Қазіргі философиядағы адам мәселесінің мәнін қалыптастыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

3 Тапсырма
Қазіргі философиядағы адам мәселесінің мәнін қалыптастыру (конспект).
Адам мәселесі, оның ішіде шығу тегі, мәні, табиғаттағы орны және қоғамдық өмірдегі рөлі мәселелері фундаменталдық философиялық тақырыптардың бірі болып табылады.Философия пайда болғанынан қазіргі уақытқа дейін адам оның басты назарында болды. Материяны, табиғатты - алғашқы, сананы олардың туындысы, бейнесі болғандықтан соңғы, деп қарастыратын материалистер үшін де, рух пен сананы - алғашқы, материя мен табиғат бұлардың сыртында өмір сүре алмайды, сондықтан да олар соңғы деп қарайтын идеалистер үшін де адам мәселесінсіз философия жоқ..
Адам туралы алғашқы идеялар философия пайда болғаннан көп уақыт бұрын айтыла бастады. Бұл туралы біздің дәуірімізге дейін жеткен мифтер мен алғашқы қауымдық діни түсініктер мәлімет береді. Аңыздарда, әпсаналарда, мифтерде табиғаттың, оның болмысының мақсаты мен мәні қарастырыла бастайды.Адам туралы алғашқы ілімдер ежелгі Шығыс мемлекеттерінде пайда болды.
Ежелгі Үнді философиясында адам әлемдік жанның бөлігі ретінде пайымдалады.Жанның көшуі туралы ілімде тірі жандар (өсімдіктер, жануарлар, адамдар) мен құдайлар арасындағы шекара шартты және өтпелі. Буддизм философиясы өзінің алдына адамды қиналу азабынан құтқаруды мақсат етіп қойды. Егер бұған дейінгі брахманизм деп аталатын деп аталатын діни- философиялық ілім адамның азап шегуін бұрынғы күнәсі үшін тартатын жазасы, одан құтылудың жалғыз жолы - құдайға құлшылық етіп, табына беру десе, буддизм керісінше , өмірдің өзі азап шегуден тұрады, бұл дүниеде одан адамды азат ету құдайлардың қолынан келмейді, азаптан құтылудың бір ғана жолы бар, ол адамның өзіне байланысты: сансардан кету деп санады.Мұның мәні: бұл дүниенің өткіншілігін сезіну, сол арқылы тіршілік қамын ұмыту, нәпсіні тежеу арқылы болып
жатқан істер мен құбылыстарға немқұрайды қарап, бейтарап күйге түсу. Бұны нирвана деп атайды.Нирванаға жеткен адам, бұл о дүние мен осы дүниенің айырмашылығын сезіп-аңғарудан қалған адам. Адамды азаптан құтқарудың бұл жолы дұрыс па бұрыс па оны мәселе қылып отырған жоқ, тек буддизм философиясының адам мәселесін ең жоғары биікке көтеріп, өзін түгелдей соған арнағаны жайында болып отыр.
Ежелгі Қытай философиясы да адам туралы өзіндік ілім қалыптастырды. Оның ең көрнекті өкілдерінің бірі Конфуций болып табылады. Конфуций өз ілімінің түп қазығы ретінде адамсүйгіштік (жэнь) мәселесін алды. Оның түсінуінше, адам басқа адамдарды өіндей жақсы көру керек, сыйлауы керек , ешкімнің алдын кесіп өтпеуі керек дейді.Бұл қасиеттердің бәрін біріктіріп, философиялық ой түйінін Конфуций: Өзіңе қаламағанды өзгеге жасама-деп, қорытты.
Ежелгі грек философияның құрушылардың бірі - Демокрит. Демокрит бойынша, адам - табиғаттың бөлігі, табиғат сияқты ол да атомдардан тұрады. Адамның жаны да атомдардан құралады. Тәннің өлуімен бірге жан да өледі. Оның айтуынша өмірдің мақсаты - бақыт, бірақ ол тәннің ләззат алуы мен өзімшілдік емес.
Адам мәселесіне Аристотель де ерекше көңіл бөлген. Аристотель концепсиясында адам қоғамдық , мемлекеттік, саяси деп қарастырылады. Оның пікірінше, адам - ақылға ие қоғамдық жануар. Аристотельдің айтуынша, мемлекет басындағы заң шығарушының міндеті - азаматтарды жақсы қылықтарға, ізгі ниеттілікке үйретіп оларды тек игілікті істерден ғана ләззат алатындай дәрежеге жеткізу. Оның алтын аралық деп аталатын моралдық доктринасы адамның жандүниеснің сырын ашуға негізделген.
Іргелі философиялық мәселелердің өмір және өлім мәселесімен байланысы: метафизика және моральдық философия реферат.
(реферат келесі беттен басталады)

Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды Уиверситеті
Филология факультеті

Реферат
Тақырыбы: Іргелі философиялық мәселелердің өмір және өлім мәселесімен байланысы: метафизика және моральдық философия

Орындаған: ҚЖ-22 студенті
Оразалиева Ақзия
Тексерген: Салыматова Н.Р.

Қарағанды, 2020
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Өмір философиясының алғашқы өкілдері
Метафизика
Моральдық философия
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет
Кіріспе
Егер позитивизм ағымы XX ғ. ғылым саласында болып жатқан күрделі процестерді зерттеп, танымның жаңа жолдарын ашуға барлық күштерін салса, өмір философиясы, керісінше, өмірді ақтау мен түсінуге шақырып, ақыл-ой, логика, дүниетаным, экономикалық, саяси т.с.с. зерттеулер адамның жан дүниесін, өмір сезімін кедейлетеді деген пікірге келеді. Расында да, XX ғ. қарай адам ақыл-ойдың негізінде дүниені өзгертіп, жер бетіне бақытты өмір әкеледі деген Жаңа дәуірдегі ағартушылардың романтикалық көзқарастары өткір сынға алына бастады. Оның бастамасын біз сол XIX ғ. өзінде-ақ өмір сүрген А.Шопенгауер мен С.Кьеркогердің шығармаларынан байқағанбыз. Бұл ойшылдардың философияға еккен ойлары XX г. әр түрлі өмір философиясының ағымдарын тудырып, өте жемісті болып шықты.
Бұл ағымның негізгі ұғымы ретінде өмір философиядағы бұрынғы болмыс категориясына қарсы қойыла бастады. Болмыс жоқ, тек қана қалыптасу ғана бар, - деді Ф.Ницше. Ал қалыптасу дегеніміз өмір, - деп әрі қарай өз ойын қорытты.
Өмір философиясының шеңберінде өмір ұғымына әртүрлі ғалымдар әртүрлі мазмұн-мағына береді. Биологиялық-табиғи көзқарас ұстаған ғалымдар өмірді инстинктер, өмір сүруге деген құштарлық, ерікке т.с.с. теңейді. Тарихтық көзкарасқа негізделген бағыт өмірді нақтылы-тарихи мәдениетті бойына сіңірген тұлғаның ішкі жан тебіреністерімен ұштастырады. Пантеистік тұрғыдан өмір өне бойы өзінің жаңа формаларын тудырып отыратын ғарыштағы күш ретінде түсініледі.
Өмір философиясының алғашқы өкілдері.
Өмір философиясының алғашқы өкілдері Вильгельм Дильтей (1893-1911 жж.) мен Георг Зиммель (1858-1918 жж.) өмірді ерік пен іңкәрлік, сезім мен тебіреніс деректері деп анықтайды. Өмір хаосты тәртіпке келтіреді. Өмірдің организмдік және одан да биік формалары бар. Өмір организмдік деңгейде өліммен шектелсе, организмдіктен биік формалары мәдениетті құрайды. Осы тұрғыдан алғанда, шындық - өмірден алған тәжірибенің өзі. Өмірлік тәжірибе - зердеге тең емес, ол ақыл-ойға сыймайды. Өмір - ағым, өзгеріс, шығармашылық, онда жалпылық деген жоқ. Өмірді тек қайталанбайтын жекелік арқылы ғана суреттеуге болады. Осы арада шығармашылық трагедия дүниеге келеді. Өйткені өмірдің қайталанбайтын толқындары оның объективтелінген, яғни затталынған формаларымен қайшылыққа келеді. Ол қайшылықтарды шешу үшін тарихи мәдениет туындыларын сол замандағы ахуалды білу, барлық жан-дүниеңмен соған өткендей болып сезіну арқылы түсінуге болады. Оны В.Дильтей герменевтика деген ұғыммен береді. Тарихшы өткен оқиғаларды шынайы қайта суреттеп қана қоймай, сонымен бірге оны қайта тебіреніп, оның өміршеңдік жақтарын түсіндіре білуі керек.
