Пациенттерді тамақтандыру жайында

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Пациенттерді тамақтандыру.

ТҮСІНІКТЕМЕ

Жеңілдеу күндері - сандық және сапалық тағам құрамын шектеп қабылдау.
Тепе-тең тамақтану - сандық, сапалық құрамды тамақ құрамын теңестіру.
Тағамның құрамында - тағамның энергетикалық құндылығын бағалау.
Килоджоуль - энергетикалық бағалау бірлігі.

Теориялық бөлім

Емдік тамақтандыруды кең қолдану жалпы терапия кешенінің ең маңызды жағы.
"Диета" сөзі грекше - "тамақтану тәртібі" деген түсінікті береді, науқас
адамның немесе сау адамның дұрыс тамақтануы мен тамақ құрамын, сапасы мен
мөлшерін, қабылдау уақытын қадағалау. Адам ағзасындағы үздіксіз өзгерістер
қабылдаған тағам құрамына тікелей байланысты. Тағам ағзасына берілетін
энергия, ақуыз, май, көміртегі, минералды тұздардың қайнар көзі болып
табылады. Олар ағзадағы жасушалар мен ұлпалардың түзілуіне және
қалыптасуына, жаңартуына басты қызмет атқарады.
Тағамның тотығуынан пайда болған заттар энергия көзі (калория). Ол
тағамның масса бірлігі болып килоджоульмен (КДЖ) есептеледі. 1 г ақуыздың
ыдырауынан 17КДЖ энергия бөлінеді, Бұл көрсеткішті табу мақсатында,
көміртегі бөлінетіні есептеліп шығарылған.

Ақуыздар

Жасуша және оның маңайындағылар негізі болады. Ақуыздар (грекше протос
- бірінші бастамшы) - негізгі өміртасушылар. Адам ағзасындағы 85% кепкен
заттар ақуыздарға жатады. Ақуыздың бұзылған бөлшектерін құру үшін және жаңа
жасуша жасау үшін адам ылғи ақуызға зар болады. Адам ағзасына олар азоттың
жалғыз қайнар көзі болады. Фермент, гармондар ақуыздан құралған,
тұқымқуалаушылық ақпаратты беруіне, жасушаның тыныс алуына, бұлшық еттің
жұмысына қатынасады, оттегі тасымалдаушы, ағзаны микроб пен вирустардан
қорғайды. Ақуыздар көбінесе 20 аминоқышқылдардан тұрады. Соның ішінде 8-і
ағзада жасалынбайтын, айырбасталмайтындар, сондықтан олар тағамдар арқылы
түсуі мүмкін.
Қалған ақуыздар адам ағзасында азот алмасу процесі кезінде жасалынады. Әр
түрлі тағамдардың да ақуыздар аминоқышқыл құрамы әр түрлі болады. Сондықтан
ағзаны түрлі аминоқышқыл-дармен жетістіру үшін тағамдардың кен,
ассортиментін қолдану жөн.
Сол арқылы ағза ақуызды қажетсінуін жануарлардан алынған өнімдерден
толтырады. Тағамдардың ақуыз құрамын білгеннен кейін әр түрлі комбинацияны
қолданып, адамға қалыпты аминоқышқылдар жеткізуге болады (сүтті ботқа, тары
ботқа, көкөністермен). Ақуыздардың тағамда жетіспеуі, ағзадағы тапшылық әр
түрлі патологиялық процесс тудырады. Артық ақуыз-дар ағзаны қалжыратады,
алмасу процесін бұзады, ішектегі шіріту процесін тездетеді, бауыр мен
бүйрек жұмысының қуатын арттырады.
Орта жастағы адамдардың ақуыз нормасы - тәулік бойынша 1-1,5 дене
мөлшеріне тең. Қарт адамдарға ақуыздың қажеттілігі 1 г аздау болады.
Ақуыздың қажеттілігі физикалық, жүйкемен көңіл-күй жағдайы ауырлағанда,
тоңғанда, қызғанда көбеюі мүмкін.

Липидтер (майлар)

Энергия қайнар көзі болып саналады.
Адам өмірінде майлардың физиологиялық рөлі зор. Олар жасуша құрамына
кіреді, жасушаны қалыпты өмір сүруіне қатынасады, жартылай қор бойынша май
деполарында жатады: тері астындағы клетчаткада, шарбыда (сальник), жұмсақ
қосылысқан ұлпаларда, ішкі ағзада қорланады. Тері астындағы май қабаты адам
денесін механикалық әрекетінен, тоңудан сақтайды, ішкі ағзаларды қоршап
дұрыс қозғалыста болуын, соғып алудан, шайқалудан қорғайды. Егер ағзада
кемірсулар жетіспесе немесе оның калориясы төмен болғанда, май қоры ең
бірінші жоғары энергетикалық зат болып жұмсалынады.
Майлар (май ерітінділер, дәрумендер, витамин Д) ақуызды сіңіруін, щитовид
безінің жұмысын белсенді етеді, ішек-қарын перистальтикасын, өт бөлуін,
тамақтың дәмін, тойынған сезімді шақырады. Төмен температурада еритін
майлар (өсімдік майлары, балық майы, т. б.) жоғарғы температурада еритін
майларға (қара май, қой, шошқа, т.б.) қарағанда, эмульгирды майлар (сүт,
сүт майы, т.б.) жақсы сіңеді. Майлардың құрамына толық және толық емес
майлары жатады. Өсімдік майлары (күнбағыс, жүгері, соя) көбінесе толмаған
майлардан құралған, ал жануарлар майлары (қара мал, шошқа, қой) - көбі
толған майлар. Майлардың ағза үшін биологиялық құндылығы көбінесе майлы
қышқылдардың жоғары қаныққан емес мөлшерде болуымен анықталады, олар үшеу.
Олар ағзада түзілмейді, сондықтан тамақтанудың таптырмас факторы болып
табылады. Жоғары толған майлар тотьгқты-жасанды процеске қатысады, қантамыр
қабықшасының эластикалығын азайтады, холестеринді майлы қышқылға
ыдыратқыштығын белсендіреді, өт белуін, ішек перестальтикасын жүйелейді.
Толмаған майлар негізгі жеткізуші өсімдік майлар, кейбір жануарларда (құс,
балық майы, сүйек миы майы) болады. Майларға 28-30 % калориялық тәулік
рационы жатады. Қарт адамдарда майдың қолданылуы тәулік барысында азаяды.
Суық климатта май қажеті өседі, ал ыстық климатта азаяды. Тәулік бойына 30%
өсімдік, 70% жануар майларын пайдаланған жөн. Тамақтануда майдың көптігі
де, аздығы да адамға әсер етеді. Майды қолдануды азайтқанда дене салмағы
жеңілдейді, қорғаныс күші төмендейді, өсуі тоқтайды. Майларды көп қолдану
жағымсыз әсерін тигізеді - алмасу процесі бұзылады, түрлі аурулар туады
(атеросклероз, диабет, т.б.).

Көмірсулар

Бұл көмірден, оттегіден және су оттегінен жасалған органикалық заттар.
Көмір суларды қарапайым (ионосахаридтер) және күрделі (дисахаридтер және
полисахарид) деп бөлінеді. Ең көп жайылған моносахаридтерге глюкоза (жүзім
қанты), фруктозалар жатады. Дисахариттерге: сахароза (қызылша қанты),
лактоза (сүт қанты) жатады. Крахмал, гликоген, клетчатка, нектин заттары
полисахаридтерге жатады. Моно және дисахаридтер полисахаридтерге қарағанда,
дәмдері тәтті және суда жақсы еритін болады.
Көмірсулар - ағзаның негізгі энергетикалық заты болып саналады. Зат
алмасу процесі жақсы өту үшін көмірсу болуы керек - адам ағзасында көмірсу
толы болса, майлар жақсы тотығады (майлар көмірсу отында тезірек жанып
кетеді). Көмірсулар бөлген энергия бойынша әр түрлі жүйе мен мүше қызметі
жақсарады.
Адам ағзасында жақсы сіңетін көмірсулар қандағы қантты біркелкі сақтайды.
Адам ағзасы көмірсуға жақсы толғанда глюкоза, гликоген түрінде бауыр
жасушасында, бұлшық етте тұрып қалады. Гликоген - көмірсу қорының көз
қайнары. Гликоген қажетіне орай ыдырап, ағзаның қалыпты есепті глюкозаға
толтырады, олар қанға сіңіп бүкіл ұлпаларға тарайды. Көмірсу қантты жақсы
сіңіреді, оларды кәдімгі тамақтануда кең қолдануға болады. Адам ағзасына
негізгі көмірсудың көз қайнары өсімдік тағамдары болып саналады. Глюкоза
мен фруктоза тәтті сортты жеміс-жидектерде болады, көп фруктоза балда
болады. Жармалар, нан, макарон тағамдар, картоп, бұршақтар крахмалға бай
болады. Қызылшада, сәбізде қантта сахароза көп болады. Көмірсулы лактозалар
жануарлар өнімдерінде - сүтте, сүт тағамдарында болады.
Клетчатка жасушаның қабықша құрамына енеді, өсімдіктер ұлпаның тірегі
болады. Ол өт шығаруын белсенділікте, ішек бездердің секреттерін, ағзадан
холестерин шығаруын реттейді, ішектердің қозғалу қызметі, оның босауын,
тоңу сезімін де тудырады. Ішек қарында бактериялар мен клетчатканың ыдырауы
ақуызды пайдаланумен байланысты, шіру процесіне қарсы болатын қышқыл
өнімдерінің пайда болуына себеп болады.
Нан, шалған, орамжапырақ, шалқан, қызылша, бидай және сұлы жармалары
көмірсуларға бай болады.
Көкөніс пен жемістерде пектин заттары болады. Әсіресе, ұрық ұлпалары
(алма, қызылша, крыжовник) пектин заттарға өте бай. Пектин заттары шектің,
кілегейлі қабықшасын қоршап тұрады, химиялық, механикалық әсерлерден
қорғайды. Патогенді және шірітетін микрофлора агзаға қауіпті химиялық
заттар (жез) пектинмен байланысын ағзада шығарылады.
Көмірсулардың негізгі саны ағзаға тасымал түрінде түсуі мүмкін, соған бай
өсімдіктер тағамдарымен (жарма, нан тағамдары, картоп) ептеп ыдырап сіңеді.
Көмірсулар көбінесе ащы шекте моносахарид түрінде сіңеді. Сондықтан,
күрделі көмірсулар (ди- және полисахаридтер) алдымен сілекей, ұйқы безі,
жіңішке шек, ферменттермен ыдырайды.
Пектин заттары және клетчатка ерекше - олар өз бойында ішек микрофлорасы
арқылы ыдырайды да, ащы және жуан шектерді төменгі бөлімдерінде, тәжірибе
көрсеткендей, олар ағзаға сіңбейді, сол арқылы нәжіс жасалынады.
Көмірсуларды артық қолдану, шайқалу аппаратының жұмыс артуын зат алмасуын
бұзады. Көмірсулардың артуы семіруді дамытады, атеросклероз, т.б. ауруларға
әкеп соқтырады. Клетчат-калы тағамдарды көп қолданғанда шекте ашу процесі
белсенді түрде ақуыз бен майлардың сіңуін азайтады.
Дәрумендер

Дәрумендерге әр түрлі құрамы жоғары химиялық-биологиялық белсенділігі бар
заттар жатады. Олар өмір сүру процесіне ағзада айырбасталмайтын және өте аз
түрімен үлкен рөл ойнайды. Бүкіл ағзаның қорғаныс күші дәрумендер меы
ферменттердің тығыз байланысуымен көтеріледі, жұмыс куаты, денсаулығы
сақталынады.
Ағза дәрумендерді қажет етеді, оны түрлі тағамдармен толықтырады, тамақтың
дәруменге толы болатындығы оны дайындаумен байланысты. Адам ағзасына
дәрумендер жақсы сіңуі үшін оларды ең алдымен ерітіп алу керек. Бұл белгісі
бойынпіа дәрумендерді былай деп бөледі: суға еритіндер мен майга еритіндер.
Суға еритін дәрумендер: С, Втобы,РР. Майға еритіндер -А, Д, Е, К
дәрумендері.

Минералды заттар

Адам ағзасының өмір сүру процесін реттеуші - минералды заттар, олар -
макроэлемент, микроэлементтер деп бөлінеді.
Макроэлементтерге - ағзада биік концентрацияда болушы (натрий, кальций,
магний, фосфор, хлор, күкірт) жатады. Микроэлементтер ағзада өте аз
кездесіп жатады. Жақсы зерттелген адамда кажеттісі көп микроэлементтер:
темір, мыс, марганец, цинк, кобальт, йод, фтор жатады. Макроэлементтердің
қажеттілігі грамм өлшемімен есептеледі, ал микроэлементтер мұқтаждығы
миллиграммен және микрограммен өлшенеді. Ағзаға минералды заттар тағам,
сұйықтық түрінде түседі.

Су
Орта жастағы адам денесінің 23 бөлігі судан тұрады. Әсіресе, су жас
ағзада көп болады. Қартайған сайын ағза мен ұлпада су азаяды. Ағзаның өмір
сүруінде су басты рөлді ойнайды. Заттар қалыпты өмір сүру үшін ұлпа мен
ағзаға керек, олар суда еріп, ағзаның жан-жағына таралады.
Су - қоректі орта, ол диохимиялық және биофизикалық реакция жүретін, зат
алмасу процесімен байланысқан, өмір сүруге керекті зат тасымалдау жүйесінің
жұмысын атқарады (тағам заттарды тасымалдайды). Су арқылы ағзадан зат
алмасу процесінің заттары шығарылады, термикалық (біркелкі мөлшерін)
сақтайды. Ағзаның қызуы қоршаған ортаға су буы дене ішінен өкпе арқылы
шығарылады. Секрет бөлінуіне, ұлпа мен жасуша аралығындағы кысым күшінің
байланысының күйіне, нәжістің сұйықталуына су қажет. Қалыпты жағдайда
адамның су жоғалтуы бір тәулікте орташа есеппен 2300-2800 мл (шамамен 1500
мл, тері және бумен 400-700 мл, тыныс алумен 300-400 мл, нәжіспен 70-200
мл). Осыған байланысты адамға (1 кг дененің кесек өлшеміне 34-45 мл) судың
орташа көлемі керек. Ауыр жұмыс істегенде және сыртқы ортаның температурасы
жоғары болғанда су қажеттілігі көбейеді. Қалыпты жағдайда су құю тамақ
арқылы түседі. Сондықтан, ағзаның суға қанағат болуы үшін косымша 1200-1500
мл шамалы бос сұйықты (су, сүт,тосап, сор-па, шырын) қолдану қажет.
Адамға судың қажеттілігі шөл сезімін тудыртады, ол қан қысымына
байланысты болады. Негізінен, судың сіңуі ішекте болады, қанға ол 20
минуттан кейін ғана түседі, су ішкеннен кейін бірден шөл қанбайды.
Физиология бойынша шөлдегенде суды шамалап ұрттап, 5-10 минут бойы ішу жөн
болады. Ағзада судың тоқтап қалуы натрий тұздарына, артық тамақтанғанда,
тағамның көмірсу мен ақуыз байлығына байланысты. Оларға қарсы калий,
кальций тұздарын сұйықтықпен ағзадан шығаруға итермелейді. Көп сұйықтықты
қолдану қан тамыр-жүрек жүйесінің жұмысына әсер етеді, ақуызды ыдыратады,
ағзадан минералдық тұздарды жуып жібереді. Сұйықты аздап қолданғанда
циркуляциядағы жүрген қан өлшемі азайып, қоюланады. Ағзада тағамның
болмауымен салыстырғанда, су болмаса адам ағзасына ауыр әсер етеді.

