Ұлтаралық қақтығыстардың пайда болу себептері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

«Қазақ ұлттық аграрлық университеті» коммерциялық емес акционерлік қоғамы

«ІТ-технологиялар, автоматтандыру және агроөнеркәсіптік кешенін механизациялау» факультеті

«Аграрлық техника және технология» кафедрасы

«ӘЛЕУМЕТТІК ҚАУІПТЕР»

Практикалық жұмыс №6

Тақырыбы: Ұлтаралық қақтығыстардың пайда болу себептері.

Алматы 2020

Жұмыстың мақсаты: студенттерге ұлтаралық шиеленістердің пайда болу себептері.

ҰЛТАРАЛЫҚ ҚАҚТЫҒЫС түрлі ұлттардың, этникалық топтардың арасында тәуелсіздікке, саяси билікке ұмтылуға, жер дауына, діни, этникалық кемсітушілікке, т. б. себептерге байланысты туады. Қазіргі замандағы Ұлтаралық қақтығыс, түрлі ұлттардың, этникалық топтардың арасында тәуелсіздікке, саяси билікке ұмтылуға, жер дауына, діни, этникалық кемсітушілікке, т. б. себептерге байланысты туады. Қазіргі замандағы Ұ. қ-тың көрінісі ретінде Израиль - Палестина қақтығысын айтуға болады. Арабтар мен еврейлердің жерге таласуы 1947 - 48 жылдардан бастап қарулы қақтығыстар формасынан үздік-создық жалғасып келе жатыр. Ұлтаралық қақтығыстар қатысушы топтардың өшпенділігі мен жауығуы жағдайында өрши түседі. Мұны Түркиядағы күрд мәселесі де дәлелдеп келеді. Күрдтердің өздері жинақы тұратын аймақта Күрдістан мемлекетін құру мақсаты түрік-күрд қайшылықтарына себеп болуда. Батыс Еуропа елдерінде лаңкестіктің қаупін ислам дінімен байланыстырудың орын алуы мұсылман халықтарының өкілдерін қудалауға негіз болуда. Кейбір жағдайда жеке бір ұлттың шектен тыс шовинистік пиғылдары да Ұлтаралық қақтығысқа әкеледі. Мысалы, бұрынғы Югославия мемлекетіндегі сербтердің, албандардың шовинистік пиғылдары этн. тазалауға немесе екінші бір этнос өкілдеріне қарсы қудалаушылық саясат жүргізуге себепкер болды. Нәтижесінде Югославия халықтарының Ұлтаралық қақтығыстары біртұтас мемлекеттің ыдырауына алып келді. Әлемдік саяси қатынастарда Ұлтаралық қақтығыстар антисемиттік, яғни еврейлерге қарсы пиғылдарға байланысты да жиі қайталанды. Ресейде, Германияда, Италияда антисемиттік қырып-жоюлар, ұрып-соғулар болғаны белгілі. Ұлтаралық қақтығыстар ұлттық процестер мен ұлттық өмірдің құрамдас бөлшегі. Саяси тұрақтылықты, қоғамдық келісімді және ұлтаралық татулықты сақтау үшін үнемі Ұлтаралық қақтығыстарға себеп болатын қайшылықтар мен мәселелерді шешіп отыру қажет. Мысалы, Қазақстанда мемл. тіл мәселесінің шешілмеуі елдегі қазақ этносы өкілдерінің басым бөлшегінің ренішін тудыруда. Сол себепті, мемл. тілдің даму жолдарын қамтамасыз ету арқылы болуы ықтимал Ұлтаралық қақтығыстың алдын алуға мүмкіндік бар. тың көрінісі ретінде Израил - Палестина қақтығысын айтуға болады. Арабтар мен еврейлердің жерге таласуы 1947 - 48 жылдардан бастап қарулы қақтығыстар формасынан үздік-создық жалғасып келе жатыр. Ұлтаралық қақтығыстар қатысушы топтардың өшпенділігі мен жауығуы жағдайында өрши түседі. Мұны Түркиядағы күрд мәселесі де дәлелдеп келеді. Күрдтердің өздері жинақы тұратын аймақта Күрдістан мемлекетін құру мақсаты түрік-күрд қайшылықтарына себеп болуда. Батыс Еуропа елдерінде лаңкестіктің қауіпін ислам дінімен байланыстырудың орын алуы мұсылман халықтарының өкілдерін қудалауға негіз болуда. Кейбір жағдайда жеке бір ұлттың шектен тыс шовинистік пиғылдары да Ұлтаралық қақтығысқа әкеледі. Мысалы, бұрынғы Югославия мемлекетіндегі сербтердің, албандардың шовинистік пиғылдары этн. тазалауға немесе екінші бір этнос өкілдеріне қарсы қудалаушылық саясат жүргізуге себепкер болды. Нәтижесінде Югославия халықтарының Ұлтаралық қақтығыстары біртұтас мемлекеттің ыдырауына алып келді. Әлемдік саяси қатынастарда Ұлтаралық қақтығыстар антисемиттік, яғни еврейлерге қарсы пиғылдарға байланысты да жиі қайталанды. Ресейде, Германияда, Италияда антисемиттік қырып-жоюлар, ұрып-соғулар болғаны белгілі. Ұлтаралық қақтығыстар ұлттық процестер мен ұлттық өмірдің құрамдас бөлшегі. Саяси тұрақтылықты, қоғамдық келісімді және ұлтаралық татулықты сақтау үшін үнеміҰлтаралық қақтығыстарға себеп болатын қайшылықтар мен мәселелерді шешіп отыру қажет. Мысалы, Қазақстанда мемл. тіл мәселесінің шешілмеуі елдегі қазақ этносы өкілдерінің басым бөлшегінің ренішін тудыруда. Сол себепті, мемлекеттік тілдің даму жолдарын қамтамасыз ету арқылы болуы ықтимал Ұлтаралық қақтығыстың алдын алуға мүмкіндік бар.

