Оқушыларды қолөнер бұйымын жасауға үйретуді оқыту мазмұны және оның технологиясы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Арибжанова Дана ПМНО 18-7
Практикалық сабақ - 10.
Оқушыларды қолөнер бұйымын жасауға үйретуді оқыту мазмұны және оның технологиясы
1.Матамен жасалатын жұмыстың маңызы.
2.Ермексазбен және сазбалшықпен жұмыс істеу негіздері.
3.Көркем еңбекке баулу пәнінің құрылымы.
4.Сабақ жоспары. Үйрек және оның балапандары.
5.Көркем еңбек сабағының құрылымы.
6.Көркем еңбекке баулу және ұйымдастыру формалары.
7.Оқушылардың шығармашылық қабілетін арттыру.
8.Жасанды материалдармен жұмыстың әдістемесі.

1. Мата -- химиялық талшықтар мен жіптерден жасалған. Химиялық талшықтар мен жіптер табиғи синтетикалық жоғары молекулярлық қосылыстарды химиялық өңдеу нәтижесінде алынады. Бастапқы шикізатқа байланысты химиялық талшықтар, жіптерді жасанды және синтетикалық деп бөлінеді
Маталардың ассортименті дүниежүзілік рынокта химиялық талшықтардың, текстуралық материалдардың, фасондық және үлкен көлемдік иірілген жіптердің қолданылуына, сән үрдісіне байланысты жыл сайын жаңарып тұрады. Маталар талшық құрамына байланысты мақта - мата, зығырлы, жүн, жібек болып бөлінеді;
Матаның бетінің құрылысы.
Мақта - мата маталары: 100% матадан жасалған маталар өте аз шығарылады. Мақта - мата талшықтары көбінесе жасанды жібек және синтетикамен араластырылады.
Төсектік маталар. Жастық тысына, көрпе тыстарға, жаймаларға пайдаланылады.
Поплин жұқа, тығыз мата полотнолық әдіспен өріледі. Көйлектік маталар жіптері әр түрлі өріледі және өңделеді.
Гипюр шілтелерге ұқсас эффектілігімен және өрімдерінің әр түрлілігімен ерекшеленеді.
Гофриленген маталар - өте сәнді, әртүрлі киімдер жасау үшін қолданылады.
Фантазиялық өрілген, кестені еске түсіретін маталарды модификацияланған вискоздық талшықтан жасайды.
Спорттық және сырт киімдер тігуге арналған маталар мақтаның элан қосылған қоспасынан жасалады.
Ши барқыттар әйел мен бала киімдерін, сондай - ақ ерлердің жұмыс көйлегі мен костюмын тігуге пайдаланылады.
Зығыр маталар. Зығыр маталардың беттік тығыздығы үлкен әрі қалың, қатты, берік және созылғыштығы төмен болады.
Асхана бұйымдарына арналған маталар (дастархан, қол сүрткіш) ақ сұр, айшықты, жаккардты болуы мүмкін.
Бала үшін маңызды және қызықты - бұл заттардың сұлулығын сәндік көру-қолданбалы өнер, оларды өз қолдарымен жасауға тырысу. В. А. Сухомлинский жазғандай, " табиғат бойынша бала ізденуші зерттеуші, әлемді ашушы болып табылады. Сондықтан оның алдында әдемі әлем ашық түстермен, дірілдеген дыбыстармен, ойын мен ертегімен, өз шығармашылығымен, адамдарға жақсылық жасауға деген ұмтылысымен ашылсын. Ертегі, ойын, қиял, баланың қайталанбас шығармашылығы арқылы әр баланың жүрегіне дұрыс жол".
Жалған тігу матаны әрлеудің ежелгі әдістерінің бірі ретінде әрекет етеді. Өзгермейтіндік ғасырлар бойы осындай жұмыстарды орындау принципімен сипатталады. Аппликациялық жұмыстарды орындау техникасының мәні белгілі бір материалдың үлкен дақтарының көмегімен үлгіні немесе үлгіні жасау болып табылады. Әр түрлі кәдесыйлар жасауға, балалардың киімдерін, сыйлықтарын, панельдерін безендіруге болатын матаның әртүрлі түрлерінен аппликация жасау мүмкіндігі қарастырылған. Жұмыстың бұл түрі әр түрлі жастағы студенттерге қол жетімді, ал қиындық дәрежесі олардың дайындығына тікелей байланысты. Көбінесе мата элементтерін негізге бекіту жүзеге асырылады, сонымен бірге бүгінгі күні желім желімдеу арқылы қолдануға мүмкіндік береді. Кіші мектеп оқушыларымен жұмыс жасау барысында осы және басқа әдісті қолдану қажет.
Біз 3-4 - сыныпта технология сабағында матамен жұмыс істеуді ұйымдастыру үшін қолдануға болатын техниканы ұсынғымыз келеді. Оқушылар "сиқырлы ағаш"құрылымымен және түсімен ерекшеленетін мата бөліктерінен панно-аппликация жасайды. Сабақ қызықты, бірақ сәл ерекше, өйткені оқушылар бұл техникада бұрын жұмыс істеген, бірақ бұл үшін қағаз, картон немесе құрғақ жапырақтарды қолданған. Бұл жолы олар жаңа жұмыс тәсілдерін игеріп, осы өнімді орындауға мәжбүр болады.
Негіз ретінде тығыз материал алынады, оған аппликация жабыстырылады. Біз жақтауды алып, оны кенеп матамен жауып тастадық, бұл сурет сияқты болды, біз оны жасауымыз керек еді. Мақта маталарынан алдын-ала дайындалған трафареттер, олар саусақтары бар қолдың бейнесі. Сондай-ақ, жұмыс үшін бізге қажет: мата бөліктері (түсі мен құрылымы әр түрлі), қайшы, желім, әртүрлі мөлшердегі картоннан жасалған жапырақ үлгілері, қарындаштар.
"Сиқырлы ағаш" апплекацияны матамен жасаудың маңызы:
материалды педагогикалық көрсету. "Балалар, әрқайсыңыздың көз алдыңызда матаның екі кішкентай квадраты - киіз және мақта жатыр. Әр бөлікті түртіңіз, бұраңыз, созуға тырысыңыз. Бұл маталар құрылымы, түсі бойынша ерекшеленеді ме?. Бұл кезеңде танымдық және жеке UUD қалыптастыру жүзеге асырылады. Балалар өз болжамдарын айтады, қауымдастықтар құрады, осылайша қиялын дамытады.
Мұғалімнің дайындықтарын көрсету. "Балалар, енді Мен сізге аппликацияны қалай қолдану керектігін айтамын, мұқият тыңдап, есте сақтаңыз. "Қолға" қараңыз - бұл біздің сиқырлы ағаштың діңі болады.Оны ұстап көріңдер. Айтыңызшы, ол қандай? Біз қазір бұл қолды дәл ортасында кенепке жабуымыз керек". Бұл кезеңде реттеуші УУД қалыптастыру жүреді-балалар оқу тапсырмасын қабылдайды және өз іс-әрекеттерін мұғалімнің қойған міндетіне сәйкес жоспарлайды. Сиқырлы ағаштың магистралінің соңғы орнын таңдап, осы бөлікті бекіту басталады. Балалардың" қолына " желім тамшылары жағылады, бөлік орнына жабыстырылады.
Педагогикалық көрсетілім. "Матаның бөліктерін тағы бір рет қараңыз. Олардың ішінен біз ағашымызға жапырақ жасаймыз. Ол қатып қалмауы керек, жапырақтары көп болуы керек. Сіздің ағашыңыз қандай болатынын бірге ойлаңыз". Бұл кезеңде танымдық, жеке және коммуникативті UUD қалыптастыру жүзеге асырылады. Балалар өз болжамдарын айтады, қауымдастықтар құрады, қиялын дамытады, ұжымдық жұмыстың маңыздылығын түсінеді, серіктесімен келіседі және жалпы нәтижеге жетеді
Шығармашылық міндеттерді қою. "Сонымен, сіздің міндетіңіз - әдемі панель жасау. Сіздің жұмысыңыз қандай болуы керек? (Эстетикалық әдемі, ұқыпты, бөлшектер парақта пропорционалды түрде орналасуы керек, жеке ерекшеліктер ескерілуі керек, түстер үйлесімді болуы керек). Жақсы. Жұмысқа кірісіңіз, ағаштың түбінде бір жапырақ қалдыруды ұмытпаңыз - күзде аулада, ал ағаш жапырақтарын жоғалта бастайды. Балалар, әсіресе жапырақшаларды мұқият қарап, олардың пішініне, түсіне, иілуіне, басқа жапырақшаларға қатысты орналасуына назар аударыңыз!. Бұл кезеңде балалар шығармашылық тапсырманы қабылдайды және сақтайды, пайымдайды, сөйлейді - танымдық және реттеуші УУД қалыптасады.
Өзіндік шығармашылық жұмыс.
2.Ермексазбен және сазбалшықпен жұмыс істеу негіздері.
Ермексаз-жұмсақ, илеуге, созуға қолайлы зат. Сондықтан ермексаздан әртүрлі көлемдегі заттарды мүсіндеуге болады. Ермексазбен жұмыс істеу үшін керекті құрал-жабдықтар: 1. Тақтайша, 2. Қырғыштар, 3. Бояулар, қылқалам, 4. Сүрткіш пен ыдыс.
Жұмыс істер алдында ермексазды алақанға салып, мыжып, уқалап жұмсартамыз.
Феодескин, Полех мастері шеберлердің шағын ғана қол өнер жұмыстары дүние жүзіне әйгілі болды. Өте нәзік әр түрлі формалы құтшылар, шақша, ине салғыш мойыншақ салғыш, қол өнер бұйымдар көпшілікті қуантып келді. Осы халықтың құрметіне айналған бұйымдар, папье-машеден жасалып, қара лакпен жасалғанын бәрі біле бермейді.
Папье-маше, француз тілінде, аударғанда "Шайналған қағаз" - деген мағынаны білдіреді. Сонымен папье-маше қағаз массасынан жасалған қатты әрі шымыр зат. Қағаздың қиындыларынан 5-7 қабаттап желімдеп кілейлеп арнайы бір формаға келтіру тәсілі оның шыққан тегі орта ғасырдағы Иран, Европа, Ирак шеберлерінің жасаған бұйымдарымен ХYІ-ғасырда танысты. Иран қорабшалары мен құтшылары бірнеше қабаттап желімделіп біріккен қағазға жасалып, үстінен желіммен бор араласқан қоймалжыңды жағып, кептіріп бояп, сурет салып өрнектеген, бояу сіңген соң үстін лакпен жапқан. Бірақ осы әдемі қорапшалар мен құтшылар өте нәзік болады. Коробовтың шаруа көпестері Россияда алғаш шақшаны папье-машеден жасады. Олар пірестеліп кілейленген картонды зығыр майында қайнатты. Осы заттан жасалған бұйымды ошаққа салып кептірді. Қазіргі папье-машені әр түрлі көрнекі құрал үшін пайдаланады мысалы: макет, рельевті карта жасау үшін. Сондай-ақ жаңа жылдық ойыншықтарын, маскаларын жасайды. Папье-машені жасағанда тегі үшін балшықты немесе пластелиннің қолдануды кей жағдайда дайын бір форманы алуға болады. 1-ші сыныпта оқушылар балшықтың қасиетімен танысып жеңіл тәсілдер өткізеді. Практикалық жұмыс оңай заттарды жабыстырудан басталады. Мысалы: жемістерді немесе қозықұйрықты жабыстыру жұмыстары қиындай түседі. Ал оқушы геометриялық денелердің формасын жасайды. Шар, конус, целиндір, пирамиданы кейін осы геометриалық негізде отырып, шыны аяқ, шәйнек, рамка, кесе т.б. жасайды. Жануарлардың адамның денесін балшықты жабыстыруды хал ойыншықтарын үлгі ете отырып жабыстыру сабағынан аяқтайды. Жабыстыру үшін кез келген майлы балшық жарайды. Балшықты жаз айында кептіріп, ұнтақтап, елеп, сүзіп дайындап қояды. Егер балшыққа кішкене өсімдік майын қосса ол қолға жұқпайтын болады. Кішкентай бұйымдар дайындау үшін кей жағдайда қағаз қиқымдарын балшыққа араластырып қосуға болады, қазіргі кезде балшықтың орынына пластелинді пайдаланады. Пластелиннің құрамында балауыз, балшық, бояу, басқа да қоспалар бар. Пластелинді жұмыстың алдында жылытып илеп қою керек.
Папье-машеден бұйым жасаудың 2 түрі бар. 1-ші түрі алдын ала балшықтан немесе пластелиннен дайындау формаға қағаз қиындыларын бірнеше қабаттап желімдеп жабыстырып үстін жабады. 2-ші түрі бұйымды қағазды массасынан формалап жасайды. Қағаз талшықтары оншалықты иілмейтін болғандықтан кептіру кезінде жасалған бұйым кедір-будр болып серпінділік қалпына түседі. Сондықтан дене форманы сақтап қалу үшін оның құрамына мына заттарды қосу керек: бор, балшық, ағаш күлін және т.б. осы заттардың басын біріктіру үшін храхмал, ұн, столярный және декоративный желімін пайдаланады.
3.Көркем еңбекке баулу пәнінің құрылымы.
Жалпы білім беретін орта мектептердің оқу-тәрбие жұмыстарыныда еңбекке баулу сабағы Қазақстан Республикасының бастауыш білімінің мемлекеттік стандартына сүйеніп құралатын оқу бағдарламасы бойынша өтіледі. Еңбекке баулу сабағының мазмұнының құрылымы мынандай. Негізгі 4 блок бойынша оқытылады.
І Өзіне - өзі қызмет ету.
ІІ Ауылшаруашылық еңбек.
ІІІ Техникалық еңбек.
ІV Көркем еңбек.
Бұл блоктың бөлімдер мынандай еңбек түрлерінен қамтылған.
І. Өзіне - өзі қызмет ету
1. Киімді күту, жөндеу (жамау)
2. Бөлмені, сыныпты тазалау.
ІІ. Ауылшаруашылық еңбек.
1. Сыныпта атқарылатын жұмыстар.
2. Тәжірибе үлесімінде атқарылатын жұмыстар.
3. Тірі табиғат бұрышында атқарылатын жұмыстар.
4. Мектеп фермасында өткізілетін жұмыстар
ІІІ. Техникалық еңбек
1. Қағаз және қатырма қағазбен жұмыс.
2. Құрастыру, техникалық үлгілеу.
3. Ағашпен жұмыс.
4. Металлмен жұмыс.
ІҮ. Көркем еңбек
1. Ермексаз және сазбалшықпен жұмыс.
2. Матамен жұмыс.
3. Қолданбалы қолөнер.
Оқушылар 4 жыл ішінде бейнелеу пәнімен байланысты архитектура (сәулет өнері) мүсін, графика, техника, сәндік қолданбалы қолөнер шығармасымен танысады. Дизайндық білім негіздерімен танысады.
Өзіне-өзі қызмет ету еңбегі барысында оқушылар күнделікті тұрмыста кездесетін жұмыстарды атқаруды үйренеді.
Мысалы: Кластағы жұмыс орнын (парта үстін) таза ұстау, кітаптары мен дәптерлерін қанттай ұқыпты ұстай білу, киімдерін таза ұстау, тазарта білу, жамау, түйме қадау ілгек түрін қадай білуге үйренеді.
Ауылшаруашылық еңбегі қала және ауылдық мекендерде екі бағытта жүргізіледі.
Ауылшаруашылық жұмыстары көбінесе жергілікті жердің жағдайымен мектептің мүмкіндіктеріне қарай жоспарлануы тиіс.
Күнтізбелік тақырыптың оқу жоспарын тізген кезде бастауыш класс мұғалімдері өзгеріс, қосымша материалдар енгізе алады.
4. Сабақ жоспары. Үйрек және оның балапандары.
Күні:
Мұғалім :
Пәні : Көркем еңбек
Кіші сала: Мүсіндеу.
Тақырыбы: Үйрек және оның балапандары .
Мұғалім балапан туралы тақпақ оқиды.
Жем бергенде жем жейді,
Кел!- дегенде келмейді.
Балапаным сары үрпек,
Әрі қорқақ,әрі үрпек.
-Балалар, мен не туралы тақпақ оқыдым?
Қызықты сәт: Көлшіктегі үйректің балапанын көрсету.
Мақсаты: балаларға бірнеше бөліктен тұратын затты мүсіндеуге үйрету, кейбір сипаттамалық белгілерді беру (ұзартылған тұмсық, құйрық). Бейнелеу іс-әрекетіне қызығушылықты дамыту; модельдеу арқылы өнімді қызмет; эстетикалық қабылдау.

