Банктегі бухгалтерлік есептің пәні мен міндеттері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 57 бет
Таңдаулыға:

1 - тақырып. Банктегі бухгалтерлік есептің пәні мен міндеттері.

1. Бухгалтерлік есептің мақсаты, қағидалары мен нысандары.

2. Бухгалтерлік есеп ақпарат жүйесі ретінде. Ақпаратты пайдаланушылар.

1. Бухгалтерлік есептің мақсаты, қағидалары мен нысандары.

Қазіргі қоғамда бухгалтерлік есептің мәні өте зор. Ол тек бухгалтерлік кітапты жүргізуді ғана емес, сонымен қатар банктің қызметіне қатысты барлық қаржылық ақпараттарды талдау, қаржылық есеп беруді өндеу, бухгалтерлік есептің жуйесін құру, салық салу мәселелерімен бірге жоспарлар мен болжаулардың жасалынуын қамтиды. Ақша-несие саясатын анықтау және соған байланысты шешім қабылдау банктік операцияларды бейнелеуге және бірінші кезекте банк басқармасына, одан кейін пайдаланушыларға ақпараттар ұсынуға негізделген бухгалтерлік есептің жүйесін ұйымдастыру сапасы мен деңгейіне тікелей қатысты, себебі, сапалы ақпараттарды неғұрлым үлкен экономикалық пайда алу үшін тиімді пайдалану қажет.

Бухгалтерлік есеп - бұл «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» ҚР заңына Жарлығына сәйкес шығарылатын стандарттар мен басқа да нормативтік кұқыктық актілерге негізделген активтер, меншікті капитал, міндеттемелер, субъектілердің табыстары мен шығыстары туралы ақпараттарды тіркеу және жинақтау жүйесі.

Бухгалтерлік есептің мақсаты бухгалтерлік акпараттарды пайдаланушылардын, мүддесі мен ыңғайьша байланысты. Басқарушылардың (әкімшіліктердің) ықпалы акционерлердің (меншік иелерінің) мүдделеріне қайшы келетін 002 салық мәлімдемесінен тұрады. Кейінгілердің мақсаты шынайы қаржылық есептілікті құру нәтижесінде таза табыс ұсыну мен есеп айырысуға тіреледі.

Бухгалтерлік есептің жағдайы, жеке пайдаланушылардың айырықша қажеттілігін қанағаттандыру үшін емес, айтарлықтай көп санды пайдаланушылар мүддесіне жауап беретін, жалпы мақсаттағы ақпараттарды анықтау болып табылады.

Халықаралық стандартпен белгіленген мақсаттар мыналар :

- акционерлерді банктің қаржылық-шаруашылық қызметі туралы толық және жеткілікті ақпаратпен қамтамасыз ету;

- банк қаржылық-шаруашылық қызметті жүзеге асыру кезінде Қазақстан Республикасының заңдарының сақталуын бақылау үшін мемлекеттік органдарды қажетті ақпараттармен қамтамасыз ету.

Бухгалтерлік есеп мыналарды қамтамасыз етуі қажет:

- меншікті және тартылған қаражаттардың пайдаланылуын, банктің қаржылық құралдарының қалыптасуын және оларды басқаруды бақылау;

- алдын ала бекітілген тиімділік және өтімділік деңгейі арқылы банктің табыстылық деңгейін үздіксіз бақылау және талдау;

- алғашқы құжаттар түпнұсқасы бухгалтерлік жазуларды барабар бекіту және барлық операцияларды бухгалтерлік жазуларда көрсету;

- қаржылық-шаруашылық операцияларды мерзіміне сай өз уақытында тіркеу.

Бухгалтерлік есептің объектісі - толық шаруашылық бірлік және оның құндылықтары, қорлары, құралдары және олардың құралу көздері болып табылады.

Философиялық сөздікке сүйенсек, пән ұғымына түрлі қатынастарға түсе алатын және қандайда бір қасиетке ие бола алатындардың бәрі жатады. Яғни бухгалтерлік есептің пәніне тақырыбы - жекелеген әрекеттерді сипаттайтын, құрамында өзгеріс тудыратын, мүлікті және олардың қалыптасу көздерін орналастыратын шаруашылық операциялары жатады.

Бухгалтерлік есептің әдісі - осы пәннің оқытылуы және танылуына әдістер мен амалдар болып табылады. Олар экономикалық-математикалық, статистикалық, үлгілеу және т. б. әдістер болуы мүмкін.

Бухгалтерлік тәртіптің (процедураның) негізгі элементтеріне құжаттау, түгендеу, шоттар жүйесі, бухгалтерлік баланс, бағалау, калькуляция, есептілік жатады.

Құжаттау - операцияларды құжаттармен рәсімдеу үрдістері, ол бухгалтерлік есептің алғашқы сатысы. Бухгалтерлік құжат - шаруашылық операцияларды жүзеге асыруға немесе куәлаңдыруға байланысты жазбаша бұйрық, бұл шаруашылық операцияларын бухгалтерлік шоттарда бейнелеуге негіз болып табылады. Егер рәсімделген құжат болмаса, бірде-бір операция есепке алынбайды.

Түгендеу - Негізгі құралдарды, материалдық емес активтерді, ақша қаражатын, есеп айырысуларды тексеруді және оларды есеп мәліметтерімен салыстыруды білдіретін бухгалтерлік рәсімнің бір элементі.

Операцияларды топтастыру бухгалтерлік есепшоттарының көмегі арқылы жасалады. Шоттар - бухгалтерлік есепте ақпараттарды сақтаудың негізгі бірлігі. Басқа сөзбен айтқанда, мүліктің жағдайы, олардың қалыптасу көздері және шаруашылық операциялар жайлы ағымдық ақпараттар жинақталатын, жүйеленетін экономикалық топтастыру.

Бағалау - бұл мүлік құнының және оның пайда болу көзінің ақшалай көрінісі.

Калькуляция - шығындарды топтастыруды қамтамасыз ететін және өзіндік құнды анықтайтын бухгалтерлік рәсімдеу элементі.

Бухгалтерлік рәсімдеу элементтері арасында қабылдануы қиын және түсінуде ауыртпашылық туғызатын элементтер бар, ондай элементтер шоттар және оларда шаруашылық операцияларының екіжақты сипатталуы.

Екіжақты жазу - бухгалтерлік есепшоттарында шаруашылық операцияларды тіркеу әдісі болып табылады. Және әрбір шаруашылық операция кем дегенде екі шотта бірдей сомада көрсетіледі.

Баланстық корытынды және есеп беру . Бухгалтерлік шотта сипатталған құралдар және олардың құралу көздері туралы мәліметтерді белгілі бір мерзімге ақшалай бағалап баланстық қорытындылап отыру қажет.

Есеп беру - кәсіпорын қызметінің белгілі бір кезеңдегі қорытындысын сипаттайтын, есептің қорытыңды көрсеткіштерінің жүйесі.

Бухгалтерлік есеп мектебінің өздерінің негізін салушылары бар, әрбір кезең өзінің озық адамдарын шығарды. Басында бұлар италиялықтар болды, кейіннен оларды француздар алмастырды, одан кейін немістер болды. Қазір барлық назар бухгалтерлік есептің жақсы мектебін құрған америкалықтарға бұрылған. Бұлардың жарқын өкілдері: Черч, Монтгомери, Патон, Мэй және

т. б. Олардың идеялары тоғыз негізгі принцип қалыпттастыруға алып келді:

- екіжақтылық;

- ақшалай өлшем;

- кәсіпорындардың дербестігі;

- үздіксіздігі;

- өзіндік құндылығы;

- кертартпалығы;

- материалдылығы;

- өткізімділігі;

- сәйкестілігі.

Екіжақтылық принципі

Бұл төмендегі ережелерге сүйенеді: шаруашылық субъектісінің қаржысы оның міндеттемелері мен капиталының сомасына тең.

Әрбір құбылысты екі жағынан қарастыруға болады. Мысалы, компания тауарды несиеге сатып алған кезде оған ие болады және бір (актив), мезгілде келешекте қайтаруға міндетті несиелік қарызға (пассив) алады. Екіжақты жазу осы екі сәтті де қамтиды: активтер шоттың сол жағында, пассивтер оң жағында. Кез келген жағдайда екі құбылыс бір-біріне қарама-қарсы, ал баланс оларды теңестіруі керек.

Ақшалай өлшем принципі

Ақшалай сипаттағы мәліметтер бухгалтерлік жазбада көрініс табады. Бухгалтерлік есеп шаруашылық операциясы өлшемінің нақты шаруашылық бірлігіне әсер етуімен байланысты. Барлық шаруашылық операциялар бухгалтерлік есепте ақшалай өлшемде көрсетіледі. Әрине мұнда қаржылық емес ақпараттар да көрініс табуы мүмкін, бірақ ақшалай өлшем бірлігі салыстырмалы қаржылық мәліметтерді алуға мумкіндік беретін жалпыға ортақ өлшем бірлігі болып табылады.

Кәсіпорындардың дербестік принципі

Банктің бухгалтерлік шоттары олардың иелері мен жұмысшыларының бухгалтерлік шоттарынан бөлек болуы керек. Бухгалтерлік есепті жүргізуші банк, заңды түрде дербес, өздерінің меншік қатынасынан тәуелсіз. Банктің меншігі ол банк құрылтайшыларының меншігі емес, ал құрылтайшылардың меншігі банктің меншігі болып табылмайды. Бұл бухгалтерлік есептің барлық жүйесіне тән принцип. Бұның негізі - меншік иесімен оның банкінің мүліктерін, міндеттемесін бейнелейтін шоттар бөлек көрсетілуі керек.

Үздіксіздік принципі

Бұл принцип бойынша банк өз қызметін үздіксіз жалғастырады, яғни келешекте де қызметін жүзеге асыра береді. Ол жойылуға немесе операциясын қысқартуға міндетті емес. Бір немесе бірнеше филиалдардың жойылуы немесе активтер сатылған жағдайда, келесі есепті кезеңде бұл активтер нақты сатылу құны бойынша есепке алынады. Егер нақты сатылған құн жалдық құнан кем болса, онда банк жасырын шығысты есепке алып, отырып, оны кіріс және шығыс жөнідегі есепте көрсетуі керек.

Өзіндік құн принципі

Кәсіпорын қандай да бір кұралдарды сатып алғанда, оларды сатып алуға кеткен, бухгалтерлік есепте көрсетілетін шығыстар және осы құралдардың өзіндік құны болып аталады. Бухгалтерлік есепте барлық шаруашылық кұралдар нарықтық бағасымен емес, өзіндік құнымен көрсетіледі.

Сақтық принципі

Сақтық принципіне сәйкес активтер мен пассивтер есепте айтарлықтай сақтықпен бағаланады және көрсетіледі, себебі банктің қаржылық жағдайына төніп тұрған қауіпті тәуекелді келесі кезеңге аударып жібермеуге тырысады. Демек:

а) есепті кезеңнің аяғына дейін нақты алынған табыстар ғана есеп беруде көрсетіледі;

ә) есепті кезеңде немесе өткен кезенде анықталған күтілетін барлық міндеттемелер және әлуетті жоғалтулар, тіпті есептік мерзімінің аяғынан кейін қаржылық есеп беруді дейін пайда болса да тәуекелді жабуға резервте көрсетілуі керек. Бұндай жағдайда сақтық принципі капитал саласының өсуін мынадай жағдайда ғана мойындайды, осы жағдай толық анықталғанда, капитал сомасының азаюы толық анық болғанда таниды.

Халықаралық есепте барлық резерв түріне байланысты өткізбелер, пайданың қолма-қол және жеткіліктілігіне қарамастан, тиісті тәуекел түрлерінің пайда болуымен байланысты жасалады. Бірақ сақтық прицип жасырын негізсіз резервтердің құрылуын актай алмайды.

Материалдылық принципі

Банк басшысына және инвесторларға шешім қабылдау үшін пайдалы барлық материалдық немесе маңызды ақпараттар қаржылық есепте көрсетілуі керек.

Егер ақпараттардың жоқтығы немесе бұрмаланып берілуі есеп ақпараттарын беруге пайдаланушының экономикалық шешіміне әсерін тигізе алса, ақпарат материалды болып табылады. Сондықтан материалдылық принципі маңызды емес жағдайларды жаңалықтарды ескермейді, тек барлық маңыздыларды тіркеп отырады.

Сатып-өткізу принципі

Сатып-өткізу принципі табысты қай кезде есепке алу керектігін анықтайды. Ол бойынша өткізуден түскен табыс ақшаны алған кезде емес, өткізу жүзеге асырылған кезде, яғни қызмет көрсету жүзеге асқан сәтте және тұтынушыға өнімді жеткізген кезден есептеледі.

Сәйкестілік принципі

Бухгалтерлердің негізгі міндеті есепті кезеңдегі пайданы есептеу болып табылады. Пайда дегеніміз берілген есепті мерзімдегі табыс пен шығыс арасындағы айырма. Сәйкестілік принципі есепті мерзімдегі шығыстың есебін реттейді. Оның мағынасы: күрделі табыс алумен байланысты шығыстар әр түрлі шығындардың жиынтығынан тұрады. Яғни табыстар және оған сәйкес шығыстар бір есепті кезеңде көрсетілуі керек.

2. Бухгалтерлік есеп ақпарат жүйесі ретінде. Ақпаратты пайдаланушылар.

Бухгалтерлік есеп шаруашылық-қаржылық қызмет пен шешім қабылдаушы адамдар арасындағы байланыстырушы буын болып табылады. Қаржылық-шаруашылық қызметін ол туралы мәліметтерді, келешекте пайдалану үшін тіркеу жолымен өлшейді, қажет уақытқа дейін сақтайды, одан кейін тиімді ақпарат алу үшін оларды өндейді және есеп беру арқылы ақпараттарды оларды шешім қабылдау үшін пайдаланушыларға береді. Шаруашылық қызметі туралы мәлімет, бухгалтерлік есеп жүйесіне кіруді білдіреді, ал шешім қабылдаушы тұлғалар үшін пайдалы ақпарат одан шығу жолы болып табылады.

Сондықтан бухгалтерлік есеп ақпараттары біз ойлағаннан гөрі айтарлықтай кең көлемде пайдаланылады. Пайдаланушылар әр түрлі адамдар санаты болуы, мысалы, инвестицияны жүзеге асыратын немесе несие беретіндер, бірлескен экономикалық әрекет иелері болуы мүмкін. Маңызды басқару шешімін қабылдарда бұл адамдар субъектінің қаржылық және басқа да есеп берулеріне сүйенеді. Ақпаратты пайдаланушылар мынадай топтарға бөлінеді:

- субъектіні басқарушылар;

- субъектіден тыс, бірақ тікелей қаржылық мүддесі барлар;

- субъектіге жанама қаржылық мүдделілік білдіретін топтар мен агенттіктер.

Субъектіні басқарушылар - олар банк қызметін басқаруда және банк алдында тұрған мақсаттарға жетуіне толық жауап беретін компания адамдары - әкімшілік. Банктің алдына қоятын мақсаттары жеткілікті, бірақ оның жетістіктерге жетуіне және қатаң бәсекелестік жағдайында төтеп беру қажеттігі әкімшілікті негізгі екі мақсатқа: яғни пайдалылық пен өтімділікті нығайтуға барлық күшін жұмылдыруын талап етеді.

Тиімді жұмыс жасайтын менеджерлер бухгалтерлік есеп мәліметтеріне және олардың талдауын негізге ала отырып шешімдер қабылдайды. Сондықтан әкімшілік бухгалтерлік ақпаратты басты пайдаланушылардың бірі болып табылады. Менеджер бухгалтерлер алдына келесі сұрақтарды қояды: соңғы тоқсанда банктің таза пайдасының көлемі қандай; пайда нормасы иелерінің күткеніне лайық па; банктің ақша қаражаттары жеткілікті ме.

Тікелей қаржылық мүддесі бар пайдаланушылар. Бухгалтерлік есептің тағы бір қызметі - жалпыға арналған қаржылық есептен алынған банк жұмысының нәтижесі туралы ақпараттарды беруі, онда мынадай мәліметтер алуға болады: пайда табу жоспарында қаншалықты тиімді мақсатқа қол жетті және банктің өтімділігі қандай кредиторлар пайыз төлеу үшін және кейін қарыздарьш өтей алуға банкте ақша барлығын білгісі келеді. Іс жүзіндегі және мүмкіндіктері мол инвесторлар бұл есептерді талдай отырып компаняның болашақтағы қаржылық перспективасы жөнінде, қаржы салуға болатындығы жөнінде қортынды жасайды. Кредиторлар, пайыздар мен борыштарын өтеуге банктің ақшасының бар екендігін білгісі келеді.

Жанама қаржылық мүдделігі бар пайдаланушы. Кейінгі уақытта қоғам тұтастай, үкімет қызметкерлері және қоғамдық топ тұлғалары, бухгалтерлік ақпараттарды маңызды пайдаланушылар болып табылады (1-сурет) .

2 - тақырып. Құжаттау және құжат айналымы

1. Банк операциялары бойынша «Құжат» және «Құжат айналымы» түсінігі.

2. Банктік және клиенттік құжаттар.

Өздерінің қызметтеріне бөлуге және құжаттауды жүргізуге байланысты бухгалтерлік есеп және есептілік Департаменті, өз кезегінде шартты түрде Бас бухгалтерияға және көмекші бухгалтерияға бөлінеді. Бухгалтерлік бөлім банктің ресми есептелген жүргізеді, банктің басқа бөлімдері өздерінің жазбаларын өзін-өзі бақылау мақсатында жүргізуі мүмкін.

Есептелген жауапты бөлім, бас кітапты жүргізуші Бас бухгалтерия болып табылады. Есептің көмекші орталықтар қызметін орындаушы, яғни бөлшектенген, аналиктикалық есепті орындайтын банктің басқа бөлімдері көмекші бухгалтерия болып табылады және көмекші бухгалтерлік кітаптар мен журналдарды жүргізеді.

Бухгалтерлік есептің халықаралық стандартына өту дегеніміз, банк жұмысының технологиясын батыстық үлгіде ұйымдастыру дегенді білдіреді.

Батыстың банкілік жүйесінің стандарттық құрылымы әрбір модуль тиісті кітаптарды автоматтандыратын модульдік принцип бойынша орындалған.

Кітап ұғымында бухгалтерияның атқарымдық бөлімі алынған, мысалы, дебиторлар кітабы кредиторлар кітабы, негізгі құралдар кітабы, әрбір кітап оның есеп объектісімен байланысты барлық операцияларды біріктіреді. Әр түрлі модульдерге енгізілген барлық ақпараттар, ары қарай Бас кітапқа топтастырылады. Бас кітаппен көмекші кітаптарды ұйымдастыру технологиясына қатысты халықаралық стандарттар мен нормалар жоқ, алайда халықаралық банктік тәжірибе бар.

Көмекші бухгалтерлік кітаптар есеп жүйесінің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Бұл кітаптар қызметтің тиісті салаларына қатысты жан жақты ақпараттарды сақтауға арналып мәліметтерді біріктіре отырып, оны тұрақты пайдалану мақсатына қызмет етеді.

Көмекші кітаптың бірнеше сипаттамалары болады:

тотастырылған банкілік жүйенің бір тармағын білдіреді;
бизнес-операциялардан шыға отырып (толық атқарымдық көмекші кітап) банкілік өнімдер (немесе операциялар түрі) бойынша фронт-офиспен бэк-офистің барлық функцияларын автоматтандыруды бағдарламалық қамтамасыз ету болып табылады;
банктік және банкішілік операцияларды операция түрлері бойынша тіркеуге және ұсынуға арналған есеп тіркелімі ретінде қолданылады, аналитикалық және бухгалтерлік мәліметтер болады;
есептілік пен басқару талдауын алу үшін қолданылады.

Көмекші бухгалтерлік кітапта негізгі орынды құралдар жөніндегі жазбалар алады. Көмекші бухгалтерлік кітапта сақталатын ақпараттардың сипаты кітаптың түріне байланысты, әдетте келесі ақпараттар талап етіледі:

банкілік өнімнің типі жөніндегі ақпарат (несие, депозит, бағалы қағаздар, қымбат металдар, аккредитивтер) ;
операцияның коды;
операцияның атауы;
бас бухгалтерлік кітаптың операциялар жүргізілетін шоттарының номері;
операциялар жүргізілетін шоттарының номері;
клиент нөмері (сәйкестендірме) ;
клиенттің жазуға арналған сипаттамаларын немесе операциялардың жазға арналған жолы;
клиент немесе операция жөніндегі жан-жақты әкімшілік ақпараттар.

Көмекші кітаптарға бастапқы кіруші ақпарат ретінде осы ақпараттарға фронт-офисте бағдарламаға енгізілген барлық аналитикалық ақпараттар саналады.

Нақты операциялар бойынша бастапқы кіруші ақпарат есеп мәліметтерімен бэк-офисте толықтыруға жатады.

Шығушы ақпарат болып табылатындар:

көмекші кітаптарда қалыптастырылып, Бас кітапқа берілетін бухгалтерлік жазбалар;
көмекші журнал-ордерлер.

Көмекші кітаптардың бірнеше түрі болады:

несиелік операциялар бойынша көмекші кітаптар;
аккредитивтер бойынша көмекші кітаптар;
кепілдіктер бойынша көмекші кітаптар;
Лора-Ностро шоттарының көмекші кітаптар;
Заңды тұлғалардың депозиттік шоттары бойынша көмекші кітаптар;
Банкаралық депозиттермен несиелер бойынша көмекші кітаптар;
бағалы қағаздармен жүргізілеті операциялар бойынша көмекші кітаптар;
банкілік бухгалтерияның ішіндегі көмекші кітаптар немесе басқалары.

Көмекші бухгалтерлік журналдардың нысандарының саны мен мазмұны қолданушылардың ақпараттық қажеттіліктеріне байланысты анықталады. Есептер бір есепке топтастырылуы мүмкін. Бұл есептіліктерді оқу мен талдаудың ыңғайлығына байланысты:

қарыз алушының карточкасы;
орындалған операциялар журналы;
әрбір клиент бойынша несиелік (ссудалық) портфель жөніндегі есеп;
есептелген пайыздар бойынша есеп;
қабылданған өткізбе журналы;
өтеу мерзімдері жөніндегі есеп;
мерзімі өткен және блок қойылған несиелер жөніндегі есеп
табыстар мен шығындар жөніндегі есеп.

Ақпараттардың құрамы, мысалы, қарыз алушылардың карточкалары әрбір берілген несие бойынша талданған ақпаратты енгізеді:

қарыз алушының атауы
несие берілген күн
несиелік келісімшарттың нөмірі мен күні
несие түрі
несие шифры
қамтамасыз ету түрі (кепілділік)
дербес шоттардың нөмірлері (ссудалық, есептелінген пайыздар, негізгі мерзімі өткен қарыз, мерзімі өткен пайыздар)
операциялардың жүзеге асырылу күні
өтелген негізігі қарыздар сомасы
пайыздық мөлшерлеме
пайыздар сомасы (есептелінген және төленген)
жалпы табыс (өсу тәртібімен)
мерзімі өткен қарыздар сомасы (негізгі қарыз бен пайыздардың)
құрылған мәжбүрлі шығын (порвизиялар) сомасы
қарыздардың қалдығы
қамтамасыз етуді жою

Банкаралық салымдардың (3-қосымша) көмекші есеп журналын толтыру тәртібін қарастырайық.

Құрастырылу күні - автоматты түрде қойылады, дербес шот нөмірі, Бас кітаптағы шот дербес шоттың деректемелері мен белгілерінен құралады.

Журналдың қалыптасуы келесі жолмен жүргізіледі:

1-баған (графа) -автоматты түрде қойылады.
2-баған - «Депозитті ашу күні» - Келісімшарт шартының негізінде жүйеге енгізіледі.
3-баған - «Депозитті қайтару күні» - Келісімшарттың шарт негізінде жүйеге енгізілетін күн.
4-баған - «Жауапты орындаушының коды» - банктің операциялық күнінде бухгалтерлік жазбаларды тікелей жүзеге асыратын, Қазынашылық қызметкерінің коды автоматты түрде қойылады.
5-баған - «Транзакция нөмірі» бухгалтерлік жазбаларда автоматты түрде қойылады.
6-баған - «Операция коды» - таңдау жолымен ақпараттарды енгізген жағдайда қойылады.
7-баған-«Операциялар мазмұны» операцияның кодына байланысты.
8-баған - «Клиент» - Келісімшарттарының негізінде жүйеге енгізіледі.
9-баған - «Операцияның негізі» - осы мәміленің жасалуын растайтын құжаттың №, атауы жүйеге енгізіледі.
10-баған - «Күн саны» - депозитті ашқан күн мен қайтару күні арасындағы айырма ретінде, атап айтқанда 3-баған - 2- баған.
11-баған - «Пайыздық мөлшерлеме» Келісімшарттарының негізінде жүйеге енгізіледі.
12-баған - «Валюта коды» бухгалтерлік өткізбеден автоматты түрде қойылады.
13-баған - «Валюта бағамы» жазу жазылған күнгі Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі бекіткен ресми бағам, операциялық күннің базасы деректерінен автоматты түрде алынады.
14, 15-баған - «Теңге және валюта түріндегі депозит сомасы» -бухгалтерлік өткізбеден автоматты түрде қойылады. Егерде депозит шетел валютасында болса, онда 15-бағамдағы «теңге түрінде» деген жолға жазу жазылған күнгі Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі бекіткен ресми бағам бойынша теңгелік баламасы көрсетіледі.
16, 17-баған - валюта және теңге түріндегі сыйақы сомасы формула бойынша есептелінеді: (14 (15-бағам) х 10-баған х 11-бағам) / 3600.
16-баған - 18, 19, 20-баған - «Шоттар бойынша Бас кәтапта бейнелеу» - бухгалтерлік жазбалардан автоматты түрде толтырылады.

Көмекші есептегі жүргізілетін операцияларды бақылау және Бас кітаптағы есепті автоматтандыру үшін, банкте жүргізілетін барлық операцияларға код берілуі керек.

Операцияларға код тағайындау тәртібі Қазақстан Республикасының қлоданыстағы заңдарына, бухгалтерлік есептің халықаралық және қазақстандық стандарттарына және т. б. нормативтік актілерге сәйкес жасалған.

Кодтар - банк тағайындаған, операциялардың теңдесі жоқ белгілері;

Кодтың құрылымы келесідей:

ХХХ - NNN

Мұндағы:

ХХХ - операция түрінің коды;

NNN - өткізбелердің мақсатының коды.

Кестеде операцияның түрлері бойынша кодтар тағайындау мысалы келтірілген:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.