әдістің қатесін біле тұра, алдын-ала оны есепке алып, уақытында қажетті түзетулер енгізуге болады. Жүйелік қателіктер талдау жүргізу кезінде мысалы, керекті химиялық реакцияның дұрыс алынбауы, қажетті заттың тұнбаға толық түспеуі, зат құрамының өзгеруі сияқты кемшіліктерге және жүргізушінің орындау мұқияттығы мен іскерлігіне байланысты.
Өлшеулерде кейбір кездейсоқ жағдайлар әсерінен кететін қателерді кездейсоқ қателіктер дейді. Ондай жағдайларға кенет температураның көтерілуі, талдау жасалып жатқан ыдысқа бөгде заттардың түсіп кетуі жатады. Әрине, мұны алдын-ала болжап білуге болмайды. Сондықтан бірнеше дүркін
өлшеу жасап, нәтижелерінің арифметикалық орташа шамасын алды. Параллель өлшеу саны көбірек болған сайын, арифметикалық орташа санның дәлдігі жоғарылайды, соның арқасында кездейсоқ қателерді азайтуға болады.
Талдау мәндерінің оның арифметикалық орташа мәнінен айырмасы әдістің нәтижесінің қайталануын көрсетеді. Алайда, әдіс нәтижесінің қайталануы оның дәлдігін дәлелдей алмайды. Шындығында, әдіс өте дәл болмаса да әр өлшеу мәндерінің қайталануы мүмкін. Бұл тек кездейсоқ қатенің
жоқ екенін көрсетеді. Алайда, мұнда талдау тәсілінің осал жері еске алынбайды.
Өлшеу құралының бұзылуы, мәліметті дұрыс енгізбеу және де күрт өзгерістер нәтижесінде өлшеу барысында өрескел қателіктерге жол беріледі.
Анықтаулардың қателіктерін абсолютт ік және салыстырмалы деп
бөледі.
Абсолюттік қателік деп теориялық (шынайы немесе орташа) мән мен
әрбір іс жүзіндегі өлшенген мәннің айырмасын айтады:
∆Ха = Хтеор - ... жалғасы
ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы: _________________________________ __
Орындаған: _________________________
Тобы: АП-16-2К
Қабылдаған:Саденова Ақнұр
Шымкент 2017
Жоспар:
# Абсолюттік қателік;
# Cалыстырмалы қателік:
Талдау қателіктерін жіктеу
Кез келген талдау жүргізген кезде анықталатын заттың мөлшерін дәлірек табу үшін бірнеше дүркін өлшеулер жүргізеді. Әр өлшеу кезінде әр түрлі жағдайларға байланысты қателіктер кетуі мүмкін. Мәселен, талдауға қажетті өлшенді алу, өлшеу, тұндыру, тұнбаны таразыда өлшеу кездерінде түрлі қателіктер кетеді. Сайып келгенде, әр операцияда кеткен қателіктер бүкіл талдау нәтижесіне әсерін тигізеді. Өлшеудің қателері оны жүргізушінің дайындығына да байланысты болады.
Талдау қателіктерін орын сипатына қарай жүйелік, кездейсоқ және
өрескел қателіктер деп үшке бөледі.
Жүйелік қателік пайдаланып отырған әдіске байланысты тұрақты себептер нәтижесінде кетеді. Әдістің қатесін біле тұра, алдын-ала оны есепке алып, уақытында қажетті түзетулер енгізуге болады. Жүйелік қателіктер талдау жүргізу кезінде мысалы, керекті химиялық реакцияның дұрыс алынбауы, қажетті заттың тұнбаға толық түспеуі, зат құрамының өзгеруі сияқты кемшіліктерге және жүргізушінің орындау мұқияттығы мен іскерлігіне байланысты.
Өлшеулерде кейбір кездейсоқ жағдайлар әсерінен кететін қателерді кездейсоқ қателіктер дейді. Ондай жағдайларға кенет температураның көтерілуі, талдау жасалып жатқан ыдысқа бөгде заттардың түсіп кетуі жатады. Әрине, мұны алдын-ала болжап білуге болмайды. Сондықтан бірнеше дүркін
өлшеу жасап, нәтижелерінің арифметикалық орташа шамасын алды. Параллель өлшеу саны көбірек болған сайын, арифметикалық орташа санның дәлдігі жоғарылайды, соның арқасында кездейсоқ қателерді азайтуға болады.
Талдау мәндерінің оның арифметикалық орташа мәнінен айырмасы әдістің нәтижесінің қайталануын көрсетеді. Алайда, әдіс нәтижесінің қайталануы оның дәлдігін дәлелдей алмайды. Шындығында, әдіс өте дәл болмаса да әр өлшеу мәндерінің қайталануы мүмкін. Бұл тек кездейсоқ қатенің
жоқ екенін көрсетеді. Алайда, мұнда талдау тәсілінің осал жері еске алынбайды.
Өлшеу құралының бұзылуы, мәліметті дұрыс енгізбеу және де күрт өзгерістер нәтижесінде өлшеу барысында өрескел қателіктерге жол беріледі.
Анықтаулардың қателіктерін абсолютт ік және салыстырмалы деп
бөледі.
Абсолюттік қателік деп теориялық (шынайы немесе орташа) мән мен
әрбір іс жүзіндегі өлшенген мәннің айырмасын айтады:
∆Ха = Хтеор - ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz