Арнайы педагогика жалпы педагогиканың ғылыми саласы ретінде

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

“Гуманитарлық ғылымдар” факультеті
“Білім технологиялары” кафедрасы
БӨЖ

Тақырыбы:Арнайы педагогика жалпы педагогиканың ғылыми саласы
ретінде

Қабылдаған: Мейрбекова Гүлмира
Орындаған: Сейдуәлі
Құттықыз
Тобы:ПМД-811
Жоспар:

▪ I.Кіріспе
▪ II.Негізгі бөлім

• 1. Арнайы педагогика ғылымының негізгі мақсаты

• 2. Арнайы педагогиканың ұғымдық   аппаратының дамуы, гуманистикалық
бағдары

Арнайы педагогика - педагогика гылымының бір саласы. Арнайы педагогика
өмір сүру эрекетінде мүмкіндіктері шектелген адамды, олардың барлық өмірін
сүру эрекетінде мүмкіндіктері шектелген адамды, олардың барлық өмірін
циклін қамтиды. Арнайы педагогика жалпы педагогикалық терминдермен бірге
өзіне тэн ғылыми терминалогиясы бар, ол ДМШ- даму мүмкіншілігі шектелген
баланың психологиялық ерекшелігін зерттеу және оларды оқыту мен
тэрбиелеудің үзақ уақытты процесінде қалыптасады.

Арнайы педагогика ғылымының негізгі мақсаты: әр түрлі кемістігі бар
балалардың психалогиялық және физиологиялық даму ерекшеліктерін зерттеу
және сонымен қатар оларды оқыту және тәрбиелеу, түзету, қалыптастыру
жолдарын айқындайды.

Қазіргі таңда арнайы педагогика ғылымында бірнеше өзекті мәселелер
кездеседі. Ол мәселелер арнайы педагогиканың категорияларымен тығыз
байланысты. Яғни оларга: есту қабілеті бүзылган балалар (керең немесе
саңырау, нашар еститін, кеш естімей қалгандар); көру қабілеті бүзылган
балалар (соқыр, мүлде көрмейтін, немесе нашар көретін ); сөйлеу қабілеті
бүзылган, тіл мүкістігі бар балалар- лагоппаттар; интеллектуалды дамуы
немесе ақыл-ой, ойлау қабілеті зақымданган, кемақыл (ақыл-ойы, есі кеміс-
кемақыл жэне психикалық дамуы тежелген балалар); психикасы мен дене
бітімінің дамуы комплексті, күрделі түрде бүзылған (соқыр-
мылқаулар);естімейтін-көрмейтін және ақыл-ойы жетілмеген, естімейтін т.б);
тірек-қимыл аппараты зақымданган балалар; педагогикалық өзгерісі бар (жүріс-
түрысы,мінез-қүлқы, тэртібі бүзылган) балалар жатады. Өкінішке орай,
қазіргі таңда дамуында ауытқуы бар балалар саны артуда. Ол балалар арнайы
бала-бақшаларда, арнайы мектеп интернаттарында, арнайы сыныптарда және де
логопедиялық пункттарда тэрбиеленеді. Демек, мүнда олар арнайы
коррекциялық, психологиялық жэне педагогикалық көмектермен қамтамассыз
етіледі.

Демек, ол дефектологтарга сонымен қатар, бүл мэселелерді шешу көзін
табу үшін педагог-психологтарга өте маңызды. Бүл мэселелер мектепке
дейінгі, мектеп жасындагы жэне басқа да жас ерекшеліктер педагогикасында
кездесетін мэселелердің бірі болып келеді. Ягни, арнайы педагогикадагы
бүндай жагдайлар элемдік деңгейде барлық мемлекеттерде кездесетін өзекті
мэселелердің бірі болып табылады. Осы мақсатқа сай арнайы педагогика гылымы
төмендегідей:

1. Әр кемістіктің немесе кемтар балалардың ауытқулардың
түрлерін, дәрежесін анықтап олардың қалыптасу ерекшеліктерін анықтау.

2. Физикалық немесе психологиялық дамудағы ауытқулардың
негізгі биологиялық әлеуметтік жэне педагогикалық себептерін анықтап
оларды түзету, толықтыру әдістерін қарастыру.

3. Арнайы мекемелерді қалыптастыру орталықтарын үымдастыру
және оларды дамыту бағыттарындағы жүмыстарын негізгі принциптерін
таныстыру.

4. Арнайы түзету, толықтыру жэне дамыту мекеменің негізгі
мақсат-міндеттерін айқындау жэне жүмыстарының мазмүнын талдау.

5. Болашақ дефектолог мамандарын даярлау үшін қажетті ғылыми
оқу эдістемелік эдебиеттермен танысып көрнекі қүралдар және
тэжрибелік мекемелер жүмыстарына қатысу.

Ғылыми таным саласы ретінде арнайы педагогикалық зерттеу
негізіне мүмкіншілігі шектеулі баланы оқыту, тэрбиелеу жэне қалыптастыру
мэселелері ашылады.

Әр түрлі кемістігі бар балаларды оқыту мен тэрбиелеу элеуметтік-
мэдени, педагогикалық мэселе. Бүл мэселе мүмкіншілігі шектелген балаларды
қолдан келгенше қоғам өміріне белсенді, өз беттерінше өмір сүре алатындай
етіп дайындау мақсатындағы негізгі сүрақтарды шешуге көмектеседі. Іс-эрекет
эр адамның негізгі элеуметтік қызметі, сондықтан арнайы педагогика ғылымы
жан-жақты зерттейді.кеміс балалардың элеуметтік өмірге бейімделуіне,
қоғамның мэнділігін жэне ережелерін саналы түрде меңгерулеріне, өмір
жағдайымен қарапайым еңбек түрлеріне баулуларына, қоршаған ортаға
бейімделулеріне септігін тигізеді.

Арнайы педагогиканың негізгі түсініктері мен ұғымдары

Қазіргі арнайы психология негізінен жалпыға бірдей элеуметтік қалыпқа
сай сэйкес емес жэне мектептегі білім алу деңгейіне сэйкес емес мэселені
зерттейді. Соған орай арнайы психологияның өзіне тән терминдері бар.

Арнайы педагогиканың негізгі үғымдары жэне түсініктері:

Кемтар бала – белгілі тәртіппен расталған, туа біткен,
түқым қуалаған, жүре пайда болған аурулардан немесе
жарақаттардың салдарынан  тіршілік   етуі   шектелген,   дене   немесе
  психикалық  кемістіп бар он сегіз жасқа дейінгі бала;

·        қатер тобындағы бала - ерте қолға алынбағандықтан,
элеуметтік жэне медициналық - педагогикалық түзеу арқылы қолдау
көрсетілмегендіктен дене жэне психикалық дамуында кенжелеп қалу
ықтималдығы жоғары болатын үш жасқа дейінгі бала;

·        Дене кемістігі - ағза дамуының жэне жүмыс істеуінің
үзақ уақыт бойы элеуметтік, медициналық және педагогикалық түзеу
арқылы қолдауды қажет ететіндей созылиалы бүзылуы;

·        Психикалық кемістік - адам психикасы дамуының жэне
жүмыс істеуінің уақытша немесе түрақты кемістігі, соның ішінде:
сенсорлық бүзылыстардың салдары; эмоциялық- еркі жағынан бүзылыстары;
сөйлеу бүзылыстары; ми зақымдануының салдары; ақыл-ой дамуының
бүзылыстары, соның ішінде ақыл-ой жағынан кенжелеп қалу; психикалық
дамуының тежелуі жэне осыған байланысты оқып - үйренудегі өзіндік
қиындықтар;

·        Күрделі кемістік - психикалық және дене кемістігінің
кез келген үштасуы, яғни физикалық, психологиялық кемістіктін
қосылысы.

·        Ауыр кемістік - мектеп білім беру стандарттарына сәйкес
білім беру қолжетімді болмайтын жэне оқыту мүмкіндіктері өзіне - өзі
қызмет көрсету дағдыларын, қоршаған дүние туралы қарапайым білімдерді
жэне қарапайым еңбек дағдыларын немесе аясы тар кэсіби меңгеруімен
шектелетін дэрежедегі психикалық жэне дене кемістігі;

·        Медициналық жэне психологиялық-педагогикалық
диагностика - эр түрлі кемістіктерді анықтау мен емдеудің, оқыту мен
тэрбиелеудің сайма - сай жағдайларын белгілеу үшін балалардың
психикалық - дене дамуын кешенді   сала аралық бағалау;

• Даму мүмкіншілігі шектелген бала ( ДМШ ) - бүл арнайы
оқыту жағдайларсыз оқу білмейтін физиологиялық жэне психологилық
ақаулары бар бала

·    Жеткіліксіздік - бүл кінэрэт, ақау ММК-ң дэрігерінің,
элеуметтік,экспорттың бекіткен физиологиялық жэне психологиялық
ауытқуы

·    Психикалық дамуы тежелген (ПДТ ) - психикасы жэне
сөйлеуінің дамуы тежелген. Оқуда қиындық тудыратын баланың уақытша
немесе нақты жеткіліксіздігі

·    Физиологиялық кемістік - үзақ уақыттың аурудың салдарынан
немесе инфекциялық аурулардан ағза қызметінің дамуындағы ауытқуы.

·    Арнайы білім беру - бүл арнайы оқуда қажет ететін баланың
денсаулығына байланысты қүрылған, мектепке дейінгі жалпы жэне кэсіби
білім беру

·    Скрининг - қатер тобындағы балаларды анықтау мақсатымен
жаппай стандартталған тексеру

·    Арнаулы түзеу үйымдары - дамуында кемтар болып қалған:

есту   қабілеті   бүзылған   (естім ейтін,   нашар   еститш,   кей
іннен   саңырау болып   қалған);

көру
қабілеті   бүзылған   (көзі   көрме йтін,   нашар   көретін,   кейіннен
соқыр болып қалған);

жүріп-тұру мүшелерінің функциялары бүзылған; сөйлеу қабілеті
бүзылған; ақыл - ойы кенжелеп қалған; психикалық дамуы тежелген;

эмоциялық - еркі жағынын жэне мінез - қүлқы бүзылған;
күрделі  бүзылыстары бар,  оның   ішінде   соқыр ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.