Сыни тұрғыда жазу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Тәжірибелік сабақ №11-12

Тақырып: Сыни ойлау

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Сыни тұрғыда жазу

2. Үстірт оқу мен терең түсініп оқудың айырмашылықтары

3. Сыни тұрғыда ойлаудың мынандай ерекшелігі

Мақсаты: Сыни тұрғыда жазуды сипаттау. Үстірт оқу мен терең түсініп оқудың айырмашылықтарын жіктеу. Сыни тұрғыда ойлаудың ерекшелігін талдау.

ЖОО-да оқу барысында ескеретін маңызды жайттың бірі сыни тұрғыдан ойлана білу. Сыни тұрғыдан ойлану кез келген тақырып жөніндегі тұжырымдарды, пікірлерді, ұстанымдарды талдау арқылы түсінуге бағытталған сұрақтардан тұрады. Нәтижесінде сыни тұрғыдан қойылған сұрақтарға алынған жауаптар студенттің жоғары деңгейде ойлануына және бір нәтижеге жетуіне ықпал етеді.

«Сынау» сөзі қазақ тілінде «мінін табу, кемшілігін анықтап айтып беру» мағынада қолданылады. Яғни, жағымсыз мәнде қалыптасқан, бірақ қазіргі академиялық бағытта бұл сөз пікір айту, қолдау сияқты мағынада беріледі.

Сыни тұрғыда жазу дегеніміз негізінен берілген тұжырымды түсінікті етіп жеткізе білу, бұл автор ойын нақты дәлелдер арқылы озық, жүйелі құрылыммен беру. Сыни тұрғыда түрліше жазылым қабілеттерді қолдану арқылы эссе, ғылыми мақала және т. б. басқа жазба жұмыстарын жазуға болады. Көптеген студенттер сыни тұрғыда жазу қиын деп санады, негізінен бұл көп уақытты және білімділікті ғана емес, шығармашылық қабілетті де қоса талап етеді.

Үстірт оқу мен терең түсініп оқудың айырмашылықтарын былай көрсетуге болады:

Үстірт оқу

Терең түсініп оқу

Үстірт оқу: Студент осы кезеңге дейінгі біліміне сүйене отырып, ақпаратты қайта есіне түсіреді.

Терең түсініп оқу: Студент әрбір мәліметті түсіну үшін емес негізгі идеяны түсіну мақсатында оқиды.

Үстірт оқу: Емтиханнан өту үшін мәліметтерді есіне сақтайды.

Терең түсініп оқу: Емтиханды өзінің білім деңгейін бағалау деп қабылдайды.

Үстірт оқу: Емтихан талаптарына сәйкес сұрақ жауаптарын іздейді.

Терең түсініп оқу: Алдына қойған мақсатына жету үшін талпынады.

Үстірт оқу: Дәріс жазбалары, негізгі оқулықтар және т. б. сыни ойлауға жетелемейтін дереккөздермен ғана шектеледі.

Терең түсініп оқу: Тақырыпқа байланысты көптеген дереккөздерді қарастырады, олардың қолданылуы жөніндегі мәселені ойлайды.

Үстірт оқу: Тақырыпқа деген қызығушылықтың болмауы, мүмкіндігінше жұмысты тез аяқтау, негізгі мақсаты - баға алу.

Терең түсініп оқу: Тақырыпқа қатысты өз пікірін білдіреді, «мұның мағынасын қалай түсінуге болады?» және «мен оны қалай қолдана аламын» деген сұрақтарға жауап береді.

Ақпараттарды қашан да жан-жақты сауалдар қою арқылы тексеру сыни тұрғыда ойлаудың негізгі талабы.

Сыни тұрғыда ойлаудың мынандай ерекшелігі қалыптасқан:

Нақтылық:үнемі дәлелдер келтіру.
Сенімсіздік:күмәнді түрде қарау, не себепті бұл мәселені қозғады? Жұмыстың авторы бұл мақсатпен нені түсіндірмекші? Бұған берілген дәлелдері қайда? Мұндай мәліметті қайдан алуға болады?
Қолдану:бұл жайт іс жүзінде қалай орын алуы мүмкін? Тәжірибе жүзінде мұндай тұжырым іске асады ма?

Сыни тұрғыда ойлаудың басты мақсаты - талдау жасау, жетелеу. Академиялық жазылым барысында тақырыпты талдау студенттің жоғары баға алуына септігін тигізетін бірден-бір жол.

Сипаттау мен талдаудың өзара қарама-қайшы келетін тұстары болады мына кестеден көруге болады:

Сипаттау

Талдау

Сипаттау: Не болғанын баяндау

Талдау: Негізгі мәселені анықтау

Сипаттау: Дәлел мен дәйектерді беру

Талдау: Басым бағытын дамыту

Сипаттау: Мазмұнын беру

Талдау: Басқа да мәліметтерді қарастыру

Сипаттау: Теорияны көрсету

Талдау: Басқа да мәліметтерді дәйектеу

Сипаттау: Теорияны түсіндіру

Талдау: Таңдау себебін көрсету

Сипаттау: Мәліметтерді тізу

Талдау: Себебі мен байланысын іздеу

Сипаттау: Ақпарат беру

Талдау: Жаңа ақпараттар табу

Кесте арқылы сипаттамалық жазылым мен сыни жазылымның ерекшеліктері бар екенін аңғаруға болады. Олардың негізгі ерекшеліктері мына жайттарды көрсетуге болады:

Симаттамалық жазылым: