Инклюзивті білім берудің әлемдік тәжірибесі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әлемдік тәжірибе (тарих)
Инклюзивті білім берудің әлемдік тәжірибесі
20 ғасырдың 70-ші жылдарынан бастап шетелде мүмкіндігі шектеулі балалардың білім алу мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталған нормативті актілер пакетін әзірлеу және енгізу жүргізілуде, мүгедек балалардың ата-аналарының өздігінен ұйымдасу мәселелері, ересек мүгедектер мен олардың құқықтарын қорғаушылардың әлеуметтік белсенділігі мәселелеріне арналған және инклюзивті білім беру идеясын дәріптеуге септігін тигізетін зерттеулер жүргізіліп, басылымдар жарық көруде.
Мемлекеттік, муниципалдық мектептер қажеттіліктері айрықша балалар үшін бюджеттік қаржыландыруға ие болып, сәйкесінше, ресми түрде мүгедектер етіп тіркелген оқушылар санын арттыруға мүдделі.
Инклюзивті оқыту жайлы ережелер 2006 жылдың 13 желтоқсанында БҰҰ Бас Ассамблеясымен мақұлданған Мүгедектердің құқықтары туралы БҰҰ Конвенциясына енгізілген.
АҚШ пен Еуропаның қазіргі білім беру саясатында бірнеше амал-тәсілдер дамуға ие, соның ішінде:
* білім алуға деген мүмкіндікті кеңейту (widening participation)
* мэйнстриминг (mainstreaming) - мүгедек оқушылардыңқұрдастарымен түрлі мейрамдар, сауықбағдарламалары, т.б. кезінде араласуы.
* ықпалдастық (integration) - психикалық және физикалық кемтарлығы бар балалардыңқажеттіліктерін оларға бейімделмеген, жалпы өзгермейтін білім беру жүйесіне сай келтіру.
* инклюзия, яғни кірістіру (inclusion) - еш шектеусіз барлық балалардың талаптары мен қажеттіліктеріне жауап беретіндей етіп мектептер мен оқу бөлмелерін қайта құру.
Қазіргі уақытта АҚШ және Еуропа елдерінде ықпалдастық термині көбіне-көп кірістіру терминімен ауыстырылса, дамуында ауытқушылығы бар оқушылар термині білім алуда айрықша қажеттіліктері бар оқушылар терминімен алмастырылады.
Инклюзивті қозғалыс мектептің тиісті білім беру амалдарын, әр алуан оқыту тәсілдерін, оқыту мазмұныныңвариациялығы мен коммуникативті құралдарды, т.б. қолдану сияқты жағымды жағдайларды жасау арқылы әрбір білім алушының оқудағы мақсаттарын қанағаттандыруға бағытталған.
Инклюзия барлық білім алушыларды әлеуметтендіруде тең мүмкіндіктер ұсыну мен қажеттіліктерді қанағаттандырумен байланысты.

РЕСЕЙ
Ресейде алғашқы инклюзивті білім беру мекемелері 1980 - 1990 жылдар шебінде пайда болды.
1992 жылдың күзінен бастап Ресейде Денсаулық мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың ықпалдастығы жобасының іске асуы басталды. Нәтижесінде 11 аймақта мүгедек балаларды біріктіре оқыту эксперименталды алаңдары құрылды.
2001 жылдың 31 қаңтарында денсаулық мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың бірлескен білім алу Концепциясы қабылданды. Денсаулық мүмкіндіктері шектеулі балалармен жұмыс істеуге педагогтарды дайындау мақсатында РФ Білім министрлігінің алқасы 1996 жылдың 1 қыркүйегінен бастап педагогикалық ЖООдың оқу жоспарларына Арнайы (түзету) педагогикасы мен Денсаулық мүмкіндігі шектеулі балалар психологиясының ерекшеліктері курстарын енгізу жайлы шешім қабылдады.
2008 - 2009 жылдары инклюзивті білім беру үлгісі эксперимент ретінде Федерацияның бірқатар субъектілерінде әр түрлі типті білім беру мекемелеріне енгізіледі. Мәскеуде инклюзивті оқыту бағдарламасы бойынша 47 мектеп жұмыс істейді.Қазіргі уақытта Ресейде денсаулық мүмкіндігі шектеулі балалар үшін білім беру қызметтер нарығы тым шектеулі, арнайы (түзету) білім беру мекемелері оқытудың дәстүрлі формалары болып қалып келеді. Заңнамалық негізде және әлеуметтік қолдау жүйесінде анық кемшіліктер бар.
Ресейде әлі күнге дейін балалар дамуындағы ауытқушылықтарды ерте кезеңде анықтау бірыңғай жүйесі және ерте түзету-педагогикалыққолдау құрылмаған, ал шын мәнінде сапалы мектепке дейінгі түзету педагогикалыққолдаудан өткен балалардың жартысы білім алудағы шығыны көп арнайы (түзету) мектептері мен сыныптарында емес, жалпы білім беретін мектептерде оқи алады.
Мүгедек балаларды оқыту мен тәрбиелеудегі қиындықтардың елеулі бөлігі түзету педагогтары (педагог-дефектолог), психологтар, тәрбиелеушілер мен әлеуметтік педагогтар сияқты білікті кадрлардыңқатты жетіспеуімен, олардың дайындық деңгейінің жетіспеушілігімен байланысты, көптеген мектеп директорлары мен мұғалімдері мүгедектік мәселесі жайлы көп біле бермейді және мүмкіндігі шектеулі балаларды қарапайым сыныптардағы оқу үрдісіне қосуға дайын емес.Мүгедек балалардың драма, би үйірмелері, спорт секциялары және т.б. қатысу мүмкіндіктері жоқтыңқасы, бұл олардыңқоғамға одан ары қарай бірігуін қиындатады.
Одан басқа инклюзивті білімге мектептердегі қажетті материалдық-техникалыққамсызданудың жоқтығы кедергі, сондай-ақ мүгедек балаларға білім беру, денсаулық сақтау мекемелері, тұрғын үйлер мен көлікке, спорт және мәдениет мекемелеріне жетудіңөзі қиыншылық тудырады, бұл оларды қоғамнан мүлде ажыратады десе де болады.
Бүгінгі таңда РФ аумағында инклюзивті білім беру РФ Конституциясы, Білім туралы, РФ мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы федерациялық заңдары, сондай-ақ Еуропалық адам құқықтары мен негізгі еркіндіктерін қорғау туралы конвенцияның №1 баяндамасы мен бала құқықтары туралы Конвенциямен реттеледі.
2010 жылдың 28 сәуірінде Мәскеу қаласында Мәскеу қаласындағы мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың білім алуы туралы заңы қабылданды, ол денсаулық мүмкіндігі шектеулі балалардың білім алу, қоғамға бейімделу және бірігу қажеттіліктерін мейлінше толыққанағаттандыруына бағытталған.2012 жылы Ресейде Мүгедектердіңқұқықтары туралы Конвенцияны бекіту туралы Федералдық заңына қол қойылды.
АҚШ
Арнайы білім беру саласындағы қазіргі АҚШ саясаты бұқаралық және арнайы білім беруді біріктіруге негізделеді. Біріктірудің негізгі үш тәсілі ұсынылады:
* негізгі бағыт - дамуында ауытқушылығы бар балаларды бұқаралық мектептердің сыныптарына орналастыруды қарастырады.
* бұқаралық білім беру бастамасы - бұл тәсіл негізгі бағыт тұжырымдамасынан әрі қарай тереңдеп, дамуында ауытқушылығы бар оқушылардың білім алу жағдайларын түбегейлі өзгертуді ұсынады.
