Қоян пассалурозының сипаттамасы, аурудың қоздырушысы және өсіп-өнуі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім: 1. Қоян пассалурозының сипаттамасы, аурудың қоздырушысы және өсіп-өнуі 2. Аурудың эпизоотологиясы, өрбуі, сырт белгілері және өлекседегі өзгерістер 3. Ауруды анықтау, емі және сақтандыру шаралары
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Нематодалар - жануарлардың әртүрлі мүшелері мен ұлпаларында мекендейтін тоғышар жұмыр құрттар класының өкілдері. Дене пішіндері жұмыр, жіп тәрізді, арқан тәрізді. Тұрқылары әр қилы (1 мм-ден 1 м-ге дейін). Асқорыту, жүйке, зәр бөлу және жыныс мүшелері жақсы дамыған. Дене сырты кутикуламен көмкерілген. Нематодалардың көпшілігі дара жыныстылар. Аналықтары аталықтарынан ұзын. Жұмыртқа немесе тірі туады.
Нематодалар- бөлек жынысты гельминттер. Аталықтар аналықтарымен салыстырғанда, ереже түрінде, кішкентай болады. Жұмыр құрттар имаго және дернәсіл сатыларында өз иелерінің әртүрлі мүшелерінде және ұлпаларында мекендейді. Оларда төрт: жүйке бөлу (экскреторлық), асқорыту және жыныс жүйесі болады. Жүйке жүйесі күрделі және көп санды ганглийлардан тұрады, өңештің маңында жүйке сақинасын құрайды, сол жерден алға және артқа қарай жүйке бағанасы басталады. Бөлу (экскреторлық) жүйесі дененің артқы жағында екі латеральды каналдарымен білінеді және вентральды бетінде экскреторлық тесікпен бітеді.
Нематодалар бас, құйрық жақтарының, өңешінің және дамуындағы ортақ ерекшеліктеріне қарай топтастырылған. Олардың келесі тек тармақтарының ветеринариялық-санитариялық маңызы бар: Oxyurata, Ascaridata,Strongylata, Trichocephalata, Spirurata, Filariata, Dioctophymata, Rhabditata.

Негізгі бөлім
Пассалуроз- үй және жабайы қояндардың Passalurus ambiguous деп аталатын жұмыр құрттар қоздыратын ішқұрт ауруы. Паразит үй қояндарының соқыр және тоқ ішектерінде тіршілік етеді. Бұл дерт көптеген жерлерде кездеседі. Кейбір шаруашылықтарда үй қояндарының 40-90%-ға дейін ауруға шалдығады, ал инвазияның интенсивтілігі бір үй қоянында 10 мың дана паразитаке дейін болуы мүмкін. Қоздырғышы- ұршық тәрізді жұмыр құрт. Кішкентай ауыз қуысының ішінде 3 тісі бар. Өңешінің түп жағы шар тәрізденіп торсиып кеңейген, оның іші хитинді қатты қабықпен көмкерілген. Еркегінің тұрқы 3,8-5 мм. Құйрық жағында үшкір біз тәрізді өсігі болады. Клоака маңында ірі бүртіктер қатары және бір сипикуласы бар. Ұрғашысының тұрқы 7,75-11 мм, құйрығы ұзын, сүйірленіп бітеді, оның соңғы жағындағы сақина тәрізді қалыңдаған буылтықтары көрініп тұрады. Қынабы денесінің алдыңғы бөлімінде. Жұмыртқаларының тұрқы 0,095-0,015x0,043-0,056 мм, бисимметриялы, бір жақ басында тығын тәрізді өсігі бар.
Жіктелуі: Топтама үсті: Scolecida Топтамасы: Nemathelminthes Тек тармағы: Nematoda Тобы: Ascaridida Топ асты: Oxyurata Тұқымдасы: Oxyuridae Туысы: Passalurus Түрі: P. ambiguus

1-сурет. Пассалуроз қоздырушысы- Passalurus ambiguous.
Өсіп-өнуі. Пассалурустар басқа оксиуридтер тәрізді өсіп-өнеді. Ұрықтанған ұрғашылары өздігінен немесе нәжіспен ішектің арт жағына, артқы тесікке қарай жылжиды. Жетілген ұрғашылары артқы тесіктен шығарда жұмыртқаға толы жатырын қынабынан бөліп жібереді. Ол жұмыртқалар қоянның құмалағына араласып, еденге түседі, сонымен қатар олар артқы тесік маңындағы жүніне жабысып та қалады. Жұмыртқа салып болған соң пассалурустың ұрғашылары өліп қалады. Бір-екі күннен кейін жұмыртқа ішіндегі балаңқұрт өсіп-жетіліп, жұқпалы сатысына жетеді. Егер үй қояндары осындай залалды жұмыртқаларды сумен немесе жеммен қоса жұтса, пассалуроз дертіне шалдығады. Ішекке түскен жұмыртқалардан балаңқұрттар шығып, 2 аптадан соң ересек пассалурус ішқұрттарына айналады. Пассалурустар қоянның ішегінде 60-70 күндей тіршілік етеді.

2-сурет. Пассалуроздың даму айналымы

3-сурет. Қоян пассалурозы
Эпизоотологиясы. Ауруға барша жастағы қояндар бейім. Пассалуроз жыл бойы кездеседі. Қоян өзіне-өзі қайталап ауру жұқтыруы мүмкін.Қышынған қояндар артқы тесігі маңын қасып, тілімен жалайды. Мұндайда пассалурус жұмыртқалары қоянға қайта енеді. Сондай-ақ қоян үйшіктерінің ластануы да аурудың таралуына себеп болады. Аурудың өрбуі. Пассалурустардың қоян организміне тигізер зардабы, олардың механикалық әсерінен және уыттылық қабіоетінен туады. Нәтижесінде ауру қояндардың тоқ ішектерінде катаральды қабыну құбылысы дамиды. Ал құрттың саны бір қоянда мыңнан асып, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.