Ұлтаралық қақтығыстардың шығу себептері, мәні.

Адамның басы қажеттіліктерінің бірі қандай да бір кез келген топқа жатуға деген қажеттілік; отбасылық, туыстық, кәсіби және т. б. Осылардың ішінде маңызды орынға ие деп этникалық топты айта аламыз. Этникалық өзін-өзі идентификациялау тұлғаның әлеуметтік ортаға-этносқа жатуға қажеттілігін білдіреді. Этникалық жақындықең біріншіден топішілік мінез-құлық нормаларымен, олардың тілідік, психологиялық, адамгершілік және түрлі мәдени құрамдары мен ерекшеленеді.

Осыған орай, өте қызықты болып Курт Левиннің этностық теңсіздіктің әлеуметтік-психологиялық ерекшелігі туралы этнопсихологиялық зерттеуі көрінеді. Кез келген аз топтың төменгі бөлігі кішкене көп топтың қолауыда болады. Ұлтшылдық көпшіліктің қажеттіліктерінен көріеді. Ол көпшіліктің шынайы мәселелерден алыстау амалы ретінде қолданылады.

Кейбір өкілдер үшін этникалық аз топтар, өз ұлттары да көпшілік жолына қойылған кедері ретінде қабылдайды. Адамда болашаққа деген белгілі бір жоспары болады, ал стаусы төмен топқа жатуы, олардың мақсатына жетуге кедергі келтіреді, сондықтан да адам өзін-өзі ол топан шеттетеді, тіпті сол топқа деген жек көрушілік сезіп пайда болады. Фрейд бұл феноменді өлім инстинктімен, өзін-өзі құртуға ұмтылумен түсіндіреді. Алайда, бұл тек төмен әлеуметтік статустағы топтырға ғаа тән. К. Левин айтуы бойынша олардың арсында бірдей статус болғанда ғана жеккөрушілік эоққа шығады дейді.

Халықтар арасындағы арым-қатынасты сипаттауда этнос түсінігімен қатар ұлт ұғымы қолданылады. Әлемдік тәжірибеде ол бір мемлекеттің азаматтарының бірлігін білдіреді. Этнос және ұлт түсініктерін анықтағанда, ұлт дегеніміз-ол этнос, яғни өз мемлекетін құрған этнос деп айтуға болады.

Айта кететін бір жайт, мемлекеттер арасындағы шекара этостарды нақты тұрғылықты мекен-жайларының шекарасымен ешқашан сай келген емес. Көптеген этностар мемлекет шекараларымен бөлініп қойған болатын. Ал ірі мемлекетті құру логикасы бойынша, барлық этностарды біріктіріп бір ірі мемлекеттің қамқорлығына алу қажет еді.

Ұлт-буржуазиялық дамудың көрінісі. Бастапқы ұлт XVIII-XIX ғасырларда құрылды. Осы уақытқа дейін адамдардың этниклық жағдайына көніл бөлінбеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.