Жаңа дәуірдегі ұлттық мемлекет. Ұлттық идея эволюциясы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

СОӨЖ 1 СӨЖ кеңес беру және қабылдау.
1.1Қазақ мемлекеттілігінің эволюциясы тақырыбы бойынша рефлексия формасындағы эссе жазу.
1.2 Саяси партиялар: большевиктер, кадеттер, әлеуметтік революционерлер, Алаш, Үш Жүз, Шуро-и Исламия, Шуро-и-улемия және т.б. тақырыптар бойынша ғылыми- зерттеу жобасын әзірлеу.

СӨЖ (тақырып) :
1.2 Жаңа дәуірдегі ұлттық мемлекет пен ұлттық идея эволюциясы.Презентация қорғау
1.2Түркі халықтары ғалымдары мен ойшылдарының еңбектерінің тәуелсіз Қазақстанда бағалануы ( Әбу Насыр әл-Фараби, Қожа Ахмет Иассауи, М.Қашқари, Ж. Баласағуни және т.б. ).
1.3 ХХ ғасыр бас кезеңінен Ұлы Отан соғысына дейінгі кезеңдегі Қазақстан тарихына қатысты жазушылар шығармалармен танысу, тарихи дерек ретінде талдау, сыни саралау.
Жауап:
1.1Қазақ мемлекеттілігінің эволюциясы
Эволюция бұл құрылғаннан бастап немесе пайда болғанна бастан тоқтап тауылғанға дайін жүргізіледі.Қазақ эволюциясы сақ кезеңнен басталады бәлкім ондан іргеліде жатыуыда мүмкін. Қазақ халқының қалыптасуы да өзге халықтар сияқты ұзақ уақытты қамтиды. Оның қалыптасуын негізі Сақтар заманынан бастауға дұрыс. Қазақ даласында ең алғаш қалыптасқан мемлекеттер ол Арийлер мен Турлар немесе Сақ тайпалары. Келесі кезенді ғұндардың қоныс аударып, әсіресе, халықтардың ұлы қоныс аудару кезенінде пайда болған ежелгі мемлекеттердің түзілуімен байланыстыруға болады. Енді ғұндар келгесін бірітіндеп түркілену кезеңі басталды. Ғұндар ыдырағаннан кейін Түрік мемлекеттер пайда бола бастады. Түрік қағанаты, Батыс және Шығыс түрік қағанаты, Түргеш қағанаты, Қарлүқ қағанаты, Қимақ қағанаты, Оғыз қағанаты. Содан кейін дамыған ортағасыры басталады. Онда көбінесе Монғол империяы туралы айтылады. Монғол империясы 1218 жылы Қарахан мемлекетіне басып кіреді де барлық қалаларды жаулап алады. Монғол империясы ыдырағаннан кейін бір-неше мемлекет пайла болады. Ақ Орда, Моғолстан, Әбілхайыр хандығы, Ноғай Ордасы. Осы кезден бастап-ақ бірітіндеп Қазақ мемлекеті қүрыла бастайды.
XV ғ. - II жартысынан бастап, қалыптасқан халық өздерінің көршілері арасында "қазақ" деген атпен белгілі болған. Қазақ мемлекет болып ерте кезден құрылып қойыуше еді егер соғыстар көп болмаған да. Егер Монғол империясы болмағанда Шыңғыс хан бізді жауламағанда тәуелсіз мемлекет болып қазіргі кезде дамыған елдердің қатарында болушы едік.Былай қарап тұрсам қазақ деген халық көп қиналған екен тұс жақтан шабыуылдар арасында өз қазақтығын сақтап қалған қайсар халық . "Қазақ" термині 1245 жылы Мамлюк мемлекетіндегі қыпшақтардың ортасында жазылған ерте қыпшақ жазба ескерткіштерінде (түрік-араб) сөздігінде кездеседі. Мұнда "қазақ" деген сөз "басы бос - кезбе" деген мағына береді. Қалай дегенде де "қазақ" этникалық терминінің ғылыми тұрғыдан дәлелденіп, тұрақты бір шешімі жоқ. Ең алғаш қазақ деген елдің барын іргесін қалаған Керей мен Жәнібек хандар.Одан кейін тұс тұстан болған шабуылдардың кесірінен біз Ресей үкіметіне бодан болуға тура келді,бәлкім қытайға бодан болғанда ашаршылық көрмей халық санын азайтас педік бірақ қытайға қосылғанда біз қазақ деген ұлттан айыпылар едік.Ресей үкіметі езгісіне ұшрап өз жеріміздің шырайлы жерлерін өзіміз пайдалана алмадық,салықтың тым жоғары болуы мен жұмысшыларға берілетін жалақы мөлшерірінің аздығы мен қолдан жасалған аштықтық кесірінен көптеген қазақ халқы қырылып аман қалғандары елін тастап көшуге мәжбүр болған. 1990 Жылы Қазанда Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі республиканың егемендігі туралы Декларация қабылдады. 1991 Жылы тамыз айындағы Мәскеуде өткен дүмпуден кейін, Коммунистік партия таратылып, қоғамдық мүлік билікке берілді. 24 тамызда Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Ағымдағы жағдайды бағалау және Республика егемендігін нығайту шаралары туралы Қаулы қабылданды.29 тамызындағы Қазақ КСР Президентінің Семей ядролық сынақ полигонын жабу туралы Жарлығы болды. Қазақ жерінде 40 жылдан астам уақыт бойы сынақ жүргізілген ядролық қаруға нүкте қойылды. Елбасының осы тарихи шешімі, батыл қадамы бүгінде дүние жүзіне мәлім тарихи фактіге және біздің ұлттық мақтанышымыздың мәніне айналды.Таяуда ғана Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас ассамблеясы біздің ел Президентінің ұсынысын мақұлдап, 29 тамызды Халықаралық ядролық қару-жараққа қарсы күрес күні деп жариялады. тамыз-қазан айларында Президенттің жарлығымен мынадай қайта құрулар болды: прокуратура, мемлекеттік қауіпсіздік, ішкі істер, әділет және сот органдары бөлінді. Қазақ КСР Мемлекеттік қорғаныс комитеті құрылды. Одаққа бағынышты кәсіпорындардың Қазақ КСР үкіметінің қарамағына түбегейлі өтіп, республикада алтын қоры мен Алмас қоры, т.б. құрылды.

1.2 Саяси партиялар: большевиктер, кадеттер, әлеуметтік революционерлер, Алаш, Үш Жүз, Шуро-и Исламия, Шуро-и-улемия және т.б. тақырыптар бойынша ғылыми- зерттеу жобасын әзірлеу.
Қазақстанда құрылған жұмысшы солдат депутаттары кеңесінің жұмысына келетін болсақ олар жергілікті халықтың мұң-мұқтажын ескермей Қазақстанда революциялық ұрандармен ойларына келгендерін істеді. Алғашқы кезде құрылған Кеңестер тек орыстардан тұрды. Аудандардағы билікті қолына алған жұмысшылар мен солдаттар ауылдарға келіп, үйлерді тінтіп, "революция мен оның құрбандарының" пайдасына деп халықтан көптеген салық алып, жақсы ат, қымбат кілем, алтын-күміс сияқты заттарды тартып алып кетіп отырған. Алғашқы кезде құрылған қазақ партияларымен қоғамдарының жұмысшы-солдат депутаттары Кеңесіне жақындаудан тартынғандығының басты себебі осы еді.
Міне, осындай қиын-қыстау кезеңде халқымыздың көзі ашық азаматтары елді осы қиындықтан алып шығу үшін әрекет жасады. "Шорай Исламия", "Ғұлама қоғамы", "Алаш" партиясы, "Үш жүз" саяси партиясы осы кезеңдерде пайда болған еді. Осы ұйымдар мен партиялардың ішіндегі халқымыздың тарихында елеулі орын алатыны "Алаш" партиясы. 1917 жылы 21-26 шілде аралығында Орынбор қаласында бірінші бүкіл қазақ съезі болды. Съездегі ең бірінші мәселе - мемлекеттік басқару туралы мәселе болды. Ресейде демократиялық, федерациялық, парламенттік республика болуы керек. Қазақ облыстары автономия алуы тиіс деген шешім қабылданды.
"Алаш" партиясының бағдарламасы 1917 жылы 21 қарашада "Қазақ" газетінде жарияланды. Бағдарлама 10 тармаққа бөлінген. Онда мынадай басты мәселелер қаралған: Ресей демократиялық-федеративтік-парламен ттік республика болуы керек; Қазақ автономиясы басқа халықтармен қатар Ресей федерациясына кіреді; Ресей федерациясында теңдік және адамның мүддесіне қол сұғылмауы, сөз бостандығы қамтамасыз етіледі; Жұмысшы заңдары жұмысшының мүддесіне сай болуы тиіс; Сайлау правосы тегіне, дініне, жынысына қарамай баршаға бірдей берілуі керек; Дін мемлекеттен бөлінуі тиіс; Сот алдымен айыптау, тергеу жұмыстарын жүргізбей тұрып ешкімді тұтқындай алмайды; Халыққа білім тегін беріледі; Бастауыш мектепте сабақ ана тілінде жүргізілүі тиіс.
"Алаш" партиясымен бірге құрылып, халықты азаттық үшін күреске шақырған қоғамдық ұйымдардың бірі "Үш жүз" социалистік партиясы еді. "Үш жүз" партиясы алғашқы құрылған кезден бастап-ақ большевиктер жағына шығып, алаштықтарға қарсы болды. Бұл партияның қатарында жұмысшылар мен жатақтар көп еді. "Үш жүз" партиясы большевиктер жағында болғанымен олардың бағдарламаларының кейбір тұстары большевиктерден бөлек болды. Олар пролетариат диктатурасын мойындамады. Коммунистер партиясының қоғамдағы басшылық ролін мойындамады. Мемлекет басқару ісіне дінді араластыру керек деді. Сондықтан да 1920 жылы большевиктер бұл партияны таратып жіберді. Үш жүз партиясы -- Қазақстанда 1917 жылы қазан-қараша айларында дүниеге келген ұлттық-саяси ұйым. Үш жүз саяси ұйымындағы жетекшілік рольдерді бұрынғы қорғаушы адвокат, журналист және драматург Көлбай Төгісов, фельдшер және тілмаш Шаймерден Әлжанов, Әбілқайыр Досов, Ысқақ Көбеков, Мұқан Əйтпенов атқарды. ОК-тінің алғашқы төрағасы М.Әйтпенов, орынбасары К.Төгісов, хатшысы Ы.Көбеков болды. Орталық органы Үш жүз гәзеті, оған Төгісов редакторлық етті. Өзінің әлеуметтік тегі жағынан ұсақ буржуазияшыл демократтардың саяси ұйымы болды. Қазіргі уақытта көп тараған пікірге қарамастан, Үш жүз саяси ұйымы құрылған күнінен бастап социалисттік партия болған жоқ. 1917 жылы Мұқан Əйтпенов партия төрағасы болған кезде, партия өз гәзетінде русофобтық ойлар айтса, 1918 жылы Мұқан Əйтпенов қызметінен босатылып, орнына К.Төгісов тағайындалғаннан кеін Сталинмен тілдесудің нәтижесінде эсерлерді қолдап, олармен бірігуге ұмтылады.Партияда әрдайым идеялық күрес жүрді. 1917 ж. қараша-желтоқсаны күрт тербеліс, шатасқан және қарама-қайшы шешімдер қабылдау кезеңі болды. Оның қызметі екі кезеңнен тұрады. Біріншісі-1917 жылғы қараша мен желтоқсан айын қамтитын ұйымдастыру кезеңі, Қазанның азаттық идеяларының ықпалы арқылы ұсақ-буржуазиялық революциялық-демократиялық ұйым ретінде пайда болды және қалыптасты. Осы кезеңде оның төрағасы М. Әйтпенов болды. Ол түркі-татар халықтарының мүдделерін қорғауды ұсынды. Тарих ғылымдарының докторы В. Григорьевтің мәліметінше, партия саны шамамен 1000 адам болған, оның ішінде Омбы қаласында -- 450 адам, Петропавлда -- 200 адам. Оның әлеуметтік құрамы: мұғалімдер, оқушылар, фельдшерлер, мекеме қызметкерлері, сондай-ақ ұсақ малшылар, шаруа-егіншілер, бұталар, жұмысшылар өкілдері. Оған феодалдық-бай шыңының кейбір өкілдері уақытша мүше болды.Екінші -- ұзақ кезең-қаңтар айынан 1918 жылдың ортасына дейін, бұл кезеңде партия Қ. Төгісовтың басшылығымен кеңес өкіметіне жақындады. "Үш жүз" қазақ социалистік партиясының бағдарламалық тезистері 1917 жылы 24 желтоқсанда "үш жүз"газетінде жарияланды. Жалпы олар шашыраңқы болды, оларда большевиктер партиясының бағдарламасымен сәйкестік аз болды. Үш жүз партиясы -- Қазақстанда 1917 жылы қазан-қараша айларында дүниеге келген ұлттық-саяси ұйым. Үш жүз саяси ұйымындағы жетекшілік рольдерді бұрынғы қорғаушы адвокат, журналист және драматург Көлбай Төгісов, фельдшер және тілмаш Шаймерден Әлжанов, Әбілқайыр Досов, Ысқақ Көбеков, Мұқан Əйтпенов атқарды. ОК-тінің алғашқы төрағасы М.Әйтпенов, орынбасары К.Төгісов, хатшысы Ы.Көбеков болды. Орталық органы Үш жүз гәзеті, оған Төгісов редакторлық етті. Өзінің әлеуметтік тегі жағынан ұсақ буржуазияшыл демократтардың саяси ұйымы болды. Қазіргі уақытта көп тараған пікірге қарамастан, Үш жүз саяси ұйымы құрылған күнінен бастап социалисттік партия болған жоқ. 1917 жылы Мұқан Əйтпенов партия төрағасы болған кезде, партия өз гәзетінде русофобтық ойлар айтса, 1918 жылы Мұқан Əйтпенов қызметінен босатылып, орнына К.Төгісов тағайындалғаннан кеін Сталинмен тілдесудің нәтижесінде эсерлерді қолдап, олармен бірігуге ұмтылады.Партияда әрдайым идеялық күрес жүрді. 1917 ж. қараша-желтоқсаны күрт тербеліс, шатасқан және қарама-қайшы шешімдер қабылдау кезеңі болды. Оның қызметі екі кезеңнен тұрады. Біріншісі-1917 жылғы қараша мен желтоқсан айын қамтитын ұйымдастыру кезеңі, Қазанның азаттық идеяларының ықпалы арқылы ұсақ-буржуазиялық революциялық-демократиялық ұйым ретінде пайда болды және қалыптасты. Осы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.