Аталық және аналық жыныс жүйесі. Адамның репродуктивті жүйесі туралы түсінік

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Ср. 30.12.20 ж. Анатомия СИМ сабағы. 21МС тобы.
Тақырыбы: Аталық және аналық жыныс жүйесі. Адамның
репродуктивті жүйесі туралы түсінік.
Аталық жыныс жүйесінің мүшелері.
Ішкі жəне сыртқы мүшелер болып екі топқа бөлінеді.
Ішкі мүшелер: Аталық жыныс безі, шəует өзегі, шəует көпіршіктері, предстат безі, бадана безі.
Аталық жыныс безі - (testis) иректі тік жəне тор каналдарынан түзілген, араларында дəнекер ұлпасы арқылы бөліктерге бөлініп тұрады. Сырты ақ қабықпен жабылған. Каналдарының құрамындағы жасушалары сперматазоидтар бөледі. Сартоли жасушалары сперма сұйықтығын бөледі.
Ата безі - ұманың ішінде орналасқан. Жоғарғы төменгі полюстері, алдыңғы артқы беті, медиалды латералды жиектері жоғарғы полюсының үстінде қосалқысы орналасқан. Қосалқысы: басы, денесі, мойын бөлігі, шəует өзегіне айналады. Шəует өзегі шəует бауының ішімен жоғары қарай көтеріліп, шат каналынан өтіп, кіші жамбас астауының ішінде бөлініп, шəует көпіршіктеріне айналады. Шəует көпіршіктері қуықтың артқы түбінде орналасқан. Өзектері предстат безінің ішімен өтіп несеп каналына ашылады. Шəует көпіршігінің қабырғасы 3 қабаттан тұрады: дəнекер , етті , кілегейлі қабаты. Кілегейлі қабатының жасушалары активті заттар бөліп сперманың сұйықтығын сақтайды.
Предстат - prostata, қабынуы простатит. Қуықтың түбінде орналасқан. Сырты сұр қабықшамен жабылған. Ет талшықтарынан жəне без ұлпаларынан түзілген. Жасушалары биологиялық активті сұйық затын сперманың құрамына қосады. Сперматазоидтардың тіршілігін сақтайды.
Бадана безі - бұршаққа ұқсайды. Предстат безінің астында орналасқан.
Сұйықтығын сперманың құрамына қосады.
Сыртқы жыныс мүшелері - бір ұма 6 қабаттан тұратын тері қапшық ішінде атабезі орналасқан. Терісінің үстінде түктер орналасқан. Сезім клеткаларына бай болады. Қорғаныс қызметін атқарады. Жыныстық қозу процесінің үстінде қатты жиырылып атабезден сперманың бөлінуіне қатысады.
Аталық жыныс мүшесі (penis). Екі кеуекті денеден жəне етті бөліктен тұрады. Басы - денесі, түбірі - қасағаның төменгі бұрышына екі таяқшасымен бекиді. Сырты жұқа терімен жабылған. Терісі басының айналасында қатпарланып, қабырғасын күмбез түзейді.
Аналық жыныс жүйесінің мүшелері.
Сыртқы жыныс мүшелері. Əйел адамның сыртқы жыныс мүшелеріне: үлкен жəне кіші жыныс еріндері, клитор, қыздық перде, сүт бездері жатады.
Үлкен жыныстық ерін - май ұлпасына бай, жұп орналасқан тері қатпарларынан тұрады . Олардың арасындағы қуыс " жыныстық қуыс" деп аталады. Алдында жəне артында сыртқы жыныстық еріндер бір - бірімен бірігуінен жыныстық еріндердің алдыңғы жəне артқы үзеңгісі пайда болады. Үлкен еріндердің жоғарысында май ұлпаларына бай дөңес бар. Ол түкпен жабылған. Үлкен жыныстық еріндердің сыртқы шеті түкпен қапталған, ал ішкі шеті қызғылт түсті, ылғалданып шырышты қабатқа ұқсап тұрады.
Кіші жыныстық ерін ( малая половая губа). Жыныс қуысында үлкен жыныстық еріндермен қоршалып тұрады. Түсі шырышты қабатқа ұқсаған, жұқа қатпарлардан тұрады. Кіші жыныстық еріндердің алдыңғы шеті клиторды қоршап қатты үзеңгіше пайда болады. Ал артқы шеті үлкен еріндердің үзеңгісімен қосылады. Оң жəне сол жақтағы кіші жыныстық еріндердің арасында қынап кіреберісі бар. Қынап кіреберісіне қынап тесігі, зəр шығару түтігінің сыртқы тесігі жəне бездердің өзектері ашылады.
Клитор (clitor) кіші жыныстық еріндердің жоғарғы үзеңгісінің артында орналасқан кіші томпақ. Клитор жүйке ұштарына өте бай, олардың тітіркенуінен жыныстық қозу пайда болады.
Əйел адамның ішкі жыныс мүшелеріне: Жатыр, аналық жыныс безі, жатыр түтігі, жатыр қынабы жатады.
Аналық жыныс безі - жұп без. Кіші жамбас астауында жатырдың екі бүйірінде орналасқан. Екі бүйірі қысыңқы салмағы 5 - 7 г. Аналық жыныс безінде жыныс жасушасы өсіп - дамиды жетіледі. Сонымен бірге аналық жыныс гормоны пайда болады. Аналық жыныс безінің ішкісі милы, сыртқысы қыртысты. Милы қабаты қан тамырлары мен жүйкеге бай. Қыртысты қабаты фолликулалары бар дəнекер ұлпадан тұрады. Жетілген фолликулалар немесе графф көпіршігі лимфа жəне қан тамырларына бай. Əрбір 28 - 30 күнде жетілген графф көпіршігі жарылып жұмыртқа жасушасы іш қуысына түседі. Оны "овуляция" деп атайды. Əйел адам 45 - 50 жасқа келгенде климакс дəуірі басталады. Климакс кезінде аналық жыныс жасушасының қызметі өзгереді.
Жатыр. Жатыр бұлшық етті мүше, кіші жамбас астауында, қуық пен тік ішектің арасында орналасқан. Жатырдың пішіні алмұртқа ұқсаған, оның денесі, түбі жəне мойны бар. Жатыр мойнының жалы қынапқа ашылады. Бұл тесік қызда дөңгелек, ал бала туған əйелде сопақша, еріндері жырымдалған болып келеді.
Жатыр қабырғасы 3 қабаттан тұрады. Ішкі қабаты эндометрий, ортаңғысы миометрий, сыртқы қабаты периметрий.
Жыныстық жетілген жатырда "овуляция" процесіне байланысты əр 28 күнде өзгеріс байқалады оны 2-3 сатыға бөледі. Етеккір сатысында жатырдың шырышты қабатындағы қан тамырлары жарылып түлейді. Жарылған қан тамырлары мен аққан қан, түлеген тері сыртқа шығады. Бұл 3 - 5 күнге созылады. Етеккірде 30 - 50 мл қан кетеді.
Етеккірден кейінгі саты 12 - 14 күнге созылады. Бұл аралықта жатырдың шырышты қабаты қалыңдайды. Жасушаларында гликоген, липидтер, витаминдер, микроэлементтер жиналып, ұрықтанған аналық жұмыртқа жасушаны қабылдауға дайындалады. Жұмыртқа жасуша ұрықтанбаған жағдайда қайтадан етеккір сатысы басталады. Етеккір қыз балаларда 12 - 14 жастан бастап келеді. 3 - 5 күнге созылады. "Овуляция" процесі етеккір аралығында пайда болады.
Қынап. Жатыр қынабы жоғарысында жатыр мойнымен, төменгі кіші жыныстық еріндері арасындағы қынап кіреберісімен шектелген. Ұзындығы 7 - 10 см. Бұлшық етті түтік. Оның кіреберіс тесігінің сыртқы шетін қыздық перде жауып тұрады. Жатыр қынабының қабырғасы 3 қабаттан тұрады.
Ішкі шырышты қабатында көлденең қатпарлары бар, ал орта қабаты біріңғай салалы еттен тұрады. Шырышты жəне біріңғай салалы бұлшық ет қабаты серпімді, созылғыш.
Сүт безі ( молочная железа ) - жұп без. Даму сатысында тер бездеріне ұқсап дамиды, бірақ атқаратын қызметі жыныс мүшелерімен байланысты. Оның үлкендігі кішілігі əр түрлі, əр əйелдің өзіне тəн ерекшелігі болады. Сонымен бірге екіқабат кезде жəне бала емізгенде оның пішіні өзгереді.
Сүт безі 2 - 4 қабырғаның тұсында, кеуденің үлкен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.