Анри Бергсон (1859-1941 жж.) - өмір философиясының шеңберінде шығармашылық талпыныс ағымын жасайды. Оның ойынша, алғашқы да ең терең шындық - ол белгілі бір толыққанды біртұтас өмір, ал материя мен рухқа келер болсақ, ол -сол өмірдің қалдықтары. Өмір - өмірлік талпынысқа (elan vital), яғни ешқашанда тоқталмайтын шығармашылық өзгеріс, қалыптасуға тең. Материя - болмыстың енжар жағы, ол, әрине, қаншалықты қарсылық көрсетсе де, дегенмен, ең ақырында, өмірге бағынады. Сондықтан табиғаттың тарихи күрделенуі, өрлеуі - өмірдің шығармашылық өрлеуімен тең. Олай болса, Дүние - бірегей, тоқталмайтын, өне бойы жаңа формаларды бірінен соң бірін тудыра беретін шығармашылық.
Метафизика.
Батыс философиясында метафизика барлық шындықтың іргелі табиғатын зерттеуге айналды - бұл не, неге және қалай түсінуге болады. Кейбір метафизиканы жоғары шындықты немесе барлық нәрсенің артындағы көрінбейтін табиғатты зерттеу ретінде қарастырады, керісінше, бұл барлық шындықты, көрінетін және көрінбейтінді зерттеу. Табиғи және табиғаттан тыс нәрсе дегеніміз не. Атеистер мен теисттер арасындағы көптеген пікірталастар шындықтың табиғаты мен келіспеушіліктерді жаратады, ал пікірталастар көбінесе метафизикаға қатысты келіспеушіліктер болып табылады.
Метафизика термині Табиғат кітаптарынан кейінгі кітаптар деген мағынаны білдіретін грек тіліндегі Мета та Федкиядан алынды . Аристотельдің еңбектерін каталогтаушы болған кезде, ол кітапхана материалынан кейін жаратылыстану (Physkia) - сондықтан оны табиғаттан кейін деп атады. Бастапқыда бұл тіпті тақырып болмады - әртүрлі тақырыптар бойынша жазбалар жиынтығы болды, бірақ нақты тақырыптар қалыпты сезім қабылдау мен эмпирикалық бақылаудан алынды.
Метафизик шындықтың мәнін түсінуге тырысатын адам: неге бәрі бар және бұл бірінші кезекте өмір сүру деген не?
Философияның көп бөлігі метафизиканың қандай да бір түрінде жаттығу және бізде метафизикалық перспектива бар, өйткені бізде шындықтың табиғаты туралы пікір бар. Метафизикадағы барлық нәрсе басқа тақырыптарға қарағанда даулы болып келетіндіктен, метафизиктердің арасында олар не істеп жатқаны және олар зерттеп жатқандары туралы келісім жоқ.
Метафизика бойынша Аристотельдің кітабы үш бөлімге бөлінді: онтология, теология және әмбебап ғылым. Осыған байланысты, бұл метафизикалық зерттеулердің үш дәстүрлі тармағы.
Онтология - шындықтың табиғатын зерттеуге қатысты философияның саласы : бұл не бар, онда қанша шындық бар, оның қасиеттері және т.б. Бұл сөз грек тілінен шыққан, яғни шындық дегенді білдіреді Және логотиптер, яғни зерттеу дегенді білдіреді. Атеистер, негізінен материалдық және табиғи сипатта болатын бірыңғай шындық бар екеніне сенеді.
Теология, әрине, құдайларды зерттеу - Құдай бар ма, Құдай қандай, Құдай қандай нәрсе керек және т.с.с. Әр діннің өз теологиясы бар, өйткені ол құдайларды зерттеу, егер ол басқа құдайлар болса, бір діннен екіншісіне қарай өзгеретін доктриналар мен дәстүрлер. Атеистер кез-келген құдайлардың бар екендігін мойындамағандықтан, олар теологияның нақты нәрсені зерттеу екенін мойындамайды. Ең алдымен, адамдар деп санайды, бұл нақты және атеистической қатысуымен байланысты теориясы, көп тартады тұрғысынан сыни бөтен, қатысушы емес.
Әмбебап ғылымның филиалы түсіну үшін біршама қиын, бірақ ол алғашқы принциптерді іздейді - ғаламның пайда болуы сияқты, логика мен негіздеудің іргелі заңдары және т.б.
Танкистер үшін бұл жауабы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.