Міндеттері: балаларды модельдеу материалы - қамырмен, оның қасиеттерімен таныстыру. Балалардың бөлшектерді тұтас бөліктен бөліп, бөлшектерді мүсіндеу қабілетін дамытуды жалғастырыңыз, бөліктердің пропорцияларын сақтаңыз.Модельдеу әдістерін жетілдіру: алақандар арасында домалақтау (доп); бөліктерді бір-біріне мықтап басу, тегістеу, қысу, тарту (тұмсық, құйрық). Мүсіндегі бейненің мәнерлілігін жеткізу. Жалпы нәтижеге оң эмоционалды жауап беріңіз.
Материал: қамыр, тақталар, стектер, майлықтар, щеткалар, ПВА желімі, гуашь бояулары, көлдің орналасуы (қорап, фольга, түрлі-түсті қағаз, картон, қайшы).
Сабақтың барысы: балалармен жұмыстың I кезеңі.
Қамырды дайындаңыз: ұн, тұз, ПВА желімі.

Дайын қамырдан допты ораңыз.

Содан кейін оны үлкенірек және кішірек (бас) екі бөлікке бөліңіз.

Шардың үлкенірек жағын созып шағын құйрығы болады , ал аз тұмсығы.

Бөлшектерді бір-біріне мықтап басып, үйрек пішінін беріңіз (тегістеу).

Үйрек қанаттарын стек пайдалана отырып жасау.

6. Қамырды дайындауға біраз уақыт құрғатыңыз.
Сабақтың ортасы :
Қарапайым кәмпит қорапшасын пайдаланып көл стендін дайындаңыз. Қораптың шеттерін жасыл қағазбен желімдеңіз, бұрын қайшымен қағаздың шетіне бір-бірінен қысқа қашықтықта кесіңіз (шөп).

2.Қамыс жасау: сабақтар мен жапырақтарды жасыл картоннан кесіңіз, дайындаманың трапеция тәрізді пішінін қоңыр қағаздан кесіп, оны ПВА желімімен майлағаннан кейін түтікке ораңыз.

3.Дайын Қамысты қораптың шетіне жабыстырыңыз. Фольганы түбінің ортасына жабыстырыңыз. Көл дайын.

Сабақтың соңы :
Сергіту сәті.
Қанат жаям жалма-жан.
Талпынғандай ұшуға,
Иіліп келіп қол созам.
Аяғымның ұшына.
Тәрбиеші өзі дайындаған үлгіні көрсетеді.
Балалардың өз бетінше жұмысы. Қажет болған жағдайда жеке балаға көмек көрсетіледі.
Үйректің балапаны- утенок сөзін қайталайды.
Қайталайды:
денесі - сопақша,мойны-қысқа,басы-дөңгелек,т ұмсығы-жалпақ,көзі-мөлдір
қара,қанаты,құйрығы,екі аяғы бар.
Өлең жолдарын айтып,қимылдар жасайды.

1. Қамырдан кептірілген үйректердің фигуралары сары гуаш бояуларымен боялған.

Үйректері бар үйрек фигуралары "көлге"орнатылады.
Үйрек және оның балапандары дайын.

Балалар, бүгін ре салдық?Біздің көлшігіміз әдемі болу үшін,салған балапандарымызды көлшікке жіберейік.
Балалардың жұмыстарын талдап,баға беру. Балалар үйреке не жасадық?
-үйректің балапанын
Мүсіндеген балапандарын суреттегі көлшікке қойып,жүздіртіп ойнайды.

Күтелетін нәтиже:
Ұғынады:Үй құстары жайлы жалпы;
Түсінеді: үйректің үй құстарына жататынын,олардың суда жүзетінін,түстерінің әртүрлі болатынын;
Қолданады: үлкен,кіші домалақтар жасау тәсілін.

5.Көркем еңбек сабағының құрылымы.
Мектеп оқушыларын еңбекке баулудың басты міндеттерінің бірі-балаларды негізінен еңбекке тәрбиелеу, қоғам игілігі үшін еңбек жасату, оқушылардың еңбекке деген көзқарастарын шығармашылық қатынаста тәрбиелеу. Еңбекке баулу сабағында баланың ой-өрісінің дамуына түсініктерінің кеңейюіне, ғылым мен техника туралы білімнің негіделуіне әсерін тигізу үшін біріншіден еңбекке баулу пәнінің мұғалімдерінің өзінің саяси сауаттылығымен бірге техникалық сауаттылығы қатар болып, білім аясы терең әрі жан-жақты болуы шарт. Екіншіден, өз бойындағы білімін мектептің бастауыш сатысында білім алып жатқан жас жеткіншектерге жеткізіп, асқан шеберлікпен меңгерте білу. Еңбекке баулу пәнінің міндеті-осы мақсаттарды шешуді көздейді. Пәннің негізгі мақсаты, жалпы білім беретін орта мектептердегі оқу-тәрбие үрдісі барысында өтілетін еңбекке баулу сабағын оқытудың әдісі мен оқытудың әдіс-тәсілдерін ,формаларын игеру. Пәнге берілген жалпы сағат саны көп болмағанымен оқу материалының ауқымы көлемді. Жалпы білім ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.