Науқастың жеке басының тазалығы туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Науқастың жеке басының тазалығы.

Тақырыптың этикалық деонтологиясы

Өте ауру халдегі науқастар толық түрде іс-шаралар мен жеке гигиенасын қамтамасыз ете алмайды. Ұялу себебімен кіші мейірбикелерге ойындағысын айта алмайды. Мейірбикелердің негізгі міндеттері сол болған соң, ешбір ескертусіз ауыр халдегі науқастарға көмектесу керек.
Ауыр жағдайдағы науқастарды жуындырғанда, басқа да жәрдемдер көрсеткенде өте қысылады. Науқас қатты қысылмау үшін мейірбике міндетті:
науқасқа мұндай жағдайда ұялмау қажеттігін абайлап түсіндіруі қажет;
пердемен жауып қоюды қамтамасыз етуі керек;
басқа науңастардың палатадан шығуын талап ету керек;
дәрет алатын заттарды тапсырғаннан кейін ауруды жеке қалдыру керек.

Теориялық бөлім

Науқастың стационарда орналасқандағы орны төсек болып есептеледі. Науқастың ауру түріне байланысты төсектегі жағдайы әр түрлі болып келеді: белсенді, енжар және амалсыз деп бөлінеді.
1.Белсенді жағдай
Науқас бұл жағдайда өзіндік қозғалады, төсегіне отырып, өзіне қызмет көрсетеді.
2.Пассивті жағдай
Енжарлық әрекетсіздік жағдай-науқастар өте аз қозғалады, өзіндік басын көтеруі, қолын қозғау қимылдары қиын, мұндай аурулар әрине паралич, жүйке-жүйе ауруларының әсерінен (ессіз түрде де болуы мүмкін).
3. Амалсыз жағдай
Шамасы аз болса да, өзін күтуге бар. Аз да болса нақас өзін тәуірмін деп есептейді, аяғын жерге түсіріп немесе бір жаққа оңға немесе сол жаққа бұрылып жатуды ұнатады. Науқастың жағдайы әлі де төсекте, ол өзіне мінездеме бере алады.

Емделушіге төсек дайындау. Функционалды төсектің
құрылысы мен алғашқы дайындығы

Емделуші көп уақытыт төсекте өткізеді. Төсек орны ыңғайлы, таза, матрастарының қаттылығы орташа, несебі өтетін болса, астына сықырламайтын, жатқан орнын былғамайтын пленка төсеу кажет. Матрас ақжаймамен жиырылмайтындай жабылу керек.
Жағдайы нашар науқасқа матрастың үстіне екі қабатты ақжайма, жастықтың тысын да екі қабаттап салады. Ауа райына, күн мезгіліне байланысты қалың көрпе тысымен беріледі.
Науқастың төсек жабқыштарында ңатты тігістер кедергі жасамау керек. Мейірбике науқасқа үнемі көңіл аударып, жағдайын сұрап, қамқорлық жасауы керек. Отыруға ыңғайлы қальш болу үшін төсектің басын көтеру керек, аяғын тізесіне дейін жиып отырғызу керек. Бас жағын көтеру үшін бірнеше жастық қойып биіктетуге болады. Аяқ жақты да биіктету үшін, жастың, валик, тізенің астын жоғарылату арқылы түзеуге болады.

ЕСТЕ САҚТАҢЫЗ! Негізгі функционалдық төсек науқасқа әлдеқайда жақсы жағдай туғызуы қажет. Сетканың үстіне тегіс матрас салады. Несеп пен нәжіс ұстай алмайтын науқастардың матрасы үстіне жанбастың астына жаялық салады және оның шеттерін төсек кірлемеу үшін матрастың астына бүктейді. Жағдайы нашар науқасқа алжапқыштың үстіне жаялық немесе екіге бүктелген басқа алжапқыш салады. Басына жастық қояды (біреу немесе екеу). Науқасқа көрпе тысы бар көрпе береді, жыл мезгіліне байланысты ең жақсы жүнді көрпе. Ауыр науқастың ақжаймасында, жастықтың, көрпенің тысында түймелер болмауы тиіс.
Мейірбике науқастың жатысы жақсы болуын әрқашанда байқап жүру керек (мүшенің немесе жүйенің жақсы жұмыс істеуі үшін). Ол үшін ең жақсысы үш қозғалмалы бөлімнен тұратын функционалды төсекті қолданған жөн. Төсектің аяқ жағында немесе жанына орналасқан тұтқалар арқылы оның бас жағын көтеруге болады (отыратын жағдайға дейін). Бас жағының көтерілетін, сонымен қатар бас астына қоятындарын жастық ретінде коюға болады. Аяқ жағынан көтерілуін жастықтың немесе тізенің астына салынған валик арқылы істеуге болады.
Естеріңізде болсын! Функционалды төсектің негізгі мақсаты - науқасқа ең жақсы, ығайлы және функционалды жағдай жасау Науқастың гигиенасына байланысты шаралар жасағанда ең жиі антисептиктер ерітінділері қолданылады.

Ерітіндінің атауы: Қолданылуы:
Камфор спиртінің 10 % ерітіндісі Теріні сүрту
Салицил спиртінің 1 % ерітіндісі Теріні сүрту
70 % этил спирті + су (1*1) сірке ерітіндісі Теріні сүрту
(1 үлкен қасық +1стакан+1стакан су) Науқасты жуу
Фурацилин ерітіндісі (1*5000) Көзді жуу. Ауыз қуысын ылғалдандыру
Калий перманганатының 5-10% ерітіндісі Ауыз қуысын сүрту
Бриллиант жасылының 1-2% ерітіндісі Мұйык кезеңіндегі ойылуды өңдеу
2% сода ерітіндісі(күшті ериді)
Бор қышқылының 2% ерітіндісі Мұйық кезеңіндегі ойылуды өңдеу
Сутегі тотығынын. 3% ерітіндісі Ауыз қуысын ылғалдандыру және сүрту
Көзді жуу.Ауыз қуысын сүрту және ылғалдандыру. Көзді жуу. Сыртқы дыбыс жолын тазалау үшін

Тері күтімі. Тері тесілуінің алдын алу.

Тері күтімінің бірінші мақсаты- теріні таза ұстау.Ол үшін күн сайын
таңертеңгі және кешкі тазалыұты жүгізіп отыру керек.Терінің ластануына тері
және май бездерінің бүліндісі,шаң,әсіресе қолтық астында,әйелдердің тіс асты
қыртыстарында байқалады.Шап зәр шығару мүшелерінің және ішек
бүлінділерімен ластанып отырады.
Пациентті аптасына бір рет душқа немесе ваннада жуындырып
отырукерек.Егер пациент қозғала алмайтындай болса,онда мқндай пациенттерді
күнделікті таңертеңгілік жуындырудан кейін дене мүшелерін біртіндеп жуып
отыру керек.Жуындырудан кейін жақсылап сүрту керек.Тешен болып келетін
әсіресе семіз адамдардың қолтық,шап аралықтары,тіс асты қыртыстарын күн
сайын жуып отыру керек,себебі денгенің осындай жерлерінде тердің боздануы
байқалады.
Тері тесілуінің алдын алу.
Терінің тесілуі- көлденен жағдайда және қозғалыссыз отыру
жағдайларында ұзақ уақыт бойы болатын әлсіреген пациенттерде пайда болады.
Терінің тесілуі- тері асты жасушыларымен бірге терінің басқада жұмсақ
тіндерінің өлуі.Терінің тесілуі әдетте ауыр халдегі әлсіреп жатқан
пациенттенрдің арқасында пайда болады(жауырын аймағында,шынтақ,өкше,желке тұстарында). Пациент ұзақ уақыт бойы бір қырымен жатса,онда терінің тесілуі мықым және тізе буындарында пайда болады.Пациент ұзақ уақытта отырған бір қалыпты жағдайда болса,онда терінің тесілуі құйымшақ және құйымшақ аймақтарында кейбір жағдайларда ауыр көрпенің батуынан аяқ саусақтарында да пайда болады.
Тері тесілуініңдамуының алдын алуға болады ма?Өкінішке орай ауыр
халдегі қимылсыз жатқан пациенттедің көбісінде терінің тесілмеуі мүмкін емес
деген пікірлер айтылуда.Мұндай жағымсыз болжамдар терінің тесілуі қаупінің
дамуының оның даму механизмдерінің және де емдеу және алдын алу
әдістерінің ескіргенімен байланыстырылады.
Бүгінгі күнде мейіркештік ғылым терінің тесілуін емдеу мен алдын алудың
қолданатын тиімді тәсілдері туралы мағлұматтарға ие болып отыр.
Терінің тесілуінің алдын алудың жүйелік бағдарламасының мақсаты:
:: Терінің тесілу қаупінің даму аймағындағы пациенттерді анықтау.
:: Терінің тесілудің ескерту және жазылуына мүмкіндік туғызу.
:: Пациенттерді және оның туысқандарын тесілудің алдын алудағы емдеу
принциптерін оқыту.
:: Пациенттерді және оның туысқандарын тесілудің алдын алуға және
көрсетілетін күтім принциптерін оқыту;
Терінің тесілуіне негізгі үш фактор әсер етеді.
Бірінші фактор пациентке түсетін физикалық қысым.Пациенттің төсек
пен тері тіңдерінің және денесіндегі шығыңқы болып келген сүйектерінің
арасына түсетін физикалық қысым.Бұл қысымдар ауы төсектің,тану
байламдарының,отырған қалыпты пациенттің аяқ киімінің әсерлерінен күшейен
түседі.
Екінші фактор кесіп тастайтындай күш.Тіндердің механикалық жарақаттануы және бұзылуы төсек үстінде тері тіндерінің
жылжуы әсерінен
пайда болатын қысымнан пайда болады. Егеде пациент өз күшімен немесе
туысқандарының,медициналық қызметкерлердің көмегімен төсекте жылжыту
техникасын дұрыс орындамаса тері тіндерінің жылжуы байқалады.Бұл
факторлар тері тіндерінің тура физикалық қысымы түскендегідей терең
жарақаттануына әкеледі, кейбір асқыну жағдайларында бұлшық ет
талшықтарының және лимфа тамырларының үзілуіне әкеліп соғады.
Үшінші фактор қажылу.Терінің мүйізді қабатының
қабыршақтанып,үстінгі қабаттың жаралануын тудырады.Терінің қажалуы оның
дымқыл болған кезінде аса түседі.Бұндай жағдайлар аса тершен,зәрін ұстай
алмайтын,дымқылды сіндірмейтін киімдер киген және қажетті күтім
көрсетілмеген пациенттерде пайда болады.
Терінің тесілуі қысым көрсету фонында басқада себептері бар:
:: аса үлкен немесе дене салмағы;
:: терінің құрғақтығынан туындайтын дарылулар;
:: зәрді немесе нәжісті ұстамау және жоғарғы дымқылдық;
:: тіндердің қоректенуін бұзылуына әкеліп соқтыратын тамырладың ауруы;
:: келесі себептерде пациенттердің қозғалысын шектеу:
а) пациенттің ауруханаға түсуі және үйіндегі үйреншікті жасайтын
қозғалыстарына көмектің болмауы:
б)жансыздандыру және седативті дәрілік заттарды қабылдау;
с)немқұрайлық;
д)бас миының және жұлынның қозғалыс орталығының жарақаттануы;
е)ауыру;
:: дене қызуының төмендеуі немесе жоғарлауы;
:: белокты тағамдадың жетіспеушілігі;
Сондықтан жоғаыда көрсетілген факторларға еге жастағы адамдар
жұлынына зақым келген пациенттер,седативті және жансыздандыратын дәрі
дәрмектеді қабылдайтын,қол аяғы жарақаттанған,жеткілікті белокты
тағамдарды қабылдамайтын пациенттенр жиі ұшырайды.
Жоғарыда айтылған факторлар әрқашанда мейіркештердің назарында болу
керек.Мейіркештер тері тесілуінің факторларының пациентке тигізетін
зиянын,оның алдын алу принциптерін және өз мүмкіндіктерін,осы факторларға
ұшыраған пациенттердә анықтаудағы берілетін жағдайда баға береі білуі керек.