Тамақтандыру тәртібі
Тәуліктік тамақтану құрамын ағзаның күнделікті энергетикалық шығынына,
оның қажеттілігіне байланысты (қанша ақуыз, май және т.б.) құру керек.
Тәуліктік тамақтандырудың құндылығы ағзаның, қажеттілігіне сәйкес келуі.
Ағзаның жалпы энергетикалық шығыны негізгі алмасу мен қосымша алмасудан
тұрады.
Негізгі энергиялық шығын алмасуы барлық ішкі ағзаны және ағзаның бұлшық
ет жұмысын психологиялық тыныштықта 12-16 сағаттан соң 18-20° С
температурада қалыпты жағдайда ұстап тұра алады. Зат алмасу ағза иесінің
жынысына, жасына тәуелді болады. Ер адамда зат алмасу әйелдерден гөрі 10-15
есе көп, егде адамдарда төмен.
Қосымша зат алмасу энергияның жұмсауымен белгілі бір жұмыс түрін
анықтайды. Ағзаның энергетикалық шығыны килокалориямен (ккал) есептеледі.
Тағамның құрамы, азық-түліктің калориялығы арнайы кестемен белгіленген.
Тағам құрамындағы калорияны ағзаның физиологиялық қажеттілігіне сай құру
қажет. Тағам құрамының калориялығына қарамастан, тағам мөлшері оны
қабылдаған кезде асқазанды қанағаттандырып, тойымдылық сезімін тудыру
керек. Тоқшылық сезімі асқазандағы тағамның ыдырау ұзақтығына байланысты
болады. Ең алдымен көмірсулары, одан кейін ақуыздар, ең соңынан майлар
ыдырайды. Қорытылған тағамнан кейін тоқшылық сезімі, ұсақталған немесе
жаншылған тағамдарға қарағанда ұзаққа созылады.
Асқазанды қатты тітіркендіруші, асқазан сөлін еріксіз бөледі (ащы,
дәмдегіштер мен спиртті сусындар).
Кез келген диета тағамның мынандай ерекшелігін негізге ала отырып құрылуы
керек:
Калориялығы (құндылығы) мен химиялық құрамы (белгілі бір ақуыз мөлшері,
майлар, көмірсулар, минералды заттар, дәрумендер).
Тағамның физикалық қасиеттерін (көлемі, салмағы, температурасы).
Рұқсат етілген тағамдар жеткілікті көлемде кіргізіледі.
Тағамның ерекше өңделген түрі.
Тамақтандыру тәртібі.
Сонымен қатар диетатерапияда басқа тәсілдер кең түрде қолданылады:
"Щажения" принципі - азық-түлік құрамындағы кейбір факторларды шектейді,
олардың құрамында ағзаның кейбір мүшелеріне тітіркеніш әсер ететін немесе
паталогиялық процесті қолдайтын (механикалық, термиялық, химиялық
тітіркендіргіштер) болмауы керек. Бұл (ЖКТ) ауруына қолданылатын
диетатерапияның басты принциш.

"Жаттықтыру" принципі қатаң сақталатын алғашқы диета құрамын кеңейтуден
тұрады, бұл біржақты толыққанды емес.
Бұл жеңіл тағамды диетаны қолдану арқылы іске асады. Олар калориялығы
шектелген немесе химиялық құрамы қайта түзілген тағамдардан тұрады. Олар
(щаженшені) қамтамасыз етеді, сонымен катар алмасудағы ауытқушылықты
реттейді. Оларды 1 рет 7-10 күн аралығында белгілейді.
"Коррекция" немесе "түзету" принципі - диетадан ауруды өрбітетін кейбір
тағамдардың мөлшерін азайту не мүлде алып тастау. Мәселен, қант диабеті.
Кейде бір коррекцияның көмегі арқылы қандағы қант құрамының реттелуіне
әкеледі.
Емдеу-сауықтыру мекемелері емдеу барысында диетаны пайдаланады, бұл әдіс
арнайы Азық-түлік институтында нөмірлі жүйемен белгіленгенді көп қолданбау
керек. Олардың орнына тәбет ашатын көкөністер (әскөк) астың дәмін
келтіретін және сапасын арттыратын өсімдіктер қосу керек. Жерде өсетін азық
түрлері піскен кезде тезірек қорытылып, сіңімді болады.
Тамақтандырудың ең тиімді түрі, күніне 4 рет тамақтану қажет. Тамақтану
аралығы 4-5 сағаттан аспауы керек. Ақуызға бай тағам түрлерін белсенді
жұмыс кезеңінде таңертең және күндіз қолдану тиімді. Ұйықтар алдында жүйке
жүйесіне әсер ететін тағамдарды (ащы тұздықтар, кофе, какао) қабылдамау
керек. Кешке асты ұйықтағанға дейін 1-3 сағат бұрын ішкен дұрыс. Ас жақсы
сіңу үшін оны қабылдар алдында аздап демалып алған тиімді. Ас қабылдар
алдында шөл басып алу керек, өйткені сусызданған ағза асқазанның, ас қорыту
қабілетіне кедергі жасайды. Тағамды жеңіл ас түрінен бастап (әр түрлі
тұздықтар) қабылдаған жөн, олар асқазан сөлінің жеңіл бөлінуіне әсер етеді,
ал керісінше майлы ас асқазан безінің сөл бөлуін тежейді. Асты асықпай
мұқият шайнап жеген дұрыс.

Сауықтыру тағамдарын ұйымдастыру
Емдік тамақтандыру (диетотерапия) - кешенді терапияның ең маңызды
құралы. Әдетте, ол басқа емдік терапиямен (фармакологиялық препараттармен,
физиотерапиямен) қатар жүргізіледі. Кейбір жағдайда, ас қорыту жүйесінен
немесе зат алмасу жүйесін емдегенде - емдік тамақтандыру басты емдік
терапияға жатады, басқа жағдайда - науқастың тезірек сауығуына жағымды
тиімділігін береді.
Тәуліктік емдеу рационы жасалып, оны диета деп атайды Диеталық тәртіп
аурудың ерекшелігіне, өтпелілігіне, сырқаттың жағдайына қарай белгіленеді.
М.И. Певзнер үсынған сауықтыру диетасы жүйеленген 15 түрлі негізгі диетаны
қарастырады. Бұдан басқа негізгі бөлімге жататын (1, 4, 5, 7, 8, 9, 10)
бөлімдер бірнеше нұсқауларға ие, бұлар орыс алфавиті әріптерімен
белгіленеді, оларды негізгі нөмірдің жанынан көреміз (1а 16, 5а).
Емделушінің сауықтыру тағамы оның ауру тарихына немесе бекіту қағазында
көрсетіледі. Палаталық мейірбике күнделікті тағайындау қағазын тексере
отырып, күнара мөлшердегі талап бойынша қанша мөлшерде диеталық тағам
керектігін және қай бөлімге екендігін белгілеп отырады. Мөлшер күнара
жасалып, аға мейірбикемен келісіліп, бөлім бастығы бекітеді, сонан соң
тағам бөліміне жіберіледі. Жаңа түскен науқасқа, қай бөлімге және қай
уақытта (кешке не түн мезгілінде) түссе, ол туралы мәліметті қабылдау
бөліміндегі мейірбике жазады.
Дәрігердің кеңесі бойынша палаталық мейірбике науқасқа тағайындалған
диетаның, дұрыс және нақты орындалуын қадағалап, науқасқа диетаның маңызын,
дұрыс және уақытылы қабылдануын, науқасқа келушілерден келген тағам
түрлерін қадағалап отыруға тиісті.
Ауруханадағы сауықтыру тағамдарын ұйымдастыруды бас дәрігер немесе оның
орынбасары жасайды. Аурухананың бөлімшелерінде бұл іспен бөлімше басшысы
айналысады. Та-мақтандыруды ұйымдастыруда басшылықты диетолог-дәрігер
атқарады, ол аурухана асханасын басқарады. Тамақ дайындаудың ең тиімді
тәсілі орталық асханада дайындалған тағамды кейін бөлімшелерге арнайы ыстық
тағамға арналған ыдыстармен таратады. Әрбір бөлімшеде керекті жағдайда
тағамды ысытып беретін плиталар бар. Дайын тағамды буфетші немесе палаталық-
мейірбикелер арнайы мөлшер бойынша таратады. Буфетте тағам мәзірі әр
тағамның салмағы көрсетілген диеталық мәзір ілулі тұруы керек. Өзіндік
жүріп-тұруға жарайтын науқастар ауқатты асханаға барып қабылдай алады.
Төсек тартып жатқан науқастарға буфетші немесе палаталық мейірбике тағамды
палатаға әкеліп береді. Бөлме жинаушы санитарлар тағам таратуға
араласпайды. Ауыр науқастарды палаталық мейірбике өзі тамақтандырады.
Науқастар тамақтанып болғаннан кейін, бөлме іші және асхана
залалсыздандырылып, ыдыстар мұқият жуылады.

Тамақтану тәртібіне сипаттама (диета)

Медицинадағы 15 диета түрлері.
Диета №1, №1а, №1б – асқазан жарасы және 12-елі ішек ауруы
Диета №2 — жедел гастрит, созылмалы гастрит, энтерит және колит,созылмалы
энтероколит
Диета №3 – іш қату
Диета №4, №4а, №4б, №4в – асқазан – ішек аурулары, іш өтумен қоса
Диета №5, №5а – бауыр және өт қабының аурулары
Диета № 6 — подагра, бүйрек — тас ауруы
Диета №7, №7а, №7б – жедел және созылмалы нефрит
(пиелонефрит,гломерулонефрит)
Диета №8 – семіздік
Диета №9 – қант диабеті
Диета №10- қан айналым жеткіліксіздігімен жүретін жүрек – қан тамыр
аурулары
Диета №11 — туберкулез
Диета №12 – нерв жүйесінің функционалды аурулары
Диета №13 – жедел инфекциялық аурулар
Диета №14 – оксалаттан тұратын бүйрек — тас ауруы тастың шығуымен
Диета №15 – арнайы диета қажет етпейтін аурулар тобы

Стол №1
Стол N1. Асқазан жара ауруы және 12-елі ішектің аурулары кезінде,
асқынулардан соң 6-12 ай, сонымен қоса жоғарғы қышқылдықты гастрит кезінде
Құрамы: үгітілген сүтті және көкөністі тағамдар ( қырыққабаттан басқа),
дәнді —дақылды сорпа (бірақ етті және балықты емес); суға немесе буға
қайнатылған және ботқа тәрізді түрінде көкөністер; сүт, май қосылған жұмсақ
ботқа; қайнатылған құнарлығы аз ет, майлы емес қайнатылған балық, буға
пысқан ет, балық, сыртқы қабатынсыз қайнатылған тауық; сары май, зәйтүн
майы, шемішке майы; сүт, қышқыл емес ұйыған сүт, майлы емес қаймақ, жұмсақ
ірімшік, қышқыл емес қаймақ; бітеудей қайнатылған немесе булы омлет түрінде
пысқан жұмыртқа;
қатырылған ақ нан, кептірілген нан; тәтті жеміс — жидектер, жеміс –
жидекті, көкөністі шырындар, итмұрын қайнатпасы, қант, тоспа, шай, сүтті
какао әлсіз. Жалпы жағдайы жақсарған сайын тағамды қайнатылған түрінде
қолдануға болады. Тұзды 8 г дейін азайту. А, С, В тобындағы витаминдер
қолдану. Тағамды жиі күніне 5-6 рет пайдалану, толықтай шайнап және тым
ыстық немесе тым суық тағамдардан аулақ болу қажет;
Стол N 1а. Асқазан жара ауруының асқынулары кезінде, жоғары қышқылдықты
созылмалы гастрит асқынулары кезінде
Құрамы: сүт (4-5 стакан), дәнді – дақылды сорпа, мысалы манка ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.