Delphi-де қазақша - ағылшынша сөздік жасау

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

«Рымбек Байсеитов атындағы Семей қаржы-экономикалық колледжі» РМҚК

КУРСТЫҚ ЖОБА

«Алгоритмдеу және бағдарламалау негіздері»

пәні бойынша

Тақырыбы: «Delphi-де қазақша - ағылшынша сөздік жасау»

Орындаған:Каликанов М.

Тексерген: Амежанов Ж. Ж.

Қорғаған бағасы:

2014-2015 оқу жылы

«Бекітемін»

Арнайы және жалпы кәсіптік пәндер

циклдық комиссиясының төрайымы

Г. К. Мукушова

« »2015 ж.

ТЕХНИКАЛЫҚ ТАПСЫРМА

II-ші негізгі ВТ-О тобынын оқушысы Каликанов Мақсат

Курстық жоба тақырыбы:

«Delphi-де қазақша ағылшынша сөздік жасау»

Курстық жобаның графигі

Курстық жобаның негізгі бөлімдері

Орындалу мерзімі

Курстық жобаның негізгі бөлімдері: Кіріспе

Орындалу мерзімі: 02. 05

%: 5

Курстық жобаның негізгі бөлімдері: Бағдарлама қойылымы

Орындалу мерзімі: 02. 05-02. 05

%: 20

Курстық жобаның негізгі бөлімдері: Алгоритмді сипаттау және есепті шешу

Орындалу мерзімі: 02. 05-02. 05

%: 30

Курстық жобаның негізгі бөлімдері: Тестілеу және отладка

Орындалу мерзімі: 02. 05-02. 05

%: 25

Курстық жобаның негізгі бөлімдері: Бағдарламашы басшылығы

Орындалу мерзімі: 02. 05-02. 05

%: 10

Курстық жобаның негізгі бөлімдері: Қолданушы басшылығы

Орындалу мерзімі: 02. 05

%: 5

Курстық жобаның негізгі бөлімдері: Қорытынды

Орындалу мерзімі: 02. 05

%: 5

Курстық жобаны орындауға арнайы нұсқаулар:

Бағдарлама Turbo Pascal, С++, Borland Delphi бағдарламалау тілдерінде жазылу қажет;
Түсініктеме хат 1304000 мамандығы бойынша курстық жобаны орындау бойынша әдістемелік нұсқауларға сәйкес жазылуы қажет.

Тапсырма берілген күн « » 2015 ж.

Курстық жобаны қорғау күні « » 2015 ж.

Оқутышы: Ж. Ж. Амежанов

МАЗМҰНЫ

I Кіріспе . . . 4

II Delphi ортасымен танысу . . . 6

2. 1 Delphi бағдарламасының құрылымы . . . 11

2. 2 Delphi бағдарламалау тілінің негізгі түсініктері . . . 13

III Дельфи ортасы компоненттері . . . 15

IV Бағдарлама басшылығы . . . 17

4. 1 Бағдарлама сипаттамасы . . . 17

V Қолданушы басшылығы . . . 27

5. 1 Бағдарламаның қолданылу шарты . . . 27

VI Қорытынды . . . 32

VII Пайдаланған әдебиеттер . . . 33

VIII Қосымша . . . 34

КІРІСПЕ

Менің курстық жобамның тақырыбы «Қазақша- ағылшынша сөздік ». Бізге қазақша-ағылшынша сөздік жобасын Delphi ортасы арқылы жасап, жұмыс істеуге болады. Қазақша- ағылшынша сөздік жобасын таңдаудағы мақсатым, Қазақстандағы қазақша-ағылшынша сөздіктердің санын арттыру. Курстық жобада Delphi программалау тілін пайдалану себебім, қазіргі таңдағы күрделі және жұмыс істеу жағынан мүмкіндігі көп тілдердің бірі. Программалау тілінде негізгі жұмыстарды істейді, яғни формаларды іске қосып және форма бетіндегі алма суреттерін шығаруға және есеп нәтижесін беріп отыруда пайдаланды.

Delphi-дегі бағдарлама Object Pascal тілінде жазылады, ол Turbo Pascal тілінің қабылдауышы мен дамушысы болып табылады. Turbo Pascal бағдарламалау тілі мен ол қолданылатын біратты интегралдық құру ортасы кезінде бағдарламалық өнімді құру құралы, соның ішінде бағдарламалауды оқып-үйренетін құрал негізінде кеңінен танымал болған. Бұл танымалдық тілдің қарапайымдылығы, жоғары сапалы компилятор және қолайлы құру ортасына байланысты. Бірақ бағдарламалық технологиялар бір орында тұрмай ары қарай дамиды, сондықтан Borland фирмасы (1998 жылдың сәуір айынан бастап Inprise Corporation) тағы бір жаңалық ашады: Turbo Pascal тілінің орнына Object Pascal тілі келеді, ол объектілі-бағытталған бағдарламалау концепциясына сүйенеді.

Delphi және Object Pascal көп жылғы эволюцияның нәтижесі болып саналады, сондықтан бүгінгі таңда олар қазіргі компьютерлік технологияның өнімі болып табылады. Жеке тұрғыдан алғанда оны былай айтуға болады, Delphi-дің көмегімен бағдарламаның әртүрлі типін - консольді қосымшалардан бастап, деректер базасы мен Internet-те жұмыс істейтін бағдарлама құруға болады. Аударма сөздік - лингвистикалық (тілдік) сөздіктің бір түрі. Аударма сөздік екітілді немесе көптілді (мысалы, ағылшынша-орысша-қазақша) болып келеді. Аударма сқздіктің негізгі объектісі белгілі бір тілдегі сөздер мен тұрақты сөз тіркестерін екінші тілге тәржімалау. Тұңғыш Аударма сөздік үлгілері еткен ғасырдың II жартысынан бастап жарық көре бастады(Алекторов A. Е., Краткий казахско-русский словарь, Приложение к книге "К мудрости ступенька", М., 1891; БокинТ., Осы ғасырдың 20-ж. бастап орысша-қазақша сөздіктер жасауға айырықша мән берілді. 1925-26 ж. бірнеше Аударма сөздіктер (Казахско-русский словарь, Қызылорда, 1925; Орысша-қазақша әскерлік атаулары, Қызылорда, 1926. Аударма сөздіктің бірнеше түрлері бар: бір тілдің сөздік құрамына, лексикалық байлығына негізделіп, сөздің негізгі мағынасы, семантикалық құрылымы, сөздің грамматикалық тұлғалымар арқылы түрленуі, стильдік ерекшеліктері, сөзтіркесімділік қабілеті, осы сөз дәйек болатын тұрақты тіркестер жан-жақты қамтылатын екітілді сөздіктер; ғылымның белгілі бір саласына қатысты терминдік атаулардың екінші тілдегі баламасы көрсетілетін сапалық терминологиялық сөздіктер\ сөздік құрамының белгілі бір шектеулі бөлігі ғана қамтылатын, арнайы бір топқа (Мысалы, мектеп оқушыларына, тілді жаңа үйренушілерге) арналған тілашар сөздіктер және т. б. Аударма сөздік лексикография ғылымының принциптеріне сәйкес жасалады. Сөздер әліпби тәртібімен беріліп, оның тұсына стильдік белгілер (көне, тарихи, эмоциялық экспрессия) қойылады немесе түсініктемелер жазылады, сондай-ақ техникалық әдістер (таңба-белгілер, курсив, қалың бояулы жазу) пайдаланылады. Шет тілден қазақ тіліне тәржімалануы негізінде жасалған екітілді Аударма сөздіктің де практикалық маңызы үлкен. Лексикография сапасында "Арабша-қазақша түсіндірме сөздік" (Н. Оңдасынов, А., 1989) ; "Парсыша-қазақша сөздік" (Н. Оңдасынов, А„ 1974) ; "Ағылшын-қазақ сөздігі" (С. Ахметова, М. -А., 1960) ; "Қазақша-ағылшынша сөйлесу" (Ж. Қалиев, Ә. Есентемірова, А., 1966) . Аударма сөздіктер екінші тілді оқып-үйренуге, тілдерді оқыту, үйрету процесінің тиімді жолға қойылуына, сондай-ақ тәржіманың ғылым -практикалық жұмыстарының жоғары деңгейде қалыптасуына игілікті ықпап етеді

Бұл курстық жобада «Delphi ортасы» Delphi ортасымен толығырақ танысып, бағдарламаны құруды жақсы меңгеруді үйрену үшін қажет білімді береді. Негізгі ұғымдар - класс, объект, компонент, бағдарламаның ішкі құрылымы, жобаның құрылымдық элементтерінің өзара байланысы, бағдарламаның құрылуы барысында шешілетін тапсырмалар.

Осы жобаны жасау барысында алған білімім, болашақта басқа да жобаны өздігімізден құруға және бағдарламалау технологиясын үйренудегі негізгі база болып келеді. Жобаны жасаудағы негізгі базалық тіл ретінде Delphi бағдарламалау ортасы таңдалды, себебі бұл тіл бағдарламалау тілдерінің ішіндегі белгілі тілдердің қатарына жатады.

DELPHI ОРТАСЫМЕН ТАНЫСУ

Delphi - дің бірінші нұсқасы 1994 жылы жарыққа шығып, кейінгі жылдары оның бірте- бірте кеңейтілген 2, 3, 4, 5, 6- нұсқалары жарық көрді. Мысалы, 5- нұсқа 1999 жылы, 6-нұсқа 2001 жылдың мамыр айында жарыққа шықты. 5, 6 - нұсқалардың бір-бірінен айырмашылығы жоқ деуге болады, екеуі де Windows32 операциялық жүйесінің негізінде дайындалған. Тек, Delphi6, оған қоса 1991 жылы жарық көрген, салыстырмалы арзан, Linex операциялық жүйесінің негізінде де жұмыс істей алады (Linex жүйесі UNIX операциялық жүйесіне шамалас, мүмкіндігі Windows 32 жүйесінің мүмкіндігінен кем емес) .

Delphi отасы - көптерезелік жүйе. Оның негізгі төрт терезесі:

1. Негізгі терезе (Project1)

2. Обьектілер инспекторының терезесі . (Object inspector)

3. Форма конструкторының терезесі(form1)

4. Кодтар редакторының терезесі(Unit1. pas)

1-сурет. IDE терезесі

DeIphi-дің негізгі терезесі үш құрылымнан тұрады:

1 Мәзір.

2Acnanamap панелі алтыға бөлінеді:

Standard - Стандарттық;

View - Көрсету;

Debug - Баптау;

Custom- Қолданушы;

Desktop - Жұмыс столы;

Internet - Интернет.

Компоненттер палитрасы төмендегідей беттерден тұрады:

Standard - Стандартты;

Additional - Қосымша;

Win32 - Windows интерфейсінің 32-разряды;

System - функциялық жүйеге кіру мүмкіндік;

Data Access - Берілгендер қорындағы информациямен жұмыс;

DataControl - Берілгендерді элементтермен басқаруды құру;

dbExpress - SQL-серверіне кіру мүмкіндігі;

DataSnap - Көп салалы берілгендер қорындағы қосымшаны құру;

BDE - BDE арқылы берілгендерге кіру мүмкіндігі;

ADO - ActivX берілгендер объектісін қолданып берілгендер қорына байланыс жасау;

InterBase - Аттас берілгендер қорына тікелей кіру мүмкіндігін қамтамасыз етеді;

SOAP - Аттас техногия көмегімен анықталған ортады берілгендерді алмастыру;

InternetExpress - Аттас қосымшаны құру үшін берілгендер қорындағы анықталған қосымша-клиент және қосымша-сервер бір мезгілде болады;

Internet - Интернет желісінде қосымша Web-серверін құру;

FastNet - Инетернет желісіне кіру хаттамасын қамтамасыз ету;

Decision Cube - Көпөлшемдіталдау;

Report - Есептіқұрастыру;

DiaIogs - ;

Win3. 1 - Windows3. 1 интерфейсі;

SampIes - ;

ActivX - ActivX компанентті;

COM+ - ;

InterBaseAdmin - ;

WebSnap - Web-;

Server - ЖалпыCOM серверлерVCL бөлігіүшін;

IndyCIients - ;

Indy Servers - ;

Indy Miss - .

. . + немесе - . .

2-сурет. Негізгі терезесі

Негізгі терезе (Project1) форма конструкторының терезесі болып бұл терезеге негізгі конпоненттер орналасады.

3-сурет. Форма оқиғалары терезесі

Бұл терезе объекттер инспекторы болып, мұнда объекттің негізгі параметрлері енгізіледі. Уақиғалар тізімі жазылады. Мұны View/obgect inspector немесе F1клавиші арқылы экранға шығамыз. Obgect inspector терезесі екі жапсырмада тұрады.

Propertits ( қасиет )
Events (жағдай)

Олар қасиеттер терезесінің Events қосымша бетіне енгізілген. Терезеде оқиғалар атауының алдына On префиксі (қосымшасы) тіркестіріліп жазылған. Ол - атаудың оқиға екендігін білдіретін белгі. Delphi ортасында жиі кездесетін оқиғалар:

OnClick - тышқан батырмасын бір рет басу;
OnDblClick - тышқан батырмасын екі рет басу;
OnKeyDown - пернені басу;

-OnCreate - форманы екі рет шерту; т. б.

4-сурет . Программмалық код терезесі

Unit1. pas терезесі кодтар редакторының терезесі болып табылады. Бұл терезеде формаға қойылған компоненттердің тізімі, компоненттердің уақиғалар тізімі және сол уақиға сәйкес командалар жазылады. Проект екі бөлімнен тұрады: автоматты түрде project1 атауы берілген проект файлы (негігі модуль) және unit, pas атауы берілген модуль. Олар жеке терезелерде орналасқан. Терезенің сол бөлігіндегі-браузер терезесі. Онда код терезесінде барлық жарияланулардың құрылымын көріп шығуға болады.

Бір проектімен жұмыс қажеттілігіне қарай экранда басқа да терезелер тұруы мүмкін. Жұмыс жасау барысында негізгі терезеден басқа терезелерді алып тастауға, орын ауыстыруға болады. Көп терезелі болғанмен Delphi-де тек қана бір уақытта жасауға болады.

Delphi-дің негізгі ерекшелігі - онда қосымша құруда компоненттік және объектілік тәсілдер пайдаланылады. Компоненттік тәсілдің мәнісі жеңіл: әр қосымша арнайы іс-әрекеттерді орындайтын компоненттерден жинақталады. Ол жеткіліксіз болса, объектіні өңдеуге арналған үстеме бағдарлама құрылады. Компоненттер визуальды компоненттер кітапханасында (VCL - Visual Component Library) жинақталған. Компоненттер панелінде түрлі кластарға тиісті стандартты компоненттер өте көп. Пайдаланушы жаңа компонент дайындап, оны осы панельге қосуына да болады.

Delphi-де құрылғының қосымша проекті түрінде жиналған бірнеше элементтерден тұрады. Олар:

Проект коды (DPR кеңейтілген мен берген формада сақталады)
Форма сипаттамасы (DFM)
Форма модулі (PAS)
Модулдер (PAS)
Объектілер параметрі (ОРТ)
Ресурстар сипаттамасы

Бағдарламалауға деген қызығушылық күн сайын өсуде. Бұл күнделікті өмірге ақпараттық технологиялардың енуімен және дамуымен байланысты. Егер де адам компьютермен жұмыс жасаса, онда ол адамда ерте ме, кешпе ынта, кейбір кездері бағдарламаларды үйрену қажеттілігі туындайды.

Қазіргі кезде дербес компьютерлерді пайдаланушылар арасында Windows операциялық жүйелері жанұясы танымал, және бағдарлама жасауға қызыққандар, осы жүйеде жұмыс жасайтын бағдарламалар жазуға ынталанады. Есептеуіш техниканың дамуы, бағдарламаны қамтамасыз жасау құралдарына деген эффективті қажеттілік, бағдарламалау жүйесінің пайда болуына әкелді, олардың ішінде келесілерді Borland Delphi және Microsoft Visual Basic көрсетуге болады. Тез жасау жүйесінің негізіне көрнекі жобалау технологиясы және оқиғалы бағдарламалау жатады, оның мәнін жасау ортасы бағдарламаның генерация кодының үлкен бөлігін алады және бағдарламалаушыға диалогтық терезелермен және жағдайларды өңдеу функциясын құрастыру жұмыстарын қалдырады.

Delphi - бұл Windows операция жүйесіндегі жұмыстарға бағытталған бағдарламаларды жасау ортасы. Delphi-де бағдарламалар, қазіргі көрнекі жобалау технологиялары негізінде құрылады, ол өз кезегінде бағдарламалаудың объекті-бағдарлану ойына базаланады. Delphi- де бағдарламалар Object Pascal тілінде жазылады және ол Turbo Pascal тілінің ізбасары және дамытушысы болып табылады. Delphi және Object Pascal ұзақ эволюцияның қорытындысы және қазіргі кезде ол, ең жаңа компьютерлік технологиялары бар өнім болып табылады. Бөліп айтқанда, Delphi көмегімен, консольдық тіркемелерден бастап және мәліметтер қорымен Internet үшін тіркемелерін аяқтайтын, әртүрлі түрдегі бағдарламаларды құруға болады.

DELPHI тіліндегі қолданбалы программалар немесе қосымшалар IDE (Integrated Development Environment) - дамып отыратын құрылымдық ортада орындалады. IDE ортасы көптерезелік жүйе деп саналады және оның жүктелгеннен кейінгі көрінісі төмендегі түрде болуы мүмкін (1-сурет) .

DELPHI бірқұжаттық орта, яғни бір мезгілде тек қана бір қолданбалы программамен жұмыс атқаруға болады. Программа жобасының атауы негізгі терезесінің жоғарғы қатарында көрсетіледі.

Форманың терезесінен Unit кодына жөне одан кері өту F12 пернесі арқылы орындалады.

2. 1Delphi бағдарламасының құрылымы

Delphi ортасы - программист жұмысының өте жоғары тиімділігін қамтамасыз ететін орта.

Delphi ортасын шақырғаннан кейін ортаның жұмысын басқаратын жеті негізгі терезе шығады.

1. Delphi 5-тің негізгі терезесі.

2. Форма (Form1) .

3. Объект инспекторы терезесі (Object Inspecteor) .

4. Модуль терезесі (программалық код терезесі) .

5. Негізгі мәзір. 6. Аспаптар панелі.

7. Компоненттер палитрасы.

Программа кодының терезесін көру үшін Ғ12 пернесін басу жеткілікті. Delphi - ді алаш шақырғаннан кейін «Delphi» терезесі барлық терезенің үстіне шығады. Осы терезенің көмегімен Inprise коорпороциясының WEB - беттеріне кіругемүмкіндік туады.

Негізгі терезе. Негізгі терезе құрылатын программаның жобаларын басқаратын негізгі қызметті атқарады. Бұл терезе экранда барлық уақытта болады және ең жоғарғы бөлігінде орналасады. Негізгі терезеде Delphi ортасының бас менюі, пиктографиялық командалық батырмалар жиынтығы, компоненттер палитрасы орналасқан.

Бас меню жобаны басқаруға арналған барлық қажетті командалардан тұрады. Бас менюдің барлық опциялары екінші деңгейде ашылатын опциялар тақырыбын қамтиды.

Бас терезенің барлық элементтері арнайы панельдерде орналасқан, оның сол жақ бөлігінде басқару батырмалары бар. Бас менюден басқа кез келген панельді терезеден алып тастауға болады.

Панельде көрінетін батырмалардың құрамын өзгерту үшін оған курсорды келтіріп, тышқанның сол жақ батырмасын басу жеткілікті. Бұдан кейін ашылған көмекші меню терезесінде барлық панельдердің аттары келтірілген және олардың статусы көрсетілген (жалаушалар) . Олардың ішінен Customize - ды (настройка, баптау) таңдағаннан кейін баптау терезесі пайда болады. Енді қажет емес батырмаларды алып тастауға да болады, Commands терезесіндегі тізімнен қажетті батырмаларды таңдап, оны экранға тасып апаруға болады.

Негізгі терезеге жиі пайдаланылатын пиктограммаларды орналасырған ыңғайлы:Project\Syntax Chek - программа командаларының синтаксисін тексеру; View/Debug Windows/Watches - отклаткалық режимді бақылау терезесіне кіру жжәне т. б. ;

Delphi - дегі кез келген программа жоба файлынан (файлдың заты . dpr) және бір немесе бірнеше модульдерден (заты . pas) тұрады. Әрбір осындай файлдар Object Pascal - дың программалық бірлігін сипаттайды.

5-сурет. Delphi бағдарламасының құрылымы

5-сурет. Басты терезелер

Delphi-ді Windows арқылы іске қосу командасы:

Іске қосу - Программалар - Borland Delphi 7 - Delphi 7.

Экранда Delphi ортасының үш терезесі көрінеді (1-суретті қара) . Delphi -дің негізгі терезесі құрамына негізгі мәзір (5), аспаптар панелі (6) және компоненттер палитрасы (7) енгізілген (1-суретті қара) . Негізгі мәзір пункттеріне Delphi-де жұмыс істеу командалары, аспаптар панеліне мәзір пункттеріне енгізілген негізгі командаларды орындайтын түймелер орналастырылған. Ортада программа құруға арналған төртінші терезе - модуль терезесі (программалық код терезесі) де іске қосылады. Бұл модуль терезесі форма терезесінің астында орналасатындықтан, ол алғашқыда көрінбейді.

Кілттік сөздер тілдің құрама бөлігі болып келеді. Редактор кодында кілттік сөздер қалың (полужирный) шрифтпен бөлінеді. Мысалы,

And Expor ts mod

Array File nil

As Finalization not

Asm For object

Begin Function of

Case Goto or

Class If out

Const Implementation procedure

Destructor Inherited program

Dispinterfac Initialization property e

Div Do Interface

Downto Is repeat

Else Label resource string

End Library set

2. 2Delphi бағдарламалау тілінің негізгі түсініктері

Кластар - бұл күрделі программаларды жеңілдету және оның сапасын арттыру үшін ойластырылған программистердің ерекше өнер табысы. Кластардыңнегізінде үш іргелі принцип жатыр, олар инкапсуляция, мұрагерлік және полиморфизм.

Класс - өрістер, әдістер мен қасиеттер деп аталатынүш маңызды ұғымның бірлігін береді. Осы үш маңызды ұғымды бір бүтінге біріктіру инкапсуляция деп аталады. Көпшілік жағдайда, инкапсуляция класты программаның қалған бөліктерінен оқшаулауға мүмкіндік береді, нақты бір есепті шешудің «өзіндік жеткіліктілігін» арттырады. Нәтижесінде класс қандай да бір басқарушылықты арттырады. Мысалы, Tform класы Windows - терезесін құруға қажеттілерден, Tmemo класы - толық басқарылатын мәтіндік редактор жұмысын, Ttimer класы программа жұмысын таймермен қамтамасыз ететін құралдарды қамтиды (немесе инкапсуляциялайды) .

Сонымен инкапсуляция дайын программалық жабдықтаумен жұмыс істеуге арналған қуатты құрал болып табылады. Delphi жүйесінің кластар кітапханасы - бұл программа құруға арналған Borland фирмасының программистері құрған кірпіштер жиынтығы екен.

