Эпилепсия. Қояншық ауруы
Эпилепсия. Қояншық ауруы
Эпилепсия - созылмалы, полиэтиологиялық, ОЖЖ ауруларымен шектеледі, ол қайталамалы тырыспамен және есінің әртүрлі бұзылыстары мен одан кейінгі амнезиямен болатын тырыспасыз параксизмдармен, сонымен қатар ЭЭГ арнайы суретінмен сипатталады.
Эпилептикалық ұстама қыртысты нейрондардың тым гиперсинхронды разрядтармен байланысады.
Эпидемиологиясы
* Популяция жиілігі - 0,8-1,2%
* Тұрғындардың 5% өмірінде кем деген де 1 ұстама болады,
* Науқастардың 20-30% ауру өмірлік болылп қалады,
* Барлық жағдайлардың 13 науқастың өлім себебі ұстамамен байланысты,
* Ұстамалар айналасындағыларға потенциальді қауіпті,
* Психоэмоциональді және интеллектуальді дамудың өзгерісі болуы мүмкін,
* Жиі антиконвульсанттар жанама әсері,
* Барлық жағдайлардың 25% ем тиімсіз
* Тырыспалы ұстамалар ересек адамдарға қарағанда балалық шақта 5-10 есе жиі кездеседі
* Балалар арасында ұстама жиілігі 1000-ға 15-20, ал нервті-психикалық ауру арасында 10-15%
* Шамамен 60% өмірінің алғашқы 3 жылына келеді
Балалардағы эпилепсиялық пароксизмдардың жоғары жиілігіне әкелетін жағдайлар
* Бас миының жетілмеуі, әсіресе үлкен жарты шар қыртысы;
* ГЭБ-тің жоғары өткізгіштігі;
* Шеткі нерв жүйесінің неуравновешенность;
* Ми тіндерінің жоғары гидратациясы;
* Өткізгіштердің миелинизациясының жеткіліксіздігі;
* Алмасу үрдістерінің тұрақсыздығы;
* Қозыдың лабильділігі мен генерализациясы;
* Ми қыртысында және басқаларында тежеуіш үрдістерінің әлсіздігі;
Этиологиялық факторлары
Эндогенді: генетикалық негізі - көптеген нейронды разрядтардың пайда болуы үшін тырыспалық дайындық немесе параксизмальді реактивтілік, эпилептикалық ұстамалардың қайталануына әкеледі,
Экзогенді: бас миының органикалық зақымдануымен байланысты эпилептикалық белсенділіктің тұрақты ошағы:
* перинатальді факторлар,
* бас-ми жарақаттары,
* нейроинфекция,
* интоксикация,
* тамырлар аурулары,
* жүйке жүйесінің аурулары,
Балалардағы эпилепсияның экзогенді факторы
* Ұрық бас миының дамуының бұзылысы, ол дефекті ми миға оттегі жетіспеушілігіне сезімталдығының жоғарлауына және тырыспаның реактивтілігіне әкеледі;
* Жатыр ішілік инфекция (қызамық, токсоплазмоз, листериоз);
* Жүктілік кезінде анасының науқастануы, интоксикация (ішімдік қабылдау, ұрықтың R-лық сәулеленуі);
* Анасы мен баласының қан тобы және қанның резус-факторлының сәйкессіздігі (гемолитикалық аурудың жоқ болуына қарамастан);
* Жатыр ішілік пиридоксинді жетіспеушілік;
* Босану жарақаттары;
* Босану кезіндегі асфиксия;
* инфекция;
* Ми-бассүйек травмалары;
* Поствакциналық асқынулар және т.б.
Эпилепсия түрлерінің классификациясы
* Симтоматикалық - этиологиясы мен патологиялық ошақтың локализациясы анықталған
* Криптогенді - этиология анықталмаған, бірақ мидың органикалық зақымдануы анық
* Идиопатикалық - этиология және мидың органикалық зақымдалуы туралы мәліметтер анықталмаған
Идиопатикалық эпилепсия критерилері.
* Генетикалық бейімділік - отбасылық жағдайдағы жиілігі 5-45%
* Аурудың лимитирлеген жас мөлшері - 3-тен 30 жасқа дейін
* неврологиялық статуста өзгерістердің болмауы
* Науқастардың қалыпты интеллекті
* Нейровизуализация кезінде мида құрлымдық өзгерістердің болмауы
* ЭЭГ-да негізгі ырғақтың сақталуы
* Көп жағдайда терапиялық ремиссияға жеткен салыстырмалы жақсы болжам
Белгіленген критерилердің біреуі де идиопатиялық эпилепсияның диагностикасында абсолютты болып табылмайды!!
Сонымен қатар келесідей де түрлері ажыратылады:
* Генерализденген
* Парциальды
* классификацияланбайтын
I. Генерализденген ұстама
1. Тырыспалы
* тонико-клоникалық
* тоникалық
* Клоникалық
* миоклоникалық
* атониялық
2. Абсанстар
* типті
* атипті
II. Парциальді (фокальді) ұстамалар
A. Қарапайым парциальді ұстама.
1. Моторлы
2. Сенсорлы
3. Вегетативті
4. Психикалық
Б. Күрделі парциальді ұстама.
1. Қарапайым парциальді ұстама болып басталады да есінің бұзылуына әкеледі
2. Есінің бұзылуымен басталады
B. Екіншілік генерализденген парциальді ұстама.
1. Екіншілік генерализденген қарапайым парциальді ұстама
2. Екіншілік генерализденген күрделі парциальді ұстама
3. Қарапайым парциальді ұстаманың күрделі парциальді ұстамаға ауысады және кейін генерализденеді
Эпилептикалық ұстама критериі
1. пароксизмальдылығы (кенеттен)
2. қысқа уақытты
3. стереотиптілігі
4. көп жағдайларда амнезиямен байқалатын есінің бұзылуы
Үлкен генерализденген тонико-клоникалық ұстамалар -- grand mal
* басы басының бұрылуы және науқастың құлауы
* тоникалық фаза - 10-20 сек. Бірінен кейін бірі, келесілер: көздің ашуы, бүгу, қолдың ратациясы мен әкетуі, бастың жазуы, тоникалық айқай, қолдарын жазу, аяқтың жазу ротациясы және әкелуі. Апноэ терінің цианозын шақырады
* клоникалық фаза - шамамен 30 сек. Қысқа уақытты барлық дененің бүккіш тарылуларымен көрінеді. Бұл жағдайда жиі тілін тістеп алады, кейде еріксіз зәрдің шығаруыда болады
Ұстама жалпы вегетативті реакциямен: тахикардия және ↑АҚ, қарашықтың ұлғаюы, гипергидроз, гиперсаливациямен қатар жүреді. Ұстаманың жалпы ұзақтығы 20 сек-тан 2 минутқа дейін болады. Ұстамадан кейінгі кезең (кейде ұстамадан кейінгі команы қосқан кезінде) бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін болуы мүмкін.
Миоклониялық ұстама
Миоклониялар -- қыртысты, қыртыс асты немесе жұлынды деңгейде үзікті, қысқа уақытты, ырғақты немесе ырғақсыз бұлшықеттердің тартылуларын айтады.
* Миоклониялық ұстамалар жалпы бір реттік немесе олардың қысқа сериялармен шектелуін сипаттайды.
* Эпилептикалық миоклонии көбінесе екі жақты, мультифокальді және асимметриялы болуы сирек емес, бір реттік ұстама шамамен 1 секундқа созылады, ол тоқ соққандай болып келеді.
* Миоклониялық тартылулар абсанстар және парциальді ұстамалар құрлымында байқалуы мүмкін.
Атониялық (акинетикалық немесе астатикалық) ұстамалар
* Бұл науқасты жиі бас жарақаттарына әкелетін, тонустың бірден жоғалып, науқастың еденге құлауымен сипатталады.
* Ұстама ұзақтығы -- бірнеше секунд (1 минутқа дейін).
* Жеңіл түрінде ұстама бастың салбырауымен (егер науқас стол басында отырса) немесе төменгі жақтың салбырауымен көрінеді.
* Тонусының төмендеуі тек атониялық ұстама кезінде ғана емес абсанстар, қарапайым немесе күрделі парциальді ұстамалар кезінде де байқалады, бірақ ол кенеттен еденге құламайды, біртендеп отырғандай болады.
* Атониялық абсанстарға қарағанда атониялық ұстамалар ұзағырақ және ұстамадан кейінгі құбылыстар байқалады.
Абсанстар (кіші ұстамалар -- petit mal)
* Қысқа уақытта кенеттен естің өшуімен, ұзақтығы бірнеше секунд және жеңіл клоникалық, тоникалық немесе атониялық компонентты қатып қалумен, автоматизмдармен вегетативті көріністермен сипатталады.
* Типті абсанс - ұзақтығы 5-20 сек және ол жеңіл клоникалық тартылулармен, әсіресе мимикалық бұлшықеттерде, бұлшықет тонусының өзгеруімен, кейде қысқа автоматизмдармен, ... жалғасы
Эпилепсия - созылмалы, полиэтиологиялық, ОЖЖ ауруларымен шектеледі, ол қайталамалы тырыспамен және есінің әртүрлі бұзылыстары мен одан кейінгі амнезиямен болатын тырыспасыз параксизмдармен, сонымен қатар ЭЭГ арнайы суретінмен сипатталады.
Эпилептикалық ұстама қыртысты нейрондардың тым гиперсинхронды разрядтармен байланысады.
Эпидемиологиясы
* Популяция жиілігі - 0,8-1,2%
* Тұрғындардың 5% өмірінде кем деген де 1 ұстама болады,
* Науқастардың 20-30% ауру өмірлік болылп қалады,
* Барлық жағдайлардың 13 науқастың өлім себебі ұстамамен байланысты,
* Ұстамалар айналасындағыларға потенциальді қауіпті,
* Психоэмоциональді және интеллектуальді дамудың өзгерісі болуы мүмкін,
* Жиі антиконвульсанттар жанама әсері,
* Барлық жағдайлардың 25% ем тиімсіз
* Тырыспалы ұстамалар ересек адамдарға қарағанда балалық шақта 5-10 есе жиі кездеседі
* Балалар арасында ұстама жиілігі 1000-ға 15-20, ал нервті-психикалық ауру арасында 10-15%
* Шамамен 60% өмірінің алғашқы 3 жылына келеді
Балалардағы эпилепсиялық пароксизмдардың жоғары жиілігіне әкелетін жағдайлар
* Бас миының жетілмеуі, әсіресе үлкен жарты шар қыртысы;
* ГЭБ-тің жоғары өткізгіштігі;
* Шеткі нерв жүйесінің неуравновешенность;
* Ми тіндерінің жоғары гидратациясы;
* Өткізгіштердің миелинизациясының жеткіліксіздігі;
* Алмасу үрдістерінің тұрақсыздығы;
* Қозыдың лабильділігі мен генерализациясы;
* Ми қыртысында және басқаларында тежеуіш үрдістерінің әлсіздігі;
Этиологиялық факторлары
Эндогенді: генетикалық негізі - көптеген нейронды разрядтардың пайда болуы үшін тырыспалық дайындық немесе параксизмальді реактивтілік, эпилептикалық ұстамалардың қайталануына әкеледі,
Экзогенді: бас миының органикалық зақымдануымен байланысты эпилептикалық белсенділіктің тұрақты ошағы:
* перинатальді факторлар,
* бас-ми жарақаттары,
* нейроинфекция,
* интоксикация,
* тамырлар аурулары,
* жүйке жүйесінің аурулары,
Балалардағы эпилепсияның экзогенді факторы
* Ұрық бас миының дамуының бұзылысы, ол дефекті ми миға оттегі жетіспеушілігіне сезімталдығының жоғарлауына және тырыспаның реактивтілігіне әкеледі;
* Жатыр ішілік инфекция (қызамық, токсоплазмоз, листериоз);
* Жүктілік кезінде анасының науқастануы, интоксикация (ішімдік қабылдау, ұрықтың R-лық сәулеленуі);
* Анасы мен баласының қан тобы және қанның резус-факторлының сәйкессіздігі (гемолитикалық аурудың жоқ болуына қарамастан);
* Жатыр ішілік пиридоксинді жетіспеушілік;
* Босану жарақаттары;
* Босану кезіндегі асфиксия;
* инфекция;
* Ми-бассүйек травмалары;
* Поствакциналық асқынулар және т.б.
Эпилепсия түрлерінің классификациясы
* Симтоматикалық - этиологиясы мен патологиялық ошақтың локализациясы анықталған
* Криптогенді - этиология анықталмаған, бірақ мидың органикалық зақымдануы анық
* Идиопатикалық - этиология және мидың органикалық зақымдалуы туралы мәліметтер анықталмаған
Идиопатикалық эпилепсия критерилері.
* Генетикалық бейімділік - отбасылық жағдайдағы жиілігі 5-45%
* Аурудың лимитирлеген жас мөлшері - 3-тен 30 жасқа дейін
* неврологиялық статуста өзгерістердің болмауы
* Науқастардың қалыпты интеллекті
* Нейровизуализация кезінде мида құрлымдық өзгерістердің болмауы
* ЭЭГ-да негізгі ырғақтың сақталуы
* Көп жағдайда терапиялық ремиссияға жеткен салыстырмалы жақсы болжам
Белгіленген критерилердің біреуі де идиопатиялық эпилепсияның диагностикасында абсолютты болып табылмайды!!
Сонымен қатар келесідей де түрлері ажыратылады:
* Генерализденген
* Парциальды
* классификацияланбайтын
I. Генерализденген ұстама
1. Тырыспалы
* тонико-клоникалық
* тоникалық
* Клоникалық
* миоклоникалық
* атониялық
2. Абсанстар
* типті
* атипті
II. Парциальді (фокальді) ұстамалар
A. Қарапайым парциальді ұстама.
1. Моторлы
2. Сенсорлы
3. Вегетативті
4. Психикалық
Б. Күрделі парциальді ұстама.
1. Қарапайым парциальді ұстама болып басталады да есінің бұзылуына әкеледі
2. Есінің бұзылуымен басталады
B. Екіншілік генерализденген парциальді ұстама.
1. Екіншілік генерализденген қарапайым парциальді ұстама
2. Екіншілік генерализденген күрделі парциальді ұстама
3. Қарапайым парциальді ұстаманың күрделі парциальді ұстамаға ауысады және кейін генерализденеді
Эпилептикалық ұстама критериі
1. пароксизмальдылығы (кенеттен)
2. қысқа уақытты
3. стереотиптілігі
4. көп жағдайларда амнезиямен байқалатын есінің бұзылуы
Үлкен генерализденген тонико-клоникалық ұстамалар -- grand mal
* басы басының бұрылуы және науқастың құлауы
* тоникалық фаза - 10-20 сек. Бірінен кейін бірі, келесілер: көздің ашуы, бүгу, қолдың ратациясы мен әкетуі, бастың жазуы, тоникалық айқай, қолдарын жазу, аяқтың жазу ротациясы және әкелуі. Апноэ терінің цианозын шақырады
* клоникалық фаза - шамамен 30 сек. Қысқа уақытты барлық дененің бүккіш тарылуларымен көрінеді. Бұл жағдайда жиі тілін тістеп алады, кейде еріксіз зәрдің шығаруыда болады
Ұстама жалпы вегетативті реакциямен: тахикардия және ↑АҚ, қарашықтың ұлғаюы, гипергидроз, гиперсаливациямен қатар жүреді. Ұстаманың жалпы ұзақтығы 20 сек-тан 2 минутқа дейін болады. Ұстамадан кейінгі кезең (кейде ұстамадан кейінгі команы қосқан кезінде) бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін болуы мүмкін.
Миоклониялық ұстама
Миоклониялар -- қыртысты, қыртыс асты немесе жұлынды деңгейде үзікті, қысқа уақытты, ырғақты немесе ырғақсыз бұлшықеттердің тартылуларын айтады.
* Миоклониялық ұстамалар жалпы бір реттік немесе олардың қысқа сериялармен шектелуін сипаттайды.
* Эпилептикалық миоклонии көбінесе екі жақты, мультифокальді және асимметриялы болуы сирек емес, бір реттік ұстама шамамен 1 секундқа созылады, ол тоқ соққандай болып келеді.
* Миоклониялық тартылулар абсанстар және парциальді ұстамалар құрлымында байқалуы мүмкін.
Атониялық (акинетикалық немесе астатикалық) ұстамалар
* Бұл науқасты жиі бас жарақаттарына әкелетін, тонустың бірден жоғалып, науқастың еденге құлауымен сипатталады.
* Ұстама ұзақтығы -- бірнеше секунд (1 минутқа дейін).
* Жеңіл түрінде ұстама бастың салбырауымен (егер науқас стол басында отырса) немесе төменгі жақтың салбырауымен көрінеді.
* Тонусының төмендеуі тек атониялық ұстама кезінде ғана емес абсанстар, қарапайым немесе күрделі парциальді ұстамалар кезінде де байқалады, бірақ ол кенеттен еденге құламайды, біртендеп отырғандай болады.
* Атониялық абсанстарға қарағанда атониялық ұстамалар ұзағырақ және ұстамадан кейінгі құбылыстар байқалады.
Абсанстар (кіші ұстамалар -- petit mal)
* Қысқа уақытта кенеттен естің өшуімен, ұзақтығы бірнеше секунд және жеңіл клоникалық, тоникалық немесе атониялық компонентты қатып қалумен, автоматизмдармен вегетативті көріністермен сипатталады.
* Типті абсанс - ұзақтығы 5-20 сек және ол жеңіл клоникалық тартылулармен, әсіресе мимикалық бұлшықеттерде, бұлшықет тонусының өзгеруімен, кейде қысқа автоматизмдармен, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz