Ақтөбе облысының шөлге айналу проблемалары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Ақтөбе облысының шөлге айналу проблемалары
Қазіргі замандағы шиеленіскен мəселенің бірі жердің жойылу немесе шөлдену мəселесі болып табылады. Конвенцияда қабылданған терминологияға сəйкес, шөлдену - жердің жойылуы, жартылай құрғақ жəне құрғақ аудандардың əртүрлі факторлары, оның ішінде климат өзгеруі мен адам əрекеті əсерінен туындайды.
Шөлейттену - адамның шаруашылық әрекетінің ықпалымен өсімдік жамылғысы сиреп, шөлге ұқсас ландшафттардың пайда болуы. Дүниежүзілік климаттың өзгеруі мен оның қуаңдануының өсуіне байланысты шөлейттену процесі қарқынды жүруде. Шөлейттену нәтижесінде биологиялық өнім мен түр саны азайып, топырақ құнарсыздана бастайды. Қазіргі кезде құрлық бетінің 13 бөлігінде топырақтың құнарлы қабатының жоғалу қаупі бар, ал оның әсерінен Жер шары халқының 15 зардап шегуі мүмкін.
Шөлейттену және жағымсыз экологиялық өзгерістерге әкеліп соғатын басты себептердің қатарына тың игеру кезінде топырақтың жаппай жыртылуы, шабындықтар мен мал жайылымдардың жүйесіз пайдаланып, оталып тақырлануы, топырақ құрылымының бұзылуы, суармалы жерлердің қайтадан сорлануы, ормандардың жөнсіз кесіліп, өртенуі жатады.
Жер деградациясы (латынша degradatio - біртіндеп нашарлау, құлдырау) - біртіндеп жағымды қасиеттердің нашарлауы, төмендеуі немесе жойылуы, құлдырауы. Топырақ деградациясы - кері әсерлі химиялық және физикалық жағдай салдарынан топырақтың әрбір қасиеттерінің нашарлауы,жойылу.
Топырақтың ластануы топырақта, әдетте, оған тән емес физикалық, химиялық немесе биологиялық агенттердің пайда болуы және енуі. Топырақтың ластануының көптеген түрлері, соның ішінде радиоактивтік, микробтық және тағы басқа түрлері сараланады. Химиялық ластаушылар үлкен екі топқа бөлінеді: Бірінші топқа топыраққа жоспарлы түрде, белгілі бір мақсатқа бағытгап, қолданылған химиялық заттар жатады. Олар пестицидтер, минералды тыңайтқыштар, өсімдіктің өсуін реттегіштер және т.б. Бұл препараттар шамадан артық мөлшерде болса топырақты ластаушылар болып шыға келеді. Екінші топқа топыраққа сұйық, қатты, газ тәрізді қалдықтармен бірге кездейсоқ түскен химиялық заттар жатады. Бұған топыраққа мал шаруашылығы мен өнеркәсіптен, монша, емдеу- санитариялық және малдәрігерлік мекемелерден түскен ластаушы заттар.
Аймақтық топырақ өкілдерімен қатар жаралымдардың ерекше жағдайына байланысты - интра аймақтық топырақ түрлері кеңінен таралған, олардың ішінде сортаң, ақ сортаң, шабындық - батпақ жəне аллювий топырақ анағұрлым көп, ал мия сирек кездеседі.
Өндіріс орындары облыстың топырағының ластануына күшті əсер етіп отыр. Топырақтың ластануы негізінен өнеркəсіп кəсіпорындары орналасқан радиуста қалыптасуда. Облыс жерін негізгі ластаушылар болып мұнай-газ өндіру кəсіпорындары, темір жолдың өндірістік бөлімшелері жəне тұрмыстық қатты қалдықтар үйінділері жиналған ауылдық елді мекендер болып табылады. Компаниялар мұнай скважиналарын мерзімінде техникалық қызметтен өткізбегендіктен мұнай өнімдері қалдықтарының қалуына жəне қарасты жер аумағына залал келтіруге себепкер болып отыр. Мысалы, мұнай мен газ өндіруші Мұғалжар ауданы аумағында Жаңажол ірі мұнай кен орындарын пайдалану, соның кесірінен мұнай өнімдерімен жəне басқа зиянды заттармен ластанған алқаптар ұлғаюда. Бұл ауданға антропогендік əсер етуде мынадай да ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.