Кез келген класс басқа кластан туындайды. Ол үшін оны хабарлағанда ата- ана кластың аты көрсетіледі:

TchildClass = class (TParentClass)

Туындаған кластан автоматты түрде өзінің ата- анасының өрісі, әдісі және қасиеті шығады және олардың жаңамен толықтырылуы мүмкін. Сөйтіп, мұрагерлік принципі күрделі кластарды кезеңмен құруды және өзінің жеке кластар кітапханасын жасауға мүмкіндік береді.

Object Pascal - дың барлық кластары жалғыз ата - ана ТObject класынан туындаған. Бұл кластың өрісі және қасиеттері жоқ, бірақ өзіне кез - келген объектілердің барлық өмірлік қасиеттерін қамтитын жалпы тағайындалудың әдістерін қамтиды. Программист ТObject класы ата - ана болмаитын класс құра алмайды. Оған төмендегідей бейнелеулер тән:

TaClass = Class (ТObject )

TaClass = Class

Мұрагерлік принципі ТObject класынан оның ұрпақтарына қарай дами отырып, біртіндеп кеңейетін тармақтар кластар құруға әкеледі. әрбір ұрпақ өзінің ата - анасының мүмкіндіктерін толықтырып, оны өзінің ұрпақтарына беріп отырады.

Delphi -дегі кластар тармағы қарайтырайық. TPersistent класы өзінің Тobject ата- анасының мүмкіндіктерін кеңейтеді: ол мәліметтерді файлға сақтап, оны одан қайтадан ала алады, нәтижесінде оның барлық ұрпақтары осы мүмкіндіктерді орындай алады. TComponent класы өз кезегінде, класты құрушының ортасымен әрекеттесіп, оны өзінің ұрпақтарына бере алады.

TControl класы файлдармен және класты құрушының ортасымен жұмыс істеп қоймай, сонамен бірге экранда көрінетін бейнелерді құруға және оның қызметін орындауға қабілетті, ал оның ұрпағы TWinControl Windows терезелерін де құра алады және т. б.

1-сызба. TObject сызбасы

Delphi-де программа (проект) екі бөлімнен тұрады:

алғашқыда автоматты түрде project1 атауы берілетін проект файлы (негізгі модуль) және unit1. pas атауы берілетін модуль. Олар жеке терезелерде орналастырылған. Модульге оқиғаларға сәйкес ic-әрекеттерді орындайтын программа мәтіні (процедуралар) енгізіледі. Программа мәтінін программалық код деп, терезені программалық код терезесі не қысқаша редактор терезесі деп те атайды. Delphiіске қосылған кезде ол форма терезесінің астында көрінбей тұрады. Оны экранға шығару тәсілдері:

форманы жабу (жабу түймесін шерту) ;
код терезесінің бір шеті форма астында көрініп тұрса, оны шерту. Терезе белсендірулі түрде ашылады да, онда процедура дайындамасы (үлгісі) көрінеді.

III ДЕЛЬФИ ОРТАСЫ КОМПОНЕНТТЕРІ

Query компоненті алыстатылған SQL - серверлерге болмаса жергілікті мәліметтер қорына SQL-сұранысын құру және орындау үшін пайдаланылады.

DBGrid компоненті мәліметтерді жол немесе баған ретінде көрсететін, белгіленген мәліметтерге кестесін туғызу үшін пайдаланылады. Компонент визуальды.

DataSource компоненті - бұл компонент Table немесе Query компоненттері секілді мәліметтер қорымен байланыстыру үшін пайдаланылады.

MainMenu компоненті - бұл компонент формаға негізгі меню құру үшін қолданылады. Басты қасиеті Items арқылы менюге керекті сөздер жазылады. Я болмаса MainMenu компоненттінің үстінен 2 рет шерту арқылы жазуға болады. ShortCut қасиеті клавиатурадан басқаруға мүмкіндік береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.