ЖАҺАНДАНУ ЖӘНЕ АҚПАРТТЫҚ ҚОҒАМ. БІЛІМ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ТЕҢСІЗДІК

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ҚАЗАҚ ФИЛОЛОГИЯСЫ КАФЕДРАСЫ

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: «ЖАҺАНДАНУ ЖӘНЕ АҚПАРТТЫҚ ҚОҒАМ. БІЛІМ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ТЕҢСІЗДІК»

Алматы қаласы, 2020 жыл

ЖАҺАНДАНУ ЖӘНЕ АҚПАРТТЫҚ ҚОҒАМ

Мәдени соққылар туралы пікірталастарға сүйенсек, мәдени өзгерістер тек бір қоғамның ішінде ғана емес, сонымен қатар қоғамдар арасында да болуы мүмкін. Кең мағынасында бұл мәдениет жанандануы деп аталады. Жалпы алғанда, жаьандану процесі идеялардың, ресурстардың, тәжірибелер мен адамдардың көбіне жергілікті деңгейде емес, бүкіләлемдік деңгейде әрекет ету процесін білдіреді

ЖАҺАНДАНУ

Ғаламдану, әлемдік, ауқымдану, глобализация (ағылш. Global - әлемдік, дүниежүзілік, жалпы) - жаңа жалпыәлемдік саяси, экономикалық, мәдени және ақпараттық тұтастық құрылуының үрдісі.

Жаьандану көздері

Жаьандану технологиялық және саяси күштердің бірігуінен туындайды (Ritzer, 2011) . Интернет, электронды пошта, ұялы телефон және спутниктік телефондар және басқа құралдардың пайда болуы корпорациялар мен жеке адамдардың өз өнімдерін жеңіл, арзан әрі жылдам сатуына, халықаралық деңгейде инвестициялауына және жұмыс жасауына оң әсерін тигізді. Сөйтіп, жүк және әуе тасымалының шығындары уақыт өте келе арзандай бастады.

Саяси өзгерістер жаьандануға да ықпал етті. 1991 жылы Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін оның орнында пайда болған мемлекеттер (Белоруссия мен Эстония сияқты), сондай-ақ саяси билігі тарапынан (Польша мен Армения сияқты) шектеліп қалған елдер капиталистік экономикалық жүйеге умтылды. Шикізат көздерін тауып, өнім өндіру үшін басқа елдермен экономикалық, саяси және мәдени байланыстар орнату қажет болды.

Кеңес Одағының ыдырауы, сонымен бірге мемлекеттерге халықаралық сауда кедергілері тудыратын саяси шиеленісті төмендетті. Енді Еуропа елдері - Кеңес Одағынан құтылған кезде, олар Еуропалық Одақ (ЕО) түріндегі континенттік үкіметке бірікті. Осы одақ көлемінде тауарлар, жеке тұлғалар мен қызметтер арасындағы қатынастар бұрын-соңды болмаған еркіндікке ие болды. Польша дәрігерлері қазір Финляндиядан жоғары ақы төленетін жұмыс орындарын іздей алады, фин дәрігерлері Швецияда жұмыс істейді және швед дәрігерлерівиза немесе иммиграциялық заңдарға алаңдамай, Ұлыбританиядан жұмыс іздей береді. Неміс зауыттары өз өнімдерін Испанияға тасымалдап, сата алады, ал испан зауыттары өз өнімдерін Грекияға аз құжаттармен немесе төлемақы тарифтерімен жібереді. Сол сияқты 1994 жылы Канада, АҚШ және Мексика арасындағы сауда кедергілерін азайту мақсатында - Солгүстік Американың еркін сауда туралы келісімі (NAFTA) қабылданды. Соңғы кездегі экономикалық құлдырау, кейбір елдерді өз фермерлері мен өндірушілерін қорғау үшін сауда кедергілерін күшейтуге мәжбүрлегенімен, жаьандану қуатты күш болып қала береді.

Жаьандану - аса қуатты күш. Ол әлем мәдениетіне, экономикасы мен саясатына, сондай-ақ қоғам өмірінің барлық салаларына эсер етуде.

Жаьанданудың ықпалы

Мәдени ықпал

Найробиде жастар америкалық хип-хогі музыканы тыңдап, «Pepsi» ішеді. Нью-Йорк қаласының жастары Ямайка регги концерттеріне барып, Гарри Поттер туралы кітаптарды оқиды. Үндістанда Голливуд фильмдері «Болливуд» (Бомбейде шығарылған) фильмдерімен бәсекеге түседі. Мүның бәрі - мәдениеттің ғаламдық таралуына мысалдар; себебі кинофильмдер, телевизиялық шоу, музыка, әдебиет және басқа өнер туындылары барған сайын бүкіл әлемге таралып, әлемдік қолданысқа түсуде. Бұқаралық мәдениеттің осы элементтері көңіл көтеруді ғана емес, мәдени құндылықтарды да қамтиды. Үндістан жасөспірімдері америкалық фильмдерді көргенде, олар АҚШ-тағы соңғы сән үлгісімен, музыкамен танысып қана қоймай, сонымен қатар дәстүрлі үнділік тәжірибелерге, мысалы, ата-аналары келіскен некеге тұру, әйелдердің бағынышты болуы, ата-аналар сөзіне мойынсүну және отбасы жеке адамнан маңыздырақ деген сенімдерге күмән келтіре бастайды. Осы себептен дүниежүзінде адамдардың көбі жаьанданудың адамдарға әсіресе балалардың мәдени қүндылықтарына оң ықпал етеріне күмәнмен қарайды.

Экономикалық ықпал

Жаьандану, сондай-ақ тауарларды сатуға да, шығаруға да экономикалық ықпалын тигізді. Әртүрлі елдерде өмір сүретін адамдар арасында экономикалық белсенділік артуда. Бұл күндері орыстар Coca-Cola сатып алса, америкалықтар «Тойота» сатып алады. Жаьандану - тауарлар халықаралық ауқымда шығарылған кезде орын алады. Мысалы, «Тойота» сияқты ұлтаралық корпорация бір елден тауар шикізаттарын сатып алып, олардан екінші бір елде автомобиль бөлшектерін өндіреді, үшінші елде машиналарын жинайды, төртінші елде қалдықтарды өңдейді. Сөйтіп, бүкіл әлемге өз машиналарын сатады.

ЖАҺАНДАНУДЫҢ ҚҰРАМДАС БӨЛІКТЕРІ

Ақпараттық қоғам - өндіріс пен ғылыми-техникалық және басқа ақпаратты қолдануды қоғам дамуының басты факторы ретінде қарастыратын әлеуметтік және футурологиялық тұжырымдама; өндірістің жоғары деңгейімен және ақпарат пен ақпаратттық қызметтер мүддесімен сипатталатын қоғам. Әлемнін мәдениетті елдер қатарында болған компьютерлік революция адам жан дүниесінің, қоғам идеологиясының, білім мазмұнын анықтау мен жаңа ақпаратты білім технологияларын құрастыру жолдарының өзгеруіне әкеліп соқтырады Ақпараттық қоғам тұжырымдамасы З. Бжезинский, Д. Белл, А. Тоффлер негізін қалаған постиндустриалды қоғамның бір түрі болып табылады. «Ақпараттық қоғам» ұғымынан басқа әртүрлі авторлар әркелкі атаулар қолданады: «ағартылған қоғам» (К. Флекснер), «қатер қоғамы» (У. Бек), «посткапиталистік қоғам» (П. Друккер), «ашық қоғам» (Дж. Сорос) . 1950-1970- шы жылдары техниканың, компьютердің қарқынды дамуы, жалпы ҒТТ салған жол арқылы адамзат баласының жаңа дәуірге аяқ басқандығы айқын байқалды. Адам баласының толық "техникаландырылған" және «ақпараттандырылған» әлемде өмір сүру, тіршілік ету мәселесі философтарды да толғандырмай қоймады, соның әсерінен «ақпараттық қоғам» тұжырымдамасы пайда болды

Жаьанданудың құрамдас бөліктерінің халықаралық деңгейде мақұлданбауы

$C:\Users\user\YandexDisk\Скриншоты\2020-11-16_14-07-17.png$

АДАМЗАТТЫҢ ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Жаһанданудың нақты сипаттары :

1. Аумақтық жаһандану - мемлекетаралық құрылымдардың күшею үрдісі. Мемлекетаралық экономикалық және әскери-саяси одақтар Жаһанданудың барынша жоғары деңгейдегі мәнін көрсетеді. Бұл ретте Жаһандану нәтижесінде болашақта ұлттық мемлекеттерге немесе басқа да аумақтық құрылымдарға бөлінбейтін біртұтас өркениет құрылуы мүмкін деген болжам айтылады. Бірақ ол ұлттар мен халықтар арасындағы этникалық және мәдени айырмашылықтар барынша жойылған жағдайда ғана жүзеге асуы мүмкін. Кейбір мамандар дәстүрлі мемлекеттерді аймақтық қауымдастықтардың ығыстыру үрдісі дами түседі деп есептейді. Ал енді бір зерттеушілер аймақтық қоғамдасу үрдісін бүкіләлемдік Жаһанданудың зиянды әсерінен қорғанудың бірден бір жолы деп қарайды.

2. Ақпараттық-коммуникациялық жаһандану- қазіргі заманғы интеграциялық үрдістердің ішінде аса ықпалдысы. Оған: дамыту және ғарыштық кеңістікті ақпарат беру үшін пайдалану; жаhандық ақпарат желілерінің пайда болуы және тез дамуы; адамзат тұрмысындағы көптеген үрдістердің компьютрлендірілуі жатады. Сонымен қатар, келешекте екі бағыттағы ғарыштық дамыту; байланыстырудың жеке жүйесі мен жаhандық позицияланудың дамуы; ақпараттық коммуникациялық кешендердің негізінде бизнесті, өндірістік үрдістер мен үй шаруаларын басқарудың жаhандық жүйесін құру; өмір сүру үрдістерінің мейлінше үлкен бөлігін компьютрлендіру мен роботтау жүреді;

3. Этникалық жаһандану-негізгі екі үрдістен тұрады - планета халқының санының өсуі және әр түрлі этникалық топтардың өзара ассимиляциясы»

БІЛІМ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ТЕҢСІЗДІК

Әлеуметтанушылар білім берудегі құрылымдық және

функционалдық өзгерістерге ерекше көңіл бөледі, олар білім

берудің адамдардың күнделікті тәжірибесінен өзгерістер пайда

бірлескен қызметі болып табылатындығы мен білім беру акторларының

болатындығы ұмытқалып, ол білім берудің өзі акторлардың көзқарасы

тұрғысынан ойластырылуы мүмкін, арнайы өмірлік мақсаттарға жетуге

бағытталған білім беру стратегияларын мінез-құлықтық модельдерін жүзеге

асыруы деп пайымдайды. Білім берудегі әлеуметтік тасымалдану

рөлдік жүктемені алып жүретіндердің базистік білім

беру бағыттарымен жиі анықталады, білім беру үдерісін басқарудың қандай да

бір сұрағын қозғасақ та білім беру бағдарламаларының сипаты мен мазмұнын,

білім берудің тиімділігін әлеуметтік мобильділік каналы ретінде білім беру стратегиялардан, институционалдық өзгерістер логикасы бойынша әрекет ететін немесе әлеуметтік қажеттіліктердің өзгеруіне сәйкес арнайы эндогендік өзгерістер енгізетін және білім берудің институционалдылығын ымыралы немесе ымырасыз өндіретін білім беру үдерісінің қатысушылары әлеуметтік тәжірибешілерге абстаркциялануға болмайды.

Дюркгейм әлеуметтік жүзеге асыру аумағындағы

еркіндіктің мүмкін еместігін ескертеді, себебі

«өлшемсіздік» аномия жағдайындағы дезинтеграция

мен шиеленістерге алып келеді. Білім беру, басқа да

институттарға қарағанда мүмкін болатын еркіндікке жол береді, олай болмағанда индивид әлеуметтік нормалардың пайдалылығын жоққа шығарады. Жас ұрпақтың әлеуметтенуі әлеуметтік шағын ортаға енуімен жүзеге асырылады және оны «қоғамдық идеал диалогта қоғамдық қарама-қайшылық болып табылады» деп пайымдауға негіз бар [1] . Сәйкесінше, қоғам білім беру саласында жастарды тәрбиелейді, оны ұжымдық қызметке араласуын мүмкін етеді және жас халықтан білім алуды жастарды тәрбиелейді, оны ұжымдық қызметке араласуын мүмкін етеді және жас халықтан білім алуды таңдау қарасты емес. Бірақ жастар, Э. Дюркгеймнің теориясының маңызды сәті, әлеуметтік жүзеге асырудың жаңа түріне алып келеді, оның ересектер өміріне келуі білім алудың ірілену мүмкіндігін едәуір азайтады. Білім алуда жастар кәсіби өзіндік таңдау жасайды, ол қоғам дамуы үшін маңызды. Жаңа кәсіби топтар кәсіби функциялардың жан-жақтылығы органикалық ынтымақтастығын тудырады. Жастар ұжымдық сананы рационалдайды, себебі еңбек бөлінісі ережесі бойынша әрекет етеді және білім алуға «өмірлік бейбітшілдік құрылуына» талап қояды. Дюркгеймнің пайымдауынша білім алу «өмір сүрудегі күреске» біліктер мен білімдерге бәсекелесу ретінде үйретеді. Білімсіз индивид азаматтық ұрысты, жанжалды және қылмыстарды құптайды. Себебі, аға ұрпақтың беделі уақыт өте келе әлсірейді, білім беру қоғамдық бедел мен «нормаларға сәйкестік» ережелерін қолдауды өзіне алады.

Білім беру әлеуметтік және кәсіби қызметтер атқарады, сондықтан әлеуметтік қызығушылықтардың «сөнуі» білім беруге деген сенімді жоғалтуға алып келмейді, себебі жастар кәсіби куәландыруды қажет етеді. Әумесерлер өзіндік зерттеушілік қызығушылық танытпайды, себебі әлеуметтік-рөлдік кешенмен ықпалдастырылмаған және әлеуметтік ниеттестікті сезінбейді. Бірақ әлеуметтік мобильділік жастардың әлеуметтік немқұрайлы бөлігін қызықтырмауы мүмкін, ол төмен кәсіби беделмен қанағаттандырылған немесе абстрактылы білімге жету мүмкіндігі жоқ. Біліктерді игерумен байланысты білім беру мәртебесін көтеру жастардың қазіргі және жедел материалдық марапаттауға бағытталған өмірлік нормасындағы білім беруді енжар етеді. Қазіргі қоғам әлеуметтік мобильділіктің шексіз мүмкіндіктерін ұсына алмайды, басқарушы топ өзінің қатарынан шыққандармен толықтырылады, ал төменгі әлеуметтік мобильділік кедей қабат өкілдерін сипаттайды. Білім беру стратегиялары әлеуметтік стратификация әсерінде болуы міндетті емес, себебі өзінің негізінде бұл нұсқаулар жастарды басқа да жастық топтарға қатысты еркін, «бейіндік топ» екендігін мойындауымен байланысты.

БІЛІМ АЛУДАҒЫ ҚАЖЕТТІЛІКТЕР

$C:\Users\user\YandexDisk\Скриншоты\2020-11-16_14-42-04.png$