Ағылшын буржуазиялық революциясы туралы



Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Орындаған: Балқаш Еркебулан
Тобы: ИК-18-01
ӨСӨЖ № 1
Тақырып : Ағылшын буржуазиялық революциясы

XVII ғасырдың 40 жылдары саяси жағдай шегіне жетіп, абсолютизмді құлату үшін күрес басталды. Стюарттар және ол қорғаған феодалдық тәртіптің мемлекет ішінде капиталистік қатынастар дауында негізгі кедергіге айналды. Экономика мен саяси өмірде тосқауылдар қойылды. Жаңа өндіргіш күштердің дамуы мен ескі феодалдық өндіріс қатынастары арасындағы қақтығыс Англиядағы буржуазиялық революцияның басты себебі болып табылады.
Қысқа парламент таратылғаннан кейін, соғыстың созылуы қаржыны қажет етіп 3.11.1640 жылғы шақырылған парламент құрамында сайлауда жеңіске жеткен буржуазия мен жаңа дворяндар көп болды. Сондықтан парламент көп кәсіркерлікке бостандық, репрессияға тосқауыл сұрады. Парламентсіз басқару кезіндегі ендірілген салық түрлерін жойды. Халық толқуынан қорыққан король бірнеше талаптарды мойындады. Парламент шақыруымен, парламентсіз басқару орнап, абсолюттік монархия жойылды. Парламент корольдің 1629-1640 жылдары, заңсыз қысыммен жинаған салық түрлеріне тиым салды. Парламентті өз қалауынсыз таратуға болмайтын қаулы қабылдады. Корольдың жақын кеңесшілері Страффорд пен лод қамауға алынды. Мамыр айында Лондондағы халық толқуларынан кейін король Карл І 10 мамырда корольдің парламентті тарату құқын жойса, 12 мамырда Страффордты өлім жазасына кесуге келісім беруге мәжбүр болды. жаңа парламент шіркеу эпископтарының билігін шегеруді, атқарушы үкіметтің парламент алдында жауапты болуын талап етті.
1641 жылдың 22 қарашасында бүкіл абсолюттік құрылысты айыптаған жаңа дворяндар мен бржуазия жазған арыз - құжаты Ұлы Ремонстрация парламентте қабылданады. Король жеке билеушілігіне қайшы келеді деп санаған король, оны бекітпеді. Парламентті таратып, көсемдерін ттқындауды талап етеді. 1642 жылы 3 қаңтарда халық назразылығы милиция құрып, парламентті қорғайды. Парламент қарулы күштерді корльге қалдыруды толық жояды. Бұл оқиға корль мен парламен арасындағы соңғы айырылысу еді. 1642 жылы қаңтар-тамыз аралығында король Лондоннан солтүстікке кетіп азамат соғысын бастауға дайындалды.
Тамыз айында парламентке азамат соғысын жариялады.
Парламентің қарулы күштері соғыс ісіне үйретілмеген халық жасақтары, қолөнершілер, ұсақ саудагерлер, дамыған графтықтардың еректі шаруалардан тұрса, ал корль жағынада сауда компанияларының жоғарғы тобы, ағылшын іркеу иелері, корольдің монополиясының қызметкерлері соғысты.
Граф Эссекс бастаған парламентік әскер корль күшін талқандауға мүделі болған жоқ, олар Карл мен келісімгекелуге тырысты. Армия мен парламенттегі индепенденттер шешуші қимылды талап етті. Осы негізде индепенттер мен пресвитериандар арасында қайшылық шиеленісті. 25 қыркүйек 1643 жылы парламент Шотландия мен Салтанатты Лига мен Ковенанқа қол қойды. Англияда пресвитериандық шіркеу жүйесі енгізілді. 1644 жылдың басында шотланд әскері шекарадан өтті, бл парламент әскеріне табы әкелді. 2 маусым 1644 жылы парламент әскері Марстон- Мурх түбінде роялистер әскеріне соққы берді.
Индепендентердің лидері Оливер Кромвель жаңа үлгідегі тұрақты әскер құра алды. 11 қаңтар 1645 жылы әскер құру туралы актіге қол қойды. Оның құрамы алғашқыда 6 мың атты әскер, 1 мың драгун, 14,5 мың жаяу әскерден тұрды. Бұлар негізінен бай емес джентрилерден, шаруалардан, қолөнершілерден, мастерлерден жасақталды. Кромвель әскері 1645 жылы 14 маусымда Нэйзби түбінде роялистерді талқандады. Карл І солтүстікке қарай қашып, шотландықтарға берілді. Роялистерді жеңу парламенттке демократиялық бағыттағы реформа жүргізуге түткі болды.
Пресвитериандар мен королге біртұта күйінде қарсы шыққан армия ішнде офицерлер мен солдаттар күресі левеллерлер идеясын- ұсақ демократиялық буржуазиясы идеологиясын қолдады. Левеллерлер жалпы саяси теңдікті қалады. Сондықтан оларды теңестірушілер деп атады. Олар неге лорд 20 депутат ал, кейде біреуінде де жібере алмайды?,-деп сұрайды. Олардың әлуметтік экономикалық бағдарламаларында метрополияларды, десятинаны, қоршауды жою, сот ісі мен құқықты демократияландыру, шіркеуді мемелекетен бөлу болды.Левеллердің маңызды құжаты Халықтық келісім деп аталады. Көсемі Джон Лильборн (1616-1657) Адал Джон деген атпен белгілі. Левеллерлер сондай -ақ буржуазиялық республика орнауын сайлау құқын кеңейтуді, сауда, сөз , ар бостандықтары берілуін талап етті. Армияның солшыл революциялық күштерінен құралған левеллерлер өз алдарына: корль билігі мен лордтар палатасын жою, жоғарғы билікті қауымдар палатысына беру; сайлаушылар алдындағы жауапкершілік; парламентті жыл сайын сайланып отыратын органға айналдыру; ар бостандығы; қызметкерлердің жауаптылығы мен ауысып отырушылығы; Англия адамдарының тең праволылығы; сөз, жиналыс, петиция, одақ бостандығы; жекеменшікті пайдалану бостандығы т.б. мақсаттар қойды.
Левеллерлер программасы революциялық буржуазияның жүйеге келтірілген програмасы болып табылады.
1647 жыл ағылшын революциясы буржуазиялық - демократиялық жаңа кезеңіне өтті. Революциялық инициатива халық қолына көшті. Парламенттің королімен қайткенде де компромисске келуге тырысуы, монархия мен екі палаталық парламентті сақтауы, революциялық армияны тарату жөніндегі шешімі бүкіл елде халықтың наразылығын тудырды. Оның үстіне төменгі офицерлер мен солдаттар көп айлар бойы жалақысын ала алмаған еді. Полктарда насихатшыларды сайлау жүргізілді. О. Кромвель, Пйртондардың конфликті басуға ұмтылуынан нәтиже шықпады. Бағынбаушылық өсті, сондықтан парлмент мамырдың соңында Армияны тарату жөнінде бұйрық берді. Бұл қатты қарсылық тудырып, Кромвель мен Ферфакс парламенттік юасым көпшілік пресвитериандардан қатынасты үзуіне алып келді. 1647 жылы маусымда Кромвельдің бұйрығы бойынша король тұтқындалып, армияның Бас штабына әкелінді. өздеріне тиімді жағдайда индепендентердің лидерлері Карлмен келіссөз жүргізді. Олар Армияда ықпалын өсіру мақсатында Кеңеске әр полктан екі офицерден, полковниктен бастап барлық жоғарғы шендерді мүше етті. Бұл солдаттар мен төменгі офицерлердің арасында наразылық тудырды. Олар Парламент алдына лондон милициясын қаруландыруды тоқтатуды, жалақыны төлеуді, корольмен қайшылықты жоюды талап еткен ультиматум қойды. Осыған жауап ретінде офицерлер - индепеденттер конституция жобасын - Ұсыныстар тарауын жасады. Онда өмір сүріп отырған Парламент таратылсын, екі жылдық өкілеттігі бар жаңа парламент шақырылсын, сайлауға салық төлейтіндер қатыстырылып, депутаттық орын теңдей бөлінсін, монархиялық құрылым және лордтар палатасы сақталсын, милиция мен қарулы күштерді басқару парламент қолына көшсін, епископтық пен пресвитериандық міндетті емес, петиция беру еркінлігі, қажетті товарларға салық жойылсын, саулаға шектеу қойылмасын деген нақты талаптар қойылды. Осы талаптар негізінде феодалдық рыцарлықты ұстау толық жойылған жоқ, сот органдарына реформа жүргізілді, армияның барлық қарыздары төленді, жалпы амнистия жарияланды.
Осы келісімпаз жоба корольге табыс етілді, алайда ол қабылданбады. Лондонда роялистік элементтер мемлкеттік төңкеріс жасауға шешім қабылдады. 6 тамыз 1647 жылы Армия астанаға енді. Ұсыныстар тарауы жарияланды. Осы тұста левеллерлер өз программасын орындауды талап етті. Олар елдің конституциялық құрылым жобасын көрсеткен "Армия ісі", "Халық келісімі" атты құжаттар жариялады: корольдік билікті жою, екі жылда бір сайланатын бір палаталық парламент, халық алдында дапутаттар мен қызметкерлердің жауаптылығы, салық алудың прогрессивті формасы, қоршалған жерлерді өз иелеріне қайтару көзделді. 28 қазан 1647 жылы Петниге Армия Кеңесі жиналды. Кеңестегі қызу талас левеллерлер арасында келіспеушіліктің бап екендігін көрсетті. Мемлекет құрылымы, бостандық, халық құқылығы жөніндегі мәселелерде бір - бірімен келіспеді. Мәжіліс тоқтатылды. Армия Кеңесі өз өмір сүруін тоқтатты. Бұл пресвитериан - роялистік реакцияның күшеюіне әкеп соқты. 1647 жылдың қарашасында Карл І Уайт аралына кетіп, желтоқсанда шотландиялық пресвитериандармен құпия келісімге қол қойды. Бұл құпия ашылғанда парламент корольмен барлық қатынасты тоқтатты.
1648 жылы көктемде ІІ-ші азамат соғысы басталды. Бірақ ол ұзаққа созылмады. Роялистердің нашар ұйымдастырылған аз күшін Кромвель Уэльс, Престон түбінде талқандады. Ферфакс ұзақ айқастан соң, Кольчестрді алды. 164 жылдың қыркүйегінде соғыс қимылдары негізінен тоқтады. Қауымдастыр палатасы пресвитериандардың ықпал етуімен корольмен тағы да келіссөз жүргізе ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ағылшын буржуазиялық революциясы туралы
XVII ғ Ағылшын буржуазиялық революция
Синьхай революциясы
Европа көлеміндегі буржуазиялық революция
Синьхай революциясы және оның Қытай тарихындағы орны
Түркиядағы ХХ ғ. басындағы революциялық қозғалыс
Буржуазиялық революцияның басталуы
Ағылшын революциясының тарихи маңызы
Ағылшын буржуазиялық революциясы
Ірі буржуазия өкімет басында
Пәндер