Тері тесілуінің дәрежелері:
1. Тері қабаты бұзылмаған.Қысым көрсеткеннен кейінде кетпейтін тұрақты
гиперемия.
2. Тері қабатының тері асты жасушалаына жайылатын терінің жоғарғы
бетінің бұзылуы.Тұрақты гиперемия.Эпидермисстің қабыршақтануы.
3. Бұлшық ет қабатының бұлшық етке енуіне дейін апаратын тері
қабатының бұзылуы.Терінің тсңлуңнен суланып жара тірәздес болуы.
4. Барлық жұмсақ тіндердің зақымдалуы.
Терінің тесілуінен кейін денеде ойылулардың пайда болуы.Терінің тесілуін
емдеу дәрігердің нұсқауы бойынша жүзеге асырылады.
Терінің тесілуінің дамуын сандық бағалау үшін бірнеше шкалалар
берілген.Егде пациенттерге мейіркештік күтім көрсетудегі ғылыми зерттеулер
үшін Ватерлоу және Нортон өз әдісін ұсынған. Нортон шкаласы бойынша сандық балдар қанша аз болса, терінің тесілу қаупі соншама зор болады.

Norton шкаласы

Физикалық жағдайы балдары
Жақсы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
Қанағаттанарлық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Жаман ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...2
Нашар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...1

Психикалық жағдайы
Белсенді ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
Енжарлық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Сана сезімі шатасқан ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
Ступор ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...1

Белсенділік
Жүретін ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
Біреудің көмегі арқылы жүретін ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Отыратын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
Жататын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 1

Жылжымалылық
Толық ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
Бінеше шектелген ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Өте шектелген ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
Жылжымалы емес ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .1

Тоқтамау
Жоқ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
Кейде ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Әдетте зәрдің ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
Зәрдің және нәжістің ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 1

Егер жалпы саны 14 немесе одан төмен болса,онда тері тесілуінің
дамуы нақты деп бағаланады.

Терінің күтімі

Қалыпты қызмет істеу үшін тері таза болу керек. Теріде жиналатын тері безде іріңнің секреттерімен, шаң және микробтармен тері қабаттарының ластануы іріңді бөртпелерге, тері қабаттарының түсуіне, жараларға, ойыңтарға әкеп соғады.
Науқастарға ванна немесе душта 7-10 күн ішінде 1 рет жуынуға болады. Төсек жағдайындағы науқастарға мейірбике легенге су құйып, жуынуға көмектеседі.
1. Жылы суға батырылған губка арқылы науқасты жуындырыңыз (бетін, мойнын, қолдарын). Сосын теріні құғақ орамалмен кептіреміз.
Науқастың терісін жылы суға немесе антисептик ерітіндісіне батырылған орамал ұшымен күніне 2 рет сүртіңіз (камфор спиртінің 10% ерітіндісі, сірке ерітіндісі 1 стакан суға 1қасық, 70% этилспирті, 1% салицил спирті). Терісі кепкенше сүрту керек.
Әсіресе жақсылап әйелдердің сүт бездерінің астындағы тері қабаттарын жуып кептіріңіз.
Ауыр жағдайдағы науқастың аяғын аптасына екі-үш рет легенде жуыңыз, легенді төсектің аяқ жағына орналастырыңыз.
Науқастың тырнақтарын тұрақты түрде аптасына бір рет алып отырыңыз, теріні жарақаттап алмау үшін кішкентай қайшы қолданыңыз.

Ойылудың алдын-алу
Ойылу - тері асты клеткасының және жұмсақ ұлпалардың ұзақ қысылуының, жергілікті қан айналымының және жүйке тродкасының бұзылуынан пайда болатын терідегі диетрофикалың, жаралы-некротикалық өзгерістер.
Ойылу әлсіз және жүдеген ауыр науқастардың бір қалыпта ұзақ жатқанына байланысты,құйымшақ, жауырын, шынтақ, қара құс, жамбас буыны маңайында пайда болады.
Ойылудың пайда болуы ауыр науқастарды нашар күтуінен пайда болады: дымқыл және ластанған іш киім, төсектегі бүктемелер және қалдықтар, кірленген тері.
Мақсаты: Ойылудың алдын алу.
Көрсетім: Науқастардың ұзақ уақыт бойы бір қалыпта жатуы.
Жабдықтау: резеңке дөңгелек, пеленка, 10% аммиак қышқылы, камфор спирті,
ойылуға қарсы матрас, функционалды кереует.
ЕМШАРАНЫ ОРЫНДАУ:
Екі сағат сайын науқастың төсектегі қалпын өзгертіп отырыңыз, ойықтардың пайда болу жерлерін қарастырыңыз.
Төсектің жағдайын бақылап отырыңыз - онда қалдықтар, бүктеулер болмауы тиіс.
Кірленген және дымқылданған төсек-орынды уақытымен ауыстырып отырыңыз.
Құйымшақтың астына, жастық тысына салынған немесе жаялықпен жабылған резеңке дөңгелекті салыңыз, ал өкше және жауырын,шынтақ, қарақұстың астына мақта-маталы дөңгелек салыңыз. Дөңгелектің тесігіне құйымшақ дәл келу керек.
Ойылуға қарсы матрас қолданыңыз.
Таңертең және кешке теріні өңдеп отырыңыз жылы су және 10% камфора спиртінің ерітіндісіне, 70% этил спиртінің ерітіндісіне, 1% салицил спирт ерітіндісі, сірке ертіндісіне (бір стакан суға 1 ас қасық) батырылған мақта тампонмен ойылу пайда болу мүмкін жерлерді сүртіңіз. Осы тампонмен теріні сүрткенде жеңіл уқалаңыз.

Ойылудың даму кезеңдері

Ойықтың төрт кезеңдері болады.
Бірінші кезеңінің белгілері: анық шеттері жоқ, түсі - көк немесе қызыл бөліктер.
Жүргізілетін шаралар. Жеңіл уқалау мен теріні антисептик ерітіндісімен өңдеу (комфор спиртінің 10% ерітіндісі, салицил спиртінің 1 % ерітіндісі, жартысы су мен этил спиртін 70% және басқалармен) УФО жүргізу астына резеңке дөңгелек салу керек.
Ойықтың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.