* кірістіру - барлық балаларды кемтарлық түрі мен оның деңгейіне қарамастан, тұрғылықты жері бойынша жалпы білім беру үрдісіне кірістіруге негізделеді. Осындай балалардыңәрбіреуіне мамандар тобы жекелей оқыту бағдарламасын әзірлеп, соған сай оқушы үлгерімін бағалау да жүргізіледі.
Қазіргі таңда АҚШ-та 1990 жылы қабылданған Кемтарлығы бар тұлғалардың білім алуы туралы акт заңы әрекет етеді. Ол бала қажеттіліктеріне жауап беретін халықтық білім беру жүйесіндегі тегін оқуға кепілдік береді. Заң арнайы білім алуға құқық беріп қана қоймай, сондай-аққосымша қызметтерге (көлік, логопедиялық сабақтар, психологтың көмегі, аудиологиялық зерттеу және т.б.) де кенелтеді.
Швеция
Бұл мемлекеттегі қажеттілігі айрықша балалардың көбі олар қажетті қолдауға ие болатын қарапайым сыныптарға біріктірілген. Анық байқалатын есту, көру кемтарлығы, ақыл-ой кемтарлығы, үйлескен ауытқушылықтары бар балалар кемтарлық түрлері бойынша ажыратылатын арнайы мектептерде оқиды, онда балалар 21-23 жасына дейін білім ала алады. Ақыл-ой кемтарлығы бар балаларға арналған арнайы мектептер жалпы білім беретін мектептер ғимаратында сыныптар ашу жолымен біріктірілген. Ерте балалық аутизмге шалдыққан балалар қарапайым мектептерде кішігірім топтарда оқиды.
Франция
Франциядағы арнайы білім беру дамуында ауытқушылығы бар балаларды жалпы білім беру мектептеріне мейлінше көп біріктіруге бағытталған. Дамуында ауытқушылығы бар балаларды жалпы білім беру үрдісіне кірістіру 4 түрлі нұсқада жүзеге асады:
1. Бала қарапайым мектеп бағдарламалары бойынша білім алады, бірақ мектепте және одан тыс оған қосымша қызметтер ұсынылады (мысалы, емдеу шаралары);
2. Бала қарапайым мектеп бағдарламалары бойынша білім алып, қосымша күтімге ие болып, қосымша арнайы бағдарламалар бойынша оқиды (мысалы, үй тапсырмасын орындаудағы көмек);
3. Негізгі мектеп уақытында бала арнайы сыныпта арнайы бағдарлама бойынша білім алады (әдетте, бұл психикалық даму бөгелісі бар балалар). Басқа уақытта ол қарапайым бағдарлама бойынша өзімен құрдас оқушылармен бірге оқиды.
4. Бала тек қана арнайы сыныпқа барып, онда арнайы бағдарлама бойынша оқиды (әдетте, бұл ақыл-ойында кемтарлығы бар балалар). Бірақ ол мектеп өміріне тікелей қатысады.
Италия
Бүгінгі күні қажеттіліктері айрықша балалардың99% жалпы білім беретін мектептерде оқиды. Қарапайым сыныпта мұғалімнен арнайы көмек алу үшін бала дамуында ауытқушылығы бар деп тіркелген болу керек. Тіркеу тек ата-ананың рұқсатымен және бір жылға ғана жүргізіледі, мерзімі өткен соң арнайы көмекті ұзарту немесе тоқтату туралы шешім қабылданады.
Алайда мемлекеттік арнайы мектептер санын қысқартқан сайын жеке меншік арнайы мектептердегі дамуында ауытқушылығы бар балалар саны артуы байқалады. Білім берудегі ықпалдастықтың дамуы елдегі түрлі аймақтар бойынша үлкен айырмашылықтарға ие, өйткені бұл үрдістің мемлекеттік деңгейдегі үйлестірілуі минималды деңгейді көрсетсе, біріктіру үрдісініңөзі аймақтардыңқажеттіліктерін, қажетті мамандардың барын анықтау ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.