Ландшафт, геожүйе және оны құрушы компоненттер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

АХМЕТ БАЙТҰРСЫНОВ АТЫНДАҒЫ

ҚОСТАНАЙ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

ЛАНДШАФТТАНУ ҒЫЛЫМЫНДАҒЫ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ГЕОГРАФИЯЛЫҚ АУДАНДАСТЫРУ

2020-2021 оқу жылы

І семестр

ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ:

«Ландшафт, геожүйе және оны құрушы компоненттер»

Аграрлы-биологиялық факультетінің

«География педагогтерін даярлау» мамандығының 1 курс магистранты

Есембек С. Ә

Қостанай қаласы 2020 ж

Тақырыбы: Ландшафт, геожүйе және оны құраушы компоненттер.

Жоспар:

Ландшафтану - территориялық табиғат кешендері туралы ілім;
Ландшафттану пәнінің басқа ғылымдармен байланысы;
Территориялық табиғи кешен және геожүйе
Ландшафт құрушы компоненттер

1. Ландшафттану-физикалық географияның бөлігі және бір бөлімі болып келеді, ол географиялық қабық туралы, табиғи территориялық немесе географиялық кешен туралы ғылым. Ландшафттану физикалық географияның табиғи аймақтық кешендердің зерттейтін ғылым саласы. Географиялық ландшафт туралы ғылымының басты міндеті-ландшафт түрлерінің жаралуын, құрылымы мен динамикасын, даму заңдылықтарын, орналасуын және адамдардың шаруашылық әрекетінен оның өзгеруін зерттеу. Ландшафттану құрылымы екі бөліктен тұрады: аймақтық және локальді. Ландшафттану пәнінің зерттеу объектісі-территориялық табиғи кешен.

қатты жер қыртысының массалары

топырақ

Территориялық табиғи кешен төмендегі компоненттерді құрайды:

биота

гидросфера қабаты

атмосфералық ауа массалары

1-сызба: ТТК компоненттері

Ландшафттанудың анықтамасын ғалымдар өз түсініктері бойынша берген, солардың бірнешеулерін мысалға келтіруге болады:

Н. А. Солнцевтің анықтамасында ландшафт-дегеніміз заң бойынша құрылған ТТК-нің локальді жүйесі;
А. Григорьев бойынша ландшафт- берілген зонаға сай географиялық ортаның барлық қасиеттерін сақтаған табиғи территориялық кешен;
А. Г. Исаченко ландшафт- зоналық және азоналық белгілері бойынша біртекті, көршілес локальді геожүйелердің әсерлесуінің кешенді жиынтығынан тұратын генетикалық тұтас геожүйе.
В. Б. Сочева ландшафт- типологиялық бірліктің ірі таксономиялық бірлігі және аймақтық біркелкіліктің ең кіші бөлігі.

2-сызба:Ландшафттану ұғымына анықтама берген ғалымдар

2. Ландшафт географиялық ғылымының толық бір саласының аталуына негіз бола тұра, бастапқыда жер бетіндегі түрлі көріністердің өзара байланысты үйлесімділігі туралы жалпы түсінік білдіру үшін қолданылған болатын, және біраз уақытқа дейін ландшафт түсініктің қатаң шектелу көлемі бар, біртекті ғылыми тұжырымы жасалынбаған.

Ландшафттану геожүйенің әр түрлі компоненттерімен қатысты физикалық- геогарфиялық ғылымдармен тығыз байланысты және оны келесі сызбадан көруге болады (3 сызба) :

3 сызба-Ландшафттанудың басқа физикалық-география ғылымдарымен байланысы

3. Географиялық компоненттердің өзара тәуелділігі олардың құрылатын күрделі материалдық кешендердің немесе жүйелердің шынайылылығы, компоненттердің бір орыннан екінші орынға өзгеруінен пайда болады. 1963 жылы В. Б. Сочева физикалық география зерттейтін объектілерді геожүйелер деп атауды ұсынды. «Геожүйе» түсінігі географиялық қабықшадан бастап оның қарапайым құрылымдық бөлімшелеріне дейінгі табиғи географиялық бірлестіктердің барлық иерархиялық қатарын қамтиды. Геожүйе-ТТК-ға қарағанда неғұрлым кең түсінік, себебі соңғысы географялық қабықшаның жеке бөлімшелеріне ғана қолданылады, бірақ географиялық қабықша тұтас қарастырылмайды.

геохимиялық ландшафт

парагенетикалық ландшафт

катена

геохора

жануарлар әлемі

өсімдік

топырақ

жер үсті, жер асты сулары

тау жыныстары

климат

Көршілес геожүйелер арасындағы байланыстар

Ландшафт компоненттері арасындағы байланыстар

Тік байланыстар

Көлденең байланыстар

Ландшафтта тік және көлденең байланыстарды ажыратады.

4-сызба Ландшафттағы байланыстың түрлері

4. Ландшафт құрушы компоненттер. Табиғи географиялық компоненттерге келесілер жатқызылады: жер қабығының қатты массасы, жер үсті және жер асты суларының массасы, ауа массасы, өсімдіктер және жануарлар, микроағзалар- биота, оргономинералдық дене - топырақ. Географиялық компоненттердің арасындағы байланыс кеңістікте де, уақытта да байқалады. Егер, компоненттердің бірі өзгерсе, онда басқа да компоненттер де міндетті түрде бір-біріне сәйкестене өзгереді. Мысалы климат өзгерсе, гидросфера да, биота да, топырақтар да, жер бедері де өзгереді. Геожүйенің ішіндегі компоненттерне тік, реттелген, ярустық орналасу тән. Геожүйенің әр компоненті - күрделі дене болып табылады.

минералды бөлім мен жер бедері

ауа және су массалары

Мобильді

белсенді

Инерциалы

Ландшафттың компоненттері үш топқа бөлінеді және олардың геожүйелері ескеріледі:

биота (геожүйенің өзін-өзі реттеуі)

5- сызба: Ландшафт компонеттері

Тақырыпты бекітуге арналған сұрақтар:

1. Ландшафттанудың зертету нысаны:

А. антропогендік әрекеттер

Б. Территориялық табиғи кешендер

В. геологиялық процестер

2. Ландшафттану географияның қай саласымен тығыз байланысты:

А. Әлеуметтік

Б. Экономикалық

В. Физикалық

3. Ландшафттану құрылымының бөліктері:

А. 2

Б. 3

В. 4

4. Территориялық табиғи кешен компоненттеріне жатпайды:

А. топырақ

Б. биота

В. эрозия

5. «Ландшафтты зоналық және азоналық белгілері бойынша біртекті, көршілес локальді геожүйелердің әсерлесуінің кешенді жиынтығынан тұратын генетикалық тұтас геожүйе деп» қарастырды:

А. Н. А. Солнцев

Б. А. Г. Исаченко

В. А. Григорьев

6. Н. А. Солнцев бойынша ландшафт анықтамасы:

А. Заң бойынша құрылған ТТК-нің локальді жүйесі

Б. Берілген зонаға сай географиялық ортаның барлық қасиеттерін сақтаған табиғи территориялық кешен;

В. Ттипологиялық бірліктің ірі таксономиялық бірлігі және аймақтық біркелкіліктің ең кіші бөлігі.

7. Ландшафтты құрушы биоталық компонент:

А. жер бедері

Б. микроағзалар

В. гидролокация

8. Ландшафтты құрушы гидрологиялық компоненттер: