Жаһандану үдерісінің ұлттық руханияттың дамуына әсері туралы


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ. ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
Физика- Математика факульеті
Жаһандану үдерісінің ұлттық руханияттың дамуына әсері
Орындаған: ВТиПо-101 Бердібек Айдын
Пән оқытушысы: педагогика ғылымдарының магистрі Р. Т. Сагадатов
Ақтөбе 2020-2021
Жаһандану ұғымы
Жаһандану, ғаламдану, әлемдік ауқымдану, глобализация (ағылш. Global - әлемдік,
дүниежүзілік, жалпы) - жаңа жалпыәлемдік саяси, экономикалық, мәдени және
ақпараттық тұтастық құрылуының үрдісі. Терминді ғылыми айналымға алғаш рет енгізген
(1983 жылы) америкалық экономист Теодор Левитт.
«Жаһандану» түсінігі ХХ ғ. аяғы мен ХХІ ғ. басындағы жер шары кеңістігінде өріс алған
әлеуметтік өзгерістер мен шынайылықты мағыналандырудың өзегі болып табылады.
60-70-ші жылдары пайда болып, жаһандану идеясы 80-ші жылдары академиялық
мойындауға ие болды. «Жаһандану» термині ғылыми айналымда бекітілген.
Жаһанданудың негізгі мағынасы «халықаралық бірігу» дегенді білдіреді. Ол үрдіс ретінде
де сипатталады. Бұл үрдіс - экономикалық, технологиялық, мәдени-әлеуметтік және
саяси күштердің қисындасуы. Жаһандану экономикалық, ақпараттық, саяси, экологиялық,
мәдени және тағы басқа болуы мүмкін. Мәдени жаһандану дегеніміз мәдени
байланыстардың дамуы; «жаһандық» сияқты мәдени кеңістікті біріктіретін, жаңа
технологиялар мен әдістерді үйрене отырып, шет елдік өнімді қабылдап, идеясына ие \
болуға деген құштарлық және «әлемдік мәдениетке» қатысу сынды сананың жаңа
категорияларының пайда болуы.
Мәдени жаһандануға әлемнің әртүрлі елдерінің іскери және тұтынушылық мәдениетін
жақындастыру мен халықаралық қарым-қатынасты өрістету тән. Бір жағынан бұл әлемдегі
кейбір жеке ұлттық мәдениет түрлерін танымал етеді. Екінші жағынан әйгілі халықаралық
мәдени құбылыстар ұлттықты ығыстырып немесе оларды ұлтаралыққа айналдыруы
мүмкін. Көпшілік мұны ұлттық мәдени құндылықтарды жоғалту деп түсініп, ұлттық
мәдениеттің жандануы үшін күреседі. Қазіргі заманғы кинофильмдер экранға әлемнің
көптеген елдерінде бір мезгілде шығады, кітаптар аударылып, әртүрлі елдер оқырмандары
арасында бір уақытта танымалдыққа ие болады. Мәдени жаһандануда ортақ Ғаламтордың
таралуы үлкен рөл атқарады. Сондай-ақ жыл санап халықаралық туризм кеңінен етек алуда.
Егерде мәдениетті, ең әуелі, адамдар символикалық қайта қарау тәжірибесі негізінде
мағынасын құрастыратын өмірлік салт және тәртіп ретінде қарастыратын болсақ, онда
мәдени жаһандану деп мағына құрастыру аясын өзгерту, бірегейлікті, нақты бір жерге тән
болуды, жалпы түсініктерді, құндылық, ұмтылыстарды, мифтер мен сенім, қауіпті өзгертуді
түсіну керек. Жаһандану үрдісінде мәдениеттің рөлі мәдени-толықтырылған «жергілікті»
әрекеттің потенциалды-жаһандық нәтижесімен шектеледі. Басқаша айтқанда сөз әлеуметтік
белсенділіктің рефлексивтілігі жөнінде болып отыр: жергілікті дәстүр мен өмір салты
қазіргі заманғы кезеңде жаһандық нәтижеге ие, сонымен қоса жаһандық үрдісте жергілікті
интервенция жүзеге асады. Алайда жаһандану аясында идеяға консюмеризм бақылауы жан-
жақты екендігін ескеру де маңызды. Жаһандық капитализм өз билігіне бағындыруға,
телевидение, жарнама, газет, кітап, фильм және т. б. жинақталған барлық идеялар мен
материалды өнімді коммерциялау мен коммодифициялауға тырысады. Осыған сай, мәдени
тәжірибені жалғастық үрдісі мен одан кейінгі басты фактор-
катализаторы сауда экономикасы жағдайында пайда әкелетіннің барлығы
коммерциализацияға тәуелді болатын коммерциялық потенциал болып табылады. Бүгінгі
әлемде, сондай-ақ Казақстанда, жаһандық мәдениет тәжірибесіне сұраныс пен сән бар деп
айтуға болады.
Жаһандану мәдениет аясында мағыналардың көптігі, бағалаулық талдаулардың
жетіспеушілігі, барлық таныс заттарды жаңа терминмен жазу перекаталогизация,
транскодированиясымен анықталатын «қалдық мәдениет» (Ж. Бодрийяр термині) - қазіргі
мәдениет құбылысының кең спектрінің құрылуы негізінде жатқан үрдістердің
интенсификациясына әкеледі. Алайда мәдени гомогендеу немесе әлемде мәдени
әртүрліліктің азайуы жаһандану үрдісі нәтижесі бола алмаса да, жаһандану консюмеризм
механизмінің көмегін айтпағанда, әртүрлі мәдениеттің униформдығының өсуіне әкелуге
толық қабілетті. Мәдени жаһандану батыстық Реформация, Ағартушылық, Қайта Жаңғыру
сынды құндылықтар негізінде туындай алады. Бұл құндылықтар әлемдегі бүгінгі
дағдарыстық құбылыстарды туындатқан, немесе ол жаңа рухани революция жүзеге
асырылатын жаңа құндылықтар жүйесіне әкелуі мүмкін, сол кезде ол жаңа құндылық
жүйесінде жүзеге асырылады.
Жаһанданудың әсері.
Өзгерістер . . . Бұл құбылыс көбімізді қорқынышқа жұмылдырады. Алайда,
қорқу қажеттілігі бар ма?
Яғни, айтқым келіп отырғаны- қоғамдағы өзгерістер және маңызды
процесстердің көрініс табуы. Бұл тақырыпқа тереңірек үңілсек, жаһандану
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz