Әлеуметтік - педагогикалық тұрғыда көмек беру әдістері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Дәріс 3.
Тақырып: Әлеуметтік-педагогиканың жалпы әдiстерi
Дәріс жоспары:
1.Әлеуметтік зерттеу әдістері туралы түсінік, оларға сипаттама.
2.Тәрбие әдістері, олардың түрлері және сипаттамалары
3.Әлеуметтік-педагогикалық тұрғыда көмек беру әдістері және мазмұны.

1.Әдіс ұғымын грек тілінен аударғанда жол, тәсіл деген мағынаны білдіреді. Әдіс проблемасы - әлеуметтік педагогикада ең өзекті мәселелердің бірі, өйткені тұлғамен тәрбиелік жұмыс жүргізудің құралы көп жағдайда әлеуметтік-педагогикалық ықпал етудің тиімділігіне байланысты.
Әлеуметтік педагогикадағы әдістерді үлкен үш топқа біріктіріп, жіктеуге болады деп көрсетеді ғалым Ф.А.Мустаева өзінің Әлеуметтік педагогика деп аталатын кітабында. Олар мынадай:
1.Зерттеу әдістері;
2.Тәрбие әдістері;
3. Әлеуметтік-педагогикалық тұрғыда көмек беру әдістері.
Ғылыми зерттеу әдістері - бұл ғылыми теориялардың байланыстылық, қатынас, тәуелділік заңдылықтарын орнату мен орналастыру мақсатында ғылыми ақпараттарды алудың тәсілдері. Зерттеу әдістерін қолдану әлеуметтік педагогиканы ғылым ретінде дамыту мен жетілдіру үшін маңызды.
Ғылыми зерттеу жұмысының екі түрі бар. Олар: эмпирикалық және теориялық.
Эмпиризм - бұл философиялық ілім, ол ғылымның бір ғана көзінен алынған білім. Эмпирикалық таным практикалық тәжірибені, шындық болмысты зерттеуге негізделеді.
Теориялық зерттеуде жоғарыдағы әдістермен қоса абстрактілеу, идеяландыру, модельдеу және т.б. әдістер қолданылады. Сонымен бiрге логикалық, анализ-синтез, индукция-дедукция әдістері де қолданылады. Эмпирикалық зерттеуде бақылау, баяндау, эксперимент сияқты зерттеу әдістері қолданылады.
Енді әлеуметтік-педагогикалық ғылыми-зерттеу әдістеріне жеке-жеке тоқталып өтелік:
Бақылау әдісі педагогикалық құбылыстарды тікелей қабылдау негізінде танып білу тәсілі. Бақылау әдісінің негізгі функциясы бақылау объектісі мен әлеуметтік педагог арасындағы тікелей және қайтымды байланыстар жағдайындағы зерттеліп отырған процес туралы мәліметтерді іріктеп, таңдап алудан тұрады.
Педагогикалық экспенимент зерттеу басында қойылған ғылыми болжамның негізділігі мен дұрыстығын айқындауда дәлелді тексеру мен ғылыми-объективтілікті қамтамасыз ететін зерттеудің кешенді әдістерінің бірі.
Педагогика ғылымында экспериментті жүргізу табиғи және лабораториялық жолмен іске асырылады.
Әлеуметтік педагогикадағы зерттеу әдістері жүйесінде сұрау әдістерінің орны ерекше. Оларға сұхбат, интервью, анкета әдістері жатады.
Әлеуметтік педагогика бойынша ғылыми зерттеулерде моделдеу әдістері де жиі қолданылады. Жалпылама түрде алғанда модель зерттеу пәнінің функциясының, нақтылы қырларының, элементтерінің жүйесі ретінде айқындалады.
Әлеуметтік педагогикада озат педагогикалық тәжірибелерді зерделеу мен қорыту әдісі үлкен қолданысқа ие.
Әлеуметтік-педагогикалық ғылымдағы мәліметтерді өңдеу үшін зерттеудің математикалық әдістері қолданылады. Оларға ранжирлеу (жинақталған мәліметтерді нақтылы заңдылықпен орналастыру, өсу немесе кему ретімен орналастыру, әрбір зерттелген нәтиженің орнын анықтау), шкалалау (педагогикалық құбылыстың жекелеген қырына баға беруде сандық көрсеткіштерді ендіруге мүмкіндік беретін әдіс) және т.б. әдістер жатады.
2.Әлеуметтік педагогиканың екінші тобын тәрбие әдістері құрайды.
Әдіс деген сөз гректің методос деген сөзінен шыққан. Метод деген ұғым белгілі ақиқатқа, шындыққа, мақсатқа жетудің жолдары деген мағынаны білдіреді.
Сипатына қарай топтастырылған тәрбие әдістері - сендіру, жаттықтыру, мадақтау және жазалау, іс-әрекетті ұйымдастыру, оқушының тәртібіне ықпал ету әдістері болып бөлінеді.
Нәтижесіне қарай топтастырылған тәрбие әдістері:
:: адамгершілікті қалыптастыруға бағытталған түрткілер, қатынастар, түсініктер, идеялар тудыратын әдістер;
:: әдептілікті және тәртіптілікті қалыптастыратын әдістер.
Қазіргі кезде тәрбие әдістерін жіктеудің 11-ден астам түрі бар. Солардың ішінде Т.Е. Конникова, Г.И. Щукина және В.С. Сластенин жасаған тәрбие әдістерін жіктеуде бірізділік байқалады.
Осыған орай тәрбие әдістері төрт топқа жіктеледі:
:: қоғамдық сананы қалыптастыру мақсатында қолданылатын әдістер;
:: баланың мінез-құлқы мен іс-әрекетін қалыптастыру мақсатында қолданылатын әдістер;
:: баланың мінез-құлқы мен іс-әрекетін ынталандыру мақсатында қолданылатын әдістер;
:: мінез-құлық пен іс-әрекетке бақылау жасауды, өзін-өзі бақылауды ұйымдастыруды жүзеге асыру әдістері.
Жеке адамның санасын қалыптастыру әдістеріне мыналар жатады: этикалық әңгіме; әңгімелесу; пікірталас; лекциялар; өнеге; көз жеткізу (ситуация).
Егер тәрбиенің негізгі нысаны оқушылардың әлеуметтік тәжірибесі, олардың қызметі мен бейбітшілік пен әлеммен, өзіне және өзімен қарым - қатынасы ( тәрбиенің әрекеттік-қарым-қатынас тұжырымдамасы) екенін еске алсақ, онда тәрбиенің көптеген әдістерін топтастыруға және жүйеге құруға болады.
Бірінші топ-оқушылардың әлеуметтік тәжірибесін қалыптастыру әдістері, әлеуметтендіру есебінен алынатын балалардың әлеуметтік тәжірибесін жинақтауға қызмет етеді: педагогикалық талап, жаттығу, тапсырма, үлгі, еркін таңдау жағдайы (нақты өмір сәтін үлгілейді).
Екінші топ-оқушылардың өз әлеуметтік тәжірибесін, іс-әрекеті мен мінез-құлқын ұғыну әдістері. Әдістердің бұл тобының жалпы ерекшелігі-олардың вербальдығы: әңгіме, әңгіме, дәріс, пікірталас ( диспут ).
Үшінші топ-тұлғаның өзін-өзі анықтау әдістері, оқушыға қызмет субъектісі болуға, қарым-қатынас жасауға, өмірлік шығармашылыққа көмектеседі, оның рефлексия қабілетін қалыптастырады: өзі туралы, өзінің сыртқы келбеті мен сипаты, қабілеттері мен кемшіліктері, өз мүмкіндіктерінің шекаралары туралы. Бұл топқа өзін-өзі тану әдістері жатады ( өзім туралы не білемін?) өзін өзгерту әдістері, (Қандай болғым келеді?), өзара түсіністік әдістері ( мен туралы басқалар не ойлайды?).
Төртінші топ-тәрбие процесінде оқушылардың іс-әрекеттері мен қарым-қатынасын ынталандыру және түзету әдістері. Әлеуметтік тәжірибені жинақтау, өз тұлғасының өзін-өзі анықтау процесінде оқушыға педагог пен ата-аналардың педагогикалық қолдауы қажет. Мұндай әдістер: жарыс, көтермелеу, жазалау, табыс жағдайын жасау.
Тәрбие міндеттерін шешу үшін әдістердің, тәсілдер мен құралдардың әртүрлі үйлесімін таңдауға болады. Бұл таңдау ең алдымен қойылған мақсаттар мен міндеттердің ерекшелігіне байланысты.
Тәрбие әдістері танытады, өзінің мазмұны арқылы:
- тәрбиешінің тәрбиеленушіге тікелей әсері (сендіру, адамгершілік, талаптар, бұйрық, қауіп-қатер, жазалау, көтермелеу, жеке мысал, бедел, өтініш, кеңес арқылы